Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết: Từ đồng âm

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Tiết: Từ đồng âm

1. 1. Chỉ ra các cặp từ trái nghĩa trong những câu dưới đây? A. Non cao non thấp mây thuộc Cây cứng cây mềm gió hay C. Còn bạc, còn tiền, còn đệ tử Hết cơm, hết rượu, hết ông tôi D. Nơi im lặng sắp bùng lên bão lửa Chỗ ồn ào đang hóa than rơi
2. 2. Em hãy cho biết trong các nhóm từ sau, nhóm từ nào là nhóm từ đồng nghĩa? A. tốt – xấu, dài – ngắn, cao – thấp B. cho – tặng – biếu, xinh – đẹp C. bao la, rộng lớn, mênh mông D. Con mực, lọ mực; con đường, đường cát . Đ. Cả B và C
3. Mực ống Lọ mực Đường nhựa Đường cát trắng
4. PHẦN B: TỪ ĐỒNG ÂM 1.THẾ NÀO LÀ TỪ ĐỒNG ÂM? 2. SỬ DỤNG TỪ ĐỒNG ÂM 3. LUYỆN TẬP:
5. I. THẾ NÀO LÀ TỪ ĐỒNG ÂM? 1. Tìm hiểu: - Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên. - Mua được con chim bạn tôi nhốt vào lồng. - Giải thích nghĩa của các từ lồng? - Hai từ lồng này giống nhau và khác nhau ở chỗ nào?
6. Tiết 43: TỪ ĐỒNG ÂM I. Thế nào là từ đồng âm: -Con ngựa đang đứng bỗng 1.Tìm hiểu: Sgk/135 lồng lên. -Lồng 1: Chỉ hoạt động nhảy dựng lên, chạy lung tung. - Lồng 2: Đồ vật làm bằng tre, nứa, kim loại dùng để nhốt vật nuôi. -> Giống nhau về mặt âm -Mua được con chim bạn thanh nhưng nghĩa khác xa tôi nhốt vào lồng. nhau. 2. Ghi nhớ: SGK/135.
7. BÀI TẬP NHANH 1. Tìm từ đồng âm trong câu đố sau: Hai cây cùng có một tên Cây xòe mặt nước, cây lên chiến trường Cây này bảo vệ quê hương Cây kia hoa nở ngát thơm mặt hồ (Là cây gì?)
8. Caây suùng (Hoa suùng) Caây suùng (Vuõ khí)
9. Bài tập nhanh Xác định từ đồng âm trong các câu sau: a. Ruồi đậu mâm xôi, mâm xôi đậu Kiến bò đĩa thịt, đĩa thịt bò b. Con ngựa đá con ngựa đá, con ngựa đá không đá con ngựa.
10. Bµi tËp th¶o luËn (3 Phút): Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa c¸c tõ “ch©n” trong c¸c vÝ dô sau? C¬ së chung cña nh÷ng tõ “ch©n” nµy lµ g×? Tõ “ch©n” cã ph¶i lµ tõ ®ång ©m kh«ng? a.Bè t«i bÞ ®au ch©n. b.C¸i bµn nµy ®· bÞ g·y ch©n. c. Ch©n tưêng nµy ®· bÞ mèc. - Ch©n 1: Bé phËn dưíi cïng cña c¬ thÓ ngưêi, ®éng vËt dïng ®Ó ®i. - Ch©n 2: Bé phËn dưíi cïng cña mét sè ®å dïng, cã t¸c dông ®ì cho c¸c bé phËn kh¸c. - Ch©n 3: PhÇn dưíi cïng cña mét sè vËt, tiÕp gi¸p vµ b¸m chÆt mÆt nÒn. -> NÐt nghÜa chung: “bé phËn dưíi cïng”. => Kh«ng ph¶i tõ ®ång ©m, lµ tõ nhiÒu nghÜa.
11. LƯU Ý Cần phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa
12. II. SỬ DỤNG TỪ ĐỒNG ÂM: 1.Tìm hiểu: “Đem cá vào kho” 1. - Nhờ đâu mà em phân biệt được nghĩa của các từ lồng trong 2 ví dụ trên?
13. 2. - Câu: “Đem cá về kho.” Nếu tách khỏi ngữ cảnh có thể hiểu thành mấy nghĩa? kho 1: chế biến thành thức ăn kho 2: chỗ để chứa đựng -> Nghĩa nước đôi.
14. - Hãy thêm vào câu “ Đem cá về kho.” vài từ để câu trở thành đơn nghĩa ? “Đem cá vào mà kho” “Đem cá vào nhập kho” -> Ngữ cảnh đầy đủ, nghĩa rõ ràng
15. - Để tránh những hiện tượng hiểu lầm do từ đồng âm gây ra, khi sử dụng từ đồng âm chúng ta cần chú ý gì? 2. Ghi nhớ: SGK/ 136 - Phải chú ý đến hoàn cảnh giao tiếp, những từ ngữ xung quanh để xác định nghĩa của từ đồng âm
16. III. Luyện tập: Bài 1: Tìm từ đồng âm với mỗi từ sau: thu, cao, ba, tranh, sang, nam, sức, nhè, tuốt, môi. - thu : mùa thu (danh từ) / thu tiền (động từ) - cao : cao thấp (tính từ) / cao hổ cốt (danh từ) - ba : số ba (số từ) / ba má (danh từ) - tranh : cỏ tranh (danh từ) / tranh ảnh (danh từ) / tranh cãi (động từ) - sang : sang trọng (tính từ) / di chuyển sang (động từ)
17. - nam : hướng nam (danh từ) / nam giới (danh từ) - sức : sức lực (danh từ) / trang sức (danh từ) _ Nhè : khóc nhè Nhè chổ yếu mà đánh - tuốt : đi tuốt (tính từ) / tuốt lúa (động từ) - môi : đôi môi (danh từ) / môi giới (động từ)
18. Bµi tËp 2 Nhãm 1: Tìm c¸c nghÜa kh¸c nhau cña danh tõ cæ vµ gi¶i thÝch mèi liªn quan giữa c¸c nghÜa ®ã. 1. Cổ của cậu còn đau nữa không ? + Cæ (NghÜa gèc) bé phËn nèi liÒn th©n vµ ®Çu cña ngưêi hay ®éng vËt. 2. Cổ tay em trắng như ngà . +Cæ:bé phËn nèi liÒn c¸nh tay vµ bµn tay, èng ch©n vµ bµn ch©n(cæ tay, cæ ch©n .) 3. Cổ chiếc lọ này bé quá. +Cæ: Bé phËn nèi liÒn giữa th©n vµ miÖng cña ®å vËt( cæ chai, cæ lä )
19. Đều là bộ phận dùng để nối các phần của người, vật -> Từ nhiều nghĩa Nhãm 2: Tìm tõ ®ång ©m víi danh tõ cæ vµ cho biÕt nghÜa cña tõ ®ã. + Cæ: xưa (cæ ®¹i, cæ thô, cæ kÝnh )
20. Bµi tËp 3 Đặt câu với mỗi từ đồng âm sau (ở mỗi câu phải có cả hai từ đồng âm) - bµn (danh tõ) - bµn (®éng tõ) - s©u (danh tõ) - s©u (®éng tõ) - năm (danh từ) – năm ( số từ)
21. Con sâu đang bò sâu vào hốc cây khô.
22. Chóng em ngåi xung quanh bµn ®Ó bµn vÒ vÊn ®Ò häc tËp.
23. Năm học này có năm học sinh nhận thưởng.
24. Bµi tËp 4.Anh chµng trong c©u chuyÖn dưíi ®©y ®· sö dông biÖn ph¸p g× ®Ó kh«ng tr¶ l¹i c¸i v¹c cho ngưêi hµng xãm? ->Sử dụng từ đồng âm: cái vạc – con vạc; kim loại đồng – cánh đồng.
25. TRÒ CHƠI LuËt ch¬i: Có 12 hình ảnh trên màn hình, các nhóm phải nhanh chóng nhận biết các từ đồng âm tương ứng với các hình ảnh đó. Sau 3 phút, đội nào tìm được nhiều từ đồng âm nhất đội đó sẽ thắng.
26. Đồng tiền – Tượng đồng Hòn đá – Đá bóng Lá cờ - Cờ vua Cây súng – Hoa súng Bé bò – Con bò Con đường – Cân đường
27. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ -Nắm nội dung bài học. - Học thuộc lòng phần ghi nhớ ở sgk, lấy ví dụ minh họa. - Làm hoàn chỉnh các bài tập vào vở. *Soạn bài: “ Thành ngữ”. -Soạn theo câu hỏi ở sgk. - Cần phân biệt thành ngữ với tục ngữ và ca dao. - Xem trước các bài tập.