Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Đặc điểm ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Đặc điểm ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết

1. ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ NÓI VÀ NGÔN NGỮ VIẾT
2. I. KHÁI NIỆM 1 .Ngôn ngữ nói là ngôn ngữ âm thanh, là lời nói trong giao tiếp hàng ngày. 2. Ngôn ngữ viết được thể hiện bằng chữ viết trong văn bản và được tiếp nhận bằng thị giác.
3. II. ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI VÀ NGÔN NGỮ VIẾT Xét 4 mặt : - Tình huống giao tiếp. - Phương tiện ngôn ngữ - Phương tiện hỗ trợ - Hệ thống các yếu tố ngôn ngữ : Từ ngữ, câu, văn bản
4. Phương NGÔN NGỮ NÓI NGÔN NGỮ VIẾT diện Tình huống giao tiếp. Phương tiện ngôn ngữ Phương tiện hỗ trợ Hệ thống các yếu tố ngôn ngữ
5. NGÔN NGỮ VIẾT Bước qua ngôi trường THCS- ngôi nhà thứ hai gắn bó với tôi bốn mùa mưa nắng, giờ đây tôi đã đặt chân đến một ngôi trường xa lạ mang tên “trường THPT Chuyên Nguyễn Thiện Thành” với vô vàn cảm xúc Dừng xe trước cổng trường tôi bỗng run lên vì hồi hộp, biết bao cảm xúc trong tôi. Hàng vạn câu hỏi đặt ra như thách thức tôi: “Đây là thật hay mơ?”, Mình sẽ phải làm gì?” Tất cả làm tôi choáng ngộp, bỗng một làn gió nhẹ thổi xua đi mọi nghi vấn và nhẹ nhàng đưa tôi vào trường Tôi nhìn ngôi trường một cách say mê hẳn là tôi đã nhìn thấy sự lao động học tập của mình trong chín năm qua và đã gởi gắm vào cái nhìn ấy tương lai và hy vọng . Cô chủ nhiệm mới của tôi là người cô thật dịu dàng, chu đáo lại xinh đẹp Điều làm tôi vững tâm hơn là cô rất hiểu và lo lắng cho học sinh của mình. Cô thật hiền dịu như chính cái tên thật dễ thương của cô- Thu Cúc.
6. II. ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI VÀ NGÔN NGỮ VIẾT Phương diện NGÔN NGỮ NÓI NGÔN NGỮ VIẾT Trực diện và tức Không trực diện, có thời điều kiện thời gian Tình huống giao tiếp.
7. Phương diện NGÔN NGỮ NÓI NGÔN NGỮ VIẾT Phương - Âm thanh - Chữ viết tiện ngôn ngữ - Ngữ điệu - Dấu câu Phương - Nét mặt, ánh mắt - Hình ảnh minh họa tiện hỗ - Cử chỉ, điệu bộ - Sơ đồ, bảng biểu trợ
8. Phương diện NGÔN NGỮ NÓI NGÔN NGỮ VIẾT -Từ ngữ : - Từ ngữ : Khẩu ngữ, từ ngữ địa + Được chọn lọc, gọt phương, tiếng lóng, Hệ giũa biệt ngữ. thống + Sử dụng từ ngữ phổ các thông. yếu tố ngôn - Câu: Kết cấu linh hoạt - Câu : Câu chặt chẽ, ngữ (câu tỉnh lược, câu có mạch lạc. yếu tố dư thừa ) -Văn bản: không chặt - Văn bản : có kết cấu chẽ, không mạch lạc. chặt chẽ, mạch lạc ở mức độ cao.
9. Phương NGÔN NGỮ NÓI NGÔN NGỮ VIẾT diện Tình Trực diện, tức thời Không trực diện, có điều kiện huống thời gian giao tiếp. Phương tiện ngôn - Âm thanh - Chữ viết ngữ Phương - Ngữ điệu - Dấu câu tiện hỗ - Nét mặt, ánh mắt - Hình ảnh minh họa trợ - Cử chỉ, điệu bộ . - Sơ đồ, bảng biểu - Từ ngữ : - Từ ngữ : + Khẩu ngữ, từ ngữ địa + Được chọn lọc, gọt giũa Hệ thống phương, tiếng lóng, biệt ngữ + Sử dụng từ ngữ phổ thông. các yếu - Câu : Kết cấu linh hoạt (câu tố ngôn tỉnh lược, câu có yếu tố dư - Câu : Câu chặt chẽ ngữ thừa ) - Văn bản : có kết cấu chặt - Văn bản : không chặt chẽ, không mạch lạc. chẽ, mạch lạc ở mức độ cao.
10. MẤT RỒI! Một người sắp đi chơi xa, dặn con: Ở nhà có ai hỏi thì nói bố đi chơi vắng nhé! Sợ con mải chơi quên mất, nên cẩn thận lấy bút viết vào giấy, rồi bảo: Có ai hỏi thì con đưa cái giấy này. Con cầm giấy bỏ vào túi áo cả ngày chẳng thấy ai đến hỏi. Tối đến, sẵn có ngọn đèn nó lấy giấy ra coi, chẳng may vô ý giấy cháy mất. Hôm sau có người đến hỏi: “Thầy cháu có nhà không?”. Nó ngẩn ngơ hồi lâu sờ vào túi không thấy liền nói: - Mất rồi! Khách giật mình hỏi: “Mất bao giờ?”. - Tối hôm qua! - Sao mà mất? - Cháy cháy.
11. BÀI TẬP: Phân tích lỗi và chữa lỗi những câu sau đây: 1. Trong thơ ca Việt Nam thì đã có nhiều bức tranh mùa thu đẹp hết ý. 2. Còn như máy móc, thiết bị do nước ngoài đưa vào góp vốn thì không được kiểm soát, họ sẵn sàng khai vống lên đến mức vô tội vạ. 3. Cá, rùa, ba ba, ếch nhái, chim ở gần nước thì như cò, vạc, vịt, ngỗng, thì cả ốc, tôm, cua chúng chẳng chừa ai sất. 4. Bằng lời văn mượt mà, cốt truyện hấp dẫn. Tác phẩm truyện dài “Bình yên tạm bợ” của nữ tác giả Trần Lãng Diệp đã thu hút tôi từ trang đầu tiên. 5. Tôi cũng vây, đã từng học nhiều quyển sách. Nào là truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết. Nhưng trong đó cuốn sách tôi ưng ý nhứt chính là quyển “Cửa sổ tâm hồn”. 6. Tác giả quyển sách “Ngồi khóc trên cây” là Nguyễn Nhật Ánh. Được xuất bản năm 2012. 7. Trong tình cảm con người, tình bạn là thiên liên nhất. 8. Tôi là một cô gái tuổi mười sáu luôn yêu sự diệu dàng và bay bỏng của thơ văn.
12. BÀI TẬP: Phân tích lỗi - Chữa lỗi Trong thơ ca Việt Nam thì - -NhầmTN NhầmTN với với CN CN :“trong đã có nhiều bức tranh mùa - -Dùng Dùng từ từ thừa thừa : thì đã thu đẹp hết ý. - -Dùng Dùng khẩu khẩu ngữ ngữ : hết ý  Thơ ca Việt Nam có nhiều bức tranh mùa thu rất đẹp
13. BÀI TẬP: Phân tích lỗi - Chữa lỗi Còn như máy móc, thiết bị do - Dùng khẩu ngữ : nước ngoài đưa vào góp vốn thì vô tội vạ không được kiểm soát, họ sẵn - Thừa từ : còn sàng khai vống lên đến mức vô như, thì tội vạ - Dùng từ địa phương : vống  Máy móc, thiết bị do nước ngoài đưa vào góp vốn không được kiểm soát, họ sẵn sàng khai tăng lên một cách tùy tiện
14. BÀI TẬP 3: Phân tích lỗi - Chữa lại c). Cá, rùa, ba ba, ếch, nhái, - Dùng khẩu ngữ : chim ở gần nước thì như cò, thì như, thì cả vạc, vịt, ngỗng, thì cả ốc, tôm, cua, chúng chẳng - Dùng từ địa chừa ai sất phương : sất  Cá, rùa, ba ba, tôm, cua, ốc, ếch, nhái, sống ở dưới nước đến các loài chim cò, vạc, gia cầm như vịt, ngỗng,, chúng cũng chẳng chừa một loài nào
15. BÀI TẬP: Phân tích lỗi - Chữa lỗi Bằng lời văn mượt Thiếu chủ ngữ mà, cốt truyện hấp dẫn. Tác phẩm truyện dài “Bình yên tạm bợ” Thừa từ của nữ tác giả Trần Lãng Diệp đã thu hút tôi từ trang đầu tiên. Bằng lời văn mượt mà, cốt truyện hấp dẫn, truyện dài “Bình yên tạm bợ” của nữ tác giả Trần Lãng Diệp đã thu hút tôi từ trang đầu tiên.
16. BÀI TẬP: Phân tích lỗi – Chữa lỗi Tôi cũng vây, đã từng học nhiều quyển - Thiếu chủ ngữ sách. Nào là truyện ngắn, truyện dài, tiểu - Sử dụng văn nói: “nào là”, thuyết. Nhưng trong “ưng ý” đó cuốn sách tôi ưng - Sai chính tả: “nhứt”, sử ý nhứt chính là quyển dụng dấu câu chưa hợp lí “Cửa sổ tâm hồn”. Tôi cũng vây, tôi đã từng học nhiều quyển sách: truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết Nhưng trong đó, cuốn sách tôi tâm đắc nhất chính là quyển “Cửa sổ tâm hồn”.
17. BÀI TẬP: Phân tích lỗi – Chữa lỗi Tác giả quyển sách “Ngồi khóc Câu không rõ nghĩa vì thiếu trên cây” là thành phần chủ ngữ Nguyễn Nhật Ánh. Được xuất bản năm 2012. Tác giả quyển sách “Ngồi khóc trên cây” là Nguyễn Nhật Ánh. Tác phẩm được xuất bản năm 2012.
18. BÀI TẬP: Phân tích lỗi – Chữa lỗi 7. Trong tình cảm con ngừoi, tình bạn Sai chính tả: “thiên là thiên liên nhất. liên”, “diệu dàng”, “bay bỏng” 8. Tôi là một cô gái tuổi mười sáu luôn yêu sự diệu dàng và bay bỏng của thơ văn. . 7. Trong tình cảm con ngừơi, tình bạn là thiêng liêng nhất. 8. Tôi là một cô gái tuổi mười sáu luôn yêu sự dịu dàng và bay bổng của thơ văn.