Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 111: Tiếng Việt: Hội thoại

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 111: Tiếng Việt: Hội thoại

1. CÁC THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ MÔN NGỮ VĂN LỚP 8 Giáo viên: Hướng Thanh Tân Trường THCS Nguyễn Viết Xuân
2. Tiết 111- Tiếng Việt: HỘI THOẠI I.Vai xã hội trong hội thoại: 1. Xét ví dụ/92 SGK Câu 1: Quan hệ giữa các nhân vật tham gia hội thoại trong đoạn trích trên đã cho là quan hệ gì? Ai ở vai trên? Ai là vai dưới? Quan hệ gia tộc Người cô của Hồng: vai trên Chú bé Hồng : vai dưới
3. Vai dưới Vai trên
4. Câu 2: Cách xử sự của người cô có gì đáng chê trách? + Với quan hệ gia tộc, người cô đã xử sự không đúng với thái độ chân thành, thiện chí của tình cảm ruột thịt. +Với tư cách là người lớn tuổi, vai bề trên, người cô đã không có thái độ đúng mực của người lớn đối với trẻ em.
5. Thảo luận: Câu 3: Tìm những chi tiết cho thấy nhân vật chú bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ thái độ lễ phép? tôi cúi đầu không đáp Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng
6. ? Giải thích vì sao Hồng phải làm như vậy? Vì Hồng là người thuộc vai dưới, có bổn phận tôn trọng người trên. Vai xã hội là vị trí Vai xã của người tham gia hội là hội thoại đối với gì? người khác trong cuộc thoại
7. Quan hệ trên - Vai xã hội dưới hay ngang được xác (theo tuổi hàng định bằng tác, thứ bậc trong các quan gia đình và xã hội) hệ xã hội Quan hệ thân – nào? sơ (mức độ quen biết)
8. Vì quan hệ xã hội Khi tham vốn đa dạng nên vai gia hội xã hội của mỗi người thoại, cũng đa dạng, nhiều mỗi chiều.Khi ta tham gia chúng ta hội thoại, mỗi người cần chú ý cần xác định vai của điều gì? mình để chọn cách nói cho phù hợp.
9. GHI NHỚ *Vai xã hội là vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuộc thoại. Vai xã hội được xác định bằng các quan hệ xã hội: + Quan hệ trên- dưới hay ngang hàng (theo tuổi tác, thứ bậc trong gia đình và xã hội); + Quan hệ thân- sơ ( theo mức độ quen biết, thân tình) *Vì quan hệ xã hội vốn rất đa dạng nên vai xã hội của mỗi người cũng đa dạng, nhiều chiều . Khi tham gia hội thoại, mỗi người cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp.
10. * CÁC MỐI QUAN HỆ CỦA VAI XÃ HỘI. MỘT HỌC SINH LỚP 8 Ở nhà (trong gia đình) Ở trường (ngoài xã hội) Ông Cha Anh Em Thầy Anh chị Bạn cùng Các em bà mẹ chị cô khối 9 khối khối 6,7 Cháu Con Em Anh-chị Học trò Em Bạn bè Anh-chị Vai dưới Vai trên Vai dưới Vai ngang hàng Vai trên Đa dạng
11. THỰC HÀNH : Đóng vai mẹ - cô giáo và con - học sinh, thực hiện 2 cuộc hội thoại ngắn trong 2 hoàn cảnh sau: a/ Ở trường (trong lớp học) b/ Ở nhà.
12. II.Luyện tập: Bài tập 1: Hãy tìm những chi tiết trong bài “Hịch tướng HỊCH sĩ” thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc TƯỚNG vừa khoan dung của Trần Quốc Tuấn đối với binh sĩ dưới SĨ quyền?
13. Các chi tiết thể hiện sự nghiêm khắc: Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không biết thẹn
14. Nếu các ngươi biết Các chi tiết biểu hiện chuyên tập sách này sự khoan dung ,theo lời dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ Ta viết ra bài hịch này để các ngươi biết bụng ta.
15. Bài tập 2: Đọc đoạn trích trong SGK và thực hiện theo yêu cầu câu hỏi: a/Dựa vào đoạn trích và những điều đã biết về chuyện “Lão Hạc”, hãy xác định vai xã hội của 2 nhân vật tham gia cuộc hội thoại trên!
16. Xét về điạ vị xã hội Xét về tuổi tác
17. b/ Tìm những chi tiết trong lời hội thoại của nhân vật, qua lời miêu tả của nhà văn cho thấy thái độ vừa kính trọng, vừa thân tình của nhân vật ông giáo đối với Lão Hạc? Trong cử chỉ: Ông giáo nói với Lão Hạc những lời lẽ ôn tồn, thân mật nắm lấy vai lão, mời lão hút thuốc, uống nước, ăn khoai. Trong lời lẽ: - gọi “cụ” xưng hô gộp: “ ông - con mình” thể hiện sự kính trọng người già - xưng là “tôi” thể hiện quan hệ bình đẳng.
18. c/ Những chi tiết nào trong lời thoại của Lão Hạc và lời miêu tả của nhà văn nói lên thái độ vừa quí trọng vừa thân tình của Lão Hạc đối với ông giáo? Lão Hạc gọi người đối thoại với mình là “ông giáo” ,dùng từ “dạy” Thể thay cho từ nói, thể hiện hiện sự sự tôn trọng; xưng hô gộp 2 người là “chúng thân mình”; các câu nói cũng tình. xuề xoà:“nói đùa thế”.
19. ? Những chi tiết nào thể hiện tâm trạng không vui và sự giữ ý của Lão Lão Hạc có nỗi Hạc? buồn, ý thức được rằng có 1 khoảng - “Cười cách giữa mình đối gượng”, “cười đưa với người đối thoại. đà”. Phù hợp với tâm - Khéo léo từ chối việc ở lại trạng lúc ấy và tính ăn khoai, uống nước khí khái của Lão với ông giáo. Hạc
20. HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC BÀI 1/Cần nắm vững vai xã hội trong từng tình huống cụ thể để có cách hội thoại phù hợp. 2/ Ca dao: “Lời nói chẳng mất tiền mua . Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. 3/ Cần có ý thức vận dụng vào thực tiễn cuộc sống thường ngày để quan hệ giữa mình với mọi người tốt đẹp. 4/ Chuẩn bị tiếp các kiến thức và bài tập cho tiết sau: Chú ý tập hội thoại theo BT ở SGK.