Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 55 - Tiếng Việt: Điệp ngữ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 55 - Tiếng Việt: Điệp ngữ

1. Tiết 55- Tiếng Việt ÑIEÄP NGÖÕ I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA ĐIỆP NGỮ Ví duï: Trªn ®êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ: Nhấn mạnh cảm “Côc côc t¸c côc ta” giác, cảm xúc khi Nghe xao ®éng n¾ng tra nghe tiếng gà. Nghe bµn ch©n ®ì mái Nghe gäi vÒ tuæi th¬ Ch¸u chiÕn ®Êu h«m nay V× lßng yªu Tæ quèc V× xãm lµng th©n thuéc Nhấn mạnh muïc ñích Bµ ¬i, còng v× bµ chiến đấu của người V× tiÕng gµ côc t¸c chiến sĩ. æ trøng hång tuæi th¬. (Xu©n Quúnh)
2. Tiết 55/ Tiếng Việt ÑIEÄP NGÖÕ I. Điệp ngữ vaø taùc duïng cuûa ñieäp ngöõ Ví duï: Ghi nhôù: -Töø “nghe” nhaán Khi noùi hoaëc vieát, ngöôøi ta coù maïnh caûm giaùc khi theå duøng bieän phaùp laëp laïi töø nghe tieáng gaø tröa. ngöõ (hoaëc caû moät caâu)ñeå laøm -Töø “vì”nhaán maïnh noãi baät yù,gaây caûm xuùc muïc ñích chieán ñaáu maïnh.Caùch laëp laïi nhö vaäy goïi cuûa ngöôøi chieán só. laø pheùp ñieäp ngöõ;Töø ngöõ ñöôïc laëp laïi goïi laø ñieäp ngöõ ->Ñieäp ngöõ *Ghi nhôù:SGk/Trang152
3. Haõy tìm ví duï coù söû duïng pheùp ñieäp ngöõ? Traû lôøi -Nhôù ai ra ngaån vaøo ngô -Chuùng muoán ñoát ta thaønh tro buïi Nhôù ai,ai nhôù,baây giôø nhôù ai? Ta hoùa vaøng nhaân phaåm,löông taâm (Ca dao) Chuùng muoán ta baùn mình oâ nhuïc Ta laøm sen thôm maùt giöõa ñaàm. -Ta hieåu.Mieàn Nam thöông nhôù Baùc (Toá Höõu) Noùng loøng mong ñôïi Baùc vaøo thaêm Ta hieåu.Ñeâm naèm nghe gioù gaùc Baùc thöôøng traên trôû,nhôù mieàn Nam! (Toá Höõu)
4. Ví duï: “Con boø ñang gaëm coû.Con boø chôït ngaån ñaàu leân.Con boø roáng oø oø.” *Ngöõ “con boø” ñöôïc laëp laïi ba laàn coù phaûi laø ñieäp ngöõ khoâng? Traû lôøi Khoâng.Khi ñoïc ta thaáy naëng neà,truøng laëp,röôøm raø .Ñoù laø loãi laëp töø, do ngheøo naøn voán töø.
5. *Ví duï: +Ñieäp ngöõ laø moät töø-> goïi laø ñieäp töø (Nghe,vì) +Ñieäp ngöõ laø moät cuïm töø-> goïi laø ñieäp ngöõ( Tieáng gaø tröa) + Ñieäp ngöõ laø moät caâu -> goïi laø ñieäp caâu “ Hoà Chí Minh muoân naêm! Hoà Chí Minh muoân naêm! Hoà Chí Minh muoân naêm! Phuùt giaây thieâng Anh goïi Baùc ba laàn” ( Toá Höõu) + Ñieäp ñoaïn-> goïi laø ñieäp khuùc ( Baøi thô Löôïm –Toá Höõu)
6. *Ví duï: + Trong thô hieän ñaïi: ñeå boäc loä tình caûm ( Tieáng gaø tröa) + Trong thô coå söû duïng pheùp ñieäp ngöõ ñeå bieåu ñaït taâm traïng nhôù nhung da dieát ( Chinh phuï ngaâm khuùc) + Trong ca dao xöa cuõng nhö trong thô hieän ñaïi baây giôø, ngöôøi ta thöôøng laëp laïi moät töø naøo ñoù ñeå nhaán maïnh yù -Ca dao: Ai laøm cho beå kia ñaày Cho ao kia caïn cho gaày coø con -Thô: Ta veà mình coù nhôù ta Ta veà , ta nhôù nhöõng hoa cuøng ngöôøi ( Vieät Baéc – Toá Höõu) + Trong vaên xuoâi:( BT 1/a) ( “Toâi chæ coù moät ham muoán, ham muoán toät baäc laø laøm sao cho nöôùc ta ñöôïc hoaøn toaøn ñoäp laäp, daân ta ñöôïc hoaøn toaøn töï do, Ñoàng baøo ta ai cuõng coù côm aên , aùo maëc, ai cuõng ñöôïc hoïc haønh”) ( Hoà Chí Minh)
7. Tiết 55 - Tiếng Việt ÑIEÄP NGÖÕ I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ: b/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu II. Các dạng điệp ngữ: Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm a/Trªn ®êng hµnh qu©n xa Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều Dõng ch©n bªn xãm nhá [ ] TiÕng gµ ai nh¶y æ: Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa “Côc côc t¸c côc ta” Thương em, thương em, thương em biết mấy. Nghe xao ®éng n¾ng tra Nghe bµn ch©n ®ì mái c/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy Nghe gäi vÒ tuæi th¬ Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu (Xuaân Quyønh) Ngàn dâu xanh ngắt một màu Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? (Đoàn Thị Điểm (?)) Caâu hoûi thaûo luaän:(5 phuùt) +Nhoùm1,2:So saùnh ñieäp ngöõ trong khoå thô ñaàu cuûa baøi “Tieáng gaø tröa” vôùi ñieäp ngöõ trong hai ñoaïn thô treân,cho bieát noù thuoäc daïng ñieäp ngöõ naøo? +Nhoùm3,4:Theá naøo laø ñieäp ngöõ caùch quaõng,ñieäp ngöõ noái tieáp,ñieäp ngöõ chuyeån tieáp (ñieäp ngöõ voøng)?
8. Tiết 55 - Tiếng Việt ÑIEÄP NGÖÕ b/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ: Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn II. Các dạng điệp ngữ: Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm NỐI Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều CÁCH TIẾP [ ] QUÃNG Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa Thương em, thương em, thương em biết mấy. a/Trªn ®êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá CHUYEÅN TiÕng gµ ai nh¶y æ: TIEÁP “Côc côc t¸c côc ta” (VOØNG) Nghe xao ®éng n¾ng tra c/ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy Nghe bµn ch©n ®ì mái Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu Nghe gäi vÒ tuæi th¬ Ngàn dâu xanh ngắt một màu (Xuaân Quyønh) Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? (Đoàn Thị Điểm (?)) + ví duï a : Laëp laïi caùc tieáng ñaàu trong moãi doøng thô. Ñoù laø ñieäp ngöõ caùch quaõng. +ví duï b: Laëp caùc töø noái tieáp nhau trong doøng thô, nhö theá laø ñieäp ngöõ noái tieáp. + Ví duï c: Caùc töø ngöõ cuoái caâu tröôùc ñöôïc laëp laïi ôû ñaàu cuûa caâu thô sau. Ñoù laø caùch ñieäp ngöõ chuyeån tieáp (ñieäp ngöõ voøng).
9. Tiết 55 - Tiếng Việt ÑIEÄP NGÖÕ I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ: +Ví duï: -Töø “nghe” nhaán maïnh caûm giaùc khi nghe tieáng gaø tröa. -Töø “vì”nhaán maïnh nguyeân nhaân chieán ñaáu cuûa ngöôøi chieán só. ->Ñieäp ngöõ *Ghi nhôù:Sgk/152 II. Các dạng điệp ngữ: +Ví duï: Ghi nhôù: a.Ñieäp ngöõ caùch quaõng Ñieäp ngöõ coù nhieàu daïng:Ñieäp ngöõ caùch quãng,ñieäp ngöõ noái tieáp,ñieäp b.Ñieäp ngöõ noái tieáp ngöõ chuyeån tieáp(ñieäp ngöõ voøng). c.Ñieäp ngöõ chuyeån tieáp *Ghi nhôù :Sgk/Trang 152
10. Tiết 55 - Tiếng Việt ÑIEÄP NGÖÕ I. ÑIEÄP NGÖÕ VAØ TAÙC DUÏNG CUÛA ÑIEÄP NGÖÕ: +Ví duï: -Töø “nghe” nhaán maïnh caûm giaùc khi nghe tieáng gaø tröa. -Töø “vì”nhaán maïnh nguyeân nhaân chieán ñaáu cuûa ngöôøi chieán só. ->Ñieäp ngöõ *Ghi nhôù:Sgk/152 II. CAÙC DAÏNG ÑIEÄP NGÖÕ: +Ví duï: a.Ñieäp ngöõ caùch quaõng b.Ñieäp ngöõ noái tieáp c.Ñieäp ngöõ chuyeån tieáp *Ghi nhôù:Trang 152 III.LUYEÄN TAÄP
11. Baøi taäp1:Tìm ñieäp ngöõ trong nhöõng ñoaïn trích sau ñaây vaø cho bieát taùc giaû muoán Traû lôøi nhaán maïnh ñieàu gì? a.Coù 2 ñieäp ngöõ -Moät daân toäc ñaõ gan goùc(2 laàn) a/Moät daân toäc ñaõ gan goùc choáng aùch noâ leä -Daân toäc ñoù phaûi ñöôïc(2 laàn) cuûa Phaùp hôn taùm möôi naêm nay,moät daân -> Khaúng ñònh huøng hoàn caùi quyeàn toäc ñaõ gan goùc ñöùng veà phe Ñoàng minh raát xöùng ñaùng cuûa daân toäâc ta (phaûi choáng phaùt xít maáy naêm nay,daân toäc ñoù ñöôïc töï do, ñoäc laäp) phaûi ñöôïc töï do !Daân toäc ñoù phaûi ñöôïc ñoäc laäp ! (Hoà Chí Minh) b/ Ngöôøi ta ñi caáy laáy coâng, b. Ñieäp töø “Troâng” Toâi nay ñi caáy coøn troâng nhieàu beà. -> Nhaán maïnh khaùt voïng Troâng trôøi,troâng ñaát,troâng maây, chính ñaùng vaø thieát tha cuûa Troâng möa,troâng gioù,troâng ngaøy,troâng ngöôøi noâng daân (mong möa ñeâm. thuaän gioù hoøa ) Troâng cho chaân cöùng ñaù meàm, Trôøi eâm,bieån laëng môùi yeân taám loøng. (Ca dao)
12. Baøi taäp2:Tìm ñieäp ngöõ trong ñoaïn vaên sau vaø noùi roõ ñaáy laø nhöõng daïng ñieäp ngöõ gì. Vaäy maø giôø ñaây,anh em toâi saép phaûi xa nhau.Coù theå seõ xa nhau maõi maõi.Laïy trôøi ñaây chæ laø moät giaác mô.Moät giaác mô thoâi. (Khaùnh Hoaøi) Traû lôøi: - Xa nhau: ñieäp ngöõ caùch quaõng - Moät giaác mô: ñieäp ngöõ chuyeån tieáp.
13. THAÛO LUAÄN NHOÙM (5 PHUÙT) Baøi taäp3: a/Theo em,trong ñoaïn vaên sau ñaây,vieäc laëp ñi laëp laïi moät soá töø ngöõ coù taùc duïng bieåu caûm hay khoâng? Phía sau nhaø em coù moät maûnh vöôøn.Maûnh vöôøn ôû phía sau nhaø em,em troàng raát nhieàu loaøi hoa.Em troàng hoa cuùc.Em troàng hoa thöôïc döôïc.Em troàng hoa ñoàng tieàn.Em troàng hoa hoàng.Em troàng caû hoa lay ôn nöõa. Ngaøy phuï nöõ quoác teá em haùi hoa sau vöôøn nhaø em taëng meï em .Em haùi hoa taëng chò em . b/Em haõy chöõa laïi ñoaïn vaên treân cho toát hôn. Traû lôøi: - Vieäc laëp laïi moät soá töø ngöõ khoâng coù taùc duïng bieåu caûm maø chæ laøm cho yù cuûa caâu bò truøng laëp. - Ñoaïn vaên chöõa laïi: Phía sau nhaø em coù moät maûnh vöôøn. Em troàng raát nhieàu loaøi hoa ôû ñaáy: Hoa cuùc, hoa thöôïc döôïc, hoa ñoàng tieàn, hoa hoàng, hoa lay ôn Haèng naêm, ñeán ngaøy phuï nöõ quoác teá ( 8/3) em thöôøng haùi hoa taëng meï vaø chò em.
14. TOÅNG KEÁT ? Theá naøo laø ñieäp ngöõ vaø taùc duïng cuûa ñieäp ngöõ? Traû lôøi: -Khi noùi hoaëc vieát ta coù theå duøng bieän phaùp laëp laïi töø ngöõ( hoaëc caû caâu) ñeå laøm noåi baät yù , gaây caûm xuùc maïnh. Caùch laëp laïi nhö vaäy goïi laø pheùp ñieäp ngöõ; töø ngöõ ñöôïc laëp laïi goïi laø ñieäp ngöõ. ? Em haõy veõ sô ñoà caùc daïng ñieäp ngöõ? Ñieäp ngöõ Caùc daïng Ñieäp ngöõ noái tieáp caùch quaõng ñieäp ngöõ Ñieäp ngöõ chuyeån tieáp
15. HÖÔÙNG DAÃN HOÏC TAÄP - Hoïc thuoäc loøng hai ghi nhôù tr/ 152 -Hoaøn thaønh caùc baøi taäp vaøo vôû baøi taäp - BTVN: BT 4/ tr153 - Chuaån bò: Luyeän noùi phaùt bieåu caûm nghó veà taùc phaåm vaên hoïc + Phaàn I chuaån bò ôû nhaø theo ñeà baøi vaø phaàn gôïi yù + thöïc haønh
16. Xin chaân thaønh caûm ôn quí Thaày Coâ cuøng caùc em hoïc sinh