Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 84: So sánh (tiếp theo)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 84: So sánh (tiếp theo)

1. Chào các em đến với tiết học.
2. KIỂM TRA BÀI CŨ 1/ Trong hai ví dụ sau, câu nào có chứa phép so sánh? Chỉ ra các sự vật so sánh và từ so sánh trong câu? (1) Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. (2) Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống. 2/ Từ ví dụ trên em hãy nhắc lại so sánh là gì? ĐÁP ÁN 1/ Câu (1) là câu có chứa phép so sánh Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. 2/ So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng.
3. Tuần :21-Tiết:84 SO SÁNH (Tiếp theo) I.Bài học 1. Các kiểu so sánh: Xét ví dụ: SGK/41 Tìm những câu thơ có chứa phép so sánh trong khổ thơ sau: “Những ngôi sao thức ngoài kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con Đêm nay con ngủ giấc tròn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.” (Trần Quốc Minh)
4. SO SÁNH (Tiếp theo) 1. Các kiểu so sánh: Xét ví dụ: SGK/41 Những câu thơ có chứa phép so sánh trong khổ thơ là: “Những ngôi sao thức ngoài kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con Đêm nay con ngủ giấc tròn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.” Vậy, các em hãy điền phép so sánh vừa tìm được vào mô hình cấu tạo và cho biết có những kiểu so sánh nào?
5. Vế A Phương Từ so Vế B Kiểu so (sự vật được so diện so sánh (sự vật dùng sánh sánh) sánh để so sánh)
6. Vế A Phương Từ so Vế B Kiểu so (sự vật được so diện so sánh (sự vật dùng sánh sánh) sánh để so sánh) Những ngôi Thức ngoài chẳng mẹ không sao kia bằng ngang bằng Mẹ là ngọn gió ngang bằng
7. SO SÁNH (Tiếp theo) 1. Các kiểu so sánh: Xét ví dụ: SGK/41 Tìm thêm những từ ngữ chỉ ý so So sánh ngang Là, như, y như,sánh giốngngang như, tbằngựa như, bao bằng Các từ nhiêu, bấy nhiêuhoặc không ngang bằng so sánh So sánh không Hơn, hơn là, kém, không bằng, chưa ngang bằng bằng, chẳng bằng Có 2 kiểu so sánh: + So sánh ngang bằng. + So sánh không ngang bằng. Từ ví dụ vừa phân tích, em hãy cho biết có mấy kiểu so sánh?
8. Bài tập nhanh: Điền từ chỉ ý so sánh thích hợp vào các câu sau: 1. Đẹp . hoa. 2. Nhanh cắt. 3. Miệng cười hoa ngâu. Cái khăn đội đầu hoa sen. 4. Công cha núi Thái Sơn Nghĩa mẹ nước trong nguồn chảy ra. 5. Tốt gỗ tốt nước sơn. 6. Một giọt máu đào ao nước lã. 7. Chết trong sống đục.
9. Bài tập nhanh: Điền từ chỉ ý so sánh: 1. Đẹp như hoa. 2. Nhanh như .cắt. 3. Miệng cười như thể hoa ngâu. Cái khăn đội đầu như thể hoa sen. 4. Công cha như núi Thái Sơn Nghĩa mẹ như . nước trong nguồn chảy ra. 5. Tốt gỗ hơn .tốt nước sơn. 6. Một giọt máu đào hơn . ao nước lã. 7. Chết trong còn hơn .sống đục.
10. SO SÁNH (Tiếp theo) 2. Tác dụng của so sánh: Xét ví dụ: SGK/42 Tìm phép so sánh trong đoạn văn sau:
11. SO SÁNH (Tiếp theo) Em hãy tìm phép 2. Tác dụng của so sánh: so sánh trong đoạn Xét đoạn văn: văn trên. Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Phép so sánh trong Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn. đoạn văn có tác Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra -Tác dụng: Gợi dụng gì trong việc biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen hình, giàu hình miêu tả sự vật, sự trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những ảnh, sinh động. đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng việc? hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng PhépTạo rasolốisánhnóicógiàutác tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, dụnghàm xúcgìbiểuđốihiệnvớitư tưởng và tình cảm của đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu việctác giả đốithểvớihiệnsự hùngtư xanh chai lọ, lòa nhòa ẩn hiện trong sương mù và tưởngvĩ, rộngtìnhlớn củacảmdòngcủa khói sóng ban mai. ngườisông Nămviết?Căn. (Đoàn Giỏi)
12. SO SÁNH (Tiếp theo) 2. Tác dụng của so sánh: Từ ví dụ So sánh vừa có tác dụng gợi vừa phân hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, tích, theo em sự việc được cụ thể, sinh động; vừa so sánh có có tác dụng biểu hiện tư tưởng tình tác dụng gì? cảm sâu sắc.
13. SO SÁNH (Tiếp theo) II. Luyện tập: Bài tập 1: Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích.
14. Bài tập 1: Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích. a) Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng. (Tế Hanh) b) Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm Con đi đánh giặc mười năm Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi . (Tố Hữu) c) Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng . (Minh Huệ)
15. Bài tập 1: Chỉ ra các phép so sánh và cho biết kiểu so sánh sau đó phân tích tác dụng của một phép so sánh mà em thích. a) Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè → So sánh ngang bằng Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng. (Tế Hanh) Tác dụng: cho thấy tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên, yêu quê hương tha thiết của tác giả. b) Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm Con đi đánh giặc mười năm Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi . (Tố Hữu) → So sánh không ngang bằng Tác dụng: cuộc đời của mẹ đã trải qua biết bao vất vả, cực nhọc , thể hiện lòng yêu thương của tác giả đối với bầm.
16. c) Anh đội viên mơ màng → So sánh ngang Như nằm trong giấc mộng(1) bằng Bóng Bác cao lồng lộng → So sánh không ngang Ấm hơn ngọn lửa hồng(2). bằng (Minh Huệ) Tác dụng: cho thấy tình cảm yêu kính của anh bộ đội nói riêng và của tất cả người dân Việt Nam nói chung dành cho Bác.
17. SO SÁNH (Tiếp theo) Bài tập 2: Những câu văn có sử dụng phép Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh so sánh trong bài “Vượt thác”: trong bài “Vượt thác” - Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp. Em thích hình ảnh so sánh nào? Vì sao? - Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt. - Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như Hình ảnh: Dượng cắt. Hương Thư hùng vĩ. - Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các (Phép so sánh thể hiện trí bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm tưởng tượng phong phú bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như của tác giả. Hình ảnh một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. nhân vật hiện lên đẹp, khỏe, hào hùng. Thể hiện - Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp sức mạnh và khát vọng xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu chinh phục thiên nhiên tiến về phía trước. của con người)
18. Bài tập 3: Dựa theo bài Vượt thác, hãy viết một đoạn văn từ ba đến năm câu tả dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ; trong đoạn văn có sử dụng cả hai kiểu so sánh đã được giới thiệu. Nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá như một bàn tay khổng lồ muốn đẩy thuyền lùi lại. Dượng Hương Thư đánh trần đứng sau lái co người phóng sào chống trả với sức nước để đưa thuyền tiến lên. Trông dượng Hương Thư không kém gì một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ: các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ghì trên ngọn sào. Đến chiều tối, thuyền đã vượt qua thác Cổ Cò. Mọi người trên thuyền đều thở phào nhẹ nhỏm. Ai nấy lại bình thản như chưa có chuyện gì xảy ra.
19. CỦNG CỐ Tìm thành ngữ liên quan đến những hình ảnh sau và đặt câu với những thành ngữ vừa tìm được. Chậm như rùa Đẹp / tươi như hoa - Cậu làm việc chậm như rùa. - Cô ấy tươi như hoa
20. Có hai kiểu so KHÁI NIỆM: So sánh là sánhPHÂN: So sánh So sánh vừa có tác đốiKHÁIchiếu sự NIỆMvật, sự việc ngang bằng và dụngTÁCgợi hìnhDỤNG, vừa có này với sự vật, sự việc so LOẠIsánh không tác dụng gợi cảm. khác có nét tương đồng. ngang bằng SO SÁNH CẤU TẠO Từ so Phương diện so sánh Vế A sánh Vế B
21. Hướng dẫn học ở nhà: - Học bài và làm bài tập còn lại. - Tìm thêm ví dụ (tự đặt câu) có sử dụng các kiểu so sánh. - Soạn bài mới: Nhân hóa + Phân tích ví dụ để tìm hiểu nhân hóa là gì? + Tìm các kiểu nhân hóa. + Làm các bài tập ở phần luyện tập.