Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 81: Quê hương (Tế Hanh)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 81: Quê hương (Tế Hanh)

1. Tiết 81 QUÊ HƯƠNG (Tế Hanh)
2. Quê hương là nguồn cảm hứng lớn nhất TRẦN TẾ HANH trong suốt đời thơ của Tế Hanh: (1921 - 2009) “Mười lăm tuổi xa nhà ra Huế học Tôi bắt đầu theo các bạn làm thơ Những vần điệu đầu tiên gửi về quê mẹ Bài Quê hương muối mặn đến bây giờ”
3. I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả - Tên khai sinh: Trần Tế Hanh - Quê: Bình Dương - Bình Sơn - Quảng Ngãi • - Nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới chặng cuối (1940 - 1945). Ngay từ những bài thơ đầu, hồn thơ lãng mạn của Tế Hanh đã gắn bó tha thiết với làng quê. • - Được trao tặng giải thưởng HCM về VHNT (1996). - Viết nhiều về đề tài quê hương.
4. 2. Tác phẩm. - Xuất xứ: Viết năm 1939, khi tác giả xa quê, in trong tập Hoa niên (1945) - Đọc, từ khó - Thể thơ - PTBĐ chính: + Thơ 8 chữ + Biểu cảm Bố cục: 2 phần + 16 câu đầu: Hình ảnh quê hương. + 4 câu tiếp : Nỗi nhớ quê hương.
5. II. TÌM HIỂU CHI TIẾT 1. NộI dung. a. Hình ảnh quê hương *.Giới thiệu chung về làng quê tác giả
6. ? Đọc hai câu thơ đầu và cho biết, tác giả đã giới thiệu về làng quê mình như thế nào? ? Em hiểu cụm từ "cách biển nửa ngày sông" như thế nào?
7. + Nghề chài lưới + Cách biển nửa ngày sông. => Đó là 1 làng ven biển, làm nghề chài lưới => Cách giới thiệu ngắn gọn, giản dị, độc đáo.
8. Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp gió
9. ? Em có nhận xét gì về cách giới thiệu làng quê mình của tác giả? ? Sau lời giới thiệu ấy, hình ảnh làng chài quê hương được tác giả vẽ bằng những cảnh nào? - Hai cảnh: + Cảnh dân chài bơi thuyền đi đánh cá.(6 câu tiếp ) + Cảnh thuyền và người về bến (8 câu tiếp )
10. * Cảnh dân làng chài ra khơi đánh cá: ? Cảnh- Không ra khơi gian :đánh cá+ Buổicủa người sớm đẹp dân trời. chài được miêu tả trong không gian+ nào?" trời Câutrong thơ gió nào nhẹ cho sớm em mai thấy hồng" điều đó? => Là điềm lành, báo hiệu một ngày làm ? Vớiăn người đầy hứa dân hẹn chài với thì biển thời lặng tiết nhưsóng vậy êm. báo hiệu điều gì? ? Cảnh ra khơi đánh cá của người dân chài được miêu tả qua những hình ảnh nào? - Hình ảnh: + Dân trai tráng. + Chiếc thuyền. + Cánh buồm.
11. 1. Phân tích nét đặc sắc nghệ thuật trong hai câu thơ: - NT: + So sánh: Chiếc thuyền - con tuấn mã Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã => Làm nổi bật vẻ đẹp của con thuyền Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang. + Các tính từ, động từ mạnh. => Thể hiện sức mạnh của con thuyền khi ra khơi. 2.Phân tích nét đặc sắc nghệ thuật trong hai câu thơ: Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp gió - NT: So sánh, nhân hoá.
12. - Cánh buồm -biểu tượng quê hương ->? CảnhQua đây đẹp, em là cómột nhận bức xét tranh gì vềlao cảnh động ra đầy khơi sức sốngđánh cá của người dân chài? ? Sau những ngày lao khẩn trương, sôi nổi trên biển, đoàn thuyền đã trở về trong khung cảnh ntn? Dân làng chài trên biển đón đoàn thuyền với không khí ra sao? *Cảnh thuyền cá về bến: + Không khí: + Ồn ào trên bến đỗ + Tấp nập đón ghe => Khung cảnh nhộn nhịp, náo nhiệt đầy ắp niềm vui và sự sống.
13. * Đoàn thuyền trở về: + Nhờ ơn trời + Cá đầy ghe. +Tươi ngon, bạc trắng. => Chuyến ra khơi đầy thắng lợi và bình yên trở về =>lòng biết ơn đối với biển cả hào phóng. * Người dân chài: + Làn da ngăm rám nắng + Thân hình nồng thở vị xa xăm ->M.tả vừa chân thực, vừa lãng mạn và trở nên có tầm vóc phi thường.
14. * Chiếc thuyền => Nhân hoá, cảm nhận tinh tế - con thuyền vô tri đã trở nên có hồn, một tâm hồn rất tinh tế. => Cảnh thật bình yên, thơ mộng => Tâm hồn tinh tế, gắn bó sâu nặng với quê hương làng chài.
15. Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
16. 2. Nghệ thuật: - Sáng tạo nên những hình ảnh của cuộc sống lao động thơ mộng . - Tạo liên tưởng so sánh độc đáo lời thơ bay bổng đầy cảm xúc . - Sử dụng thể thơ 8 chữ hiện đại có những sáng tạo mới mẻ. 3. Ý nghĩa: Bài thơ là bày tỏ của tác giả về một tình yêu tha thiết đối với quê hương làng biển
17. Bài thơ đã bồi đắp cho em tình cảm gì? Tình yêu quê hương đất nước
18. SƠ ĐỒ TƯ DUY BÀI QUÊ HƯƠNG
19. Dặn dò - Hướng dẫn về nhà: 1. Học thuộc và tập đọc diễn cảm bài thơ. 2. Nắm chắc nội dung và nghệ thuật của bài thơ. 3.Sưu tầm và chép lại một số đoạn thơ (văn) hay nói về tình cảm quê hương. 4. Chuẩn bị bài «Tức cảnh Pác Pó- Hồ Chí Minh: - Đọc kĩ văn bản, đọc kĩ chú thích. - Trả lời câu hỏi phần Đọc -Hiểu văn bản. - Sưu tầm một số tư liệu( Thơ, tranh ảnh )có liên quan đến nhà thơ Hồ Chí Minh và bài thơ '‘Tức cảnh Pác Pó''.