Bài giảng Ngữ văn 8 - Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

1. KiÓm tra bµi cò ? Nªu dµn ý chung cña mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lÝ. * Dµn bµi chung: - Më bµi: Giíi thiÖu vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ cÇn bµn luËn. - Th©n bµi: + Gi¶i thÝch, chøng minh néi dung vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lÝ. + NhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸ vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lÝ ®ã trong bèi c¶nh cña cuéc sèng riªng, chung. - KÕt bµi: KÕt luËn, tæng kÕt, nªu nhËn thøc míi, tá ý khuyªn b¶o hoÆc tá ý hµnh ®éng.
2. Thø t, ngµy 25 th¸ng 02 n¨m 2009 NGỮ VĂN 9 bµi 23 – TiÕt 118 NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I.T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) 1.V¨n b¶n (SGK Tr 61).
3. Gấp lại truyện ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa” , lòng ta cứ xao xuyến , vấn vương trước vẻ đẹp của những con người , trước những tình cảm chân tình, nồng hậu trong một cuộc sống đầy tin yêu. Viết về một mảng hiện thực trên miền đất Sa Pa trong giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội và chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ , thiên truyện như muốn nói với ta rằng : Bên trong vẻ lặng lẽ của núi rừng, cuộc sống ở đây chứa bao vẻ đẹp đáng yêu, đang có không ít sự hi sinh thầm lặng. Dù được miêu tả nhiều hay ít, trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “Lặng lẽ Sa Pa” cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục. Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu – nhân vật chính của tác phẩm – đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ. Trước tiên nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình. Trong lời giới thiệu với ông hoạ sĩ già và cô gái, bác lái xe gọi anh là “người cô độc nhất thế gian” . Đã mấy năm nay, anh sống một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo. Công việc của anh hàng ngày là đo gió, đo nhiệt độ, đo mưa, đo nắng rồi ghi chép, rồi gọi vào máy bộ đàm báo về trung tâm. Nhiều mùa, nhiều đêm anh phải đối chọi với gió tuyết và lặng im. Vậy mà anh rất yêu công việc của mình. Chúng ta hãy nghe lời nói của anh thanh niên với ông hoạ sĩ: “( ) khi ta làm việc, ta với vông việc là đôi, sao gọi là một mình được ? Huống chi việc của cháu gắn lền với việc của bao anh em, đồng chí dưới kia, Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất ”. Còn đây là tâm sự của anh với cô kĩ sư trẻ : “ ( )lúc nào tôi cũng có người trò chuyện. Nhghĩa là có sách ấy mà !”. Tuy sống trong điều kiện thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần nhưng người thanh niên ấy vẫn ham mê công việc, vẫn biết sắp xếp, lo toan cuộc sống riêng ngăn nắp, ổn định . Anh nuôi gà, trồng hoa, đọc sách. thỉnh thoảng xuống đường, tìm gặp bác lái xe cùng hành khách để trò chuyện cho nguôi nỗi nhớ nhà, vợi bớt cô ®¬n Sống trong hoàn cảnh như thế, sẽ có người dần thu mình lại trong nỗi cô đơn. Nhưng anh thanh niên này thật đánh yêu ở nỗi “ thèm người” , lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo. Ngay từ những phút gặp gỡ ban đầu, lòng mến khách, nhiệt tình của anh đã gây được thiện cảm tự nhiên đối với ngưới hoạ sĩ già, cô kĩ sư trẻ. Niềm vui được đón khách dào dạt trong lòng anh, toát lên trên nét mặt, qua từng cử chỉ. Anh biếu bác lái xe củ tam thất để mang về cho vợ bác mới ốm dậy. Anh mừng quýnh đón quyển sách bác mua hộ. Anh hồ hởi đón mọi người lên thăm “ nhà ” mình và hồn nhiên kể về công việc, cuộc sống của mình, của bạn bè nơi Sa Pa lặng lẽ. Chúng ta khó có thể quên việc làm đầu tiên của anh thanh niên khi có khách lên thăm nơi ở của mình: hái một bó hoa rực rỡ sắc màu tặng người con gái chưa hề quen biết. “ Anh con trai, rất tự nhiên như một người bạn đã quen thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên, cô đỡ lấy”. Củ tam thất gửi bác lái xe, làn trứng, bó hoa tiễn người hoạ sĩ gà, cô gái trẻ tiếp tục hành trình, đó là những kỉ niệm của một tấm lòng sốt sắng, tận tình đáng quý.
4. Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn. Anh cảm thấy đóng góp của mình bình thường, nhỏ bé so với bao người khác. Bởi thế, anh ngượng ngùng khi ông hoạ sĩ già phác thảo chân dung của mình vào cuốn sổ tay. Con người khiêm tốn ấy hào hứng giới thiệu cho hoạ sĩ những người đáng để vẽ hơn mình. Đó là ông kĩ sư ở vườn rau dưới Sa Pa vượt qua bao khó khăn, vất vả để tạo ra những củ su hào to hơn, ngon hơn cho nhân dân toàn miền Bắc, là anh cán bộ khí tượng dưới trung tâm suốt mười một năm nay chuyên tâm nghiên cứu và thiết lập một bản đồ sét. Dù còn trẻ tuổi, anh thấm thía cái nghĩa, cái tình cảm của đất Sa Pa mà mình được sinh ra, lớn lên, thấm thía sự hi sinh lặng thầm của những con người ngày đêm làm việc, lo nghĩ cho đất nước. Bằng một cốt truyện khá nhẹ nhàng, những chi tiết chân thực, tinh tế, bằng ngôn ngữ đối thoại sinh động, Nguyễn Thành Long đã kể lại một cuộc gặp gỡ tình cờ mà thú vị với Sa Pa lặng lẽ. Chưa đầy ba mươi phút tiếp xúc với anh thanh niên khiến người hoạ sĩ già thêm suy ngẫm về vẻ đẹp cuộc đời mà mình không bao giờ thể hiện hết được, khiến cô kĩ sư trẻ lòng bao cảm mến, bâng khuâng. Với truyện ngắn này, phải chăng nhà văn muốn khẳng định: Cuộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi sinh lớn lao và thầm lặng? Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu. ( Quỳnh Tâm)
5. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ * VÊn ®Ò nghÞ luËn: luËn vÒ t¸c phÈm Nh÷ng phÈm chÊt, ®øc tÝnh ®Ñp ®Ï ®¸ng yªu cña anh truyÖn (hoÆc ®o¹n thanh niªn trong truyÖn ng¾n “LÆng lÏ SaPa“ cña trÝch) NguyÔn Thµnh Long. 1.V¨n b¶n (SGK Tr 61). PhÇn 2. NhËn xÐt Më bµi Th©n bµi KÕt bµi ND C©u Nªu V§NL Nªu luËn ®iÓm C« ®óc luËn ®iÓm
6. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) Dï ®îc miªu t¶ nhiÒu hay Ýt trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp, nh©n vËt nµo cña “LÆng lÏ SaPa“ còng hiÖn lªn víi nÐt cao quý ®¸ng C©u nªu kh©m phôc.Trong ®ã, anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tîng V§NL kiªm vËt lý ®Þa cÇu “ nh©n vËt chÝnh cña t¸c phÈm - ®· ®Ó l¹i cho chóng ta nhiÒu Ên tîng khã phai mê. LuËn ®iÓm 1: Tríc tiªn, nh©n vËt anh thanh niªn nµy ®Ñp ë tÊm lßng yªu ®êi, yªu nghÒ, ë tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc l¾m gian khæ cóa m×nh. LuËn ®iÓm 2: Nhng anh thanh niªn nµy thËt ®¸ng yªu ë nçi C©u nªu “thÌm ngêi“, lßng hiÕu kh¸ch ®Õn nång nhiÖt, ë sù quan t©m luËn ®iÓm ®Õn ngêi kh¸c mét c¸ch chu ®¸o. LuËn ®iÓm 3: C«ng viÖc vÊt v¶, cã nh÷ng ®ãng gãp quan träng cho ®Êt níc nh thÕ nhng ngêi thanh niªn hiÕu kh¸ch vµ s«i næi Êy l¹i rÊt khiªm tèn. Cuéc sèng cña chóng ta ®îc lµm nªn tõ bao phÊn ®Êu, hi sinh C©u c« ®óc lín lao vµ thÇm lÆng? Nh÷ng con ngêi cÇn mÉn, nhiÖt thµnh nh luËn ®iÓm anh thanh niªn Êy thËt ®¸ng tr©n träng, thËt ®¸ng tin yªu.
7. (1)Gấp lại truyện ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa” , lòng ta cứ xao xuyến , vấn vương trước vẻ đẹp của những con người , trước những tình cảm chân tình, nồng hậu trong một cuộc sống đầy tin yêu.(2) Viết về một mảng hiện thực trên miền đất Sa Pa trong giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội và chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ , thiên truyện như muốn nói với ta rằng : Bên trong vẻ lặng lẽ của núi rừng, cuộc sống ở đây chứa bao vẻ đẹp đáng yêu, đang có không ít sự hi sinh thầm lặng.(3) Dù được miêu tả nhiều hay ít, trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “Lặng lẽ Sa Pa” cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục. (4)Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu – nhân vật chính của tác phẩm – đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ. (1)Trước tiên nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình. (2)Trong lời giới thiệu với ông hoạ sĩ già và cô gái, bác lái xe gọi anh là “người cô độc nhất thế gian” . (3)Đã mấy năm nay, anh sống một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo.(4) Công việc của anh hàng ngày là đo gió, đo nhiệt độ, đo mưa, đo nắng rồi ghi chép, rồi gọi vào máy bộ đàm báo về trung tâm.(5) Nhiều mùa, nhiều đêm anh phải đối chọi với gió tuyết và lặng im. Vậy mà anh rất yêu công việc của mình. (6)Chúng ta hãy nghe lời nói của anh thanh niên với ông hoạ sĩ: “( ) khi ta làm việc, ta với vông việc là đôi, sao gọi là một mình được ? Huống chi việc của cháu gắn lền với việc của bao anh em, đồng chí dưới kia, Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất ”.(7) Còn đây là tâm sự của anh với cô kĩ sư trẻ : “ ( )lúc nào tôi cũng có người trò chuyện. Nhghĩa là có sách ấy mà !”.(8) Tuy sống trong điều kiện thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần nhưng người thanh niên ấy vẫn ham mê công việc, vẫn biết sắp xếp, lo toan cuộc sống riêng ngăn nắp, ổn định .(9) Anh nuôi gà, trồng hoa, đọc sách. thỉnh thoảng xuống đường, tìm gặp bác lái xe cùng hành khách để trò chuyện cho nguôi nỗi nhớ nhà, vợi bớt cô ®¬n (1)Sống trong hoàn cảnh như thế, sẽ có người dần thu mình lại trong nỗi cô đơn. (2)Nhưng anh thanh niên này thật đánh yêu ở nỗi “ thèm người” , lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo.(3) Ngay từ những phút gặp gỡ ban đầu, lòng mến khách, nhiệt tình của anh đã gây được thiện cảm tự nhiên đối với ngưới hoạ sĩ già, cô kĩ sư trẻ. (4)Niềm vui được đón khách dào dạt trong lòng anh, toát lên trên nét mặt, qua từng cử chỉ.(5) Anh biếu bác lái xe củ tam thất để mang về cho vợ bác mới ốm dậy. (6)Anh mừng quýnh đón quyển sách bác mua hộ. (7)Anh hồ hởi đón mọi người lên thăm “ nhà ” mình và hồn nhiên kể về công việc, cuộc sống của mình, của bạn bè nơi Sa Pa lặng lẽ. (8)Chúng ta khó có thể quên việc làm đầu tiên của anh thanh niên khi có khách lên thăm nơi ở của mình: hái một bó hoa rực rỡ sắc màu tặng người con gái chưa hề quen biết. “ Anh con trai, rất tự nhiên như một người bạn đã quen thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên, cô đỡ lấy”. (9)Củ tam thất gửi bác lái xe, làn trứng, bó hoa tiễn người hoạ sĩ gà, cô gái trẻ tiếp tục hành trình, đó là những kỉ niệm của một tấm lòng sốt sắng, tận tình đáng quý.
8. (1)Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn. (2)Anh cảm thấy đóng góp của mình bình thường, nhỏ bé so với bao người khác. (3)Bởi thế, anh ngượng ngùng khi ông hoạ sĩ già phác thảo chân dung của mình vào cuốn sổ tay. (4)Con người khiêm tốn ấy hào hứng giới thiệu cho hoạ sĩ những người đáng để vẽ hơn mình.(5) Đó là ông kĩ sư ở vườn rau dưới Sa Pa vượt qua bao khó khăn, vất vả để tạo ra những củ su hào to hơn, ngon hơn cho nhân dân toàn miền Bắc, là anh cán bộ khí tượng dưới trung tâm suốt mười một năm nay chuyên tâm nghiên cứu và thiết lập một bản đồ sét. (6)Dù còn trẻ tuổi, anh thấm thía cái nghĩa, cái tình cảm của đất Sa Pa mà mình được sinh ra, lớn lên, thấm thía sự hi sinh lặng thầm của những con người ngày đêm làm việc, lo nghĩ cho đất nước. (1)Bằng một cốt truyện khá nhẹ nhàng, những chi tiết chân thực, tinh tế, bằng ngôn ngữ đối thoại sinh động, Nguyễn Thành Long đã kể lại một cuộc gặp gỡ tình cờ mà thú vị với Sa Pa lặng lẽ. (2)Chưa đầy ba mươi phút tiếp xúc với anh thanh niên khiến người hoạ sĩ già thêm suy ngẫm về vẻ đẹp cuộc đời mà mình không bao giờ thể hiện hết được, khiến cô kĩ sư trẻ lòng bao cảm mến, bâng khuâng. (3)Với truyện ngắn này, phải chăng nhà văn muốn khẳng định: Cuộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi sinh lớn lao và thầm lặng?(4) Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu. ( Quỳnh Tâm)
9. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) * VÊn ®Ò nghÞ luËn: I. T×m hiÓu bµi nghÞ Nh÷ng phÈm chÊt, ®øc tÝnh ®Ñp ®Ï luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc) ®o¹n ®¸ng yªu cña anh thanh niªn trong trÝch. truyÖn ng¾n “LÆng lÏ SaPa“ cña 1.V¨n b¶n NguyÔn Thµnh Long. (SGK Tr 61). PhÇn 2. NhËn xÐt Më bµi Th©n bµi KÕt bµi ND C©u 3, 4 C©u 1 (§o¹n II) C©u 3, 4 (§o¹n I) C©u 2 (§o¹n III) (§o¹n V) C©u C©u 1 (§o¹n IV) Nªu V§NL Nªu luËn ®iÓm C« ®óc HÖ thèng luËn ®iÓm râ luËn ®iÓm rµng, ng¾n gän. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt anh thanh niªn
10. Gấp lại truyện ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa” , lòng ta cứ xao xuyến , vấn vương trước vẻ đẹp của những con người , trước những tình cảm chân tình, nồng hậu trong một cuộc sống đầy tin yêu. Viết về một mảng hiện thực trên miền đất Sa Pa trong giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội và chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ , thiên truyện như muốn nói với ta rằng : Bên trong vẻ lặng lẽ của núi rừng, cuộc sống ở đây chứa bao vẻ đẹp đáng yêu, đang có không ít sự hi sinh thầm lặng. Dù được miêu tả nhiều hay ít, trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “Lặng lẽ Sa Pa” cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục. Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu – nhân vật chính của tác phẩm – đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ. Trước tiên nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình. Trong lời giới thiệu với ông hoạ sĩ già và cô gái, bác lái xe gọi anh là “người cô độc nhất thế gian” . Đã mấy năm nay, anh sống một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo. Công việc của anh hàng ngày là đo gió, đo nhiệt độ, đo mưa, đo nắng rồi ghi chép, rồi gọi vào máy bộ đàm báo về trung tâm. Nhiều mùa, nhiều đêm anh phải đối chọi với gió tuyết và lặng im. Vậy mà anh rất yêu công việc của mình. Chúng ta hãy nghe lời nói của anh thanh niên với ông hoạ sĩ: “( ) khi ta làm việc, ta với vông việc là đôi, sao gọi là một mình được ? Huống chi việc của cháu gắn lền với việc của bao anh em, đồng chí dưới kia, Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất ”. Còn đây là tâm sự của anh với cô kĩ sư trẻ : “ ( )lúc nào tôi cũng có người trò chuyện. Nhghĩa là có sách ấy mà !”. Tuy sống trong điều kiện thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần nhưng người thanh niên ấy vẫn ham mê công việc, vẫn biết sắp xếp, lo toan cuộc sống riêng ngăn nắp, ổn định . Anh nuôi gà, trồng hoa, đọc sách. thỉnh thoảng xuống đường, tìm gặp bác lái xe cùng hành khách để trò chuyện cho nguôi nỗi nhớ nhà, vợi bớt cô ®¬n Sống trong hoàn cảnh như thế, sẽ có người dần thu mình lại trong nỗi cô đơn. Nhưng anh thanh niên này thật đánh yêu ở nỗi “ thèm người” , lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo. Ngay từ những phút gặp gỡ ban đầu, lòng mến khách, nhiệt tình của anh đã gây được thiện cảm tự nhiên đối với ngưới hoạ sĩ già, cô kĩ sư trẻ. Niềm vui được đón khách dào dạt trong lòng anh, toát lên trên nét mặt, qua từng cử chỉ. Anh biếu bác lái xe củ tam thất để mang về cho vợ bác mới ốm dậy. Anh mừng quýnh đón quyển sách bác mua hộ. Anh hồ hởi đón mọi người lên thăm “ nhà ” mình và hồn nhiên kể về công việc, cuộc sống của mình, của bạn bè nơi Sa Pa lặng lẽ. Chúng ta khó có thể quên việc làm đầu tiên của anh thanh niên khi có khách lên thăm nơi ở của mình: hái một bó hoa rực rỡ sắc màu tặng người con gái chưa hề quen biết. “ Anh con trai, rất tự nhiên như một người bạn đã quen thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên, cô đỡ lấy”. Củ tam thất gửi bác lái xe, làn trứng, bó hoa tiễn người hoạ sĩ gà, cô gái trẻ tiếp tục hành trình, đó là những kỉ niệm của một tấm lòng sốt sắng, tận tình đáng quý.
11. Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn. Anh cảm thấy đóng góp của mình bình thường, nhỏ bé so với bao người khác. Bởi thế, anh ngượng ngùng khi ông hoạ sĩ già phác thảo chân dung của mình vào cuốn sổ tay. Con người khiêm tốn ấy hào hứng giới thiệu cho hoạ sĩ những người đáng để vẽ hơn mình. Đó là ông kĩ sư ở vườn rau dưới Sa Pa vượt qua bao khó khăn, vất vả để tạo ra những củ su hào to hơn, ngon hơn cho nhân dân toàn miền Bắc, là anh cán bộ khí tượng dưới trung tâm suốt mười một năm nay chuyên tâm nghiên cứu và thiết lập một bản đồ sét. Dù còn trẻ tuổi, anh thấm thía cái nghĩa, cái tình cảm của đất Sa Pa mà mình được sinh ra, lớn lên, thấm thía sự hi sinh lặng thầm của những con người ngày đêm làm việc, lo nghĩ cho đất nước. Bằng một cốt truyện khá nhẹ nhàng, những chi tiết chân thực, tinh tế, bằng ngôn ngữ đối thoại sinh động, Nguyễn Thành Long đã kể lại một cuộc gặp gỡ tình cờ mà thú vị với Sa Pa lặng lẽ. Chưa đầy ba mươi phút tiếp xúc với anh thanh niên khiến người hoạ sĩ già thêm suy ngẫm về vẻ đẹp cuộc đời mà mình không bao giờ thể hiện hết được, khiến cô kĩ sư trẻ lòng bao cảm mến, bâng khuâng. Với truyện ngắn này, phải chăng nhà văn muốn khẳng định: Cuộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi sinh lớn lao và thầm lặng? Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu. ( Quỳnh Tâm)
12. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi PhÇn nghÞ luËn vÒ t¸c Më bµi Th©n bµi KÕt bµi phÈm truyÖn ND (hoÆc) ®o¹n trÝch. C©u 3, 4 C©u 1 (§o¹n II) C©u 3, 4 1. V¨n b¶n (§o¹n I) C©u 2 (§o¹n III) (§o¹n V) (SGK Tr 61). C©u Nªu V§NL C©u 1 (§o¹n IV) 2. NhËn xÐt Nªu luËn ®iÓm C« ®óc HÖ thèng luËn ®iÓm râ luËn ®iÓm rµng, ng¾n gän. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt anh thanh niªn => NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). Lµ tr×nh bµy nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh vÒ nh©n vËt, sù kiÖn, chñ ®Ò hay nghÖ thuËt cña mét t¸c phÈm cô thÓ. => C¬ së: Nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ truyÖn ph¶i xuÊt ph¸t tõ ý nghÜa cña cèt truyÖn, tÝnh c¸ch, sè phËn cña nh©n vËt vµ nghÖ thuËt trong t¸c phÈm.
13. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ PhÇn luËn vÒ t¸c phÈm Më bµi Th©n bµi KÕt bµi truyÖn (hoÆc) ®o¹n ND trÝch. 1.V¨n b¶n C©u 3, 4 C©u 1 (§o¹n II) C©u 3, 4 (SGK Tr 61). (§o¹n I) C©u 2 (§o¹n III) (§o¹n V) 2. NhËn xÐt C©u 1 (§o¹n IV) C©u Nªu V§NL Nªu luËn ®iÓm C« ®óc HÖ thèng luËn ®iÓm râ luËn ®iÓm rµng, ng¾n gän. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt anh thanh niªn C¸ch triÓn DÉn d¾t khai -> V§NL
14. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ C©u hái th¶o luËn nhãm luËn vÒ t¸c phÈm 210 truyÖn (hoÆc) ®o¹n X¸c ®Þnh hÖ thèng luËn cø, c¸ch triÓn khai, c¸c phÐp trÝch. lËp luËn trong mçi luËn ®iÓm phÇn th©n bµi? 1.V¨n b¶n (SGK Tr 61). 2. NhËn xÐt 1 2 3 B¾t ®Çu
15. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ PhiÕu häc tËp luËn vÒ t¸c phÈm Nhãm: truyÖn (hoÆc) ®o¹n trÝch. Nh©n vËt anh thanh niªn ®Ñp ë lßng yªu 1.V¨n b¶n LuËn ®iÓm 1 ®êi, yªu nghÒ, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi (SGK Tr 61). c«ng viÖc. 2. NhËn xÐt LuËn cø C¸ch triÓn khai PhÐp lËp luËn
16. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ PhiÕu häc tËp luËn vÒ t¸c phÈm Nhãm: truyÖn (hoÆc) ®o¹n trÝch. Anh thanh niªn ®¸ng yªu ë nçi “thÌm ng- 1.V¨n b¶n LuËn ®iÓm 2 êi“, lßng hiÕu kh¸ch, sù quan t©m chu ®¸o (SGK Tr 61). víi mäi ngêi. 2. NhËn xÐt LuËn cø C¸ch triÓn khai PhÐp lËp luËn
17. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ PhiÕu häc tËp luËn vÒ t¸c phÈm Nhãm: truyÖn (hoÆc) ®o¹n trÝch. Ngêi thanh niªn Êy rÊt khiªm tèn 1.V¨n b¶n LuËn ®iÓm 3 (SGK Tr 61). 2. NhËn xÐt LuËn cø C¸ch triÓn khai PhÐp lËp luËn
18. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm §¸p ¸n: truyÖn (hoÆc) ®o¹n trÝch. Nh©n vËt anh thanh niªn ®Ñp ë lßng yªu ®êi, 1.V¨n b¶n LuËn ®iÓm 1 yªu nghÒ, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi c«ng (SGK Tr 61). viÖc. 2. NhËn xÐt + Cuéc sèng c« ®éc + C«ng viÖc vÊt v¶ LuËn cø + Yªu c«ng viÖc, suy nghÜ ®óng ®¾n vÒ c«ng viÖc + Tæ chøc cuéc sèng ng¨n n¾p C¸ch triÓn khai DiÔn dÞch PhÐp lËp luËn Ph©n tÝch, chøng minh
19. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm §¸p ¸n: truyÖn (hoÆc) ®o¹n trÝch. Anh thanh niªn ®¸ng yªu ë nçi “thÌm ng- 1.V¨n b¶n LuËn ®iÓm 2 êi“, lßng hiÕu kh¸ch, sù quan t©m chu ®¸o (SGK Tr 61). víi mäi ngêi 2. NhËn xÐt - MÕn kh¸ch ngay tõ phót gÆp gì ban ®Çu LuËn cø - Chu ®¸o víi vî b¸c l¸I xe - TiÕp ®ãn mäi ngêi niÒm në C¸ch triÓn khai DiÔn dÞch PhÐp lËp luËn Ph©n tÝch, chøng minh
20. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm §¸p ¸n: truyÖn (hoÆc) ®o¹n trÝch. LuËn ®iÓm 3 Ngêi thanh niªn Êy rÊt khiªm tèn 1.V¨n b¶n (SGK Tr 61). 2. NhËn xÐt + Cho ®ãng gãp cña m×nh lµ nhá bÐ LuËn cø + Khi ho¹ sÜ muèn vÏ ch©n dung m×nh th× giíi thiÖu nh÷ng ngêi kh¸c ®¸ng vÏ h¬n. C¸ch triÓn khai DiÔn dÞch PhÐp lËp luËn Ph©n tÝch, chøng minh
21. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ PhÇn luËn vÒ t¸c phÈm Më bµi Th©n bµi KÕt bµi truyÖn (hoÆc) ®o¹n ND trÝch. 1.V¨n b¶n C©u 3, 4 C©u 1 (§o¹n II) C©u 3, 4 (SGK Tr 61). (§o¹n I) C©u 2 (§o¹n III) (§o¹n V) 2. NhËn xÐt C©u 1 (§o¹n IV) C©u Nªu V§NL Nªu luËn ®iÓm C« ®óc HÖ thèng luËn ®iÓm râ luËn ®iÓm rµng, ng¾n gän. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt anh thanh niªn DiÔn dÞch (nªu ý kh¸i DÉn d¾t -> C¸ch triÓn DÉn d¾t qu¸t, ph©n tÝch, chøng C« ®óc L§ khai -> V§NL minh) (tæng hîp)
22. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) PhÇn I. T×m hiÓu bµi nghÞ Më bµi Th©n bµi KÕt bµi luËn vÒ t¸c phÈm ND C©u 1 (§oan II) truyÖn (hoÆc) ®o¹n C©u 3, 4 C©u 3, 4 trÝch. (§o¹n I) C©u 2 (§o¹n III) (§o¹n V) 1.V¨n b¶n C©u C©u 1 (§o¹n IV) (SGK Tr 61). Nªu V§NL Nªu luËn ®iÓm C« ®óc 2. NhËn xÐt HÖ thèng luËn ®iÓm râ luËn ®iÓm rµng, ng¾n gän. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt anh thanh niªn. C¸ch DÉn d¾t DiÔn dÞch DÉn d¾t -> C« ®óc triÓn khai -> V§NL L§ (tæng hîp) LuËn cø X¸c ®¸ng, sinh ®éng ChÆt chÏ, c¸c luËn ®iÓm ®îc ph©n tÝch, chøng minh, LËp luËn thuyÕt phôc Bè côc ChÆt chÏ, m¹ch l¹c Lêi v¨n ChÝnh x¸c, gîi c¶m
23. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ * NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). luËn vÒ t¸c phÈm Lµ tr×nh bµy nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh truyÖn (hoÆc) ®o¹n vÒ nh©n vËt, sù kiÖn, chñ ®Ò hay nghÖ thuËt cña trÝch. mét t¸c phÈm cô thÓ. 1. V¨n b¶n (SGK Tr 61). => C¬ së: 2. NhËn xÐt + Nh÷ng nhËn xÐt ®¸nh gi¸ ph¶i xuÊt ph¸t tõ ý nghÜa cña cèt truyÖn, tÝnh c¸ch, sè phËn cña nh©n vËt vµ nghÖ thuËt trong t¸c phÈm. => Yªu cÇu: + C¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ ph¶i râ rµng, ®óng ®¾n, cã luËn cø vµ lËp luËn thuyÕt phôc. + Bè côc m¹ch l¹c, lêi v¨n ph¶i chuÈn x¸c, gîi c¶m.
24. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c Ghi nhí phÈm truyÖn •NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). (hoÆc) ®o¹n Lµ tr×nh bµy nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh trÝch. vÒ nh©n vËt, sù kiÖn, chñ ®Ò hay nghÖ thuËt cña 1. Đọc v¨n b¶n mét t¸c phÈm cô thÓ. (SGK Tr 61). + Nh÷ng nhËn xÐt ®¸nh gi¸ ph¶i xuÊt ph¸t tõ ý nghÜa 2. NhËn xÐt cña cèt truyÖn, tÝnh c¸ch, sè phËn cña nh©n vËt vµ 3. Ghi nhí(SGK nghÖ thuËt trong t¸c phÈm. Tr.63) + C¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ ph¶i râ rµng, ®óng ®¾n, cã luËn cø vµ lËp luËn thuyÕt phôc. + Bè côc m¹ch l¹c, lêi v¨n ph¶i chuÈn x¸c, gîi c¶m.
25. II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: (SGK- Tr63) Đoạn văn: Từ việc miêu tả hoạt động của các nhân vật , Nam Cao đã gián tiếp đưa ra một tình thế lựa chọn đối với lão Hạc mà các dấu hiệu của nó đã được chuẩn bị ngay từ đầu. Đó là việc giải quết cái sống và cái chết: sống liệu có giữ được mảnh vườn cho con mà vẫn có cái để mà ăn hay không ( bán mất mảnh vườn sẽ là một trọng tội không thể tha thứ được trong lương tâm của lão đối với người vợ đã khuất và đứa con đang ở xa ); hay là chết thì sẽ giữ được mảnh vườn, lương tâm yên ổn? Nhưng nếu chết thì phải chết như thế nào, chuẩn bị cho nó ra sao ? Cuối cùng lão lựa chọn cái chết. Đầu tiên lão để cho cậu Vàng chết trước. Sau đó mới đến mình. Lão âm thầm chuẩn bị dọn dẹp chu tất một con đường sạch sẽ để bước đến nhà mồ (nhờ ông giáo giữ vườn để khỏi ai tranh chiếm, nhòm ngó, gửi cầm 30 đồng bạc để nhờ bà con lo liệu ma chay nếu minh có mệnh hệ gì). Lão đã chọn cái chết trong còn hơn sống khổ, sống nhục. Lão đã chết một cách cao ngạo và thảm khốc. Chỉ có bằng cách này lão mới khỏi phạm vào mảnh đất thiêng dành cho con mình, mới có thể chấm dứt kiếp sống lay lắt, héo úa. Cái chết của lão Hạc khiến ta đau đớn nhận ra một tình phụ tử thiêng liêng và thăm thẳm, tội nghiệp cho lão, chắc hẳn lão nung nấu ý định chết từ lâu rồi, từ cái ngày đầu sang nói chuyện bán cậu Vàng với ông giáo, rõ nhất là cái hôm lão sang gửi vườn và tiền. Chả thế mà câu chuyện của lão rề rà, vòng vo, nặng nhọc, nhức nhối một điều gì đó thật khó nói; tâm can lão bị đè nặng bởi ý định tự tử phải giấu. Lão đã làm tất cả những gì có thể làm được trước khi đi đến cái chết, tuy lặng lẽ, âm thầm mà thật dứt khoát, quyết liệt. Để bảo toàn nhân cách của mình, lão không có con đường nào khác là phải chủ động tìm đến cái chết. Lão Hạc đã dùng cái chết của mình để cấy cái sống cho đứa con trai đang đi phu đồn điền biền biệt. Đó là một lựa chọn tột cùng đau đớn của thân phận con người. ý nghĩa câu chuyện chủ yếu được phát sáng từ điểm then chốt này. ( Theo Văn Giá, Chiều sâu truyện “ Lão Hạc”)
26. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi *VÊn ®Ò nghÞ luËn cña ®o¹n v¨n: T×nh thÕ lùa chän nghÞ luËn vÒ t¸c nghiÖt ng· cña l·o H¹c vµ vÎ ®Ñp t©m hån nh©n vËt phÈm truyÖn nµy.+ C¸c luËn cø: (hoÆc) ®o¹n trÝch. + C©u chøa* SuyluËnnghÜ®iÓmnéi :t©mTõcñaviÖcl·omiªuH¹ct¶®Óho¹tchän®éngc¸i sèngcña c¸chay 1. V¨n b¶n nh©n c¸ivËt,chÕtNam. Cao ®· gi¸n tiÕp ®a ra mét t×nh thÕ lùa chän ®èi (SGK Tr 61). víi l·o H¹c* Cuèimµ c¸ccïng,dÊul·ohiÖuH¹ccñal¹ chännã ®·c¸i®chÕtîc chuÈn. bÞ ngay tõ 2. NhËn xÐt ®Çu. * L·o ©m thÇm chuÈn bÞ cho c¸i chÕt. 3. Ghi nhí * C¸i chÕt cña l·o khiÕn ngêi ta ®au ®ín, nhËn ra t×nh II. LuyÖn tËp phô tö thiªng liªng vµ th¨m th¼m. * L·o H¹c dïng c¸i chÕt ®Ó cÊy c¸i sèng cho ®øa Bµi tËp 1: con trai (SGK- Tr63) + C¸ch triÓn khai: TËp trung ph©n tÝch nh÷ng diÔn biÕn trong néi t©m nh©n vËt v× ®ã lµ qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cho c¸i chÕt d÷ déi cña nh©n vËt. -> B»ng sù ph©n tÝch cô thÓ néi t©m, hµnh ®éng cña nh©n vËt l·o H¹c, bµi viÕt lµm s¸ng tá nh©n c¸ch ®¸ng kÝnh träng, mét tÊm lßng hi sinh cao quý.
27. Bµi 23. TiÕt 118. TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch) I. T×m hiÓu bµi Trong các đề bài sau, đề bài nào là nghị luận về nghÞ luËn vÒ t¸c tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích)? phÈm truyÖn A. Suy nghĩ về đạo lý của dân tộc: “ Uống nước nhớ (hoÆc) ®o¹n trÝch. 1. V¨n b¶n nguồn”. (SGK Tr 61). B. Đất nước ta có nhiều tấm gương vượt khó học 2. NhËn xÐt 3. Ghi nhí giỏi.Em hãy trình bày một số tấm gương đó và nêu II. LuyÖn tËp suy nghĩ của mình. Bµi tËp 1: C. Phân tích truyện ngắn “ Chiếc lược ngà” của (SGK- Tr63) Bµi tËp 2 Nguyễn Quang Sáng. D. Cảm nhận của em về tình bà cháu trong bài thơ “ Bếp lửa” của Bằng Việt.
28. Híng dÉn häc ë nhµ - Häc thuéc ghi nhí - X©y dùng hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø cho ®Ò v¨n nghÞ luËn x¸c ®Þnh ë bµi tËp 2 - ChuÈn bÞ kÜ TiÕt 119: C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn.
29. Xin tr©n träng c¶m ¬n c¸c 10 thÇy, c« gi¸o cïng c¸c em häc sinh 10 10 10