Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 56: Bếp lửa

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 56: Bếp lửa

1. Chào mừng các em học sinh lớp 9A
2. Phßng GD - §T B×nh Giang Trêng THCS T©n ViÖt TiÕt 56: BÕp löa B»ng ViÖt
3. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. 1. T¸c gi¶. - Tªn thËt NguyÔn ViÖt B»ng - sinh 1941, quª ë Th¹ch ThÊt - Hµ Néi (Hµ T©y cò). - Thuéc thÕ hÖ nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü. - HiÖn lµ chñ tÞch Héi liªn hiÖp V¨n häc nghÖ thuËt Hµ néi. Ch©n dung nhµ th¬ B»ng ViÖt
4. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶ t¸c phÈm. 1. T¸c gi¶. - Tªn thËt NguyÔn ViÖt B»ng - sinh 1941, quª ë Th¹ch ThÊt - Hµ Néi (Hµ T©y cò). - Thuéc thÕ hÖ nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü. - HiÖn lµ chñ tÞch Héi liªn hiÖp V¨n häc nghÖ thuËt Hµ néi. - Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh cña B»ng ViÖt
5. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. 1. T¸c gi¶. 2. T¸c phÈm. - S¸ng t¸c n¨m 1963, khi t¸c gi¶ ®ang lµ sinh viªn n¨m thø 2 häc t¹i Liªn x«. - Bµi th¬ trÝch trong tËp “ H¬ng c©y - BÕp löa”, in chung víi Lu Quang Vò ( 1968 ).
6. Bµ néi t«i lµ mét phô n÷ n«ng d©n ch©n chÊt, b×nh dÞ. Víi t«i, bµ lµ hiÖn th©n cña sù cÇn cï, nhÉn n¹i vµ ®øc hy sinh T«i viÕt bµi th¬ BÕp löa n¨m 1963, lóc ®ang häc n¨m thø 2 §¹i häc tæng hîp Quèc gia Kiev( Ukrai na). Mïa ®«ng nưíc Nga rÊt l¹nh, ph¶i ®èt lß ®Ó sưëi. Ngåi sưëi löa, t«i bçng nhí ®Õn “ BÕp löa” quª nhµ, nhí bµ t«i, nhí ngêi nhãm bÕp. Xa bµ, xa gia ®×nh khi ®· trëng thµnh tøc lµ cã ®é lïi xa ®Ó nhí vµ suy ngÉm nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn nªn bµi th¬ viÕt rÊt nhanh. ViÕt BÕp löa, t«i chØ muèn gi·i bµy t©m tr¹ng thËt cña lßng m×nh
7. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. 1. T¸c gi¶. 2. T¸c phÈm. II. §äc - t×m hiÓu chung. - Êp iu: Sù kÕt hîp cña hai tõ: Êp ñ vµ n©ng niu. 1. §äc - chó thÝch. - §inh ninh: Lµ nh¾c ®i, nh¾c l¹i cho ngêi kh¸c n¾m ch¾c, nhí ch¾c. - ChiÕn khu: Lµ c¨n cø ®Þa c¸ch m¹ng hay lùc l- îng kh¸ng chiÕn.
8. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. 1. T¸c gi¶. * ThÓ lo¹i: Th¬ t¸m ch÷: 2. T¸c phÈm. - Mét c©u cã t¸m ch÷. II. §äc- t×m hiÓu chung. - C¶ bµi cã bÈy khæ. 1. §äc - chó thÝch. - VÇn: Ch©n - liÒn: (Khãi - mái, xa - bµ, HuÕ - 2. ThÓ lo¹i - bè côc - m¹ch c¶m xóc: thÕ - vÒ, bµ - xa, rôi – côi )
9. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa * M¹ch c¶m xóc cña bµi th¬: Suy nghĩ về Cháu ở xa Hình ảnh bếp Khơi nguồn Hồi tưởng kỷ bà và cuộc không nguôi lửa cảm hứng niệm bên bà đời bà nhớ bà Hình ảnh Nhớ về bà KN năm 4 Bà không chỉ quen thuộc và tình cảm tuổi,những là người Hình ảnh của 2 bà năm đói khổ nhóm lửa, giữ Bà gắn cháu rồi những lửa mà còn là liền với năm k/c của người truyền bếp lửa đất nước. lửa. > M¹ch c¶m xóc ®i tõ håi tưëng ®Õn kØ niÖm, tõ kØ niÖm ®Õn suy ngÉm. > C¶m xóc chñ ®¹o: T×nh bµ ch¸u, nçi nhí, lßng kÝnh yªu v« h¹n cña ngêi ch¸u víi bµ, g¾n víi t×nh yªu quª hư¬ng ®Êt níc.
10. Có thể chia làm bốn phần : Suy Nỗingẫm nhớ về bà bà của và cuộcnhà thơ đời bà Một bếp lửa chờn vờn sương sớm Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh Một bếp lửa ấp iu nồng đượm Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh: Cháu thương bà biết mấy nắng mưa “Bố ở chiến khu, bố còn việc bố, Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói Mày có viết thư chớ kể này kể nọ, Cứ bảo nhà vẫn Hìnhđược bìnhảnh yên!” bếp lửa khơi. Năm ấy là năm đói mòn, đói mỏi nguồn cho dòng hồi tưởng Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy Chỉ nhớ khói hun nhoèn mắt cháu Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen Nghĩ lại đến giờ, sống mũi còn cay! Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẳn Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa LậnHình đận đờiảnh bà người biết mấy bà nắng và nhữngmưa kỉ niệm Tu hú kêu trên những cánh đồng xa Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà? về tình bà cháu trong hồi tưởng của Bà vẫn giữ thói quen tácdậy giảsớm Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi Mẹ cùng cha công tác bận không về Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học Ôi kì lạ và thiêng liêng bếp lửa! Nhóm bếp lửa, nghĩ thơng bà khó nhọc Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa! Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở: Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi -Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa? Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
11. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm II. §äc - T×m hiÓu chung. III. Ph©n tÝch. 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëng, c¶m xóc vÒ bµ.
12. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm II. §äc - T×m hiÓu chung. III. Ph©n tÝch. 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëng, c¶m xóc vÒ bµ. - BÕp löa gîi nçi nhí, t×nh th¬ng víi bµ cña ngêi ch¸u vµ sù lo toan, vÊt v¶ cña bµ. - BÕp löa: H×nh ¶nh quen ë lµng quª ViÖt Nam >BÕp löa ®îc nhãm lªn trong s¬ng sím, ngän löa rung rinh h¾t ¸nh s¸ng khi Mét bÕp löa chên vên s¬ng sím mê, khi to¶ trªn v¸ch, trªn liÕp. Ngän löa bËp bïng, Mét bÕp löa Êp iu nång ®îm -Chên vên: Tõ l¸y gîi h×nh lay ®éng Ch¸u th¬ng bµ biÕt mÊy n¨ng ma. Gîi c¸i mê nhoµ cña kÝ øc rÊt xa - Êp iu: Tõ Gîi bµn tay kiªn nhÉn, khÐo lÐo s¸ng t¹o vµ tÊm lßng chi chót cña bµ. Gîi ®Õn c«ng viÖc nhãm löa cô thÓ. - BiÕt mÊy n¾ng ma: H/a Èn dô Cuéc ®êi vÊt v¶ lo toan, ©m thÇm, lÆng lÏ cña bµ.
13. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm II. §äc - T×m hiÓu chung. - HS th¶o luËn nhãm theo bµn: III. Ph©n tÝch. ? Nhí vÒ bµ, ngêi ch¸u ®· håi tëng l¹i 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. håi tưëng, c¶m xóc vÒ bµ. VËy, ®ã lµ nh÷ng kØ niÖm g× vµ nh÷ng - BÕp löa gîi nçi nhí, t×nh thư¬ng víi bµ cña kØ niÖm ®ã ®îc thÓ hiÖn ë nh÷ng khæ ngưêi ch¸u vµ sù lo toan, vÊt v¶ cña bµ. th¬ nµo? 2. Håi tưëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. - Nh÷ng kØ niÖm tuæi Êu th¬ sèng bªn bµ a. KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi (Khæ 2): khi lªn bèn tuæi (khæ 2). - KØ niÖm vÒ bµ vµ nh÷ng n¨m th¸ng tuæi niªn thiÕu “t¸m n¨m rßng”g¾n víi h×nh ¶nh bÕp löa (khæ 3). - H×nh ¶nh Bµ trong nh÷ng n¨m th¸ng gian khã cña chiÕn tranh. (khæ 4). - H×nh ¶nh Bµ g¾n víi h×nh ¶nh Ngän löa (khæ 5).
14. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm - KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi: II. §äc - T×m hiÓu chung. + Quen mïi khãi. III. Ph©n tÝch. + N¨m ®ãi mßn ®ãi mái. 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng + Bè ®¸nh xe kh« r¹c ngùa gÇy. håi tưëng, c¶m xóc vÒ bµ. + Khãi hun nhoÌn m¾t. - BÕp löa gîi nçi nhí, t×nh th¬ng víi bµ cña + Sèng mòi cßn cay. ngêi ch¸u vµ sù lo toan, vÊt v¶ cña bµ. 2. Håi tưëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. - Thµnh ng÷ - TrËn ®ãi khñng a. KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi (Khæ 2): - KØ niÖm tuæi Êu th¬ gian khæ, thiÕu thèn, - H×nh ¶nh chän läc, khiÕp n¨m 1945. nhäc nh»n. ch©n thùc,giÇu søc gîi - Cuéc kh¸ng h×nh chiÕn chèng ph¸p gian khæ thiÕu thèn nhäc nh»n.
15. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa - TrËn ®ãi I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm - KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi: khñng khiÕp II. §äc - T×m hiÓu chung. + Quen mïi khãi. n¨m 1945. + N¨m ®ãi mßn ®ãi mái. III. Ph©n tÝch. - Cuéc kh¸ng + Bè ®¸nh xe kh« r¹c ngùa gÇy. 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng chiÕn chèng ph¸p + Khãi hun nhÌm m¾t. gian khæ thiÕu håi tưëng, c¶m xóc vÒ bµ. + Sèng mòi cßn cay. - BÕp löa gîi nçi nhí, t×nh th¬ng víi bµ cña thèn nhäc nh»n. ngêi ch¸u vµ sù lo toan, vÊt v¶ cña bµ. - H×nh ¶nh chi tiÕt cßn ¸m ¶nh m·i trong t©m trÝ t¸c 2. Håi tưëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. gi¶ ®Õn giê nghÜ l¹i vÉn cßn xóc ®éng: a KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi (Khæ 2). - Ên tîng kh«ng thÓ nµo quªn lµ Ên tîng vÒ c¸i ®ãi. - KØ niÖm tuæi Êu th¬ gian khæ, thiÕu thèn, - Ên tîng s©u ®Ëm nhÊt lµ Ên tîng vÒ mïi khãi: Khãi nhäc nh»n. hun nhoÌn m¾t, mòi cßn cay. + H×nh ¶nh: ngän khãi, mïi khãi gîi t©m + Mïi khãi, khãi hun Miªu t¶ ch©n thùc tr¹ng b©ng khu©ng, nhí th¬ng ngËm ngïi cuéc sèng tuæi cña ngêi ch¸u. th¬. T×nh c¶m tha thiÕt, b©ng khu©ng, nhí th- ¬ng ngËm ngïi + Cßn cay lµ cßn nguyªn xóc ®éng > KØ niÖm trë thµnh Ên tîng ¸m ¶nh suèt cuéc ®êi.
16. Cñng cè: - §äc l¹i 2 khæ ®Çu bµi th¬. ? T¹i sao nãi: H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tưëng, c¶m xóc vÒ bµ? ? Nh¾c l¹i nh÷ng kØ niÖm n¨m bèn tuæi cña t¸c gi¶ khi ë cïng bµ?
17. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm II. §äc - T×m hiÓu chung. III. Ph©n tÝch. Híng dÉn vÒ nhµ: 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëng, c¶m xóc vÒ bµ. -Häc thuéc bµi th¬. - BÕp löa gîi nçi nhí, t×nh th¬ng víi bµ cña - N¾m ch¾c néi dung phÇn ®· häc. ngêi ch¸u vµ sù lo toan, vÊt v¶ cña bµ. 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. - ChuÈn bÞ tiÕp c¸c ®o¹n cßn l¹i. a KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi (Khæ 2). - KØ niÖm tuæi Êu th¬ gian khæ, thiÕu thèn, nhäc nh»n. + H×nh ¶nh: ngän khãi, mïi khãi gîi t©m tr¹ng b©ng khu©ng, nhí th¬ng ngËm ngïi cña ngêi ch¸u.
18. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm T¸m n¨m rßng ch¸u cïng bµ nhãm löa II. §äc - T×m hiÓu chung. Tu hó kªu trªn nh÷ng c¸nh ®ång xa III. Ph©n tÝch. Khi tu hó kªu, bµ cßn nhí kh«ng bµ? Bµ hay kÓ chuyÖn nh÷ng ngµy ë HuÕ 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. TiÕng tu hó sao mµ tha thiÕt thÕ a KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi (Khæ 2). MÑ cïng cha c«ng t¸c bËn kh«ng vÒ b. KØ niÖm tuæi thiÕu niªn, t¸m n¨m ch¸u ë Ch¸u ë cïng bµ, bµ b¶o ch¸u nghe cïng bµ Bµ d¹y ch¸u lµm, bµ ch¨m ch¸u häc - LiÖt kª + c¸c côm ®éng tõ Nhãm bÕp löa, nghÜ th¬ng bµ khã nhäc >Bµ víi tÊm lßng ®«n hËu, giÇu t×nh yªu Tu hó ¬i ch¼ng ®Õn ë cïng bµ th¬ng, tÇn t¶o, bao bäc, cu mang, d¹y dç Kªu chi hoµi trªn nh÷ng c¸nh ®ång xa! ch¸u. Ch¸u cïng bµ nhãm löa Ch¸u ë cïng bµ, bµ b¶o ch¸u nghe Bµ d¹y ch¸u lµm, bµ ch¨m ch¸u häc
19. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm II. §äc - T×m hiÓu chung. T¸m n¨m rßng ch¸u cïng bµ nhãm löa III. Ph©n tÝch. Tu hó kªu trªn nh÷ng c¸nh ®ång xa 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. Khi tu hó kªu, bµ cßn nhí kh«ng bµ? a KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi (Khæ 2). Bµ hay kÓ chuyÖn nh÷ng ngµy ë HuÕ b. KØ niÖm tuæi thiÕu niªn, t¸m n¨m ch¸u ë TiÕng tu hó sao mµ tha thiÕt thÕ cïng bµ MÑ cïng cha c«ng t¸c bËn kh«ng vÒ - LiÖt kª + c¸c côm ®éng tõ Ch¸u ë cïng bµ, bµ b¶o ch¸u nghe >Bµ víi tÊm lßng ®«n hËu, giÇu t×nh yªu Bµ d¹y ch¸u lµm, bµ ch¨m ch¸u häc th¬ng, tÇn t¶o, bao bäc, cu mang, d¹y dç Nhãm bÕp löa, nghÜ th¬ng bµ khã nhäc ch¸u. Tu hó ¬i ch¼ng ®Õn ë cïng bµ - TiÕng tu hó kªu lµ ©m thanh tha thiÕt gîi nçi Kªu chi hoµi trªn nh÷ng c¸nh ®ång xa! nhí quª h¬ng, nhí th¬ng bµ tha thiÕt. - TiÕng tu hó kªu: LÆp l¹i 4 lÇn. + Lóc m¬ hå, v¨ng v¼ng “trªn c¸nh ®ång xa” + Lóc gÇn gòi, dôc d· nghe sao mµ tha thiÕt. + Lóc giãng gi¶, dån dËp nh gäi mêi. + Lóc rêi r¹c, kh¾c kho¶, kªu hoµ kªu m·i. > KhiÕn lßng ngêi trçi dËy nh÷ng hoµi niÖm mong nhí.
20. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm * Khæ 4. H×nh ¶nh bµ trong nh÷ng n¨m II. §äc - T×m hiÓu chung. kh¸ng chiÕn khã kh¨n: III. Ph©n tÝch. N¨m giÆc ®èt lµng ch¸y tµn ch¸y rôi 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. Hµng xãm bèn bªn trë vÒ lÇm lôi a KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi (Khæ 2). §ì ®Çn bµ dùng l¹i tóp lÒu tranh b. KØ niÖm tuæi thiÕu niªn, t¸m n¨m ch¸u ë VÉn v÷ng lßng, bµ dÆn ch¸u ®inh ninh: cïng bµ (Khæ 3). “ Bè ë chiÕn khu, bè cßn viÖc bè - LiÖt kª + c¸c côm ®éng tõ Mµy cã viÕt th chí kÓ nµy, kÓ nä, >Bµ víi tÊm lßng ®«n hËu, giÇu t×nh yªu Cø b¶o nhµ vÉn ®îc b×nh yªn!” th¬ng, tÇn t¶o, bao bäc, cu mang, d¹y dç ch¸u. - Lêi dÉn trùc tiÕp: - TiÕng tu hó kªu lµ ©m thanh tha thiÕt gîi > H×nh dung cô thÓ giäng nãi, tiÕng c- nçi nhí quª h¬ng, nhí th¬ng bµ tha thiÕt. êi, t×nh c¶m, suy nghÜ c. H×nh ¶nh bµ trong nh÷ng n¨m kh¸ng > PhÈm chÊt cña ngêi phô n÷ viÖt Nam: chiÕn khã kh¨n (Khæ 4). GiÇu lßng yªu níc, ®øc hy sinh, kiªn tr× - Bµ lµ ngêi giÇu ý chÝ, nghÞ lùc vµ niÒm tin, nhãm löa vµ gi÷ löa. v÷ng vµng vît qua khã kh¨n.
21. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm Khæ 4. H/a bµ trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn khã kh¨n: N¨m giÆc ®èt lµng ch¸y tµn ch¸y rôi II. §äc - T×m hiÓu chung. Hµng xãm bèn bªn trë vÒ lÇm lôi III. Ph©n tÝch. §ì ®Çn bµ dùng l¹i tóp lÒu tranh 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. VÉn v÷ng lßng, bµ dÆn ch¸u ®inh ninh: a KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi (Khæ 2). “ Bè ë chiÕn khu, bè cßn viÖc bè b. KØ niÖm tuæi thiÕu niªn, t¸m n¨m ch¸u ë Mµy cã viÕt th chí kÓ nµy, kÓ nä, cïng bµ (Khæ 3). Cø b¶o nhµ vÉn ®îc b×nh yªn!” - LiÖt kª + c¸c côm ®éng tõ ? Tõ khæ th¬ nµy, gióp em hiÓu g× vÒ téi ¸c ->Bµ víi tÊm lßng ®«n hËu, giÇu t×nh yªu th- cña kÎ thï vµ vÎ ®Ñp tinh thÇn cña con ngêi ¬ng, tÇn t¶o, bao bäc, cu mang, d¹y dç ch¸u. ViÖt Nam trong chiÕn tranh? - Téi ¸c tµy trêi cu¶ thùc d©n Ph¸p x©m lîc: + - TiÕng tu hó kªu lµ ©m thanh tha thiÕt gîi Kh«ng chØ cíp cña, giÕt ngêi. + nçi nhí quª h¬ng, nhí th¬ng bµ tha thiÕt. §èt ph¸ lµng m¹c ®Õn “ch¸y tµn ch¸y rôi”. c. H×nh ¶nh bµ trong nh÷ng n¨m kh¸ng > Téi ¸c huû diÖt sù sèng. - Hoµn c¶nh khèc liÖt cña chiÕn tranh cµng t«n chiÕn khã kh¨n (Khæ 4). - Bµ lµ ngêi giÇu ý chÝ, nghÞ lùc vµ niÒm tin, vinh vÎ ®Ñp tinh thÇn s¸ng ngêi cña con ngêi ViÖt Nam: v÷ng vµng vît qua khã kh¨n. + Tinh thÇn ®oµn kÕt xãm lµng. + Lµ ý chÝ nghÞ lùc vµ niÒm tin bÒn v÷ng cña nh÷ng ngêi bµ, ngêi mÑ ë hËu ph¬ng híng ra tiÒn tuyÕn. + Lµ t×nh bµ ch¸u g¾n bã hoµ quyÖt trong t×nh yªu quª h¬ng, ®Êt níc.
22. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm * §äc khæ 5 vµ cho biÕt: Tõ h×nh ¶nh II. §äc - T×m hiÓu chung. BÕp löa ë khæ ®Çu, ®o¹n cuèi cña III. Ph©n tÝch. dßng håi tëng vÒ kØ niÖm tuæi th¬ sèng 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. bªn bµ víi h×nh ¶nh ngän löa a KØ niÖm thêi th¬ Êu, n¨m bèn tuæi (Khæ 2). “Mét ngän löa, lßng bµ lu«n ñ s½n b. KØ niÖm tuæi thiÕu niªn, t¸m n¨m ch¸u ë cïng bµ (Khæ 3). Mét ngän löa chøa niÒm tin dai d¼ng”. - LiÖt kª + c¸c côm ®éng tõ ? VËy, h×nh ¶nh “ngän löa” cã ý ->Bµ víi tÊm lßng ®«n hËu, giÇu t×nh yªu th- nghÜa g×. ¬ng, tÇn t¶o, bao bäc, cu mang, d¹y dç ch¸u. - Tõ h×nh ¶nh bÕp löa cô thÓ, tÜnh t¹i, - TiÕng tu hó kªu lµ ©m thanh tha thiÕt gîi nçi kh¸ch quan > Ngän löa trõu tîng chñ nhí quª h¬ng, nhí th¬ng bµ tha thiÕt. quan, ý tø s©u xa: c. H×nh ¶nh bµ trong nh÷ng n¨m kh¸ng > Ngän löa trêng tån bÊt diÖt cña t×nh bµ chiÕn khã kh¨n (Khæ 4). ch¸u g¾n víi tinh yªu níc, tin tëng vµo - Bµ lµ ngêi giÇu ý chÝ, nghÞ lùc vµ niÒm tin, v÷ng kh¸ng chiÕn. > vµng vît qua khã kh¨n. Bµ kh«ng chØ lµ ngêi nhãm löa mµ cßn lµ d. H×nh ¶nh Bµ g¾n víi h×nh ¶nh Ngän löa (khæ 5). - Ngän löa cña tÊm lßng Êm ¸p t×nh yªu th¬ng ngêi gi÷ löa - ngän löa cña niÒm tin Êm ch¸u, ngän löa cña niÒm tin dai d¼ng, bÒn chÆt nãng, to¶ s¸ng. vµo cuéc kh¸ng chiÕn. 3. Nh÷ng suy ngÉm vµ c¶m nhËn cña ngêi ch¸u vÒ bµ.
23. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm LËn ®Ën ®êi bµ biÕt mÊy n¾ng ma II. §äc - T×m hiÓu chung. MÊy chôc n¨m råi, ®Õn tËn b©y giê III. Ph©n tÝch. Bµ vÉn gi÷ thãi quen dËy sím 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng Nhãm bÕp löa Êp iu nång ®îm håi tëng, c¶m xóc vÒ bµ. Nhãm niÒm yªu th¬ng, khoai s¾n ngät bïi 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. Nhãm nåi x«i g¹o míi sÎ chung vui 3. Nh÷ng suy ngÉm vµ c¶m nhËn cña ngêi Nhãm dËy c¶ nh÷ng t©m t×nh tuæi nhá ch¸u vÒ bµ. ¤i k× l¹ vµ thiªng liªng bÕp löa! - Bµ lµ ngêi tÇn t¶o, giÇu ®øc hi sinh ch¨m lo cho mäi ngêi. LËn ®Ën; Tõ l¸y Cuéc ®êi gian n¾ng ma + Èn dô lao, vÊt v¶ MÊy chôc n¨m; tËn b©y giê DiÔn t¶ thêi vÉn gi÷ thãi quen dËy sím gian dµi
24. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa c. Nh÷ng suy nghÉm vµ c¶m nhËn cña ngêi ch¸u vÒ bµ. Cuéc ®êi gian LËn ®Ën ®êi bµ biÕt mÊy n¾ng ma Tõ l¸y + Ho¸n dô lao, vÊt v¶ MÊy chôc n¨m råi, ®Õn tËn b©y giê DiÔn t¶ thêi gian dµi Bµ vÉn gi÷ thãi quen dËy sím Nhãm bÕp löa Êp iu nång ®îm Nhãm niÒm yªu th¬ng, khoai s¾n ngät bïi ? §iÖp tõ “Nhãm” ®îc lÆp l¹i trong c¸c Nhãm nåi x«i g¹o míi sÎ chung vui c©u th¬ nµy cã ý nghÜa gièng vµ kh¸c nhau Nhãm dËy c¶ nh÷ng t©m t×nh tuæi nhá nh thÕ nµo. ¤i k× l¹ vµ thiªng liªng bÕp löa! * §iÖp tõ nhãm ®îc lÆp l¹i 4 lÇn: - Gièng nhau: Nhãm cã ®Æc ®iÓm chung lµ g¾n víi hµnh ®éng nhãm bÕp, nhãm löa. - Kh¸c nhau: + Nhãm bÕp löa Êp iu nång ®îm Nhãm bÕp ®Ó sëi Êm cho ch¸u khái c¸i gi¸ l¹nh + Nhãm - Yªu th¬ng khoai s¾n Luéc khoai s¾n cho ch¸u ¨n ®ì ®ãi. Sù ngät bïi cña khoai s¾n, cña t×nh yªu th¬ng + Nhãm - X«i g¹o míi > Kh¬i dËy t×nh ®oµn kÕt xãm lµng, chia ngät, sÎ bïi + Nhãm - T©m t×nh tuæi nhá > Th¾p s¸nh nh÷ng hoµi b·o, íc m¬, kh¸t väng cña tuæi trÎ
25. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm II. §äc - T×m hiÓu chung. III. Ph©n tÝch. 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëng, c¶m xóc vÒ bµ. 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. 3. Nh÷ng suy nghÉm vµ c¶m nhËn cña ngêi ch¸u vÒ bµ. - Bµ lµ ngêi tÇn t¶o, giÇu ®øc hi sinh ch¨m lo cho mäi ngêi. - Bµ lµ ngêi nhãm löa, gi÷ löa vµ truyÒn löa (ngän löa cña sù sèng, niÒm tin vµ t×nh t×nh yªu th¬ng).
26. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa c. Nh÷ng suy nghÉm vµ c¶m nhËn cña ngêi ch¸u vÒ bµ. LËn ®Ën ®êi bµ biÕt mÊy n¾ng ma MÊy chôc n¨m råi, ®Õn tËn b©y giê Bµ vÉn gi÷ thãi quen dËy sím Nhãm bÕp löa Êp iu nång ®îm Nhãm niÒm yªu th¬ng, khoai s¾n ngät bïi Nhãm nåi x«i g¹o míi sÎ chung vui Nhãm dËy c¶ nh÷ng t©m t×nh tuæi nhá ? V× sao t¸c gi¶ l¹i ®i tíi lêi ca ngîi: ¤i k× l¹ vµ thiªng liªng bÕp löa! “¤i k× l¹ vµ thiªng liªng bÕp löa! ”. - BÕp löa lµ h×nh ¶nh Gi¶n dÞ, b×nh thêng vµ phæ biÕn trong mçi gia ®×nh ViÖt Nam. - BÕp löa l¹i cao quý, thiªng liªng, k× diÖu, v×: + Nã g¾n víi h×nh ¶nh ngêi bµ - ngêi phô n÷ víi vÎ ®Ñp t¶o tÇn, nhÉn l¹i, giÇu t×nh yªu th¬ng. + BÕp löa lµ t×nh c¶m Êm nãng, lµ bµn tay ch¨m chót cña bµ víi ch¸u. + BÕp löa g¾n víi qu·ng ®êi gian khæ cña bµ, hµng ngµy bµ nhãm löa lµ nhãm lªn t×nh yªu th¬ng, niÒm tin vµ kh¸t väng cña tuæi trÎ. ->BÕp löa trë thµnh mét m¶ng t©m hån, mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng tinh thÇn cña ch¸u.
27. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu II. §äc - T×m hiÓu chung. Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả III. Ph©n tÝch. Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở: 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng - Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa? håi tëng, c¶m xóc vÒ bµ. 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. ? Trë vÒ hiÖn t¹i, nhµ th¬ muèn nãi g× víi bµ? 3. Nh÷ng suy nghÉm vµ c¶m nhËn cña ngêi - Trë vÒ hiÖn t¹i, nhµ th¬ l¹i muèn hái bµ, ch¸u vÒ bµ. nh¾c bµ viÖc nhãm bÕp ®Ó nãi lªn: mÆc dï - Bµ lµ ngêi tÇn t¶o, giÇu ®øc hi sinh ch¨m lo cã nhiÒu thay ®æi nhng ch¸u kh«ng bao giê cho mäi ngêi. quªn qu¸ khø, kh«ng bao giê quªn ®îc h×nh - Bµ lµ ngêi nhãm löa, gi÷ löa vµ truyÒn löa ¶nh bµ víi bÕp löa cña mét thêi th¬ Êy gian (ngän löa cña sù sèng, niÒm tin vµ t×nh t×nh yªu nan nghÌo khæ mµ Êm ¸p nghÜa t×nh. th¬ng). ? Më ®Çu bµi th¬ lµ h×nh ¶nh bÕp löa, kÕt >BÕp löa trë thµnh mét m¶ng t©m hån, mét thóc bµi th¬ vÉn lµ h×nh ¶nh bÕp löa. VËy phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng tinh thÇn c©u kÕt bµi th¬ cã ý nghÜa g×? cña ch¸u. 4. Nçi nhí bµ cña nhµ th¬. - Më ®Çu bµi th¬ lµ h×nh ¶nh bÕp löa, kÕt - MÆc dï cã nhiÒu thay ®æi nhng ch¸u kh«ng bao thóc bµi th¬ vÉn lµ h×nh ¶nh bÕp löa. Nh vËy giê quªn qu¸ khø, kh«ng bao giê quªn ®îc h×nh h×nh ¶nh trung t©m më ®Çu, kh¬i nguån ¶nh bµ víi bÕp löa cña mét thêi th¬ Êy gian nan m¹ch c¶m xóc cña bµi th¬, cña dßng håi t- nghÌo khæ mµ Êm ¸p nghÜa t×nh. ëng ®· ®îc khÐp l¹i b»ng chÝnh h×nh ¶nh Êy.
28. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm II. §äc - T×m hiÓu chung. III. Ph©n tÝch. 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëng, c¶m xóc vÒ bµ. 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. 3. Nh÷ng suy nghÉm vµ c¶m nhËn cña ngêi ch¸u vÒ bµ. 4. Nçi nhí bµ cña nhµ th¬. IV. Tæng kÕt. 1. Néi dung. 2. NhÖ thuËt *Ghi nhí: SGK
29. Cñng cè: ? Hình ảnh người bà được khắc hoạ gắn liền với bếp lửa. Trong suốt bài thơ, hình ảnh bếp được lặp đi lặp lại mấy lần ? Ý nghĩa của sự lặp lại đó? - Hình ảnh bếp lửa được lặp đi lặp lại 10 lần có ý nghĩa biểu tượng cho sự tần tảo, đức hi sinh, niềm tin, sức sống và lòng yêu thương cháu của bà. ? Bµi th¬ BÕp löa, s©u h¬n ý nghÜa nãi vÒ bµ, vÒ t×nh bµ ch¸u, cßn cã ý nghÜa g×? -Bµi th¬ cßn cã ý nghÜa triÕt lÝ thÇm kÝn: Nh÷ng g× lµ th©n thiÕt nhÊt cña tuæi th¬ mçi ngêi ®Òu cã søc to¶ s¸ng, n©ng ®ì con ngêi suèt c¶ cuéc ®êi. T×nh yªu th¬ng vµ lßng biÕt ¬n bµ chÝnh lµ mét biÓu hiÖn cña t×nh yªu th¬ng g¾n bã víi gia ®×nh, quª h¬ng, vµ ®ã còng lµ khëi ®Çu cña t×nh ngêi, t×nh yªu ®Êt níc.
30. TiÕt 56 - V¨n b¶n: BÕp löa I. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm II. §äc - T×m hiÓu chung. III. Ph©n tÝch. Híng dÉn vÒ nhµ: 1. H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëng, c¶m xóc vÒ bµ. - Häc thuéc bµi th¬. 2. Håi tëng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ. - Ph©n tÝch ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh 3. Nh÷ng suy nghÉm vµ c¶m nhËn cña ngêi ¶nh bÕp löa trong bµi th¬. ch¸u vÒ bµ. 4. Nçi nhí bµ cña nhµ th¬. - So¹n bµi: ¸nh tr¨ng – NguyÔn Duy. IV. Tæng kÕt. 1. Néi dung. 2. NhÖ thuËt *Ghi nhí: SGK