Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 98: Lượm

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 98: Lượm

1. Tiết 98 Tố Hữu
2. I. ĐỌC – CHÚ THÍCH : 1. T¸c gi¶ : Tố Hữu (1920 – 2002) - Tên khai sinh: Nguyễn Kim Thành - Quê: Thừa Thiên Huế - Là nhà cách mạng, nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam. Tố Hữu ( 1920 – 2002) 2. T¸c phÈm : - Bài thơ sáng tác năm 1949 trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp, - In trong tập thơ Việt Bắc. HÌNH ẢNH LƯỢM
3. Nhµ th¬ cã lÇn t©m sù : “Mét ®ång chÝ ë Thõa Thiªn ra kÓ cho t«i nghe những tÊm gương chiÕn ®Êu dòng c¶m ë quª nhµ vµ cho t«i biÕt tin vÒ ch¸u Lượm. Nã lµ con mét chó em hä cña t«i. Nã ®i liªn l¹c cho ®¬n vÞ, trong khi ®ưa thư qua mét c¸nh ®ång, ch¸u bÞ tróng ®¹n, hy sinh khi míi 14 tuæi. T«i viÕt bµi th¬ Lượm, thÊy như cßn ®©u ®©y d¸ng ®iÖu dÔ thương khu«n mÆt cßn trÎ con nhưng rÊt cøng cái cña nã.” Tố Hữu năm 1949 (Tè Hữu. Nhí l¹i mét thêi, NXB V¨n häc – 2000)
4. 2.Đọc, chú thích ❖Thể loại và phương thức biểu đạt: - Thể thơ 4 tiếng - Phương thức biểu đạt: trữ tình kết hợp miêu tả, tự sự và biểu cảm.
5. ❖ Bố cục: 3 phần - Phần 1: ( 5 khổ thơ đầu): Hình ảnh Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ. - Phần 2: ( 7 khổ tiếp): Câu chuyện Lượm làm nhiệm vụ và hi sinh. - Phần 3: ( 2 khổ cuối): Hình ảnh Lượm còn sống mãi.
6. II. Tìm hiểu văn bản 1. Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ.
7. ❖Dáng điệu – cử chỉ: +Từ ngữ: loắt choắt, thoăn thoắt, nghênh nghênh →là những từ láy gợi hình ảnh một chú bé nhỏ nhắn, nhanh nhẹn. +Hình ảnh: cười híp mí, má đỏ bồ quân, như con chim chích.
8. ?Tại sao tác giả lại so sánh Lượm như con chim chích? →Hình ảnh chú bé Lượm như con chim chích là để nhằm nhấn mạnh vẻ đẹp hồn nhiên trong sáng, vui tươi, bé bỏng non nớt mà nhanh nhẹn.Chú bé loắt choắt đã vươn mình lớn dậy trên con đường kháng chiến rất gian nan, nguy hiểm.
9. ?Em hiểu “đường vàng” có nghĩa là gì? A. Con đường có nắng vàng, cát vàng. B. Con đường có lúa vàng, rơm vàng. C. Con đường tương lai tươi sáng. D. Cả 3 đáp án trên. → Đáp án đúng: D ☺
10. ❖Trang phục: Ca lô đội lệch Cái xắc xinh xinh → Thể hiện tính chất công việc làm liên lạc của chú bé Lượm. Vì Lượm còn nhỏ tuổi nên cái xắc đeo bên mình chỉ “xinh xinh” với chiếc mũ ca lô đội lệch rất hiên ngang, hiếu động.
11. ❖Lời nói: Cháu đi liên lạc Vui lắm chú à Ở đồn Mang Cá Thích hơn ở nhà. → hồn nhiên, ngây thơ, trong sáng, chân thật. → Lời trò chuyện cho ta hiểu chú bé rất yêu thích công việc kháng chiến, tự nguyện tham gia kháng chiến (niềm vui chung của cả thế hệ trẻ sau CMT8).
12. Hình ảnh đội TNTP Hồ Chí Minh
13. ⚫Thông qua việc khắc họa chân dung Lượm trong 5 khổ thơ đầu → thể hiện rõ tình cảm của tác giả: yêu mến, trân trọng chú bé.
14. Tiết 103 LƯỢM Tố Hữu I. ĐỌC - TÌM HIỂU CHUNG : II. ĐỌC - TÌM HIỂU NỘI DUNG : 1, Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ với nhà thơ: Trang phôc - c¸i x¾c xinh xinh = >Trang phôc cña - ca l« ®éi lÖch c¸c chiÕn sÜ vÖ quèc Hình d¸ng - lo¾t cho¾t, tho¨n tho¾t => Nhá bÐ, nhanh - nghªnh nghªnh nhÑn, tinh nghÞch - huýt s¸o, Cö chØ => Hån nhiªn, vui vÎ, - cưêi hÝp mÝ yªu ®êi Lêi nãi - Ch¸u ®i liªn l¹c ;Vui l¾m = >Say mª c«ng t¸c chó µ ; Th«i chµo ®ång chÝ ! kh¸ng chiÕn
15. => Đoạn thơ đã miêu tả về hình ảnh chú bé Lượm rất đáng yêu: Nhỏ nhắn, xinh xắn, hồn nhiên yêu đời, yêu cách mạng, đồng thời thể hiện tình cảm yêu quý sâu sắc của nhà thơ với Lượm.
16. 2, Hình ảnh Lượm trong chuyến công tác cuối cùng: Ch¸u n»m trªn lóa Tay n¾m chÆt b«ng Lóa th¬m mïi sữa Bỗng lòe chớp đỏ Thôi rồi, Lượm ơi! Hån bay giữa ®ång Chú đồng chí nhỏ Một dòng máu tươi! Cái chết nhẹ nhàng thanh thản. Lượm như một thiên thần nhỏ đang -> C¸i chÕt ®Õn bÊt ngê ®ét ngét yên nghỉ giữa cánh đồng quê hương, linh hồn của Em đã hóa thân vào thiên nhiên, quê hương đất nước. Sự hi sinh cao cả, đáng trân trọng,
17. Cái chết nhẹ nhàng thanh thản. Lượm như một thiên thần nhỏ đang yên nghỉ giữa cánh đồng quê hương, linh hồn của Em đã hóa thân vào thiên nhiên, quê hương đất nước. Sự hi sinh cao cả, đáng trân trọng,
18. Ra thế Lươm ơi! Em có nhận xét gì về cấu tạo và => C©u th¬ bÞ ng¾t ®«i lµm hai dßng, như bị gãy đôi tác dụng của thể hiện sự hẫng hụt, đau đớn xót xa bàng hoàng của những dòng thơ t¸c gi¶ khi nghe tin Lượm hi sinh. sau? Thôi rồi, Lượm ơi! =>Thể hiện sự đau đớn trước sự ra đi của Lượm Lượm ơi, còn không? => Dòng thơ được tách thành nột khổ với câu hỏi tu từ xoáy vào lòng người nỗi buồn đau, không muốn tin vào sự thật nghiệt ngã.
19. Lượm hồn nhiên, hăng hái, dũng cảm, không chùn bước trước hiểm nguy, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao, =>Đoạn thơ thể hiện sự đau đớn, ngỡ ngàng, xót xa trước sự hi sinh của Lượm trong lòng tác giả.
20. ➢Hình ảnh Lượm nằm trên cánh đồng lúa tay nắm chặt bông. → Lượm ngã xuống trên chính mảnh đất quê hương, tay em còn nắm chặt bông lúa đã nuôi mình lớn từng ngày. Mảnh đất - sản vật quê hương dang tay đón Lượm vào lòng trong một giấc ngủ dài. Lượm ra đi nhưng tay em còn níu giữ sự sống, níu giữ quê hương, đó là cái chết gieo mầm cho sự sống. Linh hồn em hóa thân vào non sông, đất nước.
21. - Câu hỏi tu từ: “ Lượm ơi, còn không? ” được tách riêng đã diễn tả thành công cảm xúc của tác giả vô cùng ngạc nhiên, bàng hoàng, đau đớn, nghẹn ngào và cũng rất trân trọng trước cái chết của Lượm → gây ấn tượng và cảm xúc mạnh mẽ cho người đọc.
22. Vì sao ở phần cuối tác giả lại lặp lại hai khổ 3, Hình ảnh Lượm vẫn còn sống mãi: thơ ở phần đầu Chú bé loắt choắt với hình ảnh Lượm hồn nhiên Cái xắc xinh xinh vui tươi? Cái chân thoăn thoắt - Sử dụng kết cấu đầu Cái đầu nghênh nghênh cuối tương ứng. - Khẳng định sự sống Ca lô đội lệch mãi của Lượm đối với Mồm huýt sáo vang quê hương đất nước. Như con chim chích - Khắc ghi mãi hình ảnh Nhảy trên đường vàng một chú bé hồn nhiên, vui tươi nhí nhảnh trong lòng tác giả và độc giả.
23. III. Tổng kết 1. Nội dung Bài thơ đã khắc họa và ca ngợi hình ảnh chú bé liên lạc hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Lượm đã hi sinh anh dũng nhưng hình ảnh em còn sống mãi trong lòng mọi người.
24. III. Tổng kết 2. Nghệ thuật ⚫ Kết hợp miêu tả, tự sự và biểu cảm. ⚫ Thể thơ 4 chữ giàu âm điệu. ⚫ Nhiều từ láy gợi hình. ⚫ Cách so sánh độc đáo. ⚫ Kết cấu đầu cuối tương ứng (điệp khúc).
25. Luyện tập Viết một đoạn văn từ 5 đến 7 câu phát biểu cảm nghĩ của em về chú bé Lượm hồn nhiên, anh dũng, được mọi người yêu mến.
26. híng dÉn VỀ NHÀ - Häc thuéc lßng bµi th¬ Lượm - ViÕt ®o¹n văn nªu c¶m nghÜ cña em sau khi häc bµi th¬ Lượm. - So¹n bài Cô Tô.