Bài giảng Sinh học lớp 12 - Bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ gen

Nội dung text: Bài giảng Sinh học lớp 12 - Bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ gen

1. CHÀO MỪNG CÔ VÀ CÁC BẠN ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY LỚP 12C9 Tổ 4
2. * Ngô lai khác dòng tăng a b c năng suất 30%
3. x Lợn ♀ Móng Cái Lợn ♂ Đại Bạch F1 :  1 tạ/10 tháng tuổi.  Tỉ lệ nạc > 40%
4. Làm thế nào để tạo một cơ thể mới từ một tế bào hoặc tạo ra một cơ thể mang 2 nhân lưỡng bội của 2 loài mà không qua sinh sản hữu tính ?
5. Bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ gen
6. TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO I. TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 1. Quy trình - Quy trình Xử lí mẫu vật bằng tác nhân gây đột biến Nghiên cứu SGK cho biết các bước trong quy trình tạo giống bằng phương pháp gây đột Chọn lọc các thể đột biến có biến? kiểu hình mong muốn Tạo dòng thuần chủng cho thể đột biến được chọn
7. I. Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến Quy trình: 3 bước 1. Xử lí mẫu vật bằng tác nhân đột biến. 2. Chọn lọc các cá thể đột biến có kiểu hình mong muốn. 3. Tạo dòng thuần chủng. * Phương pháp này đặc biệt có hiệu quả với vi sinh vật. Một số thành tựu tạo giống ở Việt nam - Xử lí các tác nhân lí hoá thu được nhiều chủng vi sinh vật, lúa, đậu tương .có nhiều đặc điểm quý. - Sử dụng cônxisin tạo được cây dâu tằm tứ bội, tam bội. - Hướng đa bội thường với cây lấy thân, lá, củ. - Táo Gia lộc xử lí NMU → táo má hồng năng suất cao.
8. QUY TRÌNH TẠO CÂY TAM BỘI
9. A A B B Thể lưỡng bội (A) và thể tứ bội (B) của nho Cá lưỡng bội (A) và cá tam bội (B)
10. Cam CARA CARA không hạt Cam mật (3n) không hạt (hiện trồng ở Đà lạt)
11. THÀNH TỰU TẠO GIỐNG ĐỘT BIẾN Bưởi (3n) không hạt
12. Cà chua DT 28: Chọn tạo bằng phương pháp đột biến thực nghiệm
13. Tác nhân vật lí: Tia phóng xạ, tia tử ngoại, sốc nhiệt Tác nhân hóa học: 5-BU, EMS Conxixin
14. TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO I. Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
15. Nội dung Nuôi cấy mô thực vật Nguyên liệu - Tế bào, mô ban đầu Cách tiến - Nuôi cấy tế bào hay mô thực vật trong ống hành nghiệm → Tái sinh thành cây. Ứng dụng - Tạo quần thể cây trồng đồng nhất về kiểu gen.
16. Chuối nuôi cấy mô trong vườn ươm Chuối nuôi cấy mô trồng ngoài đồng
17. Nuôi cấy mô ở Viện Di truyền
18. II – TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 1. Công nghệ tế bào thực vật : có 2 hình thức a) Lai tế bào sinh dưỡng (xôma) : - Còn gọi là phương pháp dung hợp 2 tế bào trần của 2 loại khác nhau -> tạo ra tế bào lai chứa hệ gen của cả hai loài • Xôma: - tế bào tham gia quá trình sinh sản ở cơ thể sinh vật - Tồn tại trong các bộ phận sinh dưỡng như ở thực vật là cành, ngọn, chồi,
19. Quá trình lai tế bào sinh dưỡng - Loại bỏ thành tế bào trước khi đem lai - cho các tế bào đã mất thành tế bào ( tb trần) của hai loài vào trong môi trường đặc biệt để chúng dung hợp với nhau - Nuôi cấy tế bào lai trong môi trường nuôi cấy đặc biệt để chúng tái sinh và phân chia thành cây khác loài
20. Vẽ sơ đồ tóm tắt quy trình lai tế bào xôma? (2n) 2n= 24 TB trần TB lai 72 NST (24+48) (2n) Cây lai Pomato 72 NST (24+48) ý nghĩa của phương pháp lai tế bào xôma? 2n= 48 Loại bỏ MT thích hợp MT thích hợp thành tế Cây lai Tế bào lai bào của 2 Dung hợp Phân chia và khác loài loài tái sinh
21. b) nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn • Hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh có bộ NST đơn bội. -
22. Kết quả lai giữa Khoai tây và Cà chua do sinh viên Việt Nam tạo ra năm 2010
23. Kết quả lai giữa Khoai tây và cà chua do các nhà làm vườn nước Anh tạo ra năm 2013
24. * Công nghệ tế bào thực vật: Nuôi cấy mô hoặc tế Nuôi cấy hạt phấn hoặc Nội dung Dung hợp tế bào trần bào noãn - Nuôi cấy hạt phấn - Loại bỏ thành TB của 2 TB hoặc noãn chưa thụ - Nuôi cấy mô sinh dưỡng (2n) khác loài → tinh trong ống nghiệm (tế bào) TV TB trần. rồi cho phát triển trong môi Cách tiến thành cây đơn bội (n). trường dinh - Dung hợp 2 TB trần khác loài hành - Gây lưỡng bội hóa dưỡng đặc → → TB lai. (xử lý consixin) tạo các cây mới. - Nuôi cấy tế bào lai trong môi nên cây lưỡng bội trường đặc biệt để chúng phát hoàn chỉnh triển thành cây lai khác loài. - Tạo cây lưỡng bội - Nhân nhanh các - Tạo cây lai khác loài mà lai hữu thuần chủng (có Ứng dụng giống cây quý tính không thể thực hiện được. kiểu gen đồng hợp thực tiễn hiếm (đồng nhất tử về tất cả các gen) về kiểu gen).
25. Nhân bản vô tính chó cưng Những chú ▼Nếu bạn có1 con chó có kiểu genTiến hành: quý hiếm, làm thế nào để bạn có thểchó này Công ty tạo ra nhiều con chó có kiểu gen y hệtđược nhân con chó của bạn? bảnRNL từ Bio tế bào(Hàn củaQuốc) một Năm thành công: con chó đã 2005 chết – giống chó Booger.
26. 2. Công nghệ tế bào động vật Cừu cho TB Cừu cho TB tuyến vúCư trứngư a) Nhân bản vô tính ở động vật TB TB trứng - Bước 1: Bước 1 Tuyến vú - Bước 2: Lấy nhân Loại bỏ nhân Bước 2 TB tuyến vúCư TB trứng - BướcEm hãy3: trình Nhân TB tuyến vúư - Bướcbày các4: bước Bước 3 nhân bản vô Phôiư * Đặctínhđiểmvà: đặc điểm cừu con Bước 4 Cừu mang thaiư sinh ra? Cừu Dolly
27. Cho nhân TB tuyến vú Chuyển nhân TB tuyến Cừu 1 vú vào TB của trứng Cho TB của trứng Nuôi cây trong ống Cừu 2 nghiệm  Cừu 3 Cừu con Phôi sớm ra đời (Dolly) Cấy phôi vào tử cung
28. Cừu Dolly (5 tháng Cái tên7 nămDolly1996bắt nguồn- 14 tháng từ việctừDolly 2277 năm nósống quả được2003 đếntrứng tạo) làhết động thìra cuộc từchỉ vật tuyến đờicó có 29 ở vúphôiViệnvúcủađầu được mộtRoslin. tiên contạo được Nó cừuthành, đãnhân cái,ba tronglần màbản sinh vô cứđónở tínhnhắc chỉ vớicótrên tới 3 sáuthế conđộng giới cừuđứa vật con được cóNó 5 tuổi,vú,dược họsinh khôngtạoDolly ra ravà bị thể bởicó mắc Iankhôngduy chứng Wilmut nhất nghĩ viêm,KeithDolly tới casống sỹ,khớpCampbell sótdiễn và viên trởvàDolly cácnên cộng đi lại sự khó Partonkhăn,với Vàotại bộViện 14ngực tháng khủng vàRoslin 2tàinăm năngở2003Edinburgh rất, Dollykhủng đã, Scotlandvới được việc . bán được 100 triệu đĩa nhạc tiêmVẽ mộtsơ mũiđồ tiêm quygây chết Countrykhông trênđau đớntoàn thế(cái giớichết êm đồngái) nhằmtrình thời thoát giànhvà khỏi được chobệnh 26 đĩaphổi vàng,đangbiết bạc, trởý bạchnghĩa nên trầmkim.của trọngBà cũng. nhận được 7 giải Grammy Thôngnhân thườngbản một vôcon cừu tronggiống 42 Finn lần được Dorset đề như cử. Dolly có vòngtính đờiở từ12 độngđến 15 năm, tuy vật?nhiên Dolly chỉ sống được đến 7 tuổi
29. Cấy vào tử cung cơ thể Nhân TB MT thích hợp Con có tuyến vú Tế bào mẹ đặc điểm Phôi của cừu chuyển DT giống + TB nhân cơ thể trứng loại cho nhân bỏ nhân tế bào
30. Nhân bản chuột chết Đây làNăm lần đầu Connghiên tiên chuộtNgười nhân đã cứu chết tiếnbản được thànhđượchành:Hậu 16 nămduệđộng công: của vật con chết. chuột chết Nhóm nghiêuSỬ cứu DỤNG của Trung TẾ BÀO tâm NÃOSinh học phát triển tại Thángthành phố 11 Kobe năm (Nhật 2008 Bản)
31. Nhân bản cá trạch Người tiến hành: GS.TS Nguyễn Mộng Hùng và nhà khoa học Nga Nikitina.
32. Lạc đà Injaz Tiến hành: Trung tâm nhân giống lạc đà và Viện nghiên cứu thú y trung ương của Các tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất nhân bản từ một con lạc đà bị giết lấy thịt Chào đời: 8/4/2009 năm 2005.
33. Vooc quần đùi trắng Sếu đầu đỏ Sao la
34. b) Cấy truyền phôi - Bước 1: Phôi nhỏ - Bước 2: Hợp tử Phôi Thụ tinh - Bước 3: Cắt phôi - Bước 4: Hãy trình bày các * Đặcbướcđiểm cấy: truyền phôi và đặc điểm của của đàn vật nuôi cấy truyền Bước 1 Bước 2 Bước 3 Bước 4 phôi?
35. Nội dung Nhân bản vô tính Cấy truyền phôi Tiến hành 1. Tách TB tuyến vú của cừu cho nhân → lấy nhân. Tách TB trứng cừu - Phôi được cắt thành nhiều khác → loại bỏ nhân. phôi → cấy các phôi này vào 2. Chuyển nhân TB tuyến vú vào TB tử cung của các con vật trứng đã loại bỏ nhân. khác nhau. 3. Nuôi tế bào này trong ống nghiệm → phôi. 4. Chuyển phôi vào tử cung của con cái cho mang thai và sinh cừu con. → Cừu sinh ra giống cừu cho nhân Ứng dụng - Nhân bản động vật biến đổi gen - Tạo nhiều con vật kiểu gen giống nhau. phục vụ lợi ích con người.
36. Ý nghĩa của cấy truyền phôi? C¸c gièng ®ång nhÊt vÒ kiÓu gen CÊy truyÒn phÔI Nh©n C¶i biÕn nhanh phÈm chÊt gièng cña gièng
37. Câu 1: Chia cắt một phôi động vật thành nhiều phôi, rồi cấy vào tử cung của các con cái khác nhau từ đó nhanh chóng tạo ra hàng loạt con có kiểu gen giống nhau được gọi là phương pháp: a. Nuôi cấy hợp tử. b. Kỹ thuật chuyển c. Cấy truyền phôi d. Nhân giống đột biến
38. Câu 2: Mục đích của việc gây đột biến ởvật nuôi và cây trồng là: a. tạo nguồn biến dị cho công tác chọn giống b. làm tăng khả năng sinh sản của cá thể c. làm tăng năng suất vật nuôi, cây trồng d. a, b, c
39. GIẢI ĐÁP TRÒ CHƠI Ô CHỮ 1 C Ư U Đ Ô L Y 2 Đ Ô N G V  T 3 Ô N G NN G H I Ê M 4 V I SS I N H V  T 5 N U Ô II C  Y M Ô 6 XX Ô M A 7 P H Ô II 8 C  Y Đ Ơ NN B Ô I LoKhiConSinhDôngSinh¹Phi c©yươ hîpvËtvËtvËtngcônµynµytönµyph¸pnµynµyph©nchØ®¸ththkh«ngnµyườnhcãườchiangngdÊuët¹ söphkh«ngthÓo t¹o mècraươdôngthiếu ngquÇnra®söph¸pnhiÒuÇug©ytrongdôngthÓtiªn®ntÕétu«i C©uC©uC©uC©uC©u56:3:8:7:124::: 94994799 chchchchch÷÷÷÷÷c¸ic¸ic¸ic¸ic¸iLo¹i tÕ bµo nµy dïng ®Ó t¹o gièng míi cÊytc©ybµo¹omh gièngphbiÕnangtrång¹cãt cñaươphÊnh®ng×®nhÆcb»ng®emnh©nångph¸phoÆc®gièngiÓml¹ic«ngnhÊtb¶n g©yhiÖuno·ncñaquv«vÒnghÖ®¶quc¶ét chd©utÝnhkiÓu ¶biÕn2a cao tÕloµi?thôgäi gen?bµo?? ? tinhlµ? ? ?
40. 2. Để tạo ra cơ thể mang bộ nhiễm sắc thể của 2 loài khác nhau mà không qua sinh sản hữu tính người ta sử dụng phương pháp A. đột biến nhân tạo. B. lai tế bào. C. kĩ thuật di truyền. D. chọn lọc cá thể.
41. ? Cắt một phôi động vật thành nhiều phôi, cho phát triển trong cơ thể nhiều con cái từ đó nhanh chóng tạo ra hàng loạt con giống có kiểu gen giống nhau gọi là phương pháp A. công nghệ sinh học tế bào. B. cấy truyền phôi. C. nhân bản vô tính tế bào động vật. D. cấy truyền hợp tử.
42. XIN CẢM ƠN CÔ VÀ CÁC BẠN