Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài 4: Liên kết các đoạn văn trong văn bản

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài 4: Liên kết các đoạn văn trong văn bản

1. Trưíc s©n trưêng lµng MÜ LÝ dµy ®Æc c¶ ngưêi. Ngưêi nµo ¸o quÇn còng s¹ch sÏ, gư¬ng mÆt còng vui tư¬i vµ s¸ng sña. Lóc ®i ngang qua lµng Hoµ An bÉy chim quyªn víi th»ng Minh, t«i cã ghÐ l¹i trưêng mét lÇn. LÇn Êy trưêng ®èi víi t«i lµ mét n¬i xa l¹. T«i ®i chung quanh c¸c líp ®Ó nh×n qua cöa kÝnh ®Ó nh×n mÊy b¶n ®å treo trªn tưêng. T«i kh«ng cã c¶m tưëng nµo kh¸c lµ nhµ trưêng cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng.
2. Đoạn 1: Tả cảnh sân trường Mỹ Lý ngày tựu trường. Đoạn 2: Cảm giác của nhân vật “tôi” một lần ghé qua trường gần đây Cả hai đoạn văn cùng viết về ngôi trường ấy nhưng không có sự gắn bó
3. Trưíc s©n trưêng lµng MÜ LÝ dµy ®Æc c¶ ngưêi. Ngưêi nµo ¸o quÇn còng s¹ch sÏ, gư¬ng mÆt còng vui tư¬i vµ s¸ng sña. Trưíc ®ã mÊy h«m, lóc ®i ngang qua lµng Hoµ An bÉy chim quyªn víi th»ng Minh, t«i cã ghÐ l¹i trưêng mét lÇn. LÇn Êy trưêng ®èi víi t«i lµ mét n¬i xa l¹. T«i ®i chung quanh c¸c líp ®Ó nh×n qua cöa kÝnh ®Ó nh×n mÊy b¶n ®å treo trªn tưêng. T«i kh«ng cã c¶m tưëng nµo kh¸c lµ nhµ trưêng cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng.
4. 1. Đọc lại hai đoạn văn của Thanh Tịnh và trả lời câu hỏi. Cụm từ trước đó mấy hôm bổ sung ý nghĩa gì cho đoạn văn thứ 2?
5. a. Tạo sự liên tưởng cho người đọc với đoạn 1. b. Tạo sự liên kết chặt chẽ, liền ý, liền mạch. c. Tác dụng: làm cho ý giữa các đoạn văn liền mạch, tạo tính chỉnh thể cho văn bản.
6. B¾tB¾t ®®ÇuÇu lµlµ tt××mm hiÓuhiÓu. T×m hiÓu ph¶i ®Æt bµi v¨n vµo hoµn c¶nh lÞch sö cña nã. ThÕ lµ cÇn ®Õn khoa häc lÞch sö, lÞch sö d©n téc, cã khi c¶ lÞch sö thÕ giíi. Sau kh©u t×m hiÓu lµ kh©u c¶m thô. HiÓu ®óng bµi v¨n ®· tèt. HiÓu ®óng còng b¾t ®Çu thÊy nã hay, nhng cha ®ñ.
7. Trước hết, đầu tiên, mở đầu, bắt đầu, một là, hai là, tiếp đến, thêm vào đó, ngoài ra, một mặt, mặt khác.
8. Trưíc ®ã mÊy h«m, lóc ®i ngang qua lµng Hoµ An bÉy chim quyªn víi th»ng Minh, t«i cã ghÐ l¹i trưêng mét lÇn. LÇn Êy tr- ưêng ®èi víi t«i lµ mét n¬i xa l¹.T«i ®i chung quanh c¸c líp ®Ó nh×n qua cöa kÝnh mÊy b¶n ®å treo trªn tưêng. T«i kh«ng cã c¶m tưëng nµo kh¸c lµ nhµ trưêng cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng. Nhưng lÇn nµy l¹i kh¸c. Trưíc m¾t t«i lµng MÜ LÝ tr«ng võa xinh x¾n võa oai nghiªm như c¸i ®×nh lµng Hoµ Ấp. S©n nã réng, m×nh nã cao h¬n trong nh÷ng buæi trưa hÌ ®Çy v¾ng lÆng. Lßng t«i ®©m ra lo sî vÈn v¬.
9. Phân tích ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên?
10. Hai đoạn văn trên có quan hệ ý nghĩa từ cụ thể sang khái quát, tổng kết. Từ ngữ liên kết giữa các đoạn văn là: nói tóm lại, tổng kết lại, nhìn chung, đánh giá chung.
11. Trưíc s©n trưêng lµng MÜ LÝ dµy ®Æc c¶ ngưêi. Ngưêi nµo ¸o quÇn còng s¹ch sÏ, gư¬ng mÆt còng vui tư¬i vµ s¸ng sña. Trưíc ®ã mÊy h«m, lóc ®i ngang qua lµng Hoµ An bÉy chim quyªn víi th»ng Minh, t«i cã ghÐ l¹i trưêng mét lÇn. LÇn Êy trưêng ®èi víi t«i lµ mét n¬i xa l¹. T«i ®i chung quanh c¸c líp ®Ó nh×n qua cöa kÝnh ®Ó nh×n mÊy b¶n ®å treo trªn tưêng. T«i kh«ng cã c¶m tưëng nµo kh¸c lµ nhµ trưêng cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng. cho biết đó thuộc loại từ nào. Trước đó là khi nào?
12. * Đó là từ dùng để thay thế. + Từ ngữ tương tự: này, nọ, kia, ấy * Trước đó mấy hôm là thời điểm diễn ra sự việc, khi nhân vật “tôi” chưa đi học.
13. d. Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: B©y giê, khi B¸c viÕt g× còng ®ưa cho mét sè ®ång chÝ xem l¹i, chç nµo khã hiÓu th× c¸c ®ång chÝ b¶o cho m×nh söa ch÷a. Nãi tãm l¹i, viÕt còng như mäi viÖc kh¸c, ph¶i cã chÝ, chí giÊu dèt, nhê tù phª b×nh vµ phª b×nh mµ tiÕn bé.
14. Hai đoạn văn có quan hệ tổng kết, khái quát. Từ ngữ liên kết: nói tóm lại Từ ngữ liên kết tương tự: nói tóm lại, tổng kết lại, nhìn chung.
15. U l¹i nãi tiÕp: - Ch¨n cho giái, råi h«m nµo phiªn chî u mua giÊy vÒ bè ®ãng s¸ch cho mµ ®i häc bªn anh ThËn. ¸¸ii dµ,dµ, l¹il¹i cßncßn chuyÖnchuyÖn ®®ii hächäc nn÷÷aa c¬c¬ ®Êy! Häc thÝch h¬n hay lµ ®i ch¨n nghÐ thÝch h¬n nhØ? Th«i, c¸i g× lµm mét c¸i th«i. ThÕ th»ng C¸c nã võa ch¨n tr©u võa ®i häc ®ã th× sao. ( Bïi HiÓn, Ngµy c«ng ®Çu tiªn cña cu TÝ)
16. Câu có tác dụng liên kết vì: nối trực tiếp để phát triển ý ở cụm từ “ bố đóng sách cho con đi học” ở đoạn văn trên.
17. GHI NHỚ: SGK/ 53
18. III. LUYỆN TẬP
19. Bài tập 1: Tìm các từ ngữ có tác dụng liên kết và cho biết chúng thể hiện ý nghĩa gì? Các từ ngữ có tác dụng liên kết: a. Nói như vậy tổng kết b. Thế mà tương phản c. Cũng nối tiếp, liệt kê d. Tuy nhiên tương phản
20. Bài tập 2: Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống làm phương tiện liên kết. a. Từ đó b. Nói tóm lại c. Tuy nhiên d. Thật khó trả lời
21. IV. CỦNG CỐ 1. Khi nào thì dùng liên kết câu? 2. Có mấy cách dùng liên kết các đoạn văn?
22. V. DẶN DÒ * Về nhà học bài * Xem trước bài “ từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội”.
23. Có những cách dựng đoạn văn sau Đoạn diễn dịch Câu chủ đề đứng đầu đoạn Đoạn quy nạp Câu chủ đề đứng cuối đoạn Đoạn song hành Không có câu chủ đề Các ý móc nối vào nhau qua Đoạn móc xích những từ ngữ cụ thể. Đoạn tổng phân hợp Đầu, cuối có ý khái quát ( Đoạn tam đoạn luận)
24. a. Em rất kính yêu mẹ. Mẹ em rất hiền còn bố thì nghiêm khắc. Mẹ giống bà ngoại từ nét mặt, nụ cười đôn hậu đến đôi bàn tay nhỏ nhắn, khéo léo. Mẹ đã về hưu được vài năm nay. Mẹ thức khuya, dậy sớm lo cho các con được ăn ngon, mặc đẹp, được học hành giỏi giang. Đứa con nào bị ốm, mẹ thở dài lo lắng, chăm sóc từ viên thuốc đến từng miếng ăn Mỗi lần có việc mẹ phải đi xa một hai ngày, em thấy nhớ mẹ nhiều lắm! Đoạn diễn dịch
25. b. Tình bạn phải chân thành, tôn trọng nhau, hết lòng yêu thương giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Lúc vui, lúc buồn, khi thành đạt, khi khó khăn, bạn bè phải San sẻ cùng nhau. Có bạn tri âm , tri kỉ Nhân dân ta có nhiều câu tục ngữ rất hay nói về tình bạn như: “Giàu vì bạn, sang vì vợ” hay “ Học thầy không tày học bạn”. Nhà thơ Nguyễn khuyến có bài “ Bạn đến chơi nhà” được nhiều người yêu thích. Trong đời người hầu như ai cũng có bạn. Bạn học thời cắp sách là trong sáng nhất, hồn nhiên nhất. Thật vậy, tình bạn là một trong những tình cảm cao đẹp của chúng ta. Đoạn quy nạp
26. C. Nắng đã lên rồi. Chao ôi! Nắng vàng tươi nhảy múa trên mái nhà, vườn cay, ngõ xóm. Nắng chan mỡ gà trên thảm cỏ xanh dờn. Lúa con gái mượt như nhung rập rờn theo làn gió như hân hoan đón chào ngọn nắng. Cò trắng từng đôi chở nắng qua sông, nghiêng cánh hạ xuống cánh đồng. Tiếng nghé ọ, tiếng chim hót, tiếng hát véo von của các cô thôn nữ. Trên các nẻo đường làng, người kéo đi đông vui trẩy hội. Một mùa xuân ấm no thanh bình lại đến Đoạn song hành
27. d. Trái đất là ngôi nhà chung của nhân loại. Ngôi nhà chung của nhân loại cần được bảo vệ. Muốn bảo vệ được ngôi nhà chung ấy thì cần phải bảo vệ môi trường. Muốn bảo vệ được môi trường, mỗi người, mỗi dân tộc phải cùng nhau giữ cho nguồn nước ao hồ, sông biển được trong sạch, bầu khí quyển được trong lành, rừng không bị đốt phá, muông thú không bị săn bắt bừa bãi. Giữ gìn và khai thác tài nguyên một cách hợp lí, bảo vệ thiên nhiên là nhiệm vụ sống còn của mỗi quốc gia. Đoạn móc xích
28. D. Lòng biết ơn là cơ sở của đạo làm người. Hiện nay trên đất nước ta đang giấy lên phong trào đền ơn đáp nghĩa đối với vcác gia đình thương binh liệt sĩ, những bà mẹ việt Nam anh hùng, nhuwngc gia đình có công với cách mạng. Đảng và nhà nước cùng toàn dân thực sự quan tâm chăm sóc các đối tượng chính sách . Thương binh được học nghề, được vay vốn làm ăn, các gia đình liệt sĩ, mẹ Việt nam anh hùng được tặng nhà tình nghĩa, được chăm sóc phụng dưỡng tận tình .Đạo lí này là nền tảng vững chắc để xây dựng một xã hội tốt đẹp. Đoạn tam đoạn luận