Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 142: Những ngôi sao xa xôi

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 142: Những ngôi sao xa xôi

1. Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng Loan
2. I. TÌM HIỂU CHUNG 1.Tác giả - Lê Minh Khuê sinh năm 1949, quê Thanh Hóa. - Gia nhập thanh niên xung phong trong thời chống Mĩ, bắt đầu viết văn vào những năm 70. - Có sở trường về truyện ngắn.
3. 2. Tác phẩm - Sáng tác năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt.
4. 3, Chú thích Cao xạ ( Pháo cao xạ )
5. Súng máy cỡ nòng 12li 7
6. 4. Thể loại: Truyện ngắn. 5. Chủ đề: - Ca ngợi cuộc sống, chiến đấu của thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. 6. Đọc – Bố cục: + Từ đầu . ngôi sao trên mũ: Phương Định kể vể công việc và cuộc sống của bản thân và tổ trinh sát mặt đường. + Tiếp . chị Thao bảo : Một lần phá bom, Nho bị thương, 2 chị em lo lắng, chăm sóc cho Nho . + Còn lại : Sau phút hiểm nguy, hai chị em nối nhau hát. Niềm vui của ba người trước trận mưa đá đột ngột.
7. Ngôi kể: - Truyện kể theo ngôi thứ nhất. - Tác dụng: + Tạo một điểm nhìn phù hợp dễ dàng tái hiện hiện thực khốc liệt của chiến tranh. + Khắc họa thế giới tâm hồn, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật một cách chân thực giàu sức thuyết phục. => Làm hiện lên vẻ đẹp của con người trong chiến tranh.
8. Tóm tắt văn bản - Truyện ngắn“Những ngôi sao xa xôi” viết về ba cô gái thanh niên xung phong - Phương Định, Nho, Thao - trong đội trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. - Chị Thao là tổ trưởng đội trinh sát mặt đường, nhiệm vụ họ là quan sát địch đánh bom, đánh dấu vị trí bom chưa nổ, đo lượng đất đá phải san lấp, nếu cần thì phá bom. - Công việc vô cùng nguy hiểm, họ luôn đối mặt với thần chết. - Tuy vậy họ luôn can đảm và hoàn thành nhiệm vụ. - Trong một trận càn Nho đã bị thương, chị Thao và Phương Định đã tận tình săn sóc cho Nho. - Nho ngủ thiếp đi, lúc này Phương Định và chị Thao nhìn nhau hát những câu hát với niềm xúc động nghẹn ngào. - Phương Định suy tư về những kỉ niệm sau trận chiến.
9. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1, Hoàn cảnh sống và chiến đấu a, Hoàn cảnh sống:
10. a, Hoàn cảnh sống:
11. a, Hoàn cảnh sống: - Sống trong hang đá - Đường bị đánh lở loét - Màu đất đỏ trắng lẫn lộn → Miêu tả tỉ mỉ, cuộc sống ở nơi trọng điểm giữa chiến trường khắc nghiệt → nơi tập chung bom đạn.
12. b) Công việc tổ trinh sát mặt đường + Chạy trên cao điểm. + Phơi mình trọng điểm + Đo, ước tính, . + Đếm bom, đánh dấu và phá bom. → Đòi hỏi sự bình tĩnh, dũng cảm, khéo léo, kinh nghiệm - Công việc với họ đã trở thành bình thường. Họ ở nơi nguy hiểm, ác liệt nhưng công việc còn nguy hiểm hơn.
13. Giáo viên: NGUYỄN THỊ HỒNG LOAN
14. Tóm tắt văn bản - Truyện ngắn“Những ngôi sao xa xôi” viết về ba cô gái thanh niên xung phong - Phương Định, Nho, Thao - trong đội trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. - Chị Thao là tổ trưởng đội trinh sát mặt đường, nhiệm vụ họ là quan sát địch đánh bom, đánh dấu vị trí bom chưa nổ, đo lượng đất đá phải san lấp, nếu cần thì phá bom. - Công việc vô cùng nguy hiểm, họ luôn đối mặt với thần chết. - Tuy vậy họ luôn can đảm và hoàn thành nhiệm vụ. - Trong một trận càn Nho đã bị thương, chị Thao và Phương Định đã tận tình săn sóc cho Nho. - Nho ngủ thiếp đi, lúc này Phương Định và chị Thao nhìn nhau hát những câu hát với niềm xúc động nghẹn ngào. - Phương Định suy tư về những kỉ niệm sau trận chiến.
15. TIẾT 142: VĂN BẢN LÊ MINH KHUÊ II/ Tìm hiểu văn bản 1, Hoàn cảnh sống và chiến đấu 2, Ba cô gái thanh niên xung phong.
16. 2, Ba cô gái thanh niên xung phong. - Hình dáng, tính cách. Thảo luận nhóm - Phẩm chất anh hùng. - Cuộc sống với đồng đội. Nhân vật Phương Định Nhân vật chị Thao Nhân vật Nho
17. a, Nhân vật Phương Định - Hình dáng, tính cách: + Là con gái Hà Nội, trẻ trung và đầy nữ tính, quan tâm đến hình thức, tự tin và tự hào về nét riêng. + Thích làm duyên, mơ mộng, lãng mạn. + Thích hát, thả hồn trong những kỉ niệm xa xôi. + Khi gặp trận mưa đá: Vui thích, nhặt đá - Phẩm chất anh hùng: + Quả cảm, kiên cường, giàu lòng yêu nước + Trong lần phá bom: hồi hộp, lo lắng, căng thẳng, vẫn nghĩ đến cái chết.  Trách nhiệm quên mình, bình tĩnh, tự tin, dũng cảm, gan dạ, có tinh thần trách nhiệm cao, giàu lòng yêu nước.
18. - Cuộc sống với đồng đội. + Luôn quan tâm lo lắng, yêu thương chăm sóc Nho thu đáo. + Thấu hiểu cảm xúc, tâm trạng của chị Thao khi Nho bị thương - NT: đối lập, miêu tả tâm lí chân thực, tinh tế.  Phương Định biểu tượng cho vẻ đẹp anh hùng, quả cảm, kiên cường của thế hệ nữ thanh niên xung phong thời chống Mĩ
19. ? Tõ nh©n vËt Ph¬ng §Þnh khiÕn em nhí tíi nh÷n g nh©n vËt nµo trong thời kì kháng chiến chống Mĩ mµ em ®·®îc häc trong ch- ¬ng tr×nh Ng÷ V¨n líp 9? - Những người chiến sĩ lái xe trong: bài thơ về tiểu đội xe không kính → Họ là những con người mới tiêu biểu cho lớp trẻ thời kì kháng chiến chống Mĩ. - Dũng cảm, bất khuất, lạc quan, trong sáng.
20. b, Nhân vật chị Thao - Hình dáng, tính cách: + Tâm hồn nhạy cảm, đầy nữ tính và giàu tình cảm + Thích làm đẹp, yêu ca hát - Phẩm chất anh hùng: + Tổ trưởng, điềm tĩnh, quyết đoán và rất táo bạo. - Cuộc sống với đồng đội. + Luôn lo lắng quan tâm đồng đội →Can đảm, dứt khoát, dũng cảm trong công việc, mềm yếu trong tình cảm, thích làm đẹp.
21. c, Nhân vật Nho - Hình dáng, tính cách: + Nhỏ nhắn, xinh xắn, dễ thương. + Làm nũng, vòi vĩnh. - Phẩm chất anh hùng: + Có trách nhiệm, cứng rắn, mạnh mẽ và can đảm, không sợ hi sinh - Cuộc sống với đồng đội. + Yêu thương, gắn bó. →Dũng cảm, hồn nhiên, đáng yêu và đoàn kết.
22. 3/ Những điểm chung của ba cô gái -Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, dũng cảm, kiên cường - Tình đồng đội gắn bó - Tâm hồn trong sáng, giàu cảm xúc. Lòng yêu nước  Vẻ đẹp tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong thời kì chống Mĩ cứu nước.
23. ? Từ những nhân vật, những tấm gương ấy, em học tập được gì ở những điểm chung của ba nhân vật?
24. III. TỔNG KẾT: 1. Nghệ thuật: - Sử dụng ngôi kể, lựa chọn nhân vật phù hợp. - Miêu tả tâm lí và ngôn ngữ nhân vật. - Lời trần thuật, lời đối thoại tự nhiên. 2. Ý nghĩa văn bản - Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của 3 cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt.
25. KHOẢNG TRỜI HỐ BOM Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em Mưa đọng lại một khoảnh trời nho nhỏ ( ) Em nắm dưới đất sâu Như khoảng trời nắm yên trong lòng đất Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng Có phải thịt da em mềm mại trắng trong Đã hóa thành những làn mây trắng ( Lâm Thị Mỹ Dạ)
26. Bµi tËp CỦng cỐ Lùa chän ch÷ c¸i ®øng ®Çu c©u tr¶ lêi mµ em cho ®óng nhÊt. 1. Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña truyÖn ng¾n “ Nh÷ng ng«i sao xa x«i” lµ g×? A. TruyÖn sö dông ng«i kÓ thø nhÊt qua lêi nh©n vËt chÝnh, miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt sinh ®éng, ch©n thùc. B. C¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn qua giäng ®iÖu phï hîp t©m lÝ nh©n vËt, qua ng«n ng÷ sinh ®éng, trÎ trung. C. Cèt truyÖn phøc t¹p, nhiÒu t×nh huèng ®Æc s¾c. DD. §¸p ¸n A vµ B.
27. 2. Néi dung kh¸i qu¸t cña truyÖn ng¾n “Nh÷ng ng«i sao xa x«i” lµ g×? A.Ca ngîi t©m hån trong s¸ng, m¬ méng, hån nhiªn cña c¸c c« thanh niªn xung phong trªn tuyÕn ®êng Trêng S¬n. BB.Ca ngîi t©m hån trong s¸ng, m¬ méng, tinh thÇn dòng c¶m, cuéc sèng chiÕn ®Êu ®Çy gian khæ, hi sinh nhng rÊt hån nhiªn, l¹c quan cña nh÷ng c« thanh niªn xung phong trªn tuyÕn ®êng Trêng S¬n. C.Ca ngîi nh÷ng c« g¸i trÎ Hµ Néi thanh lÞch, lãng m¹n. D.Ca ngîi lßng dòng c¶m, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc vµ tinh thÇn ®ång ®éi cña c¸c c« thanh niªn xung phong trªn tuyÕn ®êng Trêng S¬n.
28. III. LuyÖn tËp. Bµi 3: • Su tÇm c¸c bµi th¬, bµi h¸t ca ngîi thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn chèng Mü? - Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh . - Bµi h¸t: C« g¸i më ®êng
29. KHOẢNG TRỜI HỐ BOM Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em Mưa đọng lại một khoảnh trời nho nhỏ ( ) Em nắm dưới đất sâu Như khoảng trời nắm yên trong lòng đất Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng Có phải thịt da em mềm mại trắng trong Đã hóa thành những làn mây trắng ( Lâm Thị Mỹ Dạ)
30. Hướng dẫn về nhà: - Tóm tắt văn bản, học kỹ bài phân tích, học thuộc ghi nhớ trong SGK. - Làm bài tập 2 trong SGK. - ChuÈn bÞ chương trình địa phương phần tập làm văn. +Giíi thiÖu mét lÔ héi t¹i địa phương mµ em ®· ®îc chøng kiÕn
31. TẠM BIỆT QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM