Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài 09: Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài 09: Bài thơ về tiểu đội xe không kính

1. Hình ảnh về đường Trường Sơn
2. Văn bản: Phạm Tiến Duật
3. Nhiệm vụ trước giờ học: Tìm hiểu về tác giả Phạm Tiến Duật. +N1,2: Vẽ sơ đồ tư duy về tác giả Phạm Tiến Duật. +N3,4:Vẽ tranh minh họa rồi thuyết minh về tác giả Phạm Tiến Duật.
4. I.TÌM HIỂU CHUNG 1.Tác giả, tác phẩm a.Tác giả - Phạm Tiến Duật (1941 - 2007) - Quê: Phú Thọ. - Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ - Thơ ông tập trung thể hiện hình ảnh thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ qua các hình tượng : người lính lái xe, những Phạm Tiến Duật (1941 - 2007) cô thanh niên xung phong , giọng thơ sôi nổi, tinh nghịch, trẻ trung.
5. - Sự nghiệp: + Năm 1964, tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm Hà Nội nhưng quyết định nhập ngũ, trở thành pháo thủ cao xạ pháo; sau là chiến sĩ lái xe thuộc Đoàn 559. Trong thời gian này, ông sống và chiến đấu chủ yếu trên tuyến đường Trường Sơn. Đây cũng là thời gian ông sáng tác rất nhiều tác phẩm thơ nổi tiếng. Ông được ca tụng là “con chim lửa của Trường Sơn huyền thoại, cây săng lẻ của rừng già” + Năm 1970, sau khi đoạt giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ, Phạm Tiến Duật được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam. + Chiến tranh kết thúc, ông về làm việc tại Ban Văn nghệ, Hội Nhà văn Việt Nam, có nhiều đóng góp trong lĩnh vực văn học nghệ thuật của nước nhà.
6. b. Tác phẩm Hoàn cảnh, xuất xứ: Bài thơ sáng tác năm 1969, in trong tập thơ “ Vầng trăng quầng lửa”.
7. Bài thơ về tiểu đội xe không kính Phạm Tiến Duật Không có kính không phải vì xe không có kính Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi Ung dung buồng lái ta ngồi, Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng. Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Như sa, như ùa vào buồng lái. Không có kính, ừ thì có bụi, Bụi phun tóc trắng như người già Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
8. Không có kính, ừ thì ướt áo Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi. Những chiếc xe từ trong bom rơi Ðã về đây họp thành tiểu đội Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi. Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy Võng mắc chông chênh đường xe chạy Lại đi, lại đi trời xanh thêm. Không có kính, rồi xe không có đèn, Không có mui xe, thùng xe có xước, Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước: Chỉ cần trong xe có một trái tim.
9. Hoạt động cặp đôi 3 phút, trả lời các câu hỏi sau: - Bài thơ thuộc thể thơ gì? - Xác định phương thức biểu đạt của văn bản? - Xác định nhân vật trữ tình? - Xác định đề tài của bài thơ? - Xác định 2 hình ảnh nổi bật trong bài thơ?
10. 3.Tìm hiểu chung - Thể loại : Thơ tự do - Phương thức biểu đạt : Biểu cảm kết hợp miêu tả , tự sự. - Nhân vật trữ tình: Người lính lái xe - Đề tài: Viết về người lính trong kháng chiến chống Mĩ. - Hai hình ảnh nổi bật: Chiếc xe không kính và người lính lái xe.
11. Ii. Phân tích 1. Nhan đề bài thơ. dài, độc đáo, mới lạ - “Xe không kính”: Hiện thực đời sống chiến tranh “ Bài thơ ”: Chất thơ toát lên từ hiện thực khốc liệt ấy. Bài thơ không phải chỉ viết về những chiếc xe không kính, chỉ viết về hiện thực khốc liệt của chiến tranh mà chủ yếu khai thác chất thơ vút lên từ hiện thực ấy, chất thơ của tuổi trẻ Việt Nam vượt lên những khắc nghiệt của chiến tranh.
12. Hoạt động nhóm 5 phút, trả lời các câu hỏi sau: Những câu thơ Nguyên Nghệ thuật miêu Hình ảnh chiếc xe và miêu tả những nhân xe tả, ngôn ngữ và hiện thực chiến chiếc xe không không có giọng điệu tranh kính kính
13. 2. Hình ảnh những chiếc xe không kính Những câu thơ miêu tả những chiếc Nguyên Nghệ thuật Hình ảnh chiếc xe xe không kính nhân xe miêu tả, ngôn và hiện thực chiến không có ngữ và giọng tranh kính điệu "Bom giật, + Câu thơ đậm => Làm nổi bật bom rung chất văn xuôi. hình ảnh những “ Không có kính không phải vì xe kính vỡ đi + Cấu trúc chiếc xe không không có kính rồi" theo hình thức kính bị bom đạn Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi” hỏi – đáp, tàn phá vẫn băng ra - “ Không có kính, rồi xe không có giọng phóng chiến trường. Đồng đèn túng hồn thời tái hiện chân Không có mui xe, thùng xe có nhiên, thực sự tàn phá ác xước” liệt của bom đạn + Bút pháp tả trong chiến tranh thực, điệp ngữ, liệt kê, động từ mạnh.
14. 2. Hình ảnh những chiếc xe không kính ( Xe Zil-15 ở Trường Sơn )
15. - Từ năm 1965 đến năm 1972, Mỹ huy động hơn 730.000 lượt máy bay, đánh phá hơn 150.000 trận, ném xuống đường Trường Sơn gần 4 triệu tấn bom đạn ( gấp 20 lần quả bom nguyên tử mà Mỹ ném xuống Hiroshima năm 1945 )
16. Hãy chọn đáp án đúng Câu 1: Bài thơ có sự kết hợp giữa các phương thức biểu đạt nào? A. Biểu cảm, thuyết minh, miêu tả. B. Biểu cảm, tự sự, miêu tả C. Miêu tả, tự sự, thuyết minh. D. Biểu cảm, miêu tả, thuyết minh. Câu 2: Bài thơ về tiểu đội xe không kính được sáng tác trong thời điểm nào? A.Trước cách mạng tháng Tám B.Trong kháng chiến chống pháp C. Trong kháng chiến chống Mĩ D. Sau năm 1975 Câu 3: Tác giả sáng tạo ra một hình ảnh độc đáo- những chiếc xe không kính- nhằm mục đích gì? A. Làm nổi bật hình ảnh những người lính lái xe hiên ngang, dũng cảm mà sôi nổi trẻ trung. . B. Làm nổi bật hình ảnh những khó khăn thiếu thốn nơi chiến trường. C. Nhấn mạnh tội ác của giặc Mĩ. D. Làm nổi bật đường Trường Sơn.
17. Cảm nhận chung của em về hình ảnh những chiếc xe không có kính?
18. - Tìm đọc tư liệu về tác giả Phạm Tiến Duật và tập Vầng trăng quầng lửa. - Đọc thuộc bài thơ, ghi nhớ những nội dung đã phân tích - Vẽ tranh theo đề tài : Vẻ đẹp của người lính Lựa chọn : - Vẽ về hình ảnh người lính trong kháng chiến chống Mĩ hoặc người lính trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc hiện nay - Chuẩn bị phần còn lại : Hình ảnh người người lính lái xe Trường Sơn.