Bài giảng Ngữ văn khối 9 - Những ngôi sao xa xôi

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn khối 9 - Những ngôi sao xa xôi

1. NGỮ VĂN 9 TIẾT 141-142
2. Tính đến ngày Việt Nam thống nhất, đường Trường Sơn đã tồn tại gần 6000 ngày đêm. Các lực lượng công binh, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến Trường Sơn gồm khoảng 120.000 người đã làm nên mạng đường liên hoàn, vững chắc với 5 hệ thống đường trục dọc, 21 đường trục ngang, nối Đông với Tây Trường Sơn, vươn tới các chiến trường, với tổng chiều dài gần 2 vạn km đường ô tô, 1.400 km đường ống dẫn xǎng dầu, 3.140 km "đường kín" cho xe chạy ban ngày và hàng ngàn cầu, cống, ngầm. Trong các chiến dịch đánh phá từ năm 1965 đến năm 1972, Mỹ đã huy động khoảng 733.000 chuyến máy bay, đánh phá khoảng 152.000 trận; ném xuống các tuyến đường Trường Sơn gần 4 triệu tấn bom đạn. Hơn 20.000 bộ đội, thanh niên xung phong, công nhân giao thông đã hy sinh; hơn ba vạn người bị thương, khoảng 14.500 xe - máy các loại, hơn 700 khẩu súng pháo bị hư hỏng; hơn 90.000 tấn hàng hóa bị đánh cháy
3. Văn bản: NHỮNG NGÔI SAO XA SÔI I. ĐỌC- TÌM HIỂU CHUNG: 1. Tác giả Lê Minh Khuê: - Sinh năm 1949, quê ở huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hoá. - Gia nhập thanh niên xung phong trong kháng chiến chống Mĩ. - Bà là cây bút chuyên viết truyện ngắn, trong những năm chiến tranh bà viết về đề tài chiến tranh và sau 1975 bà viết nhiều về đời sống xã hội Lê Minh Khuê trên con đường đổi mới.
4. 2. Tác phẩm: NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI + Thể loại: truyện ngắn. + Hoàn cảnh sáng tác: 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra ác liệt. + Chủ đề: Ca ngợi tinh thần yêu nước của dân tộc mà đặc biệt là những tấm gương nữ anh hùng. + Bố cục: 4 phần. TÌNH NGUYỆN LÊN ĐƯÒNG NHẬP NGŨ
5. Tóm tắt văn bản -Truyện ngắn“Những ngôi sao xa xôi” viết về ba cô gái thanh niên xung phong - Phương Định, Nho ,Thao- trong đội trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. -Chị Thao là tổ trưởng đội trinh sát mặt đường, nhiệm vụ họ là quan sát địch đánh bom, đánh dấu vị trí bom chưa nổ, đo lượng đất đá phải san lấp, nếu cần thì phá bom. -Công việc vô cùng nguy hiểm, họ luôn đối mặt với thần chết. -Tuy vậy họ luôn can đảm và hoàn thành nhiệm vụ. -Trong một trận càn Nho đã bị thương, chị Thao và Phương Định đã tận tình săn sóc cho Nho. -Nho ngủ thiếp đi, lúc này Phương Định và chị Thao nhìn nhau hát những câu hát với niềm xúc động nghẹn ngào. -Phương Định suy tư về những kỉ niệm sau trận chiến.
6. - Nghĩa của từ khó: + Cao xạ ( pháo cao xạ): Loại pháo dùng để bắn các mục tiêu trên không. + 12 li 7: Súng máy cỡ nòng 12.7mm, có thể dùng bắn mục tiêu dưới mặt đất hoặc trên không ở tầm thấp. + Ba-ri-e ( phiên âm tiếng Pháp): Thanh hoặc vật dụng dùng chắn ngang đường, có thể di chuyển được. + Ca-chiu-sa: Tên một bài hát Nga phổ biến trong Hồng quân liên Xô thời kì chiến tranh vệ quốc (1941 - 1945) + Mủng : Đồ đan bằng tre, sít vào nhau, miệng tròn, sâu lòng, nhỏ hơn thúng, dùng để dựng Pháo cao xạ Đội pháo cao xạ Súng máy 12ly7 Cái mủng
7. Bố cục: 3 phần Từ đầu→ Hoàn cảnh sống và công việc của ” ngôi sao trên mũ” tổ trinh sát mặt đường. Một lần phá bom Nho bị thương Tiếp theo → “là buổi trưa” cả tổ lo lắng chăm sóc. Đoạn còn lại Sau phút hiểm nguy, niềm vui của cả tổ với cơn mưa bất chợt.
8. II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN: 1. Cuộc sống ở cao điểm: a, Không gian mặt đường:
9. PHIM CÔNG VIỆC CỦA CÁC NỮ THANH NIÊN XUNG PHONG TRÊN TUYẾN ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN
10. * Không gian hang đá:
11. b, Không gian hang đá: - Cảnh vật ẩm ướt, không khí mát lạnh mát lạnh, yên tĩnh - Ba cô gái thanh niên xung phong sinh hoạt, nghỉ ngơi → Êm dịu, bình yên.
12. - Kh«ng gian mÆt ®ưêng: - Kh«ng gian trong hang: + Hang ®¸ m¸t l¹nh + Con ®ưêng bÞ ®¸nh lë loÐt + Uèng nưíc suèi pha ®êng + Hai bªn ®ưêng kh«ng cã l¸ + N»m dµi trªn nÒn hang Èm xanh, th©n c©y bÞ tíc kh« ch¸y nghe ca nh¹c, mơ, mộng + Bom næ, bom næ chËm + Hát + M¸y bay × Çm + §Êt bèc khãi, kh«ng khÝ bµng hoµng => Kh«ng gian réng lín => Kh«ng gian nhá bÐ, bao trïm sù c¨ng th¼ng, b×nh yªn, th¬ méng. ngét ng¹t, nguy hiÓm, ®e do¹ sù sèng. Nghệ thuật: Câu văn ngắn, miêu tả, tả thực, đối lập tương phản => Cuéc sèng v« cïng khã kh¨n gian khæ, nguy hiÓm vµ ¸c liÖt. §ã chÝnh lµ hiÖn thùc cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ tr- êng k× vµ oanh liÖt cña d©n téc ViÖt Nam.
13. Đọc truyện ngắn này, em hình dung và cảm nhận như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ?
14. 2. Những ngôi sao xa xôi:
15. 2. Những ngôi sao xa xôi: a,Phương Định: Thảo luận nhóm *Hình dáng, hoàn cảnh xuất thân. *Đời sống tâm hồn, tình cảm. * Phẩm chất chiến sĩ.
16. Nhân vật Phương Định *Về hình dáng và hoàn cảnh xuất thân: - Là một cô gái khá, hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kêu hãnh như đài hoa loa kèn, có cái nhìn sao mà xa xăm ; là con gái Hà Nội, có tuổi thơ bên người mẹ, một góc phố, những kỉ niệm *Đời sống tâm hồn, tình cảm: - Thích ngắm mình trong gương, rất điệu; thích hát, thích ngồi bó gối mơ màng; bế Nho đặt lên đùi mình, rửa bằng nước đun sôi; pha sữa; yêu quý những người có ngôi Sao trên mũ *Phẩm chất chiến sĩ: - Tuân lệnh chị Thao, thể hiện qua lần phá bom
17. 2. Những ngôi sao xa xôi: a,Phương Định: *Về hình dáng và hoàn cảnh xuất thân:Cô gái Hà Nội, có ngoại hình đẹp, luôn hồi tưởng về tuổi thơ. *Đời sống tâm hồn, tình cảm:Hồn nhiên, trong sáng, mơ mộng, dũng cảm, yêu mến đồng đội. *Phẩm chất chiến sĩ:Gan dạ, dũng cảm, nghiêm túc trong công việc.
18. 2. Những ngôi sao xa xôi: b, Thao:
19. Nhân vật Thao - Nhai bánh bích quy, tỏ ra bình tĩnh đến phát bực; chị nghẹn ngào, không nước mắt; thấy máu, thấy vắt là nhắm mắt lại, mặt tái mét; áo lót cái nào cũng thêu chỉ màu, lông mày tỉa nhỏ như cái tăm;có ba cuốn sổ dày chép bài hát; chỉ định Phương Định ở nhà →Can đảm, dứt khoát, dũng cảm trong công việc , mềm yếu trong tình cảm, thích làm đẹp.
20. 2. Những ngôi sao xa xôi: c, Nho:
21. Nhân vật Nho Thích ăn kẹo, thích thiêu thùa, đáng yêu như một que kem, nói đùa “không chết đâu” →Hồn nhiên, đáng yêu, dũng cảm
22. Những điểm chung của ba cô gái: Phương Định, Thao, Nho - Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc -Dũng cảm không sợ hy sinh -Tình đồng đội gắn bó - Nhạy cảm, nhiều mơ ước, thích làm đẹp Lòng yêu nước Phẩm chất của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì chống Mĩ cứu nước
23. III. TỔNG KẾT: • Truyện “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng, mơ mộng,tinh thần dũng cảm, cuộc chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ. • Vai kể là nhân vật chính, có cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung và đặc biệt thành công về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật.