Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 37: Tiếng Việt: Nói quá

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 37: Tiếng Việt: Nói quá

1. NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY, CƠ GIÁO VỀ DỰ TIẾT HỌC HƠM NAY GIÁO VIÊN :
2. Kiểm tra bài cũ Ở lớp 6, lớp 7 các em đã được học các biện pháp tu từ nào? Lớp 6: Lớp 7: - So sánh - Điệp ngữ - Nhân hố - Chơi chữ - Hốn dụ - Liệt kê - Ẩn dụ
3. Ngáy như sấm khị khị khị
4. TIẾT 37 –Tiếng việt : NĨI QUÁ I. NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng 2. Nhận xét Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hơi thánh thĩt như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt đắng cay muơn phần. (Ca dao)
5. TIẾT 37 –Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng 1. Ví dụ :Sgk Ngày tháng mười chưa cười đã tối. 2. Nhận xét (Tục ngữ) - Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hơi thánh thĩt như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt đắng cay muơn phần. (Ca dao)
6. TIẾT 37 –Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng 1. Ví dụ :Sgk Ngày tháng mười chưa cười đã tối. 2. Nhận xét (Tục ngữ) -“Chưa nằm đã sáng” Nĩi quá sự thật - Cày đồng đang buổi ban “Chưa cười đã tối ” trưa, Mồ hơi thánh thĩt như mưa -“Thánh thĩt như mưa ruộngcày” ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt đắng cay muơn phần. (Ca dao)
7. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk 2. Nhận xét Đêm tháng năm rất - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng ngắn Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) Ngày tháng mười rất - Cày đồng đang buổi ban trưa, ngắn Mồ hơi thánh thĩt như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Mồ hơi chảy rất Dẻo thơm một hạt đắng cay muơn phần. nhiều,ướt đẫm (Ca dao) Nĩi quá sự thật Cách nĩi đúng sự thật
8. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk 2. Nhận xét Đêm tháng năm rất - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng ngắn Ngày tháng mười chưa cười đã tối. -Trái đất cĩ hình cầu , trục trái đất cĩ độ (Tục nghiêng ngữ) khơng đổi Ngày tháng mười rất hướng - Càyvề một đồng phía đang buổi ban trưa, ngắn .Khi Mồ chuyển hơi độngthánh trên thĩtquỹ đạo như , nửa mưa cầu nào ruộng ngả về càyphía . mặt trời Ai nhiều ơi bưng thì nhận bát được cơm lượng đầy, nhiệt,ánh sáng mặt trời Mồ hơi chảy rất nhiềuDẻo ,ở thơm đĩ cĩ ngày một dài hạt và ngược đắng lại cay ít nhận muơn được ánhphần. sáng mặt trời thì đêm dài. nhiều,ướt đẫm (Ca dao) -.Nước ta nằm ở nửa cầu Bắc Tháng năm nửa cầu Bắc ngả về phía mặt trời =>Ngày dài Nĩi quá sự thật Cách nĩi đúng sự thật -Tháng mười nửa cầu Bắc chúc xa mặt trời =>Đêm dài
9. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk 2. Nhận xét Đêm tháng năm rất - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng ngắn Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) Ngày tháng mười rất - Cày đồng đang buổi ban trưa, ngắn Mồ hơi thánh thĩt như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Mồ hơi chảy rất Dẻo thơm một hạt đắng cay muơn phần. nhiều,ướt đẫm (Ca dao) Nĩi quá sự thật Cách nĩi đúng sự thật
10. TIẾT 37 –Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ -Nĩi quá là phép tu từ phĩng đại mức 1. Ví dụ :Sgk độ ,quy mơ,tính 2. Nhận xét chất của sự vật ,hiện tượng được -“Chưa nằm đã sáng” miêu tả “Chưa cười đã tối ” Nĩi quá sự thật -“Thánh thĩt như mưa ruộng cày ” -Nĩi quá cịn cĩ tên là khoa trương ,thậm Mức độ xưng,phĩng đại,cường điệu Nĩi quá :Phĩng đại Quy mơ Tính chất
11. TIẾT 37-Tiêng việt : NĨI QUÁ So sánh hai cách nĩi: Nĩi quá Nĩi đúng sự thật -Đêm tháng năm chưa -Đêm tháng năm rất ngắn nằm đã sáng. -Ngày tháng mười chưa -Ngày tháng mười rất ngắn cười đã tối. - Mồ hơi thánh thĩt như -Mồ hơi ướt đẫm mưa ruộng cày. => Cách nĩi quá hay hơn vì cách nĩi đĩ gây ấn tượng mạnh cho người đọc (người nghe), tăng sức biểu cảm cho sự diễn đạt.
12. TIẾT 37 : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NĨI QUÁ Nĩi quá là phép tu 1. Ví dụ :Sgk từ phĩng đại mức 2. Nhận xét độ ,quy mơ,tính chất của sự vật -“Chưa nằm đã sáng” Nĩi quá sự thật ,hiện tượng được “Chưa cười đã tối ” miêu tả -“Thánh thĩt như mưa ruộng cày ” Mức độ Nĩi quá :Phĩng đại Quy mơ Tính chất Nhấn mạnh Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm
13. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nĩi quá là phép tu 2. Nhận xét từ phĩng đại mức độ ,quy mơ,tính -“Chưa nằm đã sáng” chất của sự vật “Chưa cười đã tối ” Nĩi quá sự thật ,hiện tượng được -“Thánh thĩt như mưa ruộng cày ” miêu tả Mức độ -Nĩi quá :Phĩng đại Quy mơ Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm
14. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nĩi quá là phép tu 2. Nhận xét từ phĩng đại mức độ ,quy mơ,tính -“Chưa nằm đã sáng” chất của sự vật Nĩi quá sự thật “Chưa cười đã tối ” ,hiện tượng được -“Thánh thĩt như mưa ruộng cày” miêu tả Mức độ -Nĩi quá :Phĩng đại Quy mơ Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :Sgk
15. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I. NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ: 2.Nhận xét 3.Ghi nhớ :Sgk Nĩi quá là biện pháp tu từ phĩng đại mức độ, quy mơ, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh ,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm .
16. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I. NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ * Bài tập : Tìm biện pháp nĩi quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau: a. Bàn tay ta làm nên tất cả Cĩ sức người sỏi đá cũng thành cơm. →Thành quả của lao động gian khổ nhọc nhằn . (Niềm tin vào bàn tay lao động của con người) b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thơi. Từ giờ đến sáng em cĩ thể đi lên đến tận trời được. → vết thương nhẹ thơi ,khơng phải bận tâm c. Mình nghĩ nát ĩc mà vẫn chưa giải được bài tốn này . → Phải suy nghĩ rất nhiều về bài tốn khĩ
17. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ *Lưu ý : I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ Nĩi quá được sử dụng 1. Ví dụ :Sgk -Trong văn chương 2. Nhận xét +Ca dao,tục ngữ,thành ngữ -“Chưa nằm đã sáng” +Văn, thơ trữ tình Nĩi quá sự thật “Chưa cười đã tối ” +Văn thơ châm biếm ,hài hước -“Thánh thĩt như mưa ruộng cày” Mức độ -Trong lời nĩi hàng ngày -Nĩi quá :Phĩng đại Quy mơ Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :Sgk
18. TIẾT 37-Tiếng viêt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ THẢO LUẬN . Hãy so sánh sánh sự giống và khác nhau giữa nĩi quá và nĩi khốc. (Thời gian :3 phút ) đình
19. Phân biệt nĩi quá và nĩi khốc NĨI QUÁ NĨI KHỐC Đều phĩng đại mức độ, quy mơ, tính chất của sự Giống nhau vật, hiện tượng được miêu tả. -Nhằm mục đích -Nhằm mục đích làm cho người nhấn mạnh, gây nghe tin vào những điều khơng Khác nhau ấn tượng, tăng cĩ thật. sức biểu cảm. - Tiêu cực. - Tích cực.
20. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ Nĩi quá là phép tu từ phĩng đại 1. Ví dụ :Sgk mức độ ,quy mơ,tính chất của sự 2. Nhận xét vật ,hiện tượng được miêu tả để 3.Ghi nhớ :Sgk nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu cảm . II.LUYỆN TẬP
21. TÌM THÀNH NGỮ SO SÁNH CĨ DÙNG BIỆN PHÁP NĨI QUÁ KHỎE NHƯ VOI
22. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ 2
23. TIẾT 37-Tiếng việt: NĨI QUÁ Nhanh như chớp
24. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ Nĩi quá là phép tu từ phĩng đại mức độ ,quy 1. Ví dụ :Sgk mơ,tính chất của sự vật 2. Nhận xét ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn 3.Ghi nhớ :Sgk tượng ,tăng sức biểu cảm . II.LUYỆN TẬP Bài 1:Tìm biện pháp nĩi quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau .
25. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦANĨI QUÁ Nĩi quá là phép tu từ 1. Ví dụ :Sgk phĩng đại mức độ ,quy 2. Nhận xét mơ,tính chất của sự vật 3.Ghi nhớ :Sgk ,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn II.LUYỆN TẬP tượng ,tăng sức biểu cảm . Bài 1:Tìm biện pháp nĩi quá và giải thích a. Cĩ sức người sỏi đá cũng thành cơm =>Thành quả lao động gian khổ nhọc nhằn. b. Em cĩ thể đi lên đến tận trời =>Vết thương chỉ nhẹ thơi,khơng phải bận tâm
26. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NĨI QUÁ Nĩi quá là phép tu từ phĩng đại mức độ ,quy 1. Ví dụ :Sgk mơ,tính chất của sự vật 2. Nhận xét ,hiện tượng được miêu 3.Ghi nhớ :Sgk tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng ,tăng sức biểu II.LUYỆN TẬP cảm . Bài 1:Tìm biện pháp nĩi quá và giải thích a. Sỏi đá cũng thành cơm =>Thành quả lao động gian khổ nhọc nhằn. b. Đi lên đến tận trời =>Vết thương chỉ nhẹ thơi,khơng phải bận tâm Bài 2:
27. II. Luyện tập: Bài tập 2: Điền các thành ngữ sau vào chỗ trống / / để tạo biện pháp tu từ nĩi quá: bầm gan tím ruột, chĩ ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngồi da, vắt chân lên cổ. a/ Ở nơi thế chĩ ăn đá gà ăn sỏi này, cỏ khơng mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà. b/ Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .bầm gan tím ruột .c/ Cơ Nam tính tình xởi lởi, ruột để ngồi da. d/ Lời khen của cơ giáo làm cho nĩ nở từng khúc ruột. e/ Bọn giặc hoảng hồn mà vắt chân lên cổ chạy.
28. TIẾT 37 : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk 2. Nhận xét Nĩi quá là phép tu từ 3.Ghi nhớ :Sgk phĩng đại mức độ ,quy II.LUYỆN TẬP mơ,tính chất của sự vật Bài 1:Tìm biện pháp nĩi quá và giải thích ,hiện tượng được miêu ý nghĩa tả để nhấn mạnh,gây ấn Bài 2:Điền thành ngữ vào chỗ trống tượng ,tăng sức biểu cảm . a. Chĩ ăn đá gà ăn sỏi b.Bầm gan tím ruột c.Ruột để ngồi da
29. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ II. Luyện tập: Bài tập 3: Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nĩi quá sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát ĩc. - Nghiêng nước nghiêng thành: → vẻ đẹp tuyệt vời của người phụ nữ cĩ thể làm cho người ta say mê đến nỗi mất thành, mất nước. -Dời non lấp biển: → việc làm cần sức mạnh phi thường, hồi bão lớn lao. - Lấp biển vá trời: → việc làm vĩ đại, phi thường. - Mình đồng da sắt: → thân thể như sắt, như đồng, cĩ thể chịu đựng mọi hiểm nguy. - Nghĩ nát ĩc: → suy nghĩ nhiều quá mức.
30. TIẾT 37 II.LUYỆN TẬP Bài 3: -Cơ gái ấy cĩ vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành -Khi cĩ sức mạnh của sự đồn kết thì chúng ta cĩ thể dời non lấp biển. - Nếu anh em trong nhà mà biết yêu thương, giúp đỡ nhau thì dù lấp biển vá trời cũng cĩ thể làm xong. - Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng . - Mình nghĩ nát ĩc mà vẫn chưa giải được bài tốn này.
31. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nĩi quá là phép tu từ 2. Nhận xét phĩng đại mức độ ,quy mơ,tính chất của 3.Ghi nhớ :Sgk sự vật ,hiện tượng II.LUYỆN TẬP được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng Bài 1: Bài 2: ,tăng sức biểu cảm . Bài 3:Đặt câu thành ngữ với các thành ngữ dùng phép nĩi quá. a.Cơ gái ấy đẹp cĩ vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành b.Khi cĩ sức mạnh của sự đồn kết thì chúng ta cĩ thể dời non lấp biển. c.Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng
32. TIẾT 37 : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nĩi quá là phép tu từ 2. Nhận xét phĩng đại mức độ ,quy mơ,tính chất của 3.Ghi nhớ :Sgk sự vật ,hiện tượng II.LUYỆN TẬP được miêu tả để nhấn Bài 1: mạnh,gây ấn tượng Bài 2: ,tăng sức biểu cảm . Bài3: Bài 4:Tìm năm thành ngữ cĩ sử dụng biện pháp so sánh
33. TIẾT 37 : NĨI QUÁ TRỊ CHƠI TIẾP SỨC Tìm các thành ngữ so sánh cĩ dùng biện pháp nĩi quá
34. TIẾT 37 : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NĨI QUÁ 1. Ví dụ :Sgk Nĩi quá là phép tu từ 2. Nhận xét phĩng đại mức độ ,quy mơ,tính chất của 3.Ghi nhớ :Sgk sự vật ,hiện tượng II.LUYỆN TẬP được miêu tả để nhấn Bài 1: mạnh,gây ấn tượng Bài 2: ,tăng sức biểu cảm . Bài3: Bài 4:Tìm năm thành ngữ cĩ sử dụng biện pháp so sánh Khỏe như voi . Chậm như rùa. Nhanh như chớp. Trắng như tuyết . Đẹp như tiên.
35. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNGCỦA NĨI QUÁ Nĩi quá là phép tu từ 1. Ví dụ :Sgk phĩng đại mức độ ,quy 2. Nhận xét Mức độ mơ,tính chất của sự vật -Nĩi quá : Phĩng đại Quy mơ ,hiện tượng được miêu tả Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :Sgk II.LUYỆN TẬP Bài 1 Bài 2 Bài 3 Bài 4 Bài 6
36. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ
37. TIẾT 37-Tiếng việt : NĨI QUÁ I.NĨI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NĨI QUÁ Nĩi quá là phép tu từ phĩng 1. Ví dụ :Sgk đại mức độ ,quy mơ,tính chất 2. Nhận xét của sự vật ,hiện tượng được Mức độ miêu tả -Nĩi quá : Phĩng đại Quy mơ Tính chất Nhấn mạnh - Tác dụng Gây ấn tượng Tăng sức biểu cảm 3.Ghi nhớ :Sgk II.LUYỆN TẬP Bài 1 Bài 2 Bài 3 Bài 4 Bài 6
38. Sơ đồ hệ thống kiến thức Nĩi quá Phĩng Tác dụng đại Mức Tín Quy Tăng độ h ấ mơ Nh n Gây sức chất ạ m nh ấn biểu tượn cảm g Sự việc, hiện tượng
39. BÀI TẬP CỦNG CỐ 1. Diễn đạt lại các từ ngữ gạch chân trong các câu dưới đây bằng các từ ngữ dùng lối nĩi quá. a/ Trời rét thế này mà cậu mặc áo cộc tay. Cậu đúng là khoẻ thật đấy. rét cắt da cắt thịt khoẻ như voi b/ Ơng ấy rất ki bo, khơng bao giờ cho ai cái gì đâu. vắt cổ chày ra nước
40. TIẾT 37 : NĨI QUÁ Củng cố- dặn dị : - Soạn bài: “Nĩi giảm, nĩi tránh”. + Thế nào là nĩi giảm, nĩi tránh ? + Tác dụng của nĩi giảm, nĩi tránh. + Sưu tầm những câu cĩ sử dụng biện pháp tu từ nĩi giảm, nĩi tránh.