Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài học 19: Sông nước Cà Mau

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài học 19: Sông nước Cà Mau

1. Bản đồ Việt Nam Bản đồ hành chính tỉnh Cà Mau
2. SÔNG NƯỚC CÀ MAU ( Trích Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi )
3. Đất nước Việt Nam trải dài từ mũi Cà Mau cho đến địa đầu Móng Cái, hôm nay chúng ta sẽ khám phá vùng đất tận cùng của tổ quốc, đó là Sông nước Cà Mau. Trước khi đi vào bài mới, chúng ta sẽ xem một số hình ảnh về Sông nước Cà Mau. Những hàng dừa nước trải dài . đến những cách rừng tràm bát ngát
4. HDTH- Văn bản: ( Đoàn Giỏi) I. Kiến thức cơ bản 1/. Tác giả: - Đoàn Giỏi ( 1925-1989), quê ở Châu Thành - Tiền Giang. - Viết văn từ kháng chiến chốngGiớiPhápthiệu vài nét - Đề tàichínhsáng vềtác:tácViếtgiảvề cuộc sốngĐoàn, thiênGiỏinhiên? và con người Nam Bộ.
5. Văn bản “ Sông nước Cà Mau” được trích từ tác phẩm nào của Đoàn Giỏi? Ở chương thứ 2/. Tác phẩm: mấy? Thời gian sáng - Xuất xứ: Văn bản “Sông tác? nước Cà Mau” được trích từ chương XVIII truyện “Đất rừng Phương Nam” của Đoàn Giỏi. - Truyện được sáng tác vào năm 1957.
6. Em hãy chia bố cục của văn bản? Nêu nội dung chính? 3/. Bố cục: Chia làm : 3 đoạn - Đoạn 1 : “ Từ đầu màu xanh đơn điệu” ➔ Ấn tượng chung về thiên nhiên vùng Cà Mau. - Đoạn 2 : “ Từ khi qua Chà Là nước đen.” ➔ Quang cảnh sông ngòi, kênh rạch vùng Cà Mau - Đoạn 3 : “ Còn lại.” ➔ Cảnh dòng sông và chợ Năm Căn.
7. - Ngôi thứ nhất- bé An 3/. Bố cục: Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy, ai là người kể chuyện?
8. II. Tìm hiểu văn bản: 1/. Ấn tượng chung về thiên nhiên sông nước Cà Mau:
9. “Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối - thứ âm thanh đơn điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm mòn mỏi và đuối dần đi tác dụng phân biệt của thị giác con người trước cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu.”
10. “Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối - thứ âm thanh đơn điệu triền miên ấy ru ngủ thính giác, càng làm mòn mỏi và đuối dần đi tác dụng phân biệt của thị giác con người trước cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh đơn điệu.”
11. - Vị trí: trên thuyền - Trình tự: Xa đến gần
12. II. Tìm hiểu văn bản: 1/. Ấn tượng chung về thiên nhiên sông nước Cà Mau: - Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện. - Trên trời xanh, dưới nước xanh, chung quanh toàn một sắc xanh cây lá. - Tiếng rì rào của khu rừng. - Tiếng sóng rì rào .
13. - Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện. - Trên trời xanh, dưới nước xanh, chung quanh toàn một sắc xanh cây lá. - Tiếng rì rào của khu rừng xanh. - Tiếng sóng rì rào . ? Tìm nghệ thuật đặc sắc trong đoạn văn qua những hình ảnh trên?
14. * Nghệ thuật: - Ngòi bút miêu tả cảnh sắc chung về sông nước Cà Mau-> sử dụng nhiều giác quan: thị giác, thính giác, xúc giác - So sánh-> hình dung mảnh đất nhiều kênh rạch-> vùng sông nước cực Nam Tổ quốc - Điệp ngữ-> nhấn mạnh âm thanh, màu sắc đặc của nơi đây. - Liệt kê-> đầy đủ toàn diện cảnh sắc khái quát khi đặt chân đến vùng đất này
15. II. Tìm hiểu văn bản: 1/. Ấn tượng chung về thiên nhiên sông nước Cà Mau: - Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện. - Trên trời xanh, dưới nước xanh, chung quanh toàn một sắc xanh cây lá. - Tiếng rì rào của khu rừng. - Tiếng sóng rì rào . ➔ Cảnh thiên nhiên hiện ra thế nào?.
16. II. Tìm hiểu văn bản: 1/. Ấn tượng chung về thiên nhiên sông nước Cà Mau: - Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện. - Trên trời xanh, dưới nước xanh, chung quanh toàn một sắc xanh cây lá. - Tiếng rì rào của khu rừng. - Tiếng sóng rì rào . ➔ Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, rộng lớn, trù phú, hoang sơ và đầy sức sống của một vùng sông nước Nam Bộ.
17. 2. Đặc điểm kênh rạch vùng Cà Mau
18. - rạch Mái Giầm-> hai bên bờ mọc toàn cây mái giầm - Kênh Bọ Mắt-> tụ tập cơ man Bọ Mắt - Kênh Ba Khía-> hai bên bờ tập trung toàn những con Ba Khía - Xã Năm Căn-> xưa bờ sông chỉ có độc cái lán năm gian của những người tới đốn củi hầm than dựng nên. - Cà Mau -> nước đen.
19. - Nghệ thuật đặc sắc được sử dụng trong đoạn văn này? -Người ta dựa vào đâu để gọi tên kênh rạch? - Qua đó, em có cảm nhận thêm gì về vùng đất này?
20. - Nghệ thuật : Liệt kê, miêu tả cụ thể -Người ta dựa vào đặc điểm tự nhiên để gọi tên kênh rạch - Em có cảm nhận thêm nơi đây rất hoang dã, thiên nhiên chưa bị bàn tay con người chạm đến .
21. Chợ Năm Căn
22. 3. Dòng sông và chợ Năm Căn a. Dòng sông Năm Căn
23. ⚫Những chi tiết miêu tả dòng sông: - Dòng sông năm Căn mênh mông nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trĩ nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng - Trông hai bên bờ, rừng đước dựng cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ,
24. Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn. ? Theo em, các cụm từ in đậm thuộc loại cụm từ nào? Nó diễn tả điều gì? - Ba cụm động từ liên tiếp: Chèo thoát vừa qua nơi nguy hiểm-> đổ ra rất nhanh, mạnh cố thoát khỏi nơi nguy hiểm -> xuôi về cảm giác bình yên
25. Em hãy chỉ ra nghệ thuật đặc sắc trong đoạn văn và thông qua đó giúp em có cảm nhận gì về dòng sông Năm Căn?
26. Dòng sông Năm Căn: Rừng đước: - Nước ầm ầm đổ ra biển -Dựng cao ngất như hai dãy ngày đêm như thác. trường thành. - Cá bơi hàng đàn đen trũi - Cây đước mọc dài theo bãi nhô lên hụp xuống như ngọn bằng tăm tắp , lớp này người bơi ếch giữa những chồng lên lớp kia ôm lấy dòng đầu sóng trắng. sông, đắp từng bậc màu xanh lá - Sông rộng hơn ngàn mạ, màu xanh rêu, màu xanh thước. chai lọ loà nhoà ẩn hiện trong sương và khói sóng ban mai.
27. - Nghệ thuật: +Sử dụng nhiều động từ, tính từ để miêu tả dòng sông và rừng đước. +So sánh -> làm bật lên sự rộng lớn, mạnh mẽ của dòng sông; sự hùng dũng, bề thế của rừng đước. - Điệp ngữ nhấn mạnh màu xanh với nhiều cung bậc => Dòng sông Năm Căn hiện ra mênh mông, hùng vĩ, thơ mộng.
28. 3. Dòng sông và chợ Năm Căn a. Dòng sông Năm Căn b. Chợ Năm Căn
29. Chợ Năm Căn
30. Nêu những nét độc đáo của chợ Năm Căn? Em nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả ở đoạn này? - Hàng hóa phong phú, thuyền bè san sát. - Chợ họp ngay trên sông. những đống gỗ cao như - Sự đa dạng về màu sắc, trang phục, núitiếng nói của người bán hàng thuộc nhiều dân tộc: Hoa, Miên ,những Chà ChâucộtGiangđáy, .thuyền -> Nghệ thuật: vừa miêu tả khái quátchàivừa ,khắc thuyềnhọa hìnhlưới ảnh cụ thể rất độc đáo. Tìm những chi bếntiếtvậnviếthàvềnhộnchợ nhịp Năm Căn trong ngôiđoạnnhà cuốibè ? những người con gái Hoa ➔ Chợ Năm Căn tấp nập, đông vuikiều, trù, ngườiphú, đậmChànétChâu văn hóa . Giang
31. Biểu tượng mũi Cà Mau Thắng cảnh Hòn Khoai Thành phố Cà MauThắngThành cảnh phố Hòn Cà MauKhoaiCảng hàng không Cà Mau
32. Văn bản “Sông nước Cà Mau” gợi cho em cảm nhận được gì về vùng Cà Mau cực nam của Tổ Quốc?
33. Cảm hứng cho sáng tác văn học: - Một sự liên tưởng độc đáo: “Tổ quốc tôi như một con tàu Mũi thuyền xé sóng – mũi Cà Mau” (Mũi Cà Mau – Xuân Diệu) - Một tình cảm thương mến tha thiết: “Đi đâu cũng nhơ quê hương Ở đâu lòng cũng mến thương đất này Bềnh bồng sông rợn trời mây Gió ru dừa nước, đước say bãi bồi” (Một thoáng Cà Mau – Tố Hữu) Cà Mau
34. Tình cảm của em với quê hương, đất nước Việt Nam?