Bài giảng Sinh học 8 - Bài dạy 39: Bài tiết nước tiểu

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 8 - Bài dạy 39: Bài tiết nước tiểu

1. Bài 39. BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
2. BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU Sự tạo thành nước tiểu Thải nước tiểu Nước tiểu → Quá Quá Quá bể thận → ống dẫn trình trình trình → bàng quang → hấp bài lọc thụ tiết ống đái → thải ra máu lại tiếp ngoài
3. I. Tạo thành nước tiểu - Sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở các đơn vị chức năng của thận. Dự đoán sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở đâu ? Cấu tạo một đơn vị chức năng của thận
4. I. Tạo thành nước tiểu Mao mạch quanh ống thận Ống thận LỌC MÁU HẤP THỤ LẠI BÀI TIẾT TIẾP - Có sử dụng năng lượng - Màng lọc là vách mao mạch - Có sử dụng năng lượng với các lỗ nhỏ 30- 40 A0 ATP ATP - Sự chênh lệch áp suất tạo ra - Các chất được hấp thụ - Các chất được bài tiết tiếp lực đẩy các chất qua lỗ lọc. lại: (Các chất cặn bã: axit uric, - Các tế bào máu và protein + Chất dinh dưỡng creatin Các chất độc, ion + + lớn hơn lỗ lọc nên vẫn ở lại + - thừa H , K trong máu. + Nước; Các ion Na , Cl
5. 1. Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào? Chúng diễn ra ở đâu? Kết quả? Các quá trình hình thành nước tiểu Vị trí Kết quả Lọc máu Cầu thận Tạo nước tiểu đầu Hấp thụ lại Ống thận Tạo nước tiểu chính thức Bài tiết tiếp 2. Thành phần nước tiểu đầu khác với máu ở chỗ nào? Thành phần nước tiểu đầu Máu Không có các tế bào máu và protein Có các tế bào máu và protein 3. Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ nào? Đặc điểm Nước tiểu đầu Nước tiểu chính thức Nồng độ các chất hoà tan Loãng Đậm đặc Chất độc, chất cặn bã Có ít Có nhiều Chất dinh dưỡng Có nhiều Gần như không
6. I. Tạo thành nước tiểu - Sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở các đơn vị chức năng của thận. - Gồm 3 quá trình: lọc máu, hấp thụ lại và bài tiết tiếp. + Quá trình lọc máu xảy ra ở → Cầu thận → tạo nước tiểu đầu. + Quá trình hấp thụ lại vào máu các chất cần thiết Tạo nước Ống thận tiểu chính + Bài tiết tiếp chất cặn bã, chất độc thức. hại - Ý nghĩa: Giúp duy trì tính ổn định của môi trường trong cơ thể, đảm bảo các quá trình sinh lý diễn ra bình thường
7. Nước tiểu (Chính thức) đổ vào → Bể thận → theo Ống dẫn → xuống Bàng quang → Ống đái → thải ra ngoài
8. II. Thải nước tiểu Nước tiểu chính thức Bể thận Bể Ống dẫn nước tiểu thận Bàng quang (Bóng đái) Ống dẫn Ống đái nước tiểu Thải ra ngoài
9. II. Thải nước tiểu Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận, qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bàng Bể quang (khoảng 2 lít) → thận gây phản xạ buồn đi tiểu rồi được thải ra Ống dẫn ngoài nhờ hoạt động nước tiểu của cơ vòng ống đái cơ bóng đái và cơ bụng.
10. Sự tạo thành nước tiểu diễn +raMáuliêntuầntụchoàn. Nhưngliên tụcsự quathải II. Thải nước tiểu thậnnướcđểtiểulọcratạokhỏithànhcơ thểnướcchỉ tiểuxảy(khôngra vàotheonhữngý muốn)lúc. nhất định. Có sự khác nhau đó là + Nước tiểu chính thức do đâu ? được tích trữ trong bóng đái khi lên tới 2000ml, đủ Bể thận áp lực để gây phản xạ muốn đi tiểu. Nếu cơ vòng mở ra (có sự phối hợp co Ống dẫn của cơ bóng đái và cơ bụng) nước tiểu  nước tiểu mới thoát ra ngoài.
11. Giải thích hiện tượng tại sao trẻ nhỏ thường tiểu dầm, còn người già khó điều khiển phản xạ đi tiểu ? Bể + Ở trẻ nhỏ, do hệ thần thận kinh chưa hoàn thiện. + Còn người già, sự vận Ống dẫn động của các cơ vòng ống nước tiểu đái cơ bóng đái và cơ bụng không tốt.
12. Uống không đủ nước và nhịn tiểu Suy thận Sỏi thận, bàng quang
13. Củng cố - luyện tập 1. Trình bày quá trình tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận ? 2. Thực chất của quá trình tạo nước tiểu là gì ? 3. Sự thải nước tiểu diễn ra như thế nào ?
14. Hướng dẫn về nhà - Học bài và chuẩn bị bài mới. Bài 40 (Vệ sinh hệ bài tiết nước tiểu) +. Các tác nhân gay hại cho hệ bài tiết nước tiểu. +. Các biện pháp phòng tránh.