Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ

1. NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh ®Õn dù tiÕt häc h«m nay!
2. KIỂM TRA BÀI CŨ ◼ Kể tên các biện pháp tu từ đã được học và ôn tập ở giờ trước? Tìm một câu thơ có sử dụng phép tu từ nhân hóa?
3. Tiết 54:
4. I/Nhận diện thể thơ tám chữ: * Ngữ liệu a: Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ? Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới ? Đâu những bình minh cây xanh nắng gội, Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ? - Than ôi ! thời oanh liệt nay còn đâu? ( Thế Lữ- Nhớ rừng)
5. I/Nhận diện thể thơ tám chữ: * Ngữ liệu a: Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ? Đâu những ngày mưa chuyển bốn phươngngàn Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới Đâu những bình minh cây xanh nắnggội , Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Đâu những chiều lênh láng máu saurừng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ? - Than ôi ! thời oanh liệt nay còn đâu? ( Thế Lữ - Nhớ rừng)
6. I/Nhận diện thể thơ tám chữ: * Ngữ liệu a: Nào đâu / những đêm vàng / bên bờ suối Ta say mồi / đứng uống / ánh trăng tan ? Đâu những ngày / mưa chuyển / bốn phương ngàn Ta lặng ngắm / giang sơn ta / đổi mới ? Đâu những bình minh / cây xanh / nắng gội, Tiếng chim ca / giấc ngủ ta / tưng bừng? Đâu những chiều / lênh láng / máu sau rừng Ta đợi chết / mảnh mặt trời / gay gắt, Để ta chiếm lấy / riêng phần bí mật ? - Than ôi ! / thời oanh liệt / nay còn đâu? ( Thế Lữ - Nhớ rừng)
7. I/Nhận diện thể thơ tám chữ: * Ngữ liệu b: Mẹ cùng cha công tác bận không về Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe Bà dạy cháu làm bà chăm cháu học. Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc, Tu hú ơi ! chẳng đến ở cùng bà Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa? ( Bằng Việt - Bếp lửa)
8. I/Nhận diện thể thơ tám chữ: * Ngữ liệu b: Mẹ cùng cha công tác bận không về Cháu ở cùng bà bà bảo cháu nghe Bà dạy cháu làm bà chăm cháu học. Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc, Tu hú ơi ! chẳng đến ở cùng bà Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa? ( Bằng Việt - Bếp lửa)
9. I/Nhận diện thể thơ tám chữ: * Ngữ liệu b: Mẹ cùng cha / công tác bận / không về Cháu ở cùng bà / bà bảo / cháu nghe Bà dạy cháu làm / bà chăm cháu học. Nhóm bếp lửa / nghĩ thương bà / khó nhọc, Tu hú ơi ! / chẳng đến ở / cùng bà Kêu chi hoài / trên những / cánh đồng xa? ( Bằng Việt - Bếp lửa)
10. I/Nhận diện thể thơ tám chữ: * Ngữ liệu c: Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non Yêu biết mấy, những con đường ca hát Qua công trường mới dựng mái nhà son! Yêu biết mấy, những bước đi dáng đứng Của đời ta chập chững bước đầu tiên Tập làm chủ, tập làm người xây dựng Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên! ( Tố Hữu- Mùa thu mới)
11. I/Nhận diện thể thơ tám chữ: * Ngữ liệu 3: Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngônon Yêu biết mấy,những con đường ca hát Qua công trường mới dựng mái nhà son! Yêu biết mấy, những bước đi dángđứng Của đời ta chập chững bước đầu tiên Tập làm chủ, tập làm người xây dựng Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên! ( Tố Hữu- Mùa thu mới)
12. I/Nhận diện thể thơ tám chữ: * Ngữ liệu c: Yêu biết mấy, / những dòng sông / bát ngát Giữa đôi bờ / dào dạt / lúa ngô non Yêu biết mấy,/ những con đường / ca hát Qua công trường / mới dựng / mái nhà son! Yêu biết mấy, / những bước đi / dáng đứng Của đời ta / chập chững / bước đầu tiên Tập làm chủ, / tập làm người / xây dựng Dám vươn mình / cai quản lại / thiên nhiên! ( Tố Hữu - Mùa thu mới)
13. GHI NHỚ: ◼ Thơ tám chứ là thể thơ mỗi dòng tám chữ, có cách ngắt nhịp rất đa dạng. Bài thơ theo thể thơ tám chữ có thể gồm nhiều đoạn dài (Số câu không hạn định), có thể được chia thành các khổ (Mỗi khổ bốn dòng) và nhiều cách gieo vần nhưng phổ biến là vần chân (Được gieo liên tiếp hoặc gián cách).
14. II/ Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ: 1/ Điền vào chỗ trống các từ: Ca hát, bát ngát, ngày qua, muôn hoa cho phù hợp: Hãy cắt đứt những dây đàn Những sắc tàn vị nhạt của Nâng đón lấy màu xanh hương Của ngày mai muôn thuở với ( Tháp đổ - Tố Hữu)
15. II/ Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ: 1/ Điền vào chỗ trống các từ: Ca hát, bát ngát, ngày qua, muôn hoa cho phù hợp: Hãy cắt đứt những dây đàn ca hát Những sắc tàn vị nhạt của ngày qua Nâng đón lấy màu xanh hương bát ngát Của ngày mai muôn thuở với muôn hoa ( Tháp đổ - Tố Hữu)
16. II/ Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ: 2/ Điền vào chỗ trống các từ: cũng mất. đất trời, tuần hoàn cho đúng vần: Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua, Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già, Mà xuân hết, nghĩa là tôi / / ; Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật. Không cho dài thời trẻ của nhân gian, Nói làm chi rằng xuân vẫn / / Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại ! Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi, Nên bâng khuâng tôi tiếc cả / / ; Muì tháng năm đều rớm vị chia phôi, Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt ( Vội vàng - Xuân Diệu)
17. II/ Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ: 2/ Điền vào chỗ trống các từ: cũng mất. đất trời, tuần hoàn cho đúng vần: Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua, Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già, Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất ; Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật. Không cho dài thời trẻ của nhân gian, Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại! Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi, Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời ; Muì tháng năm đều rớm vị chia phôi, Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt ( Vội vàng - Xuân Diệu)
18. II/ Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ: 3/ Chỉ ra chỗ sai, nói lý do và sửa lại cho đúng: Giờ nao nức của một trẻ dại Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương! Những chàng trai mười lăm tuổi rộn rã, Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc. (Tựu trường – Huy Cận)
19. II/ Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ: 3/ Chỉ ra chỗ sai, nói lý do và sửa lại cho đúng: Giờ nao nức của một thời trẻ dại Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương! Những chàng trai mười lăm tuổi vào trường, Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc (Tựu trường – Huy Cận)
20. III/ Thực hành làm thơ tám chữ : 1.Tìm từ thích hợp điền vào khổ thơ sau: Trời trong biếc không qua mây gợn trắng Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa Hoa lựu nở đầy một/ /đỏ nắng Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay/ / ( Trưa hè - Anh Thơ)
21. III/ Thực hành làm thơ tám chữ : Bài tập 1. Tìm từ thích hợp điền vào khổ thơ sau: Trời trong biếc không qua mây gợn trắng. Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa Hoa lựu nở đầy mộtvườn đỏ nắng Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay qua. ( Trưa hè - Anh Thơ)
22. Bài tập 2. Khổ thơ sau còn thiếu một câu. Hãy làm thêm câu cuối sao cho đúng vần, hợp với nội dung cảm xúc từ ba câu trước. Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trường Con đường nhỏ tiếng nói cười rộn rã / /
23. NHỚ THẦY ! Khi em mãi nhìn ngu ngơ qua cửa Thầy ân cần, âu yếm đến bên em Viết bài đi ! Ơi ! Cô bé dịu hiền Bảng sẽ khóc ! Nếu không nhìn nó đấy ! Bụi bay bay rơi đầy trên trang giấy Phấn vương vương trên mái tóc điểm sương Rớt xuống theo những thao thức đêmtrường Rơi mất cả tuổi Thầy theo năm tháng ! Có những lúc mắt Thầy như bảnglảng ! Hạt buồn theo những lời giảng ấmnồng Bụi thời gian như xa vắng mênh mông Nào ai biết lòng Thầy không tĩnh lặng ! Rơi rơi mãi những cơn mưa bụi phấn Trên suốt đường đời Thầy có đâu màng Bục giảng trên cao như chợt thênh thang Thầy trơ trọi - Mang khuôn vàng trao lại !
24. Có những lúc lời Thầy vang vang mãi Hạt phấn đầy trên vai áo Thầy tôi Bụi rơi rơi trong suốt cả cuộc đời Nào ngăn được lòng Thầy như biển rộng ! Rơi cho đời những tin yêu - mơ mộng Trên nhân gian - Thầy trao hết cho người Tóc Thầy như bạc - bạc mãi không thôi Vương lấm tấm biết bao là bụi phấn ! Em bỗng thấy cả lòng mình trầm lắng Yêu làm sao hình bóng quá thân thương Phút giây xưa, những buổi ở nhà trường Này là bạn - Là Thầy - Là phấn trắng! Làm sao nói - Tình Thầy luôn sâu nặng Có thể theo em suốt cả cuộc đời Nào bao bâng khuâng, nhung nhớ đầy vơi! Quên đi ư ? Sẽ là điều không thể!
25. Ngày xưa ấy ! Niềm mến thương là thế Thầy yêu ơi ! Xin trao mãi về Thầy! Dạy dỗ em bao điều phải, lẽ hay Khi tuổi Thầy phủ đầy cùng bụi phấn! Em vô tình để giờ còn ngơ ngẩn Tuổi còn thơ nên chẳng thấy tuổi Thầy Mười năm sau khi đã thành người lớn Ngoái lại nhìn Thầy, nước mắt rưng rưng!
26. VÒ nhµ Häc thuéc lßng ghi nhí, n¾m ch¾c ®Æc ®iÓm cña th¬ t¸m chữ. ChØnh söa những bµi th¬ ®· chữa. So¹n:Bếp lửa.