Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 89: So sánh (tiếp theo)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 89: So sánh (tiếp theo)

1. Tiết 89. So sánh (tiếp theo) Gv: Nguyễn Thị Thương
2. KIỂM TRA BÀI CŨ Bài tập : Phân tích cấu tạo các ví dụ Phương Từ so sau. Vế A diện so sánh Vế B sánh a.Cầu Thê Húc cong cong như con tôm. Vế A PD so sánh Từ ss Vế B b. Quê hương là chùm khế ngọt. Vế A Từ ss Vế B c. Mẹ là cô giáo. Vế A Từ ss Vế B
3. I: CÁC KIỂU SO SÁNH 1: Ví dụ 1 (SGK/40) Chỉ ra cấu tạo các Những ngôi sao thức ngoài kia vế so sánh trong Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con khổ thơ? Hãy tìm Từ SS những từ so sánh? Đêm nay con ngủ giấc tròn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời. Từ SS (Trần Quốc Minh) 2: Nhận xét  Nêu sự khác nhau giữa các Từ so sánh trong khổ thơ: từ so sánh đó ? - Chẳng bằng → SS không ngang bằng  Tác dụng của các từ - Là → SS ngang bằng - Thể hiện tấm lòng yêu thương, hi sinh thầm lặng của người mẹ đốiso sánhvới con.đó trong khổ - Lòng biết ơn sâu sắc của người conthơ ?đối với người mẹ.
4. 3. Tìm thêm những từ ngữ chỉ ý so sánh ngang bằng hoặc không ngang bằng ? Kiểu so sánh Từ so sánh So sánh ngang bằng Là, như, y như, giống như, tựa, tựa như, bao nhiêu bấy nhiêu So sánh không ngang bằng Hơn, hơn là, kém, kém hơn, không bằng, chẳng bằng, chưa bằng
5. Qua tìm hiểu ví dụ trên, em hãy cho biết có mấy kiểu so sánh? GhiĐónhớlà những(SGK/42)kiểu nào?  Kết luận: Có 2 kiểu so sánh - So sánh ngang bằng - So sánh không ngang bằng.
6. BÀI TẬP NHANH a, “Gió thổi là chổi trời Nước mưa là cưa trời.” → Từ so sánh: là (2 lần) (Tục ngữ) → Kiểu so sánh: ngang bằng Tìm từ so sánh trong những câu sau và cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào? b, “Thì rằng ăn bát cơm rau, → Từ so sánh: còn hơn Còn hơn cá thịt nói nhau nặng lời.” → Kiểu so sánh: không ngang ( Ca dao) bằng
7. II: TÁC DỤNG CỦA PHÉP SO SÁNH 1: Ví dụ 2 (SGK/42) “Mỗi chiếc lá rụng có một tâm hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng .Có chiếc tựa mũi tên nhọn , tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện , cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Tìm phép so sánh Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố trong đoạn văn gượng ngoi đầu lên, bay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây sau? nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng , khoan khoái, đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại : Cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn , nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại, rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại .” (Khái Hưng)
8. 2: NHẬN XÉT: - Phép so sánh sử dụng trong đoạn văn đó là: Có chiếc tựa xuống đất như . không do dự vẩn vơ. - Tác dụng: Có chiếc lá nhẹ nhàng như thầm bảo rằng không bằng vẻ đẹp nên thơ. Miêu tả cụ thể và sinh động các hình ảnh rơi rụng của Có chiếc lá như con chim . nằm phơi chiếc lá. trên mặt đất. Có chiếc lá như sợ hãi, muốn bay trở lại cành.
9. Tác dụngGhicủanhớphép(SGK/so sánh42là)gì? 3: TÁC DỤNG ➔Gợi hình giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động. ➔Vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng tình cảm sâu sắc.
10. III: LUYỆN TÂP BÀI TẬP 1 (sgk/43) Chỉ ra phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây . Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích ? “Quê hương tôi có con sông xanh biếc. NướcTâmgươnghồn tôitronglà mộtsoibuổitóc nhữngtrưa hèhàng. tre . Tâm hồnVế A tôi làTừmộtSS buổi trưaVế Bhè. Tỏa→ Sonắng sánhxuốngngang bằngdòng sông ➔lấpT/d:loáng Thể.”hiện tư tưởng tình cảm của tác giả đối với con sông ( Tế Hanh ) quê hương.
11. - Con chưa bằng lòng bầm + Chưa bằng (2 lần) ➔ So sánh không Vế A “ ConTừ SS đi trăm núiVế Bngàn khe. Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòngngangbầm bằng ➔ - Con chưaConbằng đi đánh khógiặcnhọcmườiđời bầmnăm T/d: Sự biết ơn sâu sắc của người con trước công lao to lớn của Từ SS Vế A Chưa bằng khóVếnhọcB đời bầm sáu mươingười.” mẹ . (Tố Hữu)
12. “ Anh đội viên mơ màng Anh đội viên mơ màng nhưNhư trongnằmgiấctrongmộnggiấc mộng + Như : So sánh ngang bằng Vế A Từ SSBóng BácVếcaoB lồng lộng ➔T/d : Nói lên sự lớn lao, vĩ Ấm hơn ngọn lửa hồng.” đại và tấm lòng cao cả (Minh Huệ) của Bác Hồ.
13. Bài tập 2 (SGK/43) Thảo luận nhóm Em hãy tìm những câu văn có hình ảnh so sánh trong văn bản “Vượt thác”? “VƯỢT THÁC” – Võ Quảng
14. 1 2 3 Những động tác thả sào, rút Dượng Hương Thu như Thuyền rẽ sóng lướt bon bon sào nhanh như cắt. một pho tượng oai linh như đang nhớ núi rừng . hùng vĩ. 5 Em thích hình ảnh nào? Vì sao? Dọc sườn núi những cây Núi cao như đột ngột hiện ra như những cụ già vung tay 4 chắn ngang trước mặt.
15. Bài tập 3: (SGK/43) Dựa vào văn bản “Vượt thác” em hãy viết một đoạn văn từ 3-5 câu tả nhân vật Dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ ? ( sử dụng 2 phép so sánh đã học)
16. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Câu 1: So sánh là gì? AA : So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc kia có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt. B : So sánh là gọi hoặc tả sự vật, sự việc này bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người, làm cho thế giới sự vật, sự việc biểu thị được suy nghĩ, tình cảm của con người. C : So sánh là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có sự tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt. D :So sánh là gọi hoăc tả sự vật, sự việc này bằng tên sự vật, sự việc khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt.
17. Câu 2: Có mấy kiểu so sánh? A. 1 kiểu BB. 2 kiểu C. 3 kiểu D. 4 kiểu E. 5 kiểu Câu 3: Điền tiếp vào chỗ ( )? So sánh vừa có tác dụng gợi hình giúp cho việc miêu tả . sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động; vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.
18. NHÌN HÌNH ĐOÁN CÂU (THÀNH NGỮ) Thầy thuốc như mẹ hiền Một giọt máu đào hơn ao nước lã Khỏe như voi Lời chào caoChậmhơn mâmnhư rùacỗ
19. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 1. Học thuộc bài cũ. 2. Lấy thêm nhiều ví dụ có sử dụng phép so sánh. 3. Chuẩn bị bài luyện nói, quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả (tiếp theo)