Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 87, 88: Đức tính giản dị của Bác Hồ (Phạm Văn Đồng)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 87, 88: Đức tính giản dị của Bác Hồ (Phạm Văn Đồng)

1. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GiẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) A. Giới thiệu chung 1. Tác giả: Phạm văn Đồng (1906 – 2000) - Quê ở tỉnh Quảng Ngãi. - Là nhà cách mạng, nhà văn hóa lớn. - Từng là Thủ tướng Chính phủ trên ba mươi năm. - Là học trò, là người cộng sự gần gũi của Bác. (1906-2000)
2. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GiẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) A. Giới thiệu chung 1. Tác giả: Phạm Văn Đồng (1906 – 2000) 2. Tác phẩm: - Xuất xứ văn bản: Trích « Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại» - Là diễn văn được đọc trong Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970).
3. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GiẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) A. Giới thiệu chung 1. Tác giả: Phạm Văn Đồng (1906 – 2000) 2. Tác phẩm: - Xuất xứ văn bản: Trích « Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại» - Là diễn văn được đọc trong Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970). B. Đọc, hiểu văn bản 1. Đọc, chú thích 2. Kết cấu, bố cục: 2 phần - Phần 1: Đặt vấn đề: Nhận định về đức tính giản dị của Bác (Từ đầu -> tuyệt đẹp) - Phần 2: Giải quyết vấn đề: Chứng minh sự giản dị của Bác (Phần còn lại)
4. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GiẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) Mở bài Sự nhất quán giữa cuộc đời cách mạng và cuộc (Đặt vấn đề) sống giản dị, thanh bạch ở Bác Hồ. Chứng minh sự giản dị của Bác Hồ trong sinh hoạt, lối sống, việc làm: -Bữa ăn chỉ vài ba món đơn giản. Thân bài - Cái nhà sàn chỉ hai ba phòng, hòa cùng thiên (Giải quyết nhiên. vấn đề) - Việc làm: Từ việc nhỏ đến việc lớn, ít cần đến người phục vụ. - Sự giản dị trong đời sống vật chất đi liền với đời sống tinh thần phong phú cao đẹp. - Giản dị trong lời nói, bài viết.
5. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) 3. Phân tích 3.1. Mở bài: Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác a. Đoạn văn 1: “ Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.”
6. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) 3. Phân tích 3.1. Mở bài: Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác “ Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.” Nghệ thuật lập luận: Nêu trực tiếp vấn đề Khẳng định nét nổi bật trong nhân cách vĩ đại của Bác Hồ: bậc vĩ nhân lỗi lạc, phi thường; người thật bình dị, gần gũi.
7. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) 3. Phân tích 3.1. Mở bài: Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác b. Đoạn văn 2: “ Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong 60 năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp.”
8. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) 3. Phân tích 3.1. Mở bài: Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác b. Đoạn văn 2: “ Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong 60 năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp.” Giải thích rõ hơn về luận điểm chính
9. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) 3. Phân tích 3.1. Mở bài: Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác Điều rất quan trọng cần phải làm nổi - Nhất quán với sự phi thường “ bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động của Người. chính trị lay trời chuyển đất với đời => Nghệ thuật lập luận: sống bình thường vô cùng giản dị và - Mở bài nêu trực tiếp vấn đề, khiêm tốn của Hồ Chủ tịch. ngắn gọn, rõ ràng. Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong 60 - Giọng văn sôi nổi, trang năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn trọng ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như - Ngôn ngữ chuẩn mực, biểu ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên cảm phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì => Cảm xúc của tác giả: ngưỡng sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch, mộ, trân trọng, tự hào. tuyệt đẹp.”
10. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) 3. Phân tích 3.1. Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác 3.2. Những biểu hiện về đức tính giản dị của Bác a.Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người
11. Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người. Bữa ăn Nơi ở Cách làm việc QH với mọi người - Vài ba món giản - Nhà sàn chỉ - Làm từ việc - Viết thư cho đồng đơn. vẻn vẹn vài ba rất lớn đến chí. - Ăn không rơi vãi. phòng. việc rất nhỏ. - Nói chuyện với các - Ăn xong cái bát - Nhà lúc nào - Việc gì tự cháu Miền Nam. bao giờ cũng sạch. cũng lộng gió và làm được thì - Thăm nhà tập thể của - Thức ăn còn được ánh sáng, phảng không cần công nhân. sắp xếp tươm tất. phất hương hoa. người giúp. - Đặt tên cho đồng chí. Đạm bạc, tiết Đơn sơ, Tỉ mỉ, yêu Gần gũi, yêu kiệm, dân dã thoáng công việc thương, quan mát tâm => Dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu, chân thực, giàu sức thuyết phục12 .
12. Căn nhà sàn – Nơi Bác Hồ sinh sống và làm việc Đồ dùng sinh hoạt quen thuộc của Bác Hồ 13
13. Tiết 87,88 Văn bản ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) 3. Phân tích 3.1. Mở bài: Nhận định chung về đức tính giản dị của Bác 3.2. Thân bài (Chứng minh): Những biểu hiện về đức tính giản dị của Bác a.Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người - Bữa ăn: đạm bạc, tiết kiệm, dân dã. - Nơi ở: đơn sơ, thoáng mát. - Cách làm việc: tỉ mỉ, yêu công việc. - Quan hệ với mọi người: gần gũi, yêu thương, quan tâm. Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu, toàn diện; kết hợp chứng minh, giải thích và bình luận Giàu sức thuyết phục
14. * Đoạn văn 3: “Con người của Bác, đời sống của Bác giản dị như thế nào, mọi người chúng ta đều biết: bữa cơm, đồ dùng, cái nhà, lối sống. Bữa cơm chỉ có vài ba món rất đơn giản, lúc ăn Bác không để rơi vãi một hột cơm, ăn xong, cái bát bao giờ cũng sạch và thức ăn còn lại thì được sắp xếp tươm tất. Ở việc làm nhỏ đó, chúng ta càng thấy Bác quý trọng biết bao kết quả sản xuất của con người và kính trọng như thế nào người phục vụ.”
15. * Đoạn văn 4: “Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà tu Lập luận phản bác hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật. Bác sống đời sống giản dị, thanh bạch như vậy, bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú đời Lập luận nhân quả sống và cuộc đấu tranh gian khổ và ác liệt của quần chúng nhân dân. Đời sống vật chất giản dị càng hòa hợp với đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, Lập luận tương đồng những giá trị tinh thần cao đẹp nhất. Đó là đời sống thực sự văn minh mà Bác Hồ nêu gương sáng trong thế giới ngày nay. Lập luận chặt chẽ, bình luận sắc sảo
16. ? Ngoài những dẫn chứng bài văn nghị luận, em tìm thêm được những chi tiết, sự việc nào trong đời sống hay trong các sáng tác văn học nói về sự giản dị của Bác?
17. Bữa ăn giản đơn ở Chiến khu Việt Bắc 18
18. Văn bản: ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ - Phạm Văn Đồng - Bàn làm việc của Bác 19
19. Hình ảnh giản dị của Bác Hồ 20
20. Bác tham gia lao động sản xuất
21. Đoạn 5: “Giản dị trong đời sống, trong Lời nói, bài viết của Bác quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn cho quần chúng Nội dung: sâu nhân dân hiểu được, nhớ được, làm Hình thức: dễ sắc, phù hợp được. Suy cho cùng, chân lí, những chân nhớ, dễ hiểu lí lớn của nhân dân ta cũng như của thời đại là giản dị: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, “Nước Việt Nam là một, dân Có sức cảm hóa, lay tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi động lòng người có thể mòn, song chân lí ấy không bao giờ thay đổi” Những chân lí giản dị mà sâu sắc đó lúc thâm nhập vào quả sức mạnh vô địch, đó là chủ tim và bộ óc của hàng triệu con người nghĩa anh hùng cách mạng đang chờ đợi nó, thì đó là sức mạnh vô địch, đó là chủ nghĩa anh hùng cách mạng.”
22. Văn bản: ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ - Phạm Văn Đồng - 2. Những biểu hiện về đức tính giản + “Không có gì quý hơn độc lập, dị của Bác: tự do.” a. Giản dị trong đời sống, trong + “Nước Việt Nam là một, dân quan hệ với mọi người: tộc Việt Nam là một, sông có b. Giản dị trong lời nói và bài viết: thể cạn, núi có thể mòn, song chân lí ấy không bao giờ thay - Muốn nhân dân hiểu, nhớ và đổi.” làm được. - Chân lý được nói, viết bằng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu. 24
23. 1. Nghệ thuật - Luận cứ toàn diện (Giản dị trong ăn, ở, lối sống, làm việc và lời nói bài viết) - Kết hợp dẫn chứng với lí lẽ và bình luận ngắn gọn. - Dẫn chứng phong phú, cụ thể, toàn diện, xác thực, gần gũi. - Thấm đượm tình cảm chân thành. 2. Nội dung - Giản dị là đức tính nổi bật ở Bác Hồ: giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong lời nói và bài viết. Sự giản dị đó hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng và tình cảm cao đẹp.
24. *Câu hỏi: Qua văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ”, em hiểu như thế nào về đức tính giản dị và ý nghĩa của nó trong cuộc sống? Hãy viết một đoạn văn nghị luận 7-10 câu trình bày suy nghĩ của em về vấn đề đó. Trong đoạn văn có sử dụng ít nhất một trạng ngữ (Gạch chân chỉ rõ). *Gợi ý: - Kĩ năng: + Đoạn văn nghị luận XH có đủ kết cấu 3 phần: Mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn. + Độ dài 7- 10 câu văn. - Nội dung: + Giải thích: Giản dị là gì? + Vì sao phải sống giản dị (Ý nghĩa của lối sống giản dị)? + Làm thế nào để sống giản dị (Liên hệ bản thân)?
25. Sưu tầm tư liệu: - Tổ 1,2: Những bài thơ, câu thơ viết về đức tính giản dị của Bác Hồ. - Tổ 3, 4: Những bài hát ca ngợi đức tính giản dị của Bác Hồ.
26. Văn bản: ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ - Phạm Văn Đồng - - Bác Hồ đó chiếc áo nâu giản dị, Màu quê hương bền bỉ đậm đà. - Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời, Áo nâu, túi vải đẹp tươi lạ thường. - Bác để tình thương cho chúng con Một đời thanh bạch chẳng vàng son Mênh mông áo vải hồn muôn trượng Hơn tượng đồng phơi những lối mòn. 28
27. Hoàng Thị Thanh Thảo