Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 93, 94: Buổi học cuối cùng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 93, 94: Buổi học cuối cùng

1. Tiếng mẹ đẻ Mơ hồ thấm từng âm thanh tiếng mẹ Tôi bỗng tỉnh ra. Tới giây phút lạ lùng Tôi chợt hiểu, người chữa tôi khỏi bệnh Chẳng thể là ai, ngoài tiếng mẹ thân thương Những tiếng khác dành cho dân tộc khác Cũng sẽ khiến cho lành bệnh bao người Tôi chỉ biết nếu tiếng tôi biến mất Thì tôi sẵn sàng nhắm mắt buông xuôi. (R.Gam-da-tốp)
2. Tiết 93,94: Văn bản BUỔI HỌC CUỐI CÙNG (Chuyện của một em bé người An-dát) - An-phông-xơ Đô-đê-
3. I.Tìm hiểu chung: 1.Tác giả: - An-phông-xơ Đô-đê là nhà văn hiện thực lỗi lạc của nước Pháp nửa cuối thế kỉ XIX. - Văn chương của ông nhẹ nhàng, trong sáng, diễn tả cảm động những nỗi đau và tình thương, đặc biệt là tình yêu quê hương, đất nước. 2. Tác phẩm: - Xuất xứ: Sáng tác sau cuộc chiến tranh Pháp – Phổ (1870- 1871). Pháp thua trận, hai vùng An- dát và Lo-ren giáp biên giới nước Phổ bị nhập vào nước Phổ. Hai trường học phải học bằng tiếng Đức.
4. Bản đồ Đế chế Đức 1871 – 1918, không chứa một nước nói tiếng Đức là Đế quốc Áo
5. Quốc kỳ Phổ Wilhelm I (1797- 1888) - Quốc vương Phổ từ ngày 2 tháng 1 Cnăm 1861 -hủ tịch Liên bang Bắc Đức từ ngày 1 tháng 7 năm 1867, - Hoàng đế đầu tiên của đế quốc Đức vào ngày 18 tháng 1 năm 1871 Quốc kỳ Pháp Napoléon III- Louis- Napoléon Bonaparte (1808- 1873) - Tổng thống đầu tiên của nền cộng hòa Pháp - Hoàng đế duy nhất của Đế chế Pháp thứ nhì - vừa là tổng thống danh nghĩa đầu tiên của Pháp, Lược đồ chiến tranh Pháp – Phổ . vừa là vị vua cuối cùng (1870-1871) của Pháp.
6. Tiết 89:
7. I. Tìm hiểu chung: 1.Tác giả: - An-phông-xơ Đô-đê là nhà văn hiện thực lỗi lạc của nước Pháp nửa cuối thế kỉ XIX. - Văn chương của ông nhẹ nhàng, trong sáng, diễn tả cảm động những nỗi đau và tình thương, đặc biệt là tình yêu quê hương, đất nước. 2. Tác phẩm: -Xuất xứ: Sáng tác sau cuộc chiến tranh Pháp – Phổ (1870-1871). -Truyện viết về buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở một trường làng thuộc vùng An-dát. -Thể loại: truyện ngắn ; PTBĐ: -Tự sự, miêu tả, -biểu cảm - Ngôi kể thứ nhất - Đọc văn bản –chú thích- bố cục:
8. Tóm tắt: Trước khi đến trường Phrăng đã có ý định trốn học vì không học bài nhưng cậu đã cưỡng lại được và vội vã đến trường. Trên đường đến trường qua trụ sở xã, Phrăng thấy rất nhiều người đứng trước bản dán cáo thị, cậu linh cảm có chuyện gì xẩy ra. Đến trường, quang cảnh lớp học hôm nay khác thường , đặc biệt cuối lớp có cả dân làng đến dự khiến Phrăng rất ngạc nhiên. Khi thầy Ha-men thông báo đây là buổi học tiếng Pháp cuối cùng. Phrăng vô cùng choáng váng. Cậu cảm thấy ân hận vì đã bỏ phí thời gian mà chưa chăm học. Giờ học hôm đó cậu cảm thấy chưa bao giờ chăm chú và hiểu bài đến thế. Cuối buổi học thầy Ha-men cầm phấn ghi lên bảng dòng chữ: “NƯỚC PHÁP MUÔN NĂM”. Buổi học kết thúc.
9. - Đọc văn bản –chú thích- bố cục- tóm tắt. Phần1:Tr Các sự việc chính: ước khi diễn ra - Trên đường đến trường, Phrăng thấy có những điều khác hẳn BHCC mọi ngày. - Vào lớp, Phrăng ngạc nhiên hơn khi thấy thầy Ha-men dịu dàng và ăn mặc chỉnh tề. Phần 2: Diễn - Không khí lớp học trang nghiêm. Cuối lớp có nhiều người lớn biến buổi tuổi cũng đến học đầy đủ. học cuối - Khi biết đó là buổi học cuối cùng, Phrăng ân hận vì mình không cùng thuộc bài và trước đây học hành không nghiêm túc. - Bài học cuối cùng thầy Ha-men giảng thật say sưa và xúc động. Thầy nói những điều sâu sắc về tiếng Pháp, Phrăng chăm chú nghe giảng và cảm thấy rất hiểu bài. Phần3: - Kết thúc buổi học, thầy Ha-men nghẹn ngào không nói thành Cảnh lời, thầy cố viết lên bảng dòng chữ thật to: “NƯỚC PHÁP MUÔN kết thúc NĂM”. BHCC II. Tìm hiểu văn bản:
10. II. Tìm hiểu văn bản: Diễn biến tâm trạng Ph răng? 1. Nhân vật Phrăng: a. Quang cảnh hôm diễn ra buổi học cuối cùng: - Trên đường đến trường: nhiều người đứng trước bảng dán cáo thị. Khác lạ - Ở trường: + Mọi sự bình lặng y như một buổi sáng chủ Yên tĩnh, nhật. trang + Lớp học trang trọng, thầy Ha-men dịu dàng, nghiêm, mặc đẹp hơn mọi ngày, mọi người trong làng khác đều đi học với vẻ buồn rầu. thường. Phrăng ngạc nhiên, dường như báo hiệu một cái gì nghiêm trọng, khác thường. DựaQuang vào cảnh bố cục, hôm em diễn hãyra buổi cho biếthọc trongdiễn biến mắt tâmcủa trạngPh răng Phrăng như thế b. Diễn biến tâm trạng của Phrăng: đượcnào? chia mấy thời điểm?
11. II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Phrăng: a. Quang cảnh hôm diễn ra buổi học cuối cùng: - Trên đường đến trường: khác lạ - Ở trường: yên tĩnh, trang nghiêm, khác thường Phrăng ngạc nhiên dường như báo hiệu một điều gì nghiêm trọng, khác thường. b. Diễn biến tâm trạng của Phrăng: - Thái độ đối với việc học tiếng Pháp: Thái độ của Phrăng đối với + Định trốn học và rong chơi ngoài việc học tiếng đồng nội. Pháp? + Quyết định đến trường- dù muộn học
12. Mấy lời đó làm tôi choáng vángváng. AA !! QuânQuân khốnkhốn nạn,nạn, thìthì rara đóđó làlà điềuđiều chúngchúng vừavừa niêmniêm yếtyết ởở trụtrụ sởsở xã.xã Bài học Pháp văn cuối cùng của tôi ! MàMà tôitôi thìthì mớimới biếtbiết viếtviết tậptập toạngtoạng !! VậyVậy làlà sẽsẽ chẳngchẳng baobao giờgiờ đượcđược họchọc nữanữa ư,ư, phảiphải dừngdừng ởở đóđó ưư ! ! Giờ đây tôi tự giận mình biết mấy về thời gian bỏ phí, về những buổi trốn học đi bắt tổ chim hoặc trượt trên hồ. Những cuốn sách vừa nãy tôi còn thấy chán ngán đến thế, mang nặng đến thế, quyển ngữ pháp, quyển thánh sử của tôi giờ đây dường như những người bạn cố tri mà tôi sẽ rất đau lòng phải giã từ.từ Cũng giống như thầy Ha-men. Cứ nghĩ thầy sắp ra đi và tôi không còn được gặp thầy nữa, là tôi quên cả những lúc thầy phạt, thầy vụt thước kẻ. Tội nghiệp thầy ! Tìm những chi tiết thể hiện diễn biến tâm trạng của Prăng trong buổi học?
13. - Thái độ đối với việc học tiếng Pháp: + Định trốn học và rong chơi ngoài đồng nội. + Quyết định đến trường- dù muộn học + Phrăng choáng váng, sững sờ, tức giân vì hiểu ra nguyên nhân của sự khác lạ, tiếc nuối ân hận, giận mình lười nhác học tập, ham chơi, đau lòng.
14. Tôi đang nghĩ mung lung thì bỗng nghe gọi tên mình. Đến lượt tôi đọc bài. GiáGiá màmà tôi đọc được các quy tắc về phân từ hay ho ấy, đọc thật to, thật dõng dạc, không phạm một lỗi nào thìthì dùdù cócó phảiphải đánhđánh đổiđổi gìgì cũngcũng cam;cam; nhưng tôi lúng túng ngay từ đầu và tôi cứ đung đưa người trước chiếc ghế dài, lònglòng rầurầu rĩ,rĩ, khôngkhông dámdám ngẩngngẩng đầu lên. Tiếc nuối, ân hận, xấu hổ Tìm chi tiết thể và vì không đọc được các hiện thái độ của qui tắc phân từ. Phrăng khi không thuộc bài? - Khi không thuộc bài: Tiếc nuối, lúng Từ các chi tiết đó túng, lòng rầu rĩ không dám ngẩng đầu ta thấy tâm trạng lên cậu bé Phrăng như thế nào? -> Ân hận chuyển thành sự xấu hổ
15. - Thái độ đối với việc học tiếng Pháp: + Định trốn học và rong chơi ngoài đồng nội. + Phrăng choáng váng, sững sờ, hiểu ra nguyên nhân của sự khác lạ, tiếc nuối ân hận vì sự lười nhác học tập, ham chơi của mình. + Tiếc nuối, ân hận, xấu hổ và vì không đọc được các qui tắc phân từ. ->Phrăng hiểu ý nghĩa thiêng liêng của việc học tiếng Pháp => Yêu đất nước Pháp Trong giờ phút thiêng liêng, Phrăng hiểu được ý nghĩa của việc học Tiếng Pháp, thấy yêu tiếng mẹ đẻ, yêu quê hương
16. Thế rồi từ điều này sang điều khác, thầy Ha-men nói với chúng tôi về tiếng Pháp, bảo rằng đó là ngôn ngữ hay nhất thế giới, trong sáng nhất, vững vàng nhất: phải giữ lấy trong chúng ta và đừng bao giờ quên lãng nó, bời vì khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khóa chốn lao tù. Rồi thầy cầm một quyển ngữ pháp và đọc bài cho chúng tôi. Tôi kinh ngạc thấy sao mình hiểu đến thế. Tất cả những điều thầy nói, tôi thấy thật dễ dàng. Tôi cũng cho là chưa bao giờ mình chăm chú nghe đến thế, và cả thầy giáo nữa, chưa bao giờ thầy kiên nhẫn giảng giải đến thế. Cứ như thể trước khi ra đi, con người tội nghiệp ấy muốn truyền toàn bộ tri thức của mình, muốn đưa ngay một lúc tri thức ấy vào đầu óc chúng tôi. + Chăm chú nghe giảng, Từ việc hiểu ý kinh ngạc thấy mình hiểu nghĩa thiêng liêng bài đến thế. của việc học tiếng “ Ôi ! Tôi sẽ nhớ mãi buổi Pháp, Phrăng đã học cuối cùng này !” có hành động gì?
17. - Thái độ đối với việc học tiếng Pháp: + Định trốn học và rong chơi ngoài đồng nội. Từ lơ là + Phrăng choáng váng, sững sờ, hiểu ra nguyên nhân của sự đến khác lạ, tiếc nuối ân hận vì sự lười nhác học tập, ham chơi của thiết mình. tha, lo lắng + Xấu hổ và tự giận mình không chịu học các qui tắc phân từ. cho + Chăm chú nghe giảng, kinh ngạc thấy mình hiểu bài đến thế. việc học. “ Ôi ! Tôi sẽ nhớ mãi buổi học cuối cùng này !”
18. - Thái độ đối với việc học tiếng Pháp: + Định trốn học và rong chơi ngoài đồng nội. Từ lơ là + Phrăng choáng váng, sững sờ, hiểu ra nguyên nhân của sự đến khác lạ, tiếc nuối ân hận vì sự lười nhác học tập, ham chơi của thiết mình. tha, lo lắng + Xấu hổ và tự giận mình không chịu học các qui tắc phân từ. cho + Chăm chú nghe giảng, kinh ngạc thấy mình hiểu bài đến thế. việc học. “Ôi ! Tôi sẽ nhớ mãi buổi học cuối cùng này !” - Thái độ với thầy Ha-men: + Lẻn vào chỗ ngồi, đỏ mặt tía tai khi tai thấy thầy cầm thước. + Nhận ra giọng nói của thầy thật dịu dàng. Thái độ của Phrăng đối với thầy Ha-men?
19. Cũng giống như thầy Ha-men. Cứ nghĩ thầy sắp ra đi và tôi không còn được gặp thầy nữa, là tôi quên cả những lúc thầy phạt, thầy vụt thước kẻ Tội nghiệp thầy ! Rồi thầy cầm một quyển ngữ pháp và đọc bài cho chúng tôi. Tôi kinh ngạc thấy sao mình hiểu đến thế. Tất cả những điều thầy nói, tôi thấy thật dễ dàng. Tôi cũng cho là chưa bao giờ mình chăm chú nghe đến thế, và cả thầy giáo nữa, chưa bao giờ thầy kiên nhẫn giảng giải đến thế. Cứ như thể trước khi ra đi, con người tội nghiệp ấy muốn truyền toàn bộ tri thức của mình, muốn đưa ngay một lúc tri thức ấy vào đầu óc chúng tôi. Bỗng đồng hồ nhà thờ điểm mười hai giờ, rồi đén kinh cầu nguyện buổi trưa. Cùng lúc đó, tiếng kèn của bọn lính Phổ đi tập về vang lên ngoài cửa sổ Thầy Ha-men đứng dậy trên bục, người tái nhợt. Chưa bao giờ tôi cảm thấy thầy lớn lao đến thế. Thái độ của Phrăng đối với thầy Ha-men?
20. - Thái độ đối với việc học tiếng Pháp: + Định trốn học và rong chơi ngoài đồng nội. Đi học. + Phrăng choáng váng, sững sờ, hiểu ra nguyên nhân của sự Từ lơ là khác lạ, tiếc nuối ân hận vì sự lười nhác học tập, ham chơi của đến mình. thiết tha, lo + Tiếc nuối, ân hận, xấu hổ và tự giận mình không chịu học các lắng qui tắc phân từ. cho việc + Chăm chú nghe giảng, kinh ngạc thấy mình hiểu bài đến thế. học. “Ôi ! Tôi sẽ nhớ mãi buổi học cuối cùng này !” - Thái độ với thầy Ha-men: Từ sợ hãi, + Lẻn vào chỗ ngồi, đỏ mặt tía tai khi tai thấy thầy cầm thước. thân thiết, + Nhận ra giọng nói của thầy thật dịu dàng. quý + Thấy tội nghiệp cho thầy, hiểu được lời khuyên của thầy, trọng thầy. chưa bao giờ thấy thầy lớn lao đến thế. Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí sâu sắc Phrăng là cậu bé hồn nhiên, chân thật, biết lẽ phải, yêu tiếng nói dân tộc, quý trọng và biết ơn thầy.
21. TỔNG KẾT •Nghệ thuật: - Miêu tả nhân vật qua ý nghĩ, tâm trạng. - Ngôn ngữ chân thành, xúc động. •Nội dung : Qua câu chuyện buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng, Phrăng hiện lên là một chú bé hiếu động, thông minh, nhạy cảm, có tình yêu chân thành với người thầy, yêu nước sâu sắc.
22. TIẾT 93: BUỔI HỌC CUỐI CÙNG Nh©n vËt Phrăng Trưíc buæi häc Trong buæi häc KÕt thóc buæi cuèi cïng cuèi cïng häc cuèi cïng - Định trốn học -Ngưîng nghÞu, xÊu hæ khi vµo muén - Xóc ®éng “ ¤i đi chơi nhưng - Ng¹c nhiªn về trang phôc thÇy gi¸o ! T«i sÏ nhí m·i đấu tranh với vµ quang c¶nh líp häc buæi häc nµy” - bản thân, cưỡng Cho¸ng v¸ng khi biÕt ®©y lµ buæi C¶m thÊy thÇy lại được và đến häc cuèi cïng. thËt lín lao trường -XÊu hæ, nuèi tiÕc vì kh«ng thuéc bµi - > Tù hµo vÒ - > Chó bÐ lưêi -> Ân hËn, xÊu hæ, tù tr¸ch mình. HiÓu ngưêi thÇy vµ häc, nhót nh¸t, ®ưîc ý nghÜa thiªng liªng cña viÖc häc t×nh yªu s©u s¾c trung thùc. tiÕng mÑ ®Î. Tõ ch¸n häc - > thÝch häc. tiÕng mÑ ®Î. Phrăng lµ chó bÐ ham chơi nhưng trong buổi học cuối cùng đã hiểu được giá trị, ý nghĩa của tiếng nói dân tộc ,biết được yêu tiếng nói dân tộc là một biểu hiện của lòng yêu nước.
23. VẬN DỤNG- TIẾP NỐI Yêu cầu: 1. Tóm tắt truyện “Buổi học cuối cùng”. 2. Viết một đoạn văn, 7-9 câu, nêu cảm nhận của em về cậu bé Phrăng. (Lấy điểm 15 phút) 3. Học, tìm hiểu cách viết, sử dụng các phương thức biểu đạt nhuần nhuyễn, tinh tế của tác giả. 4. Soạn tiếp tiết 2: Nhân vật thầy giáo Ha-men.
24. TRỌNG TÂM- TIẾT 93- VĂN BẢN BUỔI HỌC CUỐI CÙNG I. Tìm hiểu chung: - An-phông-xơ Đô-đê là nhà văn hiện thực lỗi lạc của nước Pháp nửa cuối 1.Tác giả: thế kỉ XIX. - Văn chương của ông nhẹ nhàng, trong sáng, diễn tả cảm động những nỗi đau và tình thương, đặc biệt là tình yêu quê hương, đất nước. 2. Tác phẩm: -Xuất xứ: Sáng tác sau cuộc chiến tranh Pháp – Phổ (1870-1871). -Thể loại: truyện ngắn ; PTBĐ:Tự sự, miêu tả, biểu cảm - Ngôi kể thứ nhất - Bố cục: 3 phần II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Phrăng: a. Quang cảnh hôm diễn ra buổi học cuối cùng: - Trên đường đến trường: khác lạ - Ở trường: yên tĩnh, trang nghiêm, khác thường Phrăng ngạc nhiên, dường như báo hiệu một cái gì nghiêm trọng, khác thường.
25. b. Diễn biến tâm trạng của Phrăng: - Thái độ đối với việc học tiếng Pháp: + Định trốn học và rong chơi ngoài đồng nội. Đi học. + Phrăng choáng váng, sững sờ, hiểu ra nguyên nhân của sự khác lạ, tiếc nuối ân hận vì sự lười nhác học tập, ham chơi của mình. + Tiếc nuối, ân hận, xấu hổ và tự giận mình không chịu học các qui tắc phân từ. + Chăm chú nghe giảng, kinh ngạc thấy mình hiểu bài đến thế. “Ôi ! Tôi sẽ nhớ mãi buổi học cuối cùng này !” - Thái độ với thầy Ha-men: + Lẻn vào chỗ ngồi, đỏ mặt tía tai khi tai thấy thầy cầm thước. + Nhận ra giọng nói của thầy thật dịu dàng. + Thấy tội nghiệp cho thầy, hiểu được lời khuyên của thầy, chưa bao giờ thấy thầy lớn lao đến thế. Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí sâu sắc Phrăng là cậu bé hồn nhiên, chân thật, biết lẽ phải, yêu tiếng nói dân tộc, quý trọng và biết ơn thầy.