Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 36: Chữa lỗi về quan hệ từ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 36: Chữa lỗi về quan hệ từ

1. UBND HUYỆN ĐỨC TRỌNG Trường THCS Lê Hồng Phong Giáo viên dạy: Lê Thành Chung
2. KHỞI ĐỘNG Tìm các quan hệ từ trong bài hát sau: Em yêu trường em, với bao bạn thân và cô giáo hiền, như yêu quê hương, cắp sách đến trường trong muôn vàn yêu thương. Nào bàn nào ghế, nào sách nào vở, nào mực nào bút, nào phấn nào bảng cả tiếng chim vui trên cành cây cao là lá cờ sao trong nắng thu vàng. Yêu sao yêu thế, trường của chúng em. Em yêu trường em, với bao bạn thân và cô giáo hiền, như yêu quê hương, cắp sách đến trường trong muôn vàn yêu thương. Mùa phượng phượng thắm, mùa cúc vàng nở, mùa huệ huệ trắng, đào thắm hồng đỏ, trường chúng em đây như vườn hoa tươi, người tốt việc hay là cháu Bác Hồ. Yêu sao yêu thế, trường của chúng em. ( Em yêu trường em – Hoàng Vân )
3. TIẾT: 36
4. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC I. Tìm hiểu chung: 1. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ: PHÂN CÔNG HOẠT ĐỘNG NHÓM ( 6 phút ) - NHÓM 1, 2: Thảo luận các câu phần I.1 (SGK/ 106 ). - NHÓM 3, 4: Thảo luận các câu phần I.2 (SGK/ 106 ). - NHÓM 5, 6: Thảo luận các câu phần I.3 (SGK/ 106, 107 ). - NHÓM 7, 8: Thảo luận các câu phần I.4 (SGK/ 107 ).
5. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ I. Tìm hiểu chung: 1. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ: a. Thiếu quan hệ từ: - Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác. - Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng. * Sửa: thêm quan hệ từ “mà”, ”với”. - Đừng nên nhìn hình thức mà đánh giá kẻ khác. - Câu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.
6. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ I. Tìm hiểu chung: 1. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ: b. Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa: - Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ. - Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng. * Sửa: thay quan hệ từ “và” = “nhưng”, “để” = “vì” - Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đến trường đúng giờ. - Chim sâu rất có ích cho nông dân vì nó diệt sâu phá hoại mùa màng.
7. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ I. Tìm hiểu chung: 1. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ: c. Thừa quan hệ từ: - Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái. - Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung. * Sửa: bỏ quan hệ từ “qua” và “về” - Câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái. - Hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
8. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ I. Tìm hiểu chung: 1. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ: d. Dùng quan hệ từ không có tác dụng liên kết: - Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán, không những giỏi về môn Văn. Thầy giáo rất khen Nam. - Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị. * Sửa: - Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán, môn Văn mà còn giỏi nhiều môn học khác. Thầy giáo rất khen Nam. - Nó thích tâm sự với mẹ nhưng (mà) không thích với chị.
9. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ Thiếu quan hệ từ Các lỗi Dùng quan hệ từ không thường gặp về thích hợp về nghĩa quan hệ từ Thừa quan hệ từ Dùng quan hệ từ mà không 2. Ghi nhớ: (SGK/ 107) có tác dụng liên kết
10. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ LUYỆN TẬP II. Luyện tập: Bài 1, 2, 3: TRÒ CHƠI ĐỒNG ĐỘI Thể lệ: - Các đội sau khi nghe xong câu hỏi sẽ trao đổi nhanh trong nhóm và ghi ra đáp án trên bảng nhóm (thời gian 30s cho một câu trả lời). Hết thời gian đại diện nhóm sẽ giơ kết quả của nhóm. - Lưu ý: câu trả lời phải ghi rõ lỗi và cách sửa lỗi.
11. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ II. Luyện tập: Bài 1: Thêm quan hệ từ thích hợp (có thể thêm hoặc bớt một vài từ khác) để hoàn chỉnh các câu sau đây. - Nó chăm chú nghe kể chuyện đầu đến cuối. + Lỗi: thiếu quan hệ từ. + Sửa: Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối.
12. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ II. Luyện tập: Bài 2: Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu sau đây bằng những quan hệ từ thích hợp. - Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm với cha ông ta ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng. + Lỗi: dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa. + Sửa: Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm như cha ông ta ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng.
13. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ II. Luyện tập: Bài 3: Chữa lại các câu văn sau cho hoàn chỉnh. - Đối với bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa. + Lỗi: thừa quan hệ từ. + Sửa: Bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.
14. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ II. Luyện tập: Bài 4: Cho biết các quan hệ từ dưới dây được dùng đúng hay sai. Câu Đúng/ sai a. Nhờ cố gắng học tập nên nó đạt thành tích cao. Đúng b. Tại nó không cẩn thận nên nó đã giải sai bài toán. Đúng c. Chúng ta phải sống cho thế nào để chan hòa với mọi Sai người. d. Các chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ nền độc lập Đúng của dân tộc. e. Phải luôn luôn chống tư tưởng chỉ bo bo bảo vệ quyền lợi Sai bản thân của mình. g. Sống trong xã hội của phong kiến đương thời, nhân dân ta Sai bị áp bức bóc lột vô cùng tàn bạo. h. Nếu trời mưa, con đường này sẽ rất trơn. Đúng i. Giá trời mưa, con đường này sẽ rất trơn. Sai
15. VẬN DỤNG Viết đoạn văn ngắn (khoảng 5-7 câu) với chủ đề tự chọn trong đó có sử dụng quan hệ từ. Lớp 7a5 chúng tôi có gần hai mươi bạn nữ. Các bạn ấy vừa xinh xắn vừa chăm học. Vì thế phái nam chúng tôi không bao giờ dám xem thường. Mọi hoạt động của lớp đều đạt thành tích xuất sắc phần lớn là nhờ khả năng của các bạn nữ. Và thế là một cuộc cạnh tranh lành mạnh diễn ra suốt cả năm học. Kết quả cả hai đều không phân thắng bại.
16. TÌM TÒI, MỞ RỘNG Đọc một số đoạn văn dưới đây phát hiện lỗi sai khi sử dụng quan hệ từ và đề xuất cách sửa lại cho đúng.
17. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ Đoạn văn 1 Nguyễn Trãi là nhà thơ, nhà văn lớn, danh nhân văn hoá của dân tộc, người có công lớn trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. (2) Đoạn trích “Côn Sơn ca” vẽ nên cảnh trí thiên nhiên tuyệt đẹp, nên thơ của Côn Sơn và thể hiện sự giao hoà trọn vẹn giữa con người với thiên nhiên. (3) Điều đó bắt nguồn từ nhân cách thanh cao và tâm hồn thi sĩ của Nguyễn Trãi. (4) Hình ảnh nhà thơ thật an nhàn mà lịch lãm trong khung cảnh thiên nhiên. (5) Với hình ảnh nhân vật “ta” giữa cảnh tượng Côn Sơn thật nên thơ, hấp dẫn làm sao! => Thừa quan hệ từ “ Với” ở đầu câu (5)
18. TIẾT 36: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ Đoạn văn 2 Nét nổi bật và bao trùm ở con người Nguyễn Trãi là tấm lòng ưu ái, là hoài bão giúp đời, thờ vua, vì nuước, cứu dân. (2) Vì thế tấm lòng ưu ái và những tình cảm yêu thiên nhiên được thể hiện trong đoạn trích Côn Sơn ca không có gì là trái ngược cả, mà nó vẫn thống nhất. (3) Ông không chỉ là người yêu nước, không chỉ là người thương dân, ông yêu thiên nhiên sâu sắc. (4) Tâm hồn thi sĩ đã hoà quyện cùng thiên nhiên đất nước. (5) Đúng là một nhân cách thanh cao, không màng danh lợi và cũng không hề mất đi nỗi niềm ưu ái cho dân, cho nước - Lỗi: Dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết ở câu (3). - Sửa: Ông không chỉ yêu nước, thương dân, mà còn yêu thiên nhiên sâu sắc.
19. III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC: - Nhận xét cách dùng quan hệ từ trong bài làm văn cụ thể. Nếu bài làm có lỗi dùng quan hệ từ thì góp ý và nêu cách sửa. - Soạn bài “ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê ”. + Trả lời các câu hỏi phần đọc hiểu văn bản. + Tập giải quyết các bài tập phần luyện tập trong SGK.