Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 119-123: Văn bản Sang thu

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 119-123: Văn bản Sang thu

1. I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả: - Hữu Thỉnh (1942), quê ở Vĩnh Phúc. - Ông là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Từ một người lính trong binh chủng Tăng thiết giáp, ông trở thành nhà thơ quân đội. - Hữu Thỉnh viết nhiều và viết rất hay về những con người, cuộc sống ở nông thôn. - Thơ ông thiên về cảm nhận vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh bình của thiên nhiên đất nước và cuộc sống, mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo, biến chuyển nhẹ nhàng. - Những tác phẩm chính: “Từ chiến hào đến thành phố”; “Thư mùa đông”; “Tình ca biển”; “Âm vang chiến hào”...
2. I.ĐỌC, TÌM HIỂU CHUNG. Văn bản: Sang thu 2. Tác phẩm (Hữu Thỉnh) Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.
3. SANG THU - Hữu Thỉnh - 2. Tác phẩm: - Bài thơ được sáng tác năm1977 In trong tập thơ “Từ chiến hào đến thành phố.”NXB Văn học 1991. - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: + §Êt n­ưíc võa hoµ b×nh. + Thiªn nhiªn sang thu.
4. SANG THU Tiết 121 - Hữu ThỉnhThỉnh- - 2. Tác phẩm: Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se - Thể thơ: 5 chữ Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về - Bố cục: Sông được lúc dềnh dàng - Đoạn1 (khổ1): Tín hiệu mùa Chim bắt đầu vội vã thu về. Có đám mây mùa hạ - Đoạn 2 (khổ 2): Quang cảnh Vắt nửa mình sang thu đất trời sang thu. Vẫn còn bao nhiêu nắng - Đoạn 3 (khổ 3): Những chuyển Đã vơi dần cơn mưa biến âm thầm của tạo vật. Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.
5. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh-Thỉnh - II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Tín hiệu mùa thu về: Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về “Bçng nhËn ra h­¬ng æi Ph¶ vµo trong giã se S­¬ng chïng ch×nh qua ngâ H×nh nh­ thu ®· vÒ￿”
6. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh-Thỉnh - II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Tín hiệu mùa thu về: Bỗng nhận ra hương ổi - Hình ảnh: Hương ổi – phả, gió-se, sương – chùng chình, Phả vào trong gió se nghệ thuật: nhân hóa, từ Sương chùng chình qua ngõ láy, giàu sức gợi tả. Hình như thu đã về "Thiên nhiên chuyển biến nhẹ nhàng. - Từ ngữ: bỗng, hình như: diễn tả tâm trạng ngạc nhiên, bất ngờ, mơ hồ trước tín hiệu mùa thu. ->Qua đó thấy được sự nhạy cảm, yêu thiên nhiên và cuộc sống nơi làng quê của t/g.
7. SANG THU SANG THU Tiết 121 - Hữu ThỉnhThỉnh- - II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Tín hiệu mùa thu về: 2. Quang cảnh đất trời ngã dần sang thu: Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
8. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh-Thỉnh - II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Tín hiệu mùa thu về: Sông? Em được hãy bìnhlúc dềnh vẻ đẹp dàng 2. Quang cảnh đất trời ngả dần Chimcâu thơ: bắt đầu vội vã sang thu: - Hình ảnh: sông - dềnh dàng, Có Có đám đám mây mây mùa mùa hạ hạ chim - vội vã, mây – vắt nửa .Vắt nữa mình sang Vắt nửa mình sang thu mình. -> dùng từ láy gợi hình, thu. nhân hóa, đối lập.  Thiên nhiên chuyển từ cuối Hình ảnh nhân hóa bất hạ sang đầu thu nhẹ nhàng mà ngờ thú vị. Đám mây rõ rệt. mùa hạ sót lại trển bầu trời thu tôn thêm vẻ đẹp đất trời sang thu
9. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh-Thỉnh - II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Tín hiệu mùa thu về: 2. Quang cảnh đất trời ngả dần sang thu: 3.Những chuyển biến âm thầm của tạo vật:
10. VÉn cßn bao nhiªu n¾ng SÊm còng bít bÊt ngê §· v¬i dÇn c¬n mư­a Trªn hµng c©y ®øng tuæi Nắng vẫn còn, mưa đã vơi dần, sấm cũng bớt, Thu đến vẫn còn những dư âm của mùa hạ.
11. VAÊN BAÛN: SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu ThỉnhThỉnh- - 3. Những chuyển biến âm thầm của tạo vật: SÊm còng bít bÊt ngê Trªn hµnghµng c©yc©y ®øng®øng tuæituæi + Nghĩa tả thực: sấm và hàng cây lúc sang thu. Sấm: vang động bất thường của Ý nghĩa ẩn dụ: ngoại cảnh, cuộc đời. Em hiểu thế nào về haiHàng dòng cây thơ đứng trên? tuổi: Tác Con giả sửngười dụng ? biện pháp tu từ gì? Nêu ýtừng nghĩa? trãi sẽ có bản lĩnh vững vàng hơn.
12. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh-Thỉnh - III. Tổng kết 1. Nghệ thuật: - Hình ảnh giàu sức biểu cảm, gợi suy tưởng. - Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, đối lập tự nhiên hợp lý. - Từ láy gợi hình.
13. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh-Thỉnh - III. Tổng kết 1. Nghệ thuật: - Khắc họa được hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm, đặc sắc, về thời điểm giao thời từ hạ sang thu ở nông thôn đồng bằng Bắn Bộ. - Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, đối lập tự nhiên hợp lý. - Từ láy gợi hình. 2. Nội dung: - Cảm nhận tinh tế về thiên nhiên ở thời điểm giao mùa. - Thiết tha, trân trọng trước vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước. - Suy ngẫm sâu lắng về con người, cuộc đời. IV. Luyện tập:
14. 1- Một số đoạn thơ viết về mùa thu: Đây mùa thu tới mùa thu tới Em kh«ng nghe rõng thu Với áo mơ phai dệt lá vàng L¸ thu r¬i xµo x¹c, ( Xuân Diệu) Con nai vµng ng¬ ng¸c §¹p trªn l¸ vµng kh«? (L­u träng L­, TiÕng thu)
15. Trời thu xanh ngắt mấy tầng N¾ng thu ®ang tr¶i ®Çy cao. §· tr¨ng non mói b­ëi Cần trúc lơ thơ gió hắt hiu Bªn cÇu con nghÐ ®îi C¶ chiÒu thu sang s«ng ( Nguyễn Khuyến- Thu điếu) (H÷u ThØnh, ChiÒu s«ng Th­¬ng)