Bài giảng Sinh học 8 - Tiết 20: Ôn tập giữa kỳ I

Nội dung text: Bài giảng Sinh học 8 - Tiết 20: Ôn tập giữa kỳ I

1. Tiết 20 ÔN TẬP GIỮA KỲ I
2. Khái quát về cơ thể người Cấp độ tổ Đặc điểm chức Cấu Vai tạo trò Tế bào Mô Cơ quan Hệ cơ quan
3. Khái quát về cơ thể người Cấp độ Đặc điểm tổ chức Cấu tạo Vai trò Tế bào Màng,chất TB với các bào Là đơn vị cấu tạo quan chủ yếu và chức năng Mô Tập hợp các bào quan Tham gia cấu tạo chuyên hóa, cấu trúc các cơ quan giống nhau Cơ Cấu tạo và thực quan Được tạo bởi các mô hiện chức năng nhất định cảu hệ cơ quan Hệ cơ Gồm các cơ quan có mối Thực hiện chức quan liên quan chức năng năng của cơ thể
4. Câu 1 Nối các nội dung ở hai cột dưới bảng sau cho phù hợp. Hệ cơ quan Chức năng của hệ cơ quan 1.Hệ vận động a. Vận chuyển chất dinh dưỡng, oxi tới các tế bào và vận chuyển các chất thải, CO2 từ tế bào tới cơ quan bài tiết 2. Hệ tiêu hoá b. Điều hoà, điều khiển hoạt động của các cơ quan trong cơ thể 3. Hệ tuần hoàn c. Thực hiện trao đổi khí O2, CO2 giữa cơ thể với môi trường 4. Hệ hô hấp d. Lọc từ máu các chất thải để thải ra ngoài (bài tiết nước tiểu) 5. Hệ bài tiết e. Vận động và di chuyển 6. Hệ thần kinh f. Tiếp nhận và biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể, hấp thụ chất dinh dưỡng (Đáp án: 1 - e, 2 - f, : 3 - a, 4 - c, 5 - d, 6 - b)
5. ? Cơ thể người có các cơ quan nào. Cơ thể có các cơ quan : Hệ vận động, hệ tiêu hoá, hệ tuần hoàn, hệ bài tiết, hệ thần kinh , . ? Vậy sự phối hợp của các cơ quan trong cơ thể được thể hiện như thế nào. các cơ quan trong cơ thể có sư phối hợp hoạt động ,sự phối hợp của các cơ quan tạo nên thể thống nhất dưới sự điều khiển của hệ thần kinh và thể dịch .
6. TẾ BÀO: CHỨC NĂNG BÀO QUAN 1 – Nơi ổng hợp protein a – Lưới nội chất 2 – Vận chuyển các chất trong tế bào b – Ti thể 3 Tham gia hoạt động hô hấp và giải phóng năng c - riboxom lượng d – Bộ máy gôn 4 Cấu trúc qui định sự hình thành protein gi 5 Thu nhận và phân phối , tích trử các sản phẩm e – Nhiễm sắc trong hoạt động của Tế bào thể §¸p ¸n: 1 - c 2 - a 3 - b 4 - e 5 - d
7. ? teá baøo coù coù taïo nhö theá naøo. Teá baøo goâm coù : -Maøng sinh chaát -Chaát teá baøo: coù trung theå, ti theå, boä maùy goân gi,löôùi noäi chaát, riboxom, -Nhaân Mµng sinh Trung thÓ chÊt Nh©n Ti thÓ Bé m¸y G«ngi ChÊt tÕ bµo Líi néi chÊt
8. ? - Vì sao nói tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể ? a – Màng sinh chất giúp tế bào thực hiện trao đổi chất. b – Ti thể tham gia hoạt động hô hấp giải phóng năng lượng c – Mọi hoạt động sống của cơ thể điều liên quan đến hoạt động sống của tế bào. d – Nhân điều kiển hoạt động sống của tế bào. ? - Vì sao nói tế bào là đơn vị cấu trúc của cơ thể ? Tế bào là đơn vị xây dựng nên mô → cơ quan → hệ cơ quan → cơ thể
9. - Các loại mô. Mô biểu Mô liên kết Mô cơ Mô thần kinh bì Đặc TB nằm TB dài, Nơron có thân điểm nối với sợi trục TB xếp trong xếp cấu và các sợi xít nhau chất cơ thành tạo bản lớp, bó. nhánh. Chức Co, dãn -Tiếp nhận kích năng Nâng tạo nên sự thích Bảo vệ, đỡ, Máu vận động -Dẫn truyền hấp thụ, vận của các cơ xung thần kinh tiết chuyển quan và -xử lí thông tin các chất vận động -Điều hòa hoạt của cơ thể. động các CQ
10. - Phản xạ • Hình ảnh của 1 phản xạ - Ở người có các hiện tượng: - Sờ tay vào vật nóng → rụt tay lại - - Nhìn thấy quả chua→ tiết nước bọt Hiện tượng rụt tay, tiết nước bọt là phản xạ. Mọi hoạt động của cơ thể đều được thực hiện bằng phản xạ - Phản xạ là phản ứng của cơ thể để trả lời kích thích Phản xạ là gì? của MT dưới sự điều khiển của hệ TK - Ở động vật có sự điều khiển của hệ TK Thực vật có sự điều khiển của cơ quan cảm ứng
11. - Cung phản xạ ? Các thành phần của 1 cung phản xạ? 2. Thành phần 1 cung phản xạ gồm 5 yếu tố: cơ quan thụ cảm, 3 nơron và cơ quan phản ứng Cung phản xạ là con đường mà xung thần kinh truyền từ cơ quan thụ cảm qua Trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng
12. Cho phản xạ: bị ngứa Em hãy phân tích đường dẫn truyền xung thần kinh trong phản xạ đó? (nơ ron (nơ ron hướng tâm) li tâm) Bị ngứa Cơ quan Tuỷ sống ngó đưa (kích thụ cảm (phân tích) n tay thich) ở da tay gãi
13. • Sơ đồ cung phản xạ Trung ương TK Xung li TK Xung tâm Xung hướng TK Xung tâm Cơ quan thụ cảm Cơ quan phản ứng
14. • Nếu như động tác gãi lần đầu chưa đúng chỗ ngứa hoặc gãi nhẹ nên ta vẫn thấy ngứa. Vậy phản ứng tiếp theo sẽ là gì? • Gãi tiếp nhưng sẽ mạnh hơn (cường độ và tần số co cơ) để gãi đúng chỗ Vậy theo em nhờ đâu mà TW thần kinh có thể biết được phản ứng cửa cơ thể đã đáp ứng được kích thích chưa? - Nhờ có thông tin ngược từ cơ quan thụ cảm cũng như thụ quan trong cơ quan phản ứng theo dây hướng tâm về TWTK. Nếu chưa đáp ứng được thì TW TK tiếp túc phát lệnh để điều chỉnh phản ứng theo dây li tâm tới cơ quan trả lời
15. Sự vận động cơ thể Hệ cơ Đặc Chức Vai trò quan điểm năng chung thực cấu hiện tạo vận động Bộ xương Hệ cơ
16. 1. Cấu tạo xương dài: sụn bọc đầu xương Hai đầu xương Mô xương xốp Xương1. CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña x¬ng dµi dài màng xương Thân xương Mô xương cứng Khoang xương ? Tính chất của xương liên quan đến thành phần hóa học của xương như thế nào. - Rắn chắc → chất vô cơ - Đàn hồi → chất hữu cơ - Tỉ lệ chất cốt giao thay đổi theo độ tuổi
17. Sự vận động của cơ thể Hệ cơ quan Đặc điểm cấu Chức năng Vai trò thực hiện tạo chung vận động Bộ xương -Gồm nhiều Tạo khung Giúp cơ xương liên kết cơ thể, bảo thể hoạt qua các khớp vệ, nơi bám động -Có tính cứng của cơ thích rắn và đàn hồi ứng với môi Hệ cơ -TB cơ dài Cơ co, dãn trường. -Có khả năng co giúp các cơ dãn quan hoạt động
18. 2- Caáu taïo cô: - 1 baép cô: 2 ñaàu laø gaân, giöõa laø buïng cô. Baép cô Baép cô caáu taïo töø : teá baøo cô(sôïi cô) → caùc Boù cô sôïi cô →Boù cô, caùc boù Sôïi cô cô →Baêpù cô
19. Ñôn vò caáu truùc Taám Z Taám Z Tô cô daøy Tô cô maûnh Ñóa toái Ñóa saùng Sôïi cô (TB) - Teá baøo cô goàm nhieàu ñôn vò caáu truùc noái tieáp Ñôn vò caáu truùc nhau. Moãi ñôn vò coù caùc tô cô daøy vaø caùc tô cô maûnh xen keõ nhau, taïo neân ñóa saùng vaø ñóa toái.
20. - Tính chaát caên baûn cuûa cô: + Tính chaát cuûa laø co daõn. Cô co khi coù kích thích + Khi cô co, caùc tô cô maûnh xuyeân saâu vaøo vuøng phaân boá cuûa caùc tô cô daøy → Teá baøo cô ngaén laïi → boù cô, baép cô ngaén laïi Ñôn vò caáu truùc Taám Z Taám Z Tô cô daøy Tô cô maûnh
21. Ñaëc ñieåm caáu taïo naøo cuûa teá baøo cô phuø hôïp vôùi chöùc naêng co cô. a/ Teá baøo cô goàm nhieàu ñôn vò caàu truùc noái lieàn nhau neân teá baøo cô daøi. b/ Moãi ñôn vò caáu truùc coù caùc tô cô daøy vaø tô cô maûnh xen keõ, khi cô co tô cô maûnh xuyeân vaøo vuøng phaân boá tô cô daøy laøm tô cô co ngaén. c/ Baép cô goàm nhieàu boù cô, moãi boù cô goàm nhieàu sôïi cô boïc trong maøng lieân keát. Cơ gấp và Cùng co nhưng không co tối đa cơ duổi Cùng duỗi tối đa
22. Sự tiến hóa xương người so với thú Cột sống Hộp sọ Xương Bàn chân Xương gót chân
23. Các phần so sánh Bộ xương người Bộ xương thú -Tỉ lệ sọ não/mặt - Lớn (1) - Nhỏ (2) - Lồi (3) cằm ở xương mặt - Phát triển - Không có -Cột sống - Cong ở(4 4) chỗ - Cong hình cung - Lồng ngực - Nở sang (5) 2 bên - Nở (6) theo chiều lưng bụng -Xương chậu - Nở rộng (7) - Hẹp (8) - Xương đùi - Phát triển, (9) khỏe - Bình (10) thường - Xương bàn chân - Xương (11) ngón chân - Xương (12) ngón dài, ngắn, bàn chân hình bàn chân phẳng vòm - Xương gót chân - Lớn, (13) phát triển về - Nhỏ (14) phía sau -Khớp xương ở bàn tay - Linh (15) hoạt - Không (16) linh hoạt - Đặc điểm của ngón - Đối (17)diện 4 ngón - Không (18) đối diện 4 cái còn lại ngón còn lại
24. Để hệ cơ và bộ xương phát triển cân đối và khỏe mạnh cần: - Rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên và lao động vừa sức. -Ăn uống đủ chất. -Ngồi học ngay thẳng, mang vác đều hai bên. Lesson.exe 28
25. Bảng 35.3: Tuần hoàn Cơ Đặc Chức Vai quan điểm năng trò cấu tạo Tim Hệ mạch
26. Tuần hoàn Cơ Đặc điểm cấu tạo Chức năng Vai trò quan Tim Có van nhĩ thất và Bơm máu Giúp máu van vào động mạch liên tục theo tuần hoàn Co bóp theo chu kì 1 chiều liên tục 3 pha theo 1 Hệ Động mạch Dẫn máu từ chiều mạch tim đi khắp trong cơ Tĩnh mạch thể, nước Mao mạch cơ thể và ngược lại mô cũng được đổi mới
27. Huyết tương: di trì máu ở trạng thái lỏng, vận chuyển các chất I/Máu Hồng cầu: vận chuyển khí Các tế bào máu Bạch cầu: diệt khuẩn Tiểu cầu: tham gia vào quá trình đông máu 1. Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể? Các bạch cầu tham gia bảo vệ cơ thể bằng các cơ chế: thực bào, tạo kháng thể vô hiệu hóa kháng nguyên, phá hủy các tế bào đã bị nhiễm bệnh 2. Miễn dịch là gì? bản thân em đã miễn dịch bệnh gì? - Miễn dịch là khả năng cơ thể không mắc 1 số bệnh nào đó. - Miễn dịch gồm miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo.
28. Hồng cầu Tế bào máu Bạch cầu Tiểu cầu vỡ Khối enzim máu đông Tơ máu Chất sinh tơ máu Máu axitamin, Ca2+ lỏng Huyết tương Huyết thanh
29. 3 Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu? - Bám vào vết rách và bám vào nhau tạo nút tiểu cầu bịt tạm thời vết rách. - Giải phóng enzim giúp hình thành búi tơ máu để tạo thành khối máu đông. Vì sao máu chỉ đông khi chảy ra khỏi mạch, còn lưu thông ở trong mạch thì không bị đông? - Máu trong mạch không đông là do tiểu cầu không vở ra - khi máu rời khỏi mạch nhưng tiểu cầu có số lượng dưới 35000/ml máu
30. - nguyên tắc truyền máu: - Nhóm máu B, không truyền cho người có máu O vì: + Người cho là máu B trong hồng cầu có kháng nguyên B + Người nhận là máu O trong huyết tương kháng thể và . Kháng thể  kết dính với kháng nguyên B → gây kết dính hồng cầu máu người cho trong máu người nhận → Người nhận tử vong. Hồng cầu không bị kết Hồng cầu bị dính kết dính
31. Ở Việt Nam lấy ngày 7/4 là ngày HIẾN MÁU NHÂN ĐẠO
32. II. Tuần hoàn máu -Tim: co bóp tạo lực đẩy máu đi qua các hệ mạch - Hệ mạch: dẫn máu từ tim (tâm thất) tới các tế bào của cơ thể, rồi lại từ các tế bào trở về tim (tâm nhĩ) Hệ tuần hoàn: Lưu chuyển máu trong toàn cơ thể
33. Haõy quan saùt sô ñoà chu kì co daõn cuûa tim Pha nhó co 0,1 s Pha thaát co 0,4 s 0,3 s Pha daõn chung 0,1 s -Tim co daõn theo chu kì. Moãi chu kì goàm 3 pha : pha co taâm nhó (0,1s), pha co taâm thaát (0,3s), pha daõn chung(0,4s) -Nhòp tim :70-75 laàn/phuùt
34. ? Vì sao maùu vaän chuyeån trong tim theo moät chieàu. - ÔÛ trong tim maùu löu thoâng theo moät chieàu: Töø Taâm nhó →Taâm thaát → Ñoäng maïch Nhôø söï ñoùng môû cuûa: Van nhó – thaát vaø van ñoäng maïch ?. Sự vận chuyển máu qua hệ mạch diễn ra một chiều là do: Máu vận chuyển qua hệ mạch là nhờ : sức đẩy của tim, áp lực trong mạch và vận tốc máu. -Ở ĐM vận tốc máu lớn là do huyết áp lớn và do sự co dãn của thành mạch. -Mao mạch: máu lưu thông chậm do huyết áp giảm và mạch nhỏ - Ở tỉnh mạch máu vận chuyển nhờ: + Co bóp của các cơ quanh thànhmạch . + Sức hút của lồng ngực khi hít vào . + Sức hút của tâm nhĩ khi dãn ra. + Van một chiều
35. Em haõy ñeà ra caùc bieän phaùp: 1/ Traùnh caùc taùc nhaân coù haïi cho tim maïch? 2/ Reøn luyeän tim vaø heä maïch? Ñaùp aùn: 1-Bieän phaùp traùnh taùc nhaân gaây beänh tim maïch - Taïo cuoäc soáng tinh thaàn vui veû, thoaûi maùi - AÊn uoáng ñuû chaát, hôïp lyù - Tieâm phoøng caùc beänh haïi cho tim. - Khaùm söùc khoeû ñònh kyø, chöõa beänh kòp thôøi 2- Taäp TDTT thöôøng xuyeân, ñeàu ñaën, vöøa söùc keát hôïp vôùi xoa boùp ngoaøi da.
36. Các chỉ Trạng thái Người bình Vận động Ý nghĩa luyện tập số thường viên TDTT Lúc nghỉ 75 40-60 -Tim ñöôïc nghæ Nhịp tim ngơi ngôi nhieàu hôn. (Số Lúc hoạt 150 180-240 lần/phút) động -Khả năng tăng gắng sức năng suất của tim cao hơn. Lượng Lúc nghỉ 60 75-115 máu ngơi - Khaû naêng hoaït được ñoäng cuûa cô theå bơm của taêng leân. 1 ngăn Lúc hoạt 90 180-210 tim (ml/ động lần) gắng sức
37. • ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP KIỂM TRA MỘT TIẾT • 1 Phản xạ là gì? Cho một số ví dụ ? Cung phản xạ là gì? Gồm những yếu tố nào? • 2. Bộ xương người được chia thành các phần nào? chức năng bộ xương người? Đặc điểm của từng loại khớp? • 3. Thành phần hoá học của xương? Xương to ra do đâu? Dài ra do đâu? • 4. Trình bày cấu tạo và tính chất của cơ? Thế nào là sự co cơ? Ý nghĩa? • 5. Phân tích những đặc điểm của bộ xương và hệ cơ người thích nghi với tư thế đứng thẳng và lao động? • 6. Máu gồm những thành phần cấu tạo nào? Nêu chức năng của hồng cầu và huyết tương? • 7. Chức năng của bạch cầu? Tiểu cầu đã tham gia bảo vệ cơ thể chống mất mau như thế nào? Ý nghĩa của sự đông máu? • 8. Các nhóm máu ở người? Nguyên tắc truyền máu?
38. • 9.Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn lớn và nhỏ? Vai trò? • 10.Cấu tạo và chức năng của mạch máu? • 11. Nêu các tác nhân gai hại cho tim mạch? Theo em cần có biện pháp gì và rèn luyện như thế nào để bảo vệ tim và hệ mạch? Giải thích vì sao tim hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi? • 12. Phản xạ là gì? Cho ví dụ ? Giải thích đường đi của xung thần kinh trong phản xạ đó ? • 13. Nêu thành phần cấu tạo của máu? Vì sao tim làm việc suốt đời mà không biết mỏi? • 14. Nêu thành phần chính của bộ xương? Cấu tạo của xương dài phù hợp với chức năng?