Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 51, 52: Đoàn thuyền đánh cá

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 51, 52: Đoàn thuyền đánh cá

1. CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH ĐẾN DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY
2. KiÓm tra bµi cò C©u hái Đọc thuộc bài thơ đồng chí. Cơ sở nào hình thành nên tình đồng chí? Đáp án : Cơ sở hình thành nên tình đồng chí: - Cùng chung cảnh ngộ: Vốn là những người dân nghèo từ những miền quê “nước mặn đồng chua”, “đất cày lên sỏi đá”. - Cùng chung lí tưởng, cùng chung chiến hào chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc. - Cùng nhau đồng cam cộng khổ, chia ngọt se bùi.
3. Hình ảnh này gợi cho em nhớ đến tác phẩm nào đã học? Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới Nước bao vây cách biển nửa ngày sông Khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồng Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
4. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) I. Đọc và chú thích • 1. Đọc HUY CẬN NĂM 2005 HUY C Ậ N N TH Ờ I I TR Ẻ
5. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) Mặt trời xuống biển như hòn lửa Cá nhụ cá chim cùng cá đé, Sóng đã cài then, đêm sập cửa. Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé, Câu hát căng buồm cùng gió khơi. Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng, Ta hát bài ca gọi cá vào, Cá thu biển Đông như đoàn thoi Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao, Đêm ngày dệt biển muôn luồng Biển cho ta cá như lòng mẹ, sáng. Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi! Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng, Thuyền ta lái gió với buồm trăng Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng, Lướt giữa mây cao với biển bằng, Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông, Ra đậu dặm xa dò bụng biển, Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng. Dàn đan thế trận lưới vây giăng. Câu hát căng buồm với gió khơi, Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời. Mặt trời đội biển nhô màu mới Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
6. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) I. Đọc và chú thích • 1. Đọc HUY CẬN NĂM 2005 HUY 2. Chú thích C Ậ a. Tác giả, tác phẩm N * Tác giả: TH Ờ - Huy Cận (1919-2005) I quê ở Hà Tĩnh. TR - Là người nổi tiếng trong Ẻ phong trào thơ mới, đồng thời là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam.
7. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) I. Giới thiệu chung *Tác giả * Tác phẩm - Năm 1958, trong một chuyến đi thực tế ở vùng mỏ Quảng Ninh tác giả đã sáng tác bài thơ. - Bài thơ được in trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng”. b. Từ khó (SGK)
8. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) MỘT SỐ LOÀI CÁ CÓ TRONG TÁC PHẨM Từ ngữ Hình ảnh Giải thích Cá bạc Loài cá cùng họ với cá thu, thân và má có vẩy nhỏ, màu trắng nhạt. Cá thu Loài cá biển sống ở tầng mặt nước, thân dẹt hình thoi. Cá chim Loài cá mình dẹt, vẩy lớn. Sống ở gần bờ, thân dày và dài, có nhiều vạch Cá song dọc thân hoặc các chấm tròn màu đen và hồng Cá nhụ Thân dài, hơi dẹt. Cá đé Còn gọi là cá bẹ, cùng họ với cá trích nhưng lớn hơn.
9. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) I.Đọc và chú thích II. Tìm hiểu văn bản 1. KVB và PTBĐ Phương thức biểu đạt: Biểu cảm – miêu tả. Thể loại: Thơ tự do – thể thơ 7 chữ (thể thất ngôn)
10. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ II. Tìm hiểu văn bản (Huy Cận) 1. KVB và PTBĐ 2. Bố cục
11. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) II. Tìm hiểu văn bản Đêm trăng
12. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) II. Tìm hiểu văn bản 2. Bố cục
13. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) II. Tìm hiểu văn bản Mặt trời xuống biển như hòn lửa 3. Phân tích Sóng đã cài then, đêm sập cửa. 3. 1. Cảnh đoàn thuyền đánh Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, cá ra khơi. Câu hát căng buồm cùng gió khơi. Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng, Cá thu biển Đông như đoàn thoi Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng. Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
14. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) “Mặt trời xuống biển như hòn lửa Sóng đã cài then, đêm sập cửa” Hãy xác định nội dung, biện pháp nghệ thuật và tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó trong hai câu thơ trên?
15. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) II. Tìm hiểu văn bản 3. Phân tích 3.1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi. “Mặt trời xuống biển như hòn lửa Sóng đã cài then đêm sập cửa” => Nghệ thuật: So sánh, nhân hoá, liên tưởng. => Thiên nhiên rực rỡ, tráng lệ đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi yên tĩnh:
16. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) I. Tìm hiểu văn bản 3. Phân tích 3.1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi. - Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, liên tưởng đã làm nổi bật hình ảnh thiên nhiên rực rỡ, tráng lệ đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi yên tĩnh:
17. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) 1. Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân “Đoàn thuyền đánh cá a khơi” Không phải là ra đi lần đầu mà là công việc hàng ngày, thường xuyên của những người dân miền biển. TừTheoKh “ilạí them”ê tronǵ laocó thểđ ộcâu ngthay thơcủ a“ đoàntrênngười chothuyềndân em ” bằng “hiểuconmiề n thuyềnthêmbiển điềura” đượcsao gì ?? không ?
18. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) Với ba hình ảnh khỏe – lạ: Câu hát – Cánh buồm – Gió khơi Những người dân chài vừa chèo thuyền vừa cất cao tiếng hát. Tiếng hát vang khoẻ của họ hoà quyện vào gió nâng cánh buồm đẩy con thuyền lao nhanh ra khơi. Câu thơ là một hình ảnh ẩn dụ thật đẹp, thơ mộng, khoẻ khoắn, lãng mạn.  Đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong khí thế hứng khởi, lạc quan Có mấy hình ảnh gắn kết nhau trong câu thơ này ? Ý nghĩa của câu thơ đó ?
19. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) II. Tìm hiểu văn bản 3. Phân tích 3.1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi. - Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, liên tưởng đã làm nổi bật hình ảnh thiên nhiên rực rỡ, tráng lệ đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi yên tĩnh. - Đoàn thuyền đánh cá ra khơi với khí thế hứng khởi, lạc quan, yêu đời.
20. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) .
21. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) 1. Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân Nêu nội dung câu hát, câu hát gửi gắm ước mơ gì của người đánh cá?
22. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) II. Tìm hiểu văn bản 3. Phân tích 3.1. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi. - Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, liên tưởng đã làm nổi bật hình ảnh thiên nhiên rực rỡ, tráng lệ đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi yên tĩnh. - Đoàn thuyền đánh cá ra khơi với khí thế hứng khởi, lạc quan, yêu đời. - Tiếng hát cầu mong đi biển được may mắn, đánh bắt được nhiều hải sản.
23. Tiết 51,52: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) Nội dung các câu hát trong bài thơ có ý nghĩa như thế nào ? Biểu hiện sức sống căng tràn của thiên nhiên. A B Thể hiện sức mạnh vô địch của người lao động . C BiểuBiểu hiện hiện niềmniềm vui,vui, sự sự phấn phấn chấn chấn của của người người lao laođộng động D Thể hiện sự bao la, hùng vĩ của biển cả
24. - Học thuộc lòng bài thơ - Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về hai khổ thơ đầu Soạnti ếp phần 2 - bài thơ Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận) - Phân tích cảnh đánh cá và cảnh biển đêm. - Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong bình minh