Bài giảng Ngữ văn 9 - Con cò (Chế Lan Viên)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Con cò (Chế Lan Viên)

1. TIẾT 111: HDĐT: CON CÒ Chế Lan Viên
2. I. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả: Chế Lan Viên (1920-1989), nhà thơ nổi tiếng của phong trào thơ mới, là một trong những tên tuổi hàng đầu thơ Việt Nam thế kỉ XX, với phong cách thơ đậm chất trí tuệ và tính hiện đại.
3. 2. Tác phẩm Bài thơ sáng tác năm 1962, in trong tập “Hoa ngày thường - chim báo bão” (1967 )
4. 3. Bố cục • Đoạn 1: Hình ảnh con cò qua những lời ru của mẹ thời thơ ấu • Đoạn 2: Hình ảnh con cò và lời ru của mẹ trên những chặng đường đời • Đoạn 3: Suy ngẫm, triết lý về ý nghĩa của lời ru và tình mẹ
5. II. Tìm hiểu chi tiết 1. Lời ru thời thơ ấu
6. 1. Lời ru thời thơ ấu : Khi còn bế trên tay Trong lời mẹ hát – Có cánh cò đang bay Con cò bay lả Con cò cổng phủ Con cò Đồng Đăng Hình ảnh gần gũi, thân thuộc của làng quê Việt Nam Trong lời thơ thấm hơi xuân – Ngủ chẳng phân vân Lời ru dịu dàng, ngọt ngào, trầm ấm, lắng sâu thật bình yên Tình mẹ nhân từ, rộng mở, vỗ về, yêu thương
7. => Trong lời ru có cánh cò, hình ảnh gần gũi thân thuộc của làng quê VN. Lời ru dịu dàng, lắng sâu, thật bình yên. Tình mẹ nhân từ rộng mở, vỗ về, yêu thương.
8. 2. Lời ru qua những chặng đường đời: Lớn lên trong lời ru của mẹ Cò đứng ở quanh nôi Rồi cò vào trong tổ Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi Cuộc sống ấm áp, được che chở, được nâng niu Con theo cò đi học Con làm thi sĩ Bay theo gót đôi chân Bay hoài không nghỉ Khơi dậy, bồi đắp những tình cảm đẹp đẽ của con người Tình mẹ thương con là mạch nguồn nuôi dưỡng
9. Hình ảnh con cò đã mang ý nghĩa biểu tượng về lòng mẹ, sự bao dung, chở che, dìu dắt, nâng đỡ. Cánh cò và tuổi thơ, cánh cò và tình mẹ, cánh cò và cuộc đời cứ hoà quyện trong lời hát ru. Cánh cò gắn liền với từng bước chân, từng bước đường lớn khôn để trưởng thành. Con đắp chăn hay con đắp cánh cò? Cánh cò bay theo chân con khi đến lớp, quạt hơi mát vào câu thơ mới viết của con.
10. Khi còn trong nôi, cò hóa thân trong người mẹ, chở che, lo lắng con từng giấc ngủ. Khi con đi học, cò là hình tượng người mẹ quan tâm chăm sóc nâng bước con. Khi khôn lớn, tình mẹ thương con là mạch nguồn nuôi dưỡng tình cảm đẹp đẽ.
11. 3. Ý nghĩa triết lí của lời ru và tình mẹ Lòng mẹ vẫn theo con Dù ở gần con Dù ở xa con Cò vẫn tìm con Cò mãi theo con Con dù lớn vẫn là con của mẹ lòng mẹ vẫn theo con Quy luật tình cảm: bền vững, rộng lớn có ý nghĩa sâu sắc Con cò mẹ hát Cũng là cuộc đời Tình mẹ thật sâu nặng, bền lâu suốt cuộc đời
12. Cò là biểu tượng người mẹ ở bên con suốt đời. Một quy luật tình cảm có ý nghĩa bền vững, rộng lớn và sâu sắc: lòng mẹ luôn bên con, là chỗ dựa vững chắc suốt đời con.
13. NGHỆ THUẬT Thể thơ tự do, câu thơ dài ngắn khác nhau, thể hiện cảm xúc một cách linh hoạt, đa dạng Giọng thơ êm ái, mượt mà. Hình ảnh thơ dựa trên những liên tưởng, tưởng tượng độc đáo. Sáng tạo những câu thơ từ âm hưởng lời hát ru nhưng làm nổi bật giọng suy ngẫm, triết lý.
14. Ý NGHĨA VĂN BẢN Đề cao, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và khẳng định ý nghĩa của lời hát ru đối với cuộc đời mỗi con người.
15. SƠ ĐỒ TƯ DUY BÀI CON CÒ ( Chế Lan Viên ) 1/ Lời ru thời thơ ấu: Trong lời ru có cánh cò, hình ảnh gần gũi thân thuộc của làng quê VN. Lời ru dịu dàng, lắng sâu, thật bình yên. Tình mẹ nhân từ rộng mở, Chế Lan Viên (1920-1989), nhà thơ nổi tiếng của p/trào vỗ về, yêu thương. thơ mới,là một trong những tên tuổi hàng đầu thơ VN thế kỉ XX, với phong cách thơ đậm chất trí tuệ và tính 2/ Lời ru qua từng chặng Hình tượng hiện đại. đường đời: Khi còn trong con cò nôi, cò hóa thân trong người trong lời hát TÁC GIẢ NỘI mẹ, chở che, lo lắng con ru đặt trong Bài thơ sáng tác năm 1962, in DUNG từng giấc ngủ. Khi con đi mối quan hệ trong tập “ Hoa ngày thường- chim học, cò là hình tượng người với cuộc báo bão” ( 1967 ) mẹ quan tâm chăm sóc nâng TÁC PHẨM đời con bước con. Khi khôn lớn, tình người và vẻ mẹ thương con là mạch đẹp của tình nguồn nuôi dưỡng tình cảm mẹ. Thể thơ tự do, câu thơ dài ngắn khác nhau, đẹp đẽ. thể hiện cảm xúc một cách linh hoạt, đa dạng Giọng thơ êm ái, mượt mà. Hình ảnh thơ NGHỆ THUẬT 3/ Hình ảnh cò gợi suy ngẫm triết lý về dựa trên những liên tưởng, tưởng tượng ý nghĩa tình mẹ và lời ru: Cò là biểu dộcđáo. tượng người mẹ ở bên con suốt đời.Một quy luật tình cảm có ý nghĩa bền vững, Ý NGHĨA VĂN BẢN rộng lớn và sâu sắc: lòng mẹ luôn bên Sáng tạo những câu thơ từ âm hưởng lời con, là chỗ dựa vững chắc suốt đời con. hát ru nhưng làm nổi bật giọng suy ngẫm, triết lý. Đề cao, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và khẳng định ý nghĩa của lời hát ru đối với cuộc đời mỗi con người.