Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 99 - Tiếng Việt: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết 99 - Tiếng Việt: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp)

1. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÍ HIỆU Chữ viết tắt Nội dung viết tắt CTHĐ Chủ thể hoạt động ĐTHĐ Đối tượng hoạt động HĐ Hoạt động CCĐ Câu chủ động CBĐ Câu bị động Viết bài 2
2. 1. Xác định câu chủ động Câu chủ động Câu bị động (CCĐ), câu bị động (CBĐ). (CCĐ) (CBĐ) 1. Người lái đẩy thuyền ra xa. X 2. Em được thầy giáo khen. X 3. Người ta chuyển đá lên xe. X 4. Lan bị mẹ phạt. X 5. Bọn xấu ném đá lên tàu hỏa. X 6. Bé được mẹ rửa chân. X 4
3. Ghi nhớ/sgk ❖ Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động hướng vào người, vật khác (chỉ chủ thể của hoạt động). thực hiện hành động CN (người, vật) người, vật khác chủ thể ❖ Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động của người, vật khác hướng vào (chỉ đối tượng của hoạt động). được (bị) hành động CN (người, vật) người, vật khác hướng vào đối tượng 5
4. 2.Em hãy phân tích cấu tạo của câu, sau đó khái quát chúng dưới dạng mô hình. ➢Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu CTHĐ HĐ ĐTHĐ bàn thờ ông vải xuống từ hôm “hoá vàng”. => Câu chủ động ➢Mô hình: CTHĐ HĐ ĐTHĐ 6
5. Thứ tư, ngày 13 tháng 3 năm 2019 Tiết 99 – Tiếng Việt: 7
6. TiÕt 99: chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng I. Tìm hiểu bài * Cách chuyển câu chủ động thành câu bị động So 1. Xét ví dụ: SGK/ 64 s¸nh hai c©u cã g× gièng vµ kh¸c nhau ? 8
7. 1. Xét ví dụ: SGK/ 64 a) Cánh màn điều treo ở bàn thờ ông vải đã ĐTHĐ đượcđược hạ xuống từ hôm “hóa vàng”. HĐ b) Cánh màn điều treo ở bàn thờ ông vải đã hạ ĐTHĐ HĐ xuống từ hôm “hóa vàng”. 9
8. TiÕt 99: chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng I. Tìm hiểu bài * Cách chuyển câu chủ động thành câu bị động 1. Xét ví dụ: SGK/ 64 ➢ Nhận xét: hai câu đều là CBĐ. + nội dung: - miêu tả cùng một sự việc. + hình thức: - câu a: có từ “được” (“bị”). - câu b: không có từ “được” (“bị”). 10
9. TiÕt 99: chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng I. Tìm hiểu bài * Cách chuyển câu chủ động thành câu bị động 1. Xét ví dụ: SGK/ 64 2. Công thức chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 11
10. TiÕt 99: chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng I. Tìm hiểu bài * Cách chuyển câu chủ động thành câu bị động 2. Công thức chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động Em hãy rút ra sơ đồ chuyển đổi CCĐ thành CBĐ. 12
11. Công thức chuyển đổi CCĐ thành CBĐ CÁCH 1: Câu chủ CTHĐ HĐ ĐTHĐ động: Câu bị động: ĐTHĐ được / bị (CTHĐ) HĐ CÁCH 2: Câu chủ động: CTHĐ HĐ ĐTHĐ Câu bị động: ĐTHĐ HĐ 13
12. XEM HÌNH ĐẶT CÂU CHỦ ĐỘNG VÀ CÂU BỊ ĐỘNG CCĐ: Bác Hồ chăm sóc cây. CBĐ: Cây được Bác Hồ chăm sóc 14
13. Quan s¸t tranh vµ ®Æt CBĐ Mọi người trồng cây để phủ xanh rừng. Cây được mọi người trồng để phủ xanh rừng. Cây trồng để phủ xanh rừng.
14. TiÕt 99: chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng I. Tìm hiểu bài * Cách chuyển câu chủ động thành câu bị động 1. Xét ví dụ: SGK/ 64 2. Công thức chuyển đổi CCĐ thành CBĐ 3. Lưu ý 16
15. THẢO LUẬN NHÓM 2 (1 phút): cho biết sắc thái nghĩa của câu dùng từ “được” với câu dùng từ “bị” ? 1) Cánh màn điều treo ở bàn thờ ông vải đã được (người ta) hạ xuống từ hôm “hóa vàng”. 2) Cánh màn điều treo ở bàn thờ ông vải đã bị (người ta) được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”. 17
16. TiÕt 99: chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng I. Tìm hiểu bài 3. Lưu ý ➢ Lưu ý 1: ✓ CBĐ dùng từ “được” có hàm ý đánh giá tích cực. ✓ CBĐ dùng từ “bị” có hàm ý đánh giá tiêu cực. 18
17. Xét ví dụ: SGK/64 a) Bạn em được giải nhất trong kì thi học sinh giỏi. b) Tay em bị đau. ✓ Vì các câu trên không có chủ thể hoạt động và không có hoạt động hướng vào đối tượng ✓Không có câu chủ động tương ứng. 19
18. TiÕt 99: chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng I. Tìm hiểu bài 3. Lưu ý ➢ Lưu ý 1: ✓ CBĐ dùng từ “được” có hàm ý đánh giá tích cực. ✓ CBĐ dùng từ “bị” có hàm ý đánh giá tiêu cực. ➢ Lưu ý 2: => Không phải câu nào có từ “bị, được” cũng gọi là câu bị động. 20
19. TiÕt 99: chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng I. Tìm hiểu bài * Cách chuyển câu chủ động thành câu bị động 1. Xét ví dụ: SGK/ 64 2. Công thức chuyển đổi CCĐ thành CBĐ 3. Lưu ý II. Ghi nhớ /Sgk – 64 III. Luyện tập 21
20. Bµi 1. ChuyÓn mçi c©u chñ ®éng thµnh hai c©u bÞ ®éng theo hai c¸ch kh¸c nhau. a. Mét nhµ sư v« danh ®· x©y dùng ng«i chïa Êy tõ thÕ kØ XIII. Ng«i chïa Êy ®îc (mét nhµ sư v« danh) x©y tõ thÕ kØ XIII. Ng«i chïa Êy x©y tõ thÕ kØ XIII. b. Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim. TÊt c¶ C¸nh cöa chïa ®îc (ngêi ta) lµm b»ng gç lim. TÊt c¶ c¸nh cña chïa lµm b»ng gç lim. c. Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào. Con ngùa b¹ch ®îc (chµng kÞ sÜ) buéc bªn gèc ®µo. Con ngùa b¹ch buéc bªn gèc ®µo. d. Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân. => Mét l¸ cê ®¹i ®îc (ngêi ta) dùng ë gi÷a s©n. 22 => Mét l¸ cê ®¹i dùng ë gi÷a s©n.
21. *ViÕt 1 ®o¹n v¨n ( 5-7 c©u) với chủ đề b¶o vÖ rõng trong ®ã cã sö dông c©u bÞ ®éng. * Gîi ý: Rõng lµ nguån tµi nguyªn phong phó cña nưíc ta. Rõng ®em l¹i nguån lîi rÊt lín cho con ngưêi. HiÖn nay, rõng ®ang bÞ con ngưêi khai th¸c bõa b·i g©y nªn hËu qu¶ nghiªm träng như: lò lôt, xãi mßn ®Êt §Ó b¶o vÖ Tr¸i §Êt - hµnh tinh xanh cña chóng ta, mäi ngưêi ph¶i cã ý thøc trång c©y g©y rõng. 23
22. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC I. Tự rèn luyện thêm kĩ năng viết đoạn văn sử dụng CBĐ. II. Chuẩn bị bài học: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu. 24