Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Đọc văn: Uy-lit-xơ trở về (Trích Ô-đi-xê sử thi Hi Lạp)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10 - Đọc văn: Uy-lit-xơ trở về (Trích Ô-đi-xê sử thi Hi Lạp)

1. Uy-lít-xơ Trở Về (Trích Ô-đi-xê_sử thi Hi Lạp) Người thực hiện: Hương Thảo-Ngọc Minh
2. Hómēros • Sống vào khoảng thế kỉ IX - VIII trước CN, là tác giả của hai thiên sử thi I-li-át và Ô-đi-xê. • Xuất thân: con một gia đình nghèo, được sinh ra bên dòng sông Mê-Lét (có tên là Mê-lê-xi- gien - con của dòng sông Mê-lét) • Ông là một nghệ sĩ mù thông thái, thường đi qua nhiều thành bang để kể về truyện thơ của mình và là "cha đẻ của thơ ca Hi Lạp"
3. Iliade và Odyssey ra đời trên cơ sở lịch sử xã hội Hy Lạp vào khoảng thế kỉ VIII TCN. Đây là thời kì mà cộng đồng dân cư Hy Lạp chuyển mình bước vào gian đoạn mới. Họ rũ bỏ thời kì dã man, chia tay với quá khứ dã man, với chế độ công xã thị tộc để đi vào thời kì văn minh với một hình thức nhà nước mới – nhà nước chiếm hữu nô lệ – được thiết lập trên cơ sở các đơn vị thành bang.
4. SỬ THI ILIAT • Câu chuyện kể về mối bất hòa giữa vị tướng của Hi Lạp là Achille với chủ tướng Agamemnon.Do chiến đấu thắng lợi quân Hy Lạp chia chiến lợi phẩm cho mọi người. Chủ tướng Agamemnon được người nữ tỳ Chryséis, Achille được nữ tỳ Bryséis. Ông già Chrysès xin Agamemnon cho chuộc lại con nhưng không được. Căm tức vì . bị xúc phạm, ông nhờ thần Apollon trừng phạt quân Hy Lạp bằng cách gây ra bệnh dịch,quân Hy Lạp buộc Agamemnon phải trả lại Chryséis cho ông già, song Agamemnon tức vì bị thiệt nên đã cướp đoạt người nữ tỳ Bryséis của Achille. Achille bất bình ra lệnh cho bộ lạc Miecmidon của mình đình chỉ cuộc chiến đấu cùng với liên minh các bộ lạc Hy Lạp. Chàng còn nhờ mẹ là nữ thần Thétis lên thiên đình kêu cầu thần Zeus giúp cho quân Troie thắng trận để trừng phạt quân Hy Lạp vì tội đã xúc phạm đến chàng.
5. • Các vị nữ thần Hera và Atena vì căm tức quân Troie, đã phá hoại mọi ý định của hai bên muốn giải quyết chiến tranh một cách chóng vánh, đỡ tổn thất. Thần Zeus cấm các vị thần tham chiến giúp quân Troie thắng trận. Quân Hy Lạp vắng vị tướng kiệt xuất Achille nên bị thua to và có nguy cơ chiến thuyền bị đốt hết. Achille cho Patrocle xuất trận giúp quân Hy Lạp. Gặp Hector, chủ tướng của quân Troie, Patrocle bị giết chết. Thương xót bạn, căm thù Hector, Achille xuất trận. Cuối cùng Hectorbị Achille giết.Chưa hết chàng còn buộc xác Hector vào sau xe ngựa cho kéo quanh thành. Một số thần trên thiên đình không bằng lòng với hành động tàn ác của Achille, do đó đã xảy ra bất hòa. Thần Zeus ra lệnh cho nữ thần Thétis phải bảo con đình chỉ ngay hành động vô nhân đạo và sai nữ thần Irix đến báo mộng cho cha của Hector, đem của cải đến doanh trại Achille xin chuộc xác con.
6. SỬ THI Ô-ĐI-XÊ • Câu chuyện kể về Uy-lít-xơ rời Tơ-roa sau 10 năm chưa trở về quê vì bị nữ thần Ca-líp-xô cầm giữ. Được thần Zeus đồng ý Uy-lít-xơ được sum họp với gia đình. Trong khi đó Pê-nê-lốp (vợ của Uy-lít-xơ) và con trai Tê-lê-mác đang phải đối mặt với 108 kẻ quyền quý cầu hôn. Do gặp bão lớn trên đường về Uy-lít-xơ may mắn dạt vào xứ sở của vua An-ki-nô-ốt và được vua giúp đỡ trở về quê nhà –nơi Uy-lít-xơ phải đối mặt với những nguy hiểm mới. Uy-lít-xơ cùng con trai và gia nhân trung thành lập mưu trừng trị bọn cầu hôn xảo quyệt. Nữ thần A-tê-na xuống trần báo tin Uy-lít-xơ được Zeus cho phép đoàn tụ và trừng trị kẻ phá hoại gia đình.
7. Tóm tắt văn bản Uy-lít-xơ trở về • Sau khi chiến thắng và chiếm được thành Tơ-roa, Uy-lít-xơ đã đưa quân đội trở về quê hương. Chàng phải lênh đênh đằng đẵng mười năm trên biển mà vẫn chưa về tới quê nhà. • Nữ thần Ca-líp-xô, vì yêu nên đã cầm giữ chàng bên cạnh. Cảm thương số phận Uy-lít- xơ, thần Dớt sai Héc-mét đến lệnh cho Ca-líp-xô phải để chàng đi. Bị bão đánh chìm bè, chàng dạt vào xứ Phê-a-ki. Ở đây, chàng được công chúa Nô-xi-ca yêu và nhà vua tiếp đãi tử tế. Theo ý nhà vua, Uy-lít-xơ kể lại những chuyện li kì, mạo hiểm trên bước đường gian truân phiêu bạt của mình cùng đồng đội khi thoát khỏi xứ sở những tên khổng lồ một mắt, chuyện thoát khỏi tiếng hát đầy quyến rũ của các nàng tiên cá Xi-ren nguy hiểm, • Cảm phục trước lòng dũng cảm của chàng, nhà vua cho thuyền đưa chàng về quê hương I-tác. Về đến nhà, chàng giả dạng người hành khất nên Pê-nê-lốp - vợ chàng đã không nhận ra. Để trả lời sự thúc ép của bọn cầu hôn, Pê-nê-lốp thách ai giương được chiếc cung của Uy-lít-xơ và bắn một phát xuyên qua mười hai chiếc vòng rìu thì sẽ lấy người đó. Tất cả bọn cầu hôn đều thất bại, Uy-lít-xơ xin được bắn và chàng đã thắng.
8. Đoạn trích • Vị trí đoạn trích: Khúc ca XXIII gần cuối thiên sử thi. • Nội dung: Đoạn trích là thử thách cuối cùng của Uy-lít-xơ trên đường trở về đoàn tụ cùng gia đình. Chàng đã thắng trong dịp thi bắn cung với 108 vị cầu hôn. Sau đó trừng phạt bọn gia nhân và nô tì phản bội. Cuối cùng giải tỏa mối nghi ngờ của vợ để sống hạnh phúc cùng gia đình. • Bố cục: 2 đoạn • Đoạn 1: (từ đầu đến "kém gan dạ") Tác động của nhũ mẫu và Tê-lê- mác đối với Pê-nê-lốp. • Đoạn 2: (phần còn lại) Cuộc đấu trí giữa hai vợ chồng Uy-lít-xơ, gia đình đoàn tụ.