Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 42: Câu ghép

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 42: Câu ghép

1. XIN CHÀO QUÝ ĐỒNG NGHIỆP CÙNG CÁC EM HỌC SINH !
2. Theá naøo laø pheùp tu töø noùi giaûm noùi traùnh ? Cho ví vuï coù pheùp tu töø noùi giaûm noùi traùnh.
3. Tiết 42: CÂU GHÉP I.Đặc điểm của câu ghép: 1.Ví dụ: SGK -111
4. Tiết 42: CÂU GHÉP Đọc ®o¹n trÝch sau : 1/ VÝ dô: H»ng năm cø vµo cuèi thu, l¸ ngoµi ®êng rông nhiÒu vµ trªn kh«ng cã nhöõng ®¸m m©y bµng b¹c, lßng t«i l¹i nao nøc nhöõng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu trêng. T«i quªn thÕ nµo ®îc những c¶m gi¸c trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng t«i nh mÊy cµnh hoa t¬i mØm cêi giöõa bÇu trêi quang ®·ng. Nhöõng ý tëng Êy t«i cha lÇn nµo ghi trªn giÊy, và håi Êy t«i kh«ng biÕt ghi vµ ngµy nay t«i kh«ng nhí hÕt. Nhng mçi lÇn thÊy mÊy em nhá rôt rÌ nóp díi nãn mÑ lÇn ®Çu tiªn ®i ®Õn trêng, lßng t«i l¹i tng bõng rén r·. Buæi mai h«m Êy, mét buæi mai ®Çy s¬ng thu vµ giã l¹nh, mÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®êng laøng dµi vµ hÑp. Con ®êng nµy t«i ®· quen ®i l¹i l¾m lÇn, nhng lÇn nµy tù nhiªn thÊy l¹. C¶nh vËt chung quanh t«i ®Òu thay ®æi, vì chÝnh lßng t«i ®ang cã sù thay ®æi lín: h«m nay t«i ®i häc. (Thanh TÞnh, T«i ®i häc)
5. Tiết 42: CÂU GHÉP 1. T«i quªn sao ®îc nhöõng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng C2 V2 CN1 VN1 t«i nh mÊy cµnh hoa t¬i mØm cêi giữa bÇu trêi quang ®·ng. C 3 V3 Bæ ngữ - Côm CN1 - VN1 .T«i quang ®·ng => lµm nßng cèt c©u - Côm C2 - V2 . những c¶m gi¸c quang ®·ng=> BN cho ĐT quªn - Côm C3 - V3 . mÊy cµnh quang ®·ng=> BN cho ĐT n¶y në CâuTa đơnkeát luaänmôû roäng caâu (1)thành là kieåuphaàn câu phuï gìngöõ maøcuûaem đãcuïm ñöôïcñoäng hoïc töø ôû(Hai cuïmcaùcClôùp2-Vdöôùi2 và ?C3-V3 boå sung cho phuï ngöõ cuûa ñoäng töø trung tâm “quên” vµ “ n¶y në”.
6. Tiết 42: CÂU GHÉP 2. Buæi mai h«m Êy, mét buæi mai ®Çy s¬ng thu vµ giã l¹nh, mÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®êng laøng dµi vµ hÑp. CN VN => Mét côm C- V lµm nßng cèt c©u => c©u ®¬n 3. C¶nh vËt chung quanh t«i ®Òu thay ®æi, vì chÝnh lßng t«i ®ang cã CV1 VN1 CN2 VN2 sù thay ®æi lín: H«m nay t«i ®i häc. CN 3 VN3 => C©u cã 3 cuïm C- V kh«ng bao chøa nhau, t¹o thµnh 3 vÕ c©u Ta keát luaän caâu ( 3 ) laø kieåu câu gì?=> Câu ghép.
7. Tiết 42: CÂU GHÉP I.Đặc điểm của câu ghép: Thảo luận: 2phút 1.Ví dụ: SGK -111 Em hãy phân biệt điểm giống và khác -nhauGiốnggiữanhaucâu: đơn mở rộng thành phần và câu ghép? Đều có từ hai cụm c – v trở lên - Khác nhau : * Câu đơn mở rộng thành phần có một cụm c – v làm nòng cốt, các cụm c – v còn lại bị bao chứa bên trong thành phần nào đó của câu. * Câu ghép có các cụm c – v không bao chứa nhau, mỗi cụm c – v làm thành một vế câu.
8. Tiết 42: CÂU GHÉP * Kết luận: Kiểu cấu tạo câu Câu cụ thể Kiểu câu Câu có một cụm C-V 2 Đơn Cụm C-V nhỏ nằm trong Đơn MRTP Câu có hai cụm C-V lớn 1 hoặc nhiều cụm C-V Các cụm C-V không bao Ghép chứa nhau 3
9. Tiết 42: CÂU GHÉP I.Đặc điểm của câu ghép: 1.Ví dụ: SGK -111 Nêu đặc điểm của kiểu câu ghép? 2.Ghi nhớ 1: SGK - 112 II.Cách nối các vế câu: 1.Ví dụ: SGK - 111 Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
10. Tiết 42: CÂU GHÉP I.Đặc điểm của câu ghép: 1.Ví dụ: SGK - 111 2.Ghi nhớ 1: SGK - 112 II.Cách nối các vế câu: 1.Ví dụ: SGK - 111
11. Ph©n tÝch cÊu t¹o cña caùc caâu gheùp trong ñoaïn trích vaø cho bieát caùc veá caâu ñöôïc noái vôùi nhau baèng caùch naøo ? - Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều ( và ) trên CN1 VN1 không có những đám mây bàng bạc ( , )lòng tôi lại nao nức những CN2 VN2 CN3 VN3 kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường. - Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, ( vì ) hồi ấy tôi CN1 VN1 CN2 không biết ghi ( và ) ngày nay tôi không nhớ hết. VN2 CN3 VN3 - Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, ( nhưng ) lần này CN1 VN1 CN2 tự nhiên thấy lạ. VN2 - Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, ( vì ) chính lòng tôi đang có CN1 VN1 CN2 VN2 sự thay đổi lớn:( ) hôm nay tôi đi học. CN3 VN3
12. Tiết 42: CÂU GHÉP Các vế trong những câu ghép sau được nối với nhau bằng phương tiện nào ? 1 : Vì trời mưa to nên ñöôøng phoá ngập lụt . Cặp quan hệ từ : vì nên . 2 : Cây non vừa trồi, lá đã xoà sát mặt đất . Cặp phó từ : vừa đã . 3 : Nước sông dâng lên bao nhiêu, đồi núi dâng cao bấy nhiêu . Cặp đại từ : bao nhiêu bấy nhiêu . 4 : Mẹ bảo đi đường này, nó lại đi đường kia. Cặp chỉ từ : này kia .
13. Tiết 42: CÂU GHÉP I.Đặc điểm của câu ghép: 1.Ví dụ: SGK -111 2.Ghi nhớ 1: SGK - 112 VËy cã mÊy c¸ch nèi c¸c vÕ c©u ghÐp ? II.Cách nối các vế câu: Em h·y kÓ ra. 1.Ví dụ: SGK - 111
14. Tiết 42: CÂU GHÉP I.Đặc điểm của câu ghép: 1.Ví dụ: SGK - 111 2.Ghi nhớ 1: SGK - 112 II.Cách nối các vế câu: 1.Ví dụ: SGK - 111 2.Ghi nhớ 2: SDK - 112 III.Luyện tập:
15. Tiết 42: CÂU GHÉP III Luyện tập Bài 1a: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào? Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy. (Ngô Tất Tố, Tắt đèn) 3. U van Dần, u lạy Dần! 5. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới Không dùng từ nối được về với Dần chứ! (dùng dấu phẩy) 6. Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không.  7. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào Dùng từ nối(QHT) đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy. và dấu phẩy
16. Tiết 42: CÂU GHÉP III. Luyện tập Bài tập 1b: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào? C« t«i cha døt c©u, cæ häng t«i ®· nghÑn ø, khãc kh«ng ra CN1 VN1 CN2 VN2 tiÕng. Gi¸ những cæ tôc ®· ®Çy ®ọa mÑ t«i lµ mét vËt nh CN1 VN1 hßn ®¸ hay côc thuû tinh, ®Çu mÈu gç, t«i quyÕt vå lÊy mµ CN2 VN2 c¾n, mµ nhai, mµ nghiÕn cho kì n¸t vôn míi th«i. ( Nguyªn Hång, Những ngµy th¬ Êu)
17. Tiết 42: CÂU GHÉP III.Luyện tập: Bài tập 2 : Với mỗi cặp quan hệ từ, hãy đặt một câu ghép . a. Vì Nam chăm học nên bạn ấy đạt kết quả cao. b. Nếu trời mưa to thì đường sẽ ngập nước. c. Tuy gia đình rất khó khăn nhưng Lan vẫn vươn lên học giỏi. d. Không những bạn ấy học giỏi văn mà bạn còn học giỏi toán. Bµi tËp 3: * C¸ch 1: + Nam chăm häc nªn b¹n Êy ®¹t kÕt qu¶ cao. + Vì Nam chăm häc, b¹n Êy ®¹t kÕt qu¶ cao. * C¸ch 2: Nam ®¹t kÕt qu¶ cao vì b¹n Êy chăm häc.
18. Tiết 42: CÂU GHÉP III.Luyện tập: Bài tập 4: Đặt câu ghép với mỗi cặp từ hô ứng dưới đây: a, Trời vừa rạng sáng, chúng tôi đã lên đường. b, Lũ tràn đến đâu, nhà cửa trôi đến đấy. c, Gió càng lớn,đám cháy càng mạnh.
19. Tiết 42: CÂU GHÉP III.Luyện tập: Bài tập 5: Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau ( trong đoạn văn có sử dụng ít nhất là một câu ghép ): a/ Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông. b/ Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn. Gîi ý bài a: Muèn t¹o c©u ghÐp, cã thÓ dùa vµo tÝnh chÊt tiÖn lîi nhng còng cã nhiÒu t¸c h¹i cña bao ni l«ng ®Ó t¹o c©u ghÐp víi cÆp tõ tuy . nh- ng , hoÆc nÕu thì
20. Tiết 42: CÂU GHÉP III.Luyện tập: Bài tập 5: b/ Đoạn văn tham khảo Viết văn là công việc khó khăn; vì vậy muốn viết được bài văn hay, nhất thiết phải kiên trì rèn luyện từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Một trong các khâu quan trọng của việc rèn luyện viết văn là khâu lập dàn ý. Một bài văn phải có bố cục ba phần hoàn chỉnh, mỗi phần phải trình bày một hoặc nhiều ý nhất định, các ý phải gắn bó chặt chẽ với nhau. Để đạt được yêu cầu trên thì bắt buộc phải làm tốt khâu lập dàn ý. Nhờ có dàn ý mà bài văn sẽ không bị lạc đề hoặc thiếu ý. Cũng nhờ có dàn ý mà người viết có cơ sở để tự kiểm tra bài viết của mình, để kịp thời sửa chữa, bổ sung những ý còn thiếu hoặc chưa liên kết với nhau. =>Câu 1 và câu 3 là câu ghép ( các vế được nối bằng dấu chấm phẩy và dấu phẩy.
21. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Nắm đặc điểm, cách nối các vế câu ghép. - Phân biệt câu ghép với câu đơn mở rộng thành phần. - Hoàn thành các bài tập ở phần luyện tập. -Vẽ sơ đồ tư duy vào vở. - Đọc và soạn: Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh. ( xem vai trò,vị trí,đặc điểm của văn bản thuyết minh )