Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết số 50: Nghị luận trong văn bản tự sự

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết số 50: Nghị luận trong văn bản tự sự

1. TRƯỜNG TH& THCS HUỲNH THÚC KHÁNG NGỮ VĂN LỚP 9 Giáo viên : Phan Văn Phong
2. TUẦN 10 TIẾT 50 : NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu các đoạn trích (sgk)
3. Tiết 50 NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự 1. Đọc các đoạn trích a) Chao ôi ! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta không cố tìm mà hiểu họ thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ ổi toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn ; không bao giờ ta thấy họ là những người đáng thương;không bao giờ ta thương Vợ tôi không ác, nhưng thị khổ quá rồi. Một người đau chân có lúc nào quên được cái chân đau của mình để nghĩ đến cái gì khác đâu? Khi người ta khổ quá thì người ta chẳng còn nghĩ gì đến ai được nữa. Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất. Tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận (Nam Cao – Lão Hạc)
4. Tiết 50 NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự 1. Đọc các đoạn trích b) Thoắt trông nàng đã chào thưa: Nghĩ cho khi gác viết kinh, “ Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây! Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo. Đàn bà dễ có mấy tay, Lòng riêng riêng những kính yêu, Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan! Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai. Dễ dàng là thói hồng nhan, Trót lòng gây việc chông gai, Càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều”. Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng”. Hoạn thư hồn lạc phách xiêu, Khen cho : “thật đã nên rằng, Khấu đầu dưới trướng liệu điều kiêu ca. Khôn ngoan đến mực nói năng phải lời. Rằng: “Tôi chút phận đàn bà, Tha ra thì cũng may đời, Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen”. Ghen tuông thì cũng người ta thường tình (Nguyễn Du – Truyện Kiều)
5. Tiết 50 NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự 1. Đọc các đoạn trích 2.Nhận xét Đoạn a. Là suy nghĩ nội tâm của nhân vật ông giáo thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác. *Lập luận: -Nêu vấn đề: Nếu ta khôngNội tìm dung mà hiểu của những đoạn người trích ở xung là gì?quanh ta thì ta sẽ có cớ tàn nhẫn và độc ác với họ. - Phát triển vấn đề: Vợ tôi không phải là người ác, nhưng sở dĩ thị trở nên ích kỉ, tàn nhẫn là vì thị đã§Ó quá lµm khổ: ®ưîc ®iÒu ®ã t¸c gi¶ ®· ®ưa ra +Khi người ta đau chân thì chỉ nghĩ đến cái chân đau +Khi người ta khổ thình người÷ng ta luËn không ®iÓm còn nghĩ vµ đến c¸ch ai được lËp nữaluËn như +Vì cái bản tính tốt củathÕ người nµo? ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất. -Kết thúc vấn đề: “Tôi biết vậy nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận”. *Về hình thức: Dùng các câu khẳng định,ngắn gọn các câu hô ứng thể hiện các phán đoán như : Nếu thì, vì thế cho nên, sở dĩ là vì, Các câu văn trong đoạn trích thường là loại câu gì?
6. Tiết 50 NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự 1. Đọc các đoạn trích 2. Nhận xét. Đoạn b. Đoạn trích “Kiều báo ân báo oán” Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn - Cuộc đối thoại giữa Kiều và Hoạn Thư cña Ho¹n Thư ? -Lập luận của Kiều: + Xưa nay mÊy ngưêi ®µn bµ ghª gím,cay nghiệt như mô -> Cµng chuèc oan tr¸i - Lập luận của Hoạn Thư để tự bào chữa cho mình: - Thứ nhất: Tôi là đàn bà nên ghen tuông là chuyện thường tình.(lẽ thường) - Thứ hai: Ngoài ra tôi cũng đối xử rất tốt với cô.Khi cô trốn không đuổi theo.(kể công) §©yKiÒu lµ ®·®o¹n nãi vÒ®èi Ho¹n tho¹i Th ư - Thứ ba: Tôi với cô trong cảnh chồng chung. Chắc gì ai nhường cho ai. giHoạnnh÷aư ai ThưthÕ víi nµo? đã ai? lập luận như thế - Thứ tư: Nhưngnào dù sao để tôi tự đã bào trót gâychữa đau cho khổ chomình cô nên? bây giờ chỉ biết trông nhờ vào lượng khoan dung rộng lớn của cô.(nhận tội và đề cao tâng bốc Kiều) => Lý lÏ s¾c bÐn, lËp luËn hîp lý.
7. 2. Nhận xét: -a/ Suy nghĩ nội tâm của ông giáo, ông giáo đối thoại với chính mình, thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác để “ chỉ buồn chứ không nỡ giận” -b/ Cuộc đối thoại giữa Kiều và Hoạn Thư diễn ra dưới hình thức lập luận . => Nghị luận trong văn bản tự sự là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán, lý lẽ nhằm thuyết phục người nghe.
8. TUẦN 10 TIẾT 50 : NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu các đoạn trích (sgk) 2. Nhận xét: -a/ Suy nghĩ nội tâm của ông giáo, ông giáo đối thoại với chính mình, thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác để “ chỉ buồn chứ không nỡ giận” -b/ Cuộc đối thoại giữa Kiều và Hoạn Thư diễn ra dưới hình thức lập luận . => NL trong văn bản tự sự là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán, lý lẽ nhằm thuyết phục người nghe.
9. Tiết 49 NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự 1. Đọc các đoạn trích 2.Nhận xét -Nội dung của yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự: thực chất là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán các lí lẽ, dẫn chứng nhằm thuyết phục người đọc,Nội người dung nghe. của yếu tố nghị luận -Tác dụng: làm cho trongcâu chuyện văn thêmbản phầntự sự? triết lí *Ghi nhớ: Trong văn bản tự sự để người đọc (người nghe) phải suy nghĩ về một vấn đề nào đó, người viết ( người kể) và nhân vật có khi nghị luậnviÖc bằng sö cách dông nêu yÕu lên tècác nghÞ ý kiến, luËn nhận xét cùng những lí lẽ và dẫn chứng. Nội dung đó thường được diễn đạt bằng hình thức lập luận, tronglàm cho v ăcâun b chuyệnản tù sù thêm cã phần t¸c triết lí. dông như thÕ nµo?
10. TUẦN 10 TIẾT 50 : NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu các đoạn trích (sgk) 2. Nhận xét: -a/ Suy nghĩ nội tâm của ông giáo, ông giáo đối thoại với chính mình, thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác để “ chỉ buồn chứ không nỡ giận” -b/ Cuộc đối thoại giữa Kiều và Hoạn Thư diễn ra dưới hình thức lập luận . => NL trong văn bản tự sự là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán, lý lẽ nhằm thuyết phục người nghe. 3. Kết luận: Ghi nhớ Sgk/138
11. TUẦN 10 TIẾT 50 : NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu các đoạn trích (sgk) II. Luyện tập 2. Nhận xét: Bài tập 1 -a/ Suy nghĩ nội tâm của ông giáo, ông giáo đối thoại với chính mình, thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác để “ chỉ buồn chứ không nỡ giận” -b/ Cuộc đối thoại giữa Kiều và Hoạn Thư diễn ra dưới hình thức lập luận . => NL trong văn bản tự sự là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán, lý lẽ nhằm thuyết phục người nghe. 3. Kết luận: Ghi nhớ Sgk/138
12. Tiết 49 NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự II. Luyện tập Bài tập 1. - Lời của ông Giáo - Ông Giáo đang thuyết phục chính mình, rằng vợ ông không ác để “chỉ buồn chứ không nỡ giận” - Thuyết phục về đạo lí của cuộc sống.
13. TUẦN 10 TIẾT 50 : NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu các đoạn trích (sgk) II. Luyện tập 2. Nhận xét: Bài tập 1 -a/ Suy nghĩ nội tâm của ông giáo, ông giáo đối thoại với chính mình, thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác để “ chỉ buồn chứ không - Lời văn trong đ/trích là lời của ông nỡ giận” giáo ( suy nghĩ nội tâm) -b/ Cuộc đối thoại giữa Kiều và Hoạn Thư diễn - Thuyết phục người đọc, người nghe ra dưới hình thức lập luận . => NL trong văn bản tự sự là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán, lý lẽ nhằm thuyết phục người nghe. 3. Kết luận: Ghi nhớ Sgk/138
14. Tiết 49 NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự II. Luyện tập Bài tập 1. Bài tập 2. Ở đoạn trích (b) mục I.1 Hoạn Thư đã lập luận như thế nào mà nàng Kiều phải khen rằng: “Khôn ngoan đến mực, nói năng phải lời”? Hãy tóm tắt các nội dung lí lẽ trong lập luận của Hoạn Thư để làm sáng tỏ lời khen của nàng Kiều. -Hoạn Thư giây phút đầu “ Hồn lạc phách xiêu” nhưng sau đó “Liệu điều kêu ca” + “Rằng tôi thường tình”->Lí lẽ này xóa sự đối lập giữa Kiều và Hoạn Thư. Từ đối lập trở thành cùng cảnh ngộ “chồng chung cho ai”. Hoạn Thư từ tội nhân trở thành nạn nhân của chế độ đa thê. + Kể công: Cho Kiều ở gác viết kinh. Khi Kiều trốn không đuổi theo. + Cuối cùng nhận tất cả lỗi về mình.
15. TUẦN 10 TIẾT 50 : NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu các đoạn trích (sgk) II. Luyện tập 2. Nhận xét: Bài tập 1 -a/ Suy nghĩ nội tâm của ông giáo, ông giáo đối thoại với chính mình, thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác để “ chỉ buồn chứ không - Lời văn trong đ/trích là lời của ông nỡ giận” giáo ( suy nghĩ nội tâm) -b/ Cuộc đối thoại giữa Kiều và Hoạn Thư diễn - Thuyết phục người đọc, người nghe ra dưới hình thức lập luận . => NL trong văn bản tự sự là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán, lý lẽ nhằm thuyết phục người nghe. Bài tập 2 Lập luận của Hoạn Thư: 3. Kết luận: Ghi nhớ Sgk/138 -Tôi là đàn bà thì ghen tuông là thường tình. -Tôi cũng có đối xử tốt với cô. -Cảnh chồng chung thì không ai chịu được. -Tuy tôi cũng có lỗi, mong cô tha thứ.
16. Củng cố: -Nội dung của yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự: thực chất là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán các lí lẽ, dẫn chứng nhằm thuyết phục người đọc, người nghe. -Tác dụng: làm cho câu chuyện thêm phần triết lí
17. TUẦN 10 TIẾT 50 : NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu các đoạn trích (sgk) II. Luyện tập 2. Nhận xét: Bài tập 1 -a/ Suy nghĩ nội tâm của ông giáo, ông giáo đối thoại với chính mình, thuyết phục chính mình rằng vợ mình không ác để “ chỉ buồn chứ không - Lời văn trong đ/trích là lời của ông nỡ giận” giáo ( suy nghĩ nội tâm) -b/ Cuộc đối thoại giữa Kiều và Hoạn Thư diễn - Thuyết phục người đọc, người nghe ra dưới hình thức lập luận . => NL trong văn bản tự sự là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán, lý lẽ nhằm thuyết phục người nghe. Bài tập 2 Lập luận của Hoạn Thư: 3. Kết luận: Ghi nhớ Sgk/138 -Tôi là đàn bà thì ghen tuông là thường tình. -Tôi cũng có đối xử tốt với cô. -Cảnh chồng chung thì không ai chịu được. -Tuy tôi cũng có lỗi, mong cô tha thứ.
18. TRƯỜNG TH & THCS HUỲNH THÚC KHÁNG TIẾT HỌC KẾT THÚC 19