Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 90: Hành động nói

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 90: Hành động nói

1. UBND HUYỆN VĨNH BẢO TRƯỜNG THCS DŨNG TIẾN CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC TRỰC TUYẾN MÔN NGỮ VĂN 8 Giáo viên thực hiện: Bùi Văn Nhân Trường THCS Dũng Tiến - Vĩnh Bảo - Hải Phòng
2. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI I. Hành động nói là gì? 1. Ví dụ (SGK Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi? trang 62) Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn. Nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói: - Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi ngay. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
3. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi? I. Hành động nói là gì? Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn 1. Ví dụ (SGK trang 62) tinh, chúng mới hoàn hồn. Nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói: - Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi ngay. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. 2. Hành động nói là hành Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục 1. Lí Thông nói với Thạch Sanh nhằm mục đích gì? Câu nào thể hiện đích nhất định. rõ mục đích ấy? 2. Lí Thông có đạt được mục đích của mình không? Chi tiết nào nói lên điều đó? 3. Lí Thông đã thực hiện mục đích của mình bằng phương tiện gì? 4. Nếu hiểu hành động nói là “ việc làm cụ thể của con người nhằm mục đích nhất định” thì việc làm của Lí Thông có phải là một hành động không? Vì sao?
4. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI I. Hành động nói là gì? 1. Trong đoạn trích ở mục I, ngoài câu đã phân tích, mỗi câu còn lại trong lời nói của Lí Thông đều nhằm mục đích nhất II. Một số kiểu hành định. Những mục đích ấy là gì? động nói thường gặp. Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn. Nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói: - Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi ngay. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
5. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI 2. Chỉ ra hành động nói trong đoạn trích sau và cho biết I. Hành động nói là gì? mục đích của mỗi hành động. II. Một số kiểu hành Cái chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng động nói thường gặp. giọng luống cuống: 1. Ví dụ mục 2 - Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu? (SGK trang 63) Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xota xa: - Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài. Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ rồi òa lên khóc. Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng Những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi im. Bây giờ nghe mẹ giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu Khó: - U nhất nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư? Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!
6. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI II. Một số kiểu hành động nói thường gặp. 3. Liệt kê kiểu hành động nói mà em đã biết qua phân tích hai đoạn trích ở mục I và mục II (SGK/Tr 62, 63) Dựa theo mục đích của hành động nói ta xác định được những kiểu hành động nói thường gặp: hỏi, trình bày (báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán ), điều khiển (cầu khiến, đe dọa, thách thức, ), hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc.
7. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI III. Luyện tập. Bài 1/Tr 63. Trần Quốc Tuấn viết Hịch tướng sĩ nhằm mục đích gì? Hãy xác định mục đích của hành động nói thể hiện ở một câu trong bài hịch và vai trò của câu ấy đối với việc thực hiện mục đích chung? Ví dụ: Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này, theo lời dạy bảo của ta thì mới phải đạo thần chủ.
8. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI Bài 2/ Tr 63.Chỉ ra các hành động nói và mục đích của mỗi hành III. Luyện tập. động nói trong những đoạn trích sau: a.Tiếng chó sủa vang khắp xóm. Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang: - Bác trai đã khá rồi chứ? - Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý vẫn hãy còn lề bề lệt bệt chững như vẫn mỏi mệt lắm. - Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vòa thúc sưu , không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế, nếu bác lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn. - Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì. - Thế thì phải giục anh ấy ăn mau lên đi, kẻo nữa người ta sắp sửa kéo vào rồi đấy!
9. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI Bài 2/ Tr 63.Chỉ ra các hành động nói và mục đích của mỗi hành III. Luyện tập. động nói trong những đoạn trích sau: b.Lê Thận nâng gươm lên ngang đầu nói với Lê Lợi: - Đây là trời có ý phó thác cho minh công làm việc lớn. Chúng tôi nguyện đem xương thịt của mình theo minh công, cùng với thanh gươm thần này để báo đền Tổ quốc! c. Hôm sau lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão báo ngay: - Cậu vàng đi đời rồi, ông giáo ạ. - Cụ bán rồi? - Bán rồi! Họ vừa bắt xong. - Thế nó cho bắt à? - Khốn nạn Ông giáo ơi! Nó có biết gì đâu!
10. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI III. Luyện tập. Bài 3/ Tr 65. Đoạn trích dưới đây có 3 câu chứa từ “hứa”. Hãy xác định kiểu hành động nói được thực hiện trong mỗi câu ấy. Em đi nhanh về chiếc giường, đặt con Em Nhỏ quàng tay vào con Vệ Sĩ. - Em để nó ở lại - giọng em ráo hoảnh - Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau. Anh nhớ chưa? Anh hứa đi. - Anh xin hứa. Tôi mếu máo trả lời và đứng như chôn chân xuống đất, nhìn theo cái bóng bé nhỏ, liêu xiêu của em tôi chèo lên xe.
11. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI (tiếp theo/ trang 70) III. Luyện tập. Bài tập 1/ tr 70. Tìm các câu nghi vấn trong bài Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn. Cho biết những câu ấy được dùng làm gì. Vị trí của mỗi câu nghi vấn trong từng đoạn văn có liên quan như thế nào đến mục đích nói của nó? Ví dụ: Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không? Vì sao vậy?
12. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI (tiếp theo/ trang 70) III. Luyện tập. Bài 2,3 (SGK/ Tr 71, 72) ở nhà các em làm vào vở. Bài 4 (SGK/ Tr 71). Trong các cách hỏi đường dưới đây, em nên dùng những cách nào để hỏi người lớn? a. Bác có biết bưu điện ở đâu không ạ? b. Bác làm ơn chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu ạ. c. Bưu điện ở đâu, hả bác? d. Chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu với! e. Bác có thể chỉ giúp cháu bưu điện ở đâu không ạ?
13. Thứ 4 ngày 22 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 90, HÀNH ĐỘNG NÓI (tiếp theo/ trang 70) III. Luyện tập. Bài 5/ Tr 73. Trong quán ăn, một người nói với người bên cạnh: “ Anh có thể chuyển giúp tôi lọ gia vị không ạ?”. Theo em trong những hành động dưới đây, người nghe nên chọn hành động nào? a. Lẳng lặng đưa lọ gia vị cho người kia. b. Trả lời người kia “ Có chứ ạ, Cái lọ ấy không mặn đâu mà!” c. Đưa lọ gia vị cho người kia và nói: “ Mời anh”(hoặc “mời chị”, “mời bác” )