Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 93 đến tiết 96

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 93 đến tiết 96

1. Baøi 23 Ngaøy soaïn: 20-02-2018 Tieát 93, 94 Văn bản: Đêm nay Bác không ngả Minh Huả I.MỤC TIÊU: *.Giuùp hoïc sinh: - Caûm nhaän ñöôïc tình yeâu thöông lôùn lao cuûa Baùc Hoà daønh cho boä ñoäi, daân coâng vaø tình caûm ngöôøi chieán só ñoái vôùi Ngöôøi trong baøi thô - Hieåu ñöôïc nhöõng neùt ñaëc saéc trong ngheä thuaät mieâu taû vaø keå chuyeän cuûa baøi thô. - Kính yeâu Baùc Hoà, bieát ôn theá heä cha anh.  Tieát1: 1.Kieán thöùc: Hình aûnh Baùc Hoà trong caûm nhaän cuûa ngöôøi chieán só; Naém ñöôïc nhöõng ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi thô: söï keát hôïp giöõa yeáu toá töï söï, mieâu taû vôùi yeáu toá bieåu caûm vaø caùc bieän phaùp ngheä thuaät khaùc ñöôïc söï duïng trong baøi thô. 2.Kó naêng: Reøn luyeän kó naêng keå toùm taét caâu chuyeän baøng moät ñoaïn vaên ngaén; Böôùc ñaàu bieát caùch ñoïc thô töï söï vieát theo theå thô naêm chöõ coù keát hôïp caùc yeáu toá mieâu taû vaø bieåu caûm theå hieän ñöôïc taâm traïng lo laéng khoâng yeân cuûa Baùc Hoà; taâm traïng ngaïc nhieân, xuùc ñoäng, lo laéng vaø nieàm sung söôùng, haïnh phuùc cuûa ngöôøi chieán só; Tìm hieåu söï keát hôïp giöõa yeáu toá töï söï, mieâu taû vôùi yeáu toá bieåu caûm trong baøi thô. 3.Thaùi ñoä: Töø ñoù giaùo duïc cho HS tình caûm yeâu quí, kính troïng Baùc Hoà, bieát ôn theá heä cha anh. (Tích hôïp GD cuoäc vaän ñoäng: “ Hoïc taäp laøm theo taám göông ñaïo ñöùc HCM” ANQP Tình thương của Bác Hồ dành cho thế hệ trẻ và dân tôc Việt Nam).  Tieát 2: 1.Kieán thöùc: Tieáp tuïc giuùp HS caûm nhaän veû ñeïp veà hình töôïng Baùc Hoà vôùi taám loøng yeâu thöông meânh moâng, söï chaêm soùc aân caàn ñoái vôùi caùc chieán só vaø ñoàng baøo ta; Naém ñöôïc nhöõng ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi thô: söï keát hôïp giöõa yeáu toá töï söï, mieâu taû vôùi yeáu toá bieåu caûm vaø caùc bieän phaùp ngheä thuaät khaùc ñöôïc söï duïng trong baøi thô. 2.Kó naêng: Tieáp tuïc reøn luyeän kó naêng phaân tích caûm thuï vaên baûn; Trình baøy ñöôïc suy nghó cuûa baûn thaân sau khi hoïc xong baøi thô. 3.Thaùi ñoä: Töø ñoù tieáp tuïc giaùo duïc cho HS tình caûm yeâu quí, kính troïng Baùc Hoà, bieát ôn theá heä cha anh. (Tích hôïp GD cuoäc vaän ñoäng “ Hoïc taäp laøm theo taám göông ñaïo ñöùc HCM” ANQP Tình thương của Bác Hồ dành cho thế hệ trẻ và dân tôc Việt Nam). II-CHUAÅN BÒ: 1) Chuaån bò cuûa giaùo vieân: - Ñoïc baøi hoïc SGK, tham khaûo tö lieäu veà Baùc Hoà. Soạn bài 2) Chuaån bò cuûa HSø: - Ñoïc baøi hoïc SGK, soaïn baøi, veõ tranh theo yeâu caàu cuûa GV. Trang 1
2. III)HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: 1/ OÅn ñònh tình hình lớp: 1’: Kieåm tra sæ soá-veä sinh-taùc phong-söï chuaån bò cuûa HS 2/ Kieåm tra baøi cuõ: Kieåm tra 15’ Ñeà : Caûm nhaän cuûa em khi ñoïc ñoaïn thô cuûa Huy Caän: Naèm trong tieáng Vieät yeâu thöông Naèm trong tieáng Vieät vaán vöông moät ñôøi. EÂm nhö tieáng meï ñöa noâi Hoàn thieâng ñaát nöôùc ñeán ngoài beân con. Ñaùp aùn: Caûm nhaän veà ñoaïn thô “ Naèm trong tieáng Vieät yeâu thöông” cuûa Huy Caän: - Yeâu meán, töï haøo, haïnh phuùc ñöôïc noùi vaø vieát tieáng Vieät-tieáng meï ñeû. - Tieáng Vieät gaén boù töø thuôû taäp noùi, vaán vöông töø khi naèm noâi laø nguoàn söõa tinh thaàn cho moãi con ngöôøi Vieät Nam. - Seõ suoát ñôøi noùi, vieát, giöõ gìn vaø phaùt trieån söï trong saùng, giaøu ñeïp cuûa tieáng Vieät. 3/ Giaûng baøi môùi: Giôùi thieäu baøi: (1’) “Baùc Hoà laø vò cha chung Laø sao Baéc ñaåu laø vaàng Thaùi döông” Taám loøng cuûa Baùc ñoái vôùi daân toäc Vieät Nam nhö theá naøo, baøi thô “Ñeâm nay Baùc khoâng nguû” phaàn naøo cho ta hieåu ñieàu ñoù. Tieán trình bài daïy: Tieát 1 TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG 7’ HÑ1: Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc vaø tìm hieåu chung I- Ñoïc vaø tìm hieåu chung Y/C HS ñoïc chuù thích (*) sgk HS ñoïc. 1/Taùc giaû: Minh Hueä  Nhöõng neùt cô baûn veà taùc HS traû lôøi döïa vaøo chuù (1927-2003), teân khai sinh giaû Minh Hueä? (TB). thích SGK laø Nguyeãn ñöùc Thaùi, queâ ôû  Vaøi neùt veà söï ra ñôøi cuûa Minh Hueä keå trong hoài kí: Ngheä An. baøi thô? (TB) muøa ñoâng 1951, beân bôø 2/ Hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa baøi GV: Taám loøng vôùi daân vôùi soâng Lam – Ngheä An thô: nöôùc cuûa Baùc ñaõ trôû thaønh nghe moät anh baïn keå laïi nguoàn caûm höùng saùng taùc cuûa chuyeän chöùng kieán Baùc nhieàu ngheä só. khoâng nguû ñöôïc ôû chieán dòch Bieân Giôùi Thu Ñoâng 1950 – Minh Hueä ñaõ voâ cuøng xuùc ñoäng vaø vieát neân baøi thô naøy. - Höôùng daãn caùch ñoïc: - HS ñoïc theo yeâu caàu cuûa 3/ Ñoïc, chuù thích: + Gioïng taâm tình, chaäm GV. raõi, thuû thæ, ngaét nhòp thay ñoåi 3/2; 2/3 + Phaân bieät ba gioïng. Gioïng keå chuyeän, mieâu taû Trang 2
3. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG cuûa taùc giaû Lôøi noùi cuûa anh ñoäi vieân: lo laéng, nuõng nòu Lôøi Baùc Hoà: Traàm, aám, chaäm raõi Ñoïc 1 ñoaïn, goïi HS laàn löôït ñoïc. Nhaän xeùt caùch ñoïc cuûa HS - Yeâu caàu HS giaûi thích laïi - Giaûi thích töø: 1 soá töø + Ñoäi vieân veä quoác + Ñinh ninh: tin vaøo moät ñieàu gì ñoù Baøi thô keå laïi caâu HS: Toùm taét ngaén goïn baøi 4/ Toùm taét, boá cuïc: chuyeän gì? Em haõy keå toùm thô theo gôïi yù a.Toùm taét dieãn bieán caâu taét dieãn bieán caâu chuyeän Ñònh höôùng: baøi thô nhö chuyeän. ñoù? (TB) laø 1 caâu chuyeän keå veà 1 + Hoaøn caûnh: treân ñöôøng ñi + Gôïi yù keå toùm taét: hoaøn ñeâm khoâng nguû cuûa Baùc chieán dòch, trôøi möa, laïnh caûnh, thôøi gian, ñòa ñieåm ? Hoà treân ñöôøng ñi chieán + Thôøi gian: 1 ñeâm khuya, + Boå sung, cuûng coá. dòch trong thôøi kì choáng töø laàn ñaàu anh ñoäi vieân thöùc TD Phaùp . giaác, ñeán laàn ba anh thöùc cuøng Baùc. + Ñòa ñieåm: trong maùi leàu tranh xô xaùc. HS: Thaûo luaän nhoùm b.Boá cuïc: 3 phaàn: a)9 khoå ñaàu: Anh ñoäi vieân  Baøi thô chia laøm maáy caûm nhaän veà Baùc laàn 1. phaàn, yù chính moãi phaàn? b)6 khoå tieáp theo: Anh ñoäi (nhoùm) vieân caûm nhaän veà Baùc laàn 2. c)Phaàn coøn laïi: lôøi bình cuûa taùc giaû. -HS neâu 5/ Theå loaïi: Thô naêm chöõ 6/ Phöông thöùc bieåu ñaït:  VB thuoäc theå loaïi gì? TS+MT+BC  VB thuoäc phöông thöùc HS: Hình aûnh Baùc Hoà bieåu ñaït naøo? hieän leân qua caùi nhìn vaø  Hình töôïng Baùc Hoà ñöôïc taâm traïng cuûa anh chieán só mieâu taû qua con maét vaø caûm qua lôøi ñoái thoaïi giöõa 2 nghó cuûa ai? (khaù) ngöôøi. + Hình töôïng Baùc Hoà hieän  Caùch mieâu taû ñoù coù taùc ra töï nhieân, coù tính khaùch quan, laïi gaàn guõi aám aùp Trang 3
4. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG duïng gì ñoái vôùi vieäc theå vôùi ngöôøi chieán só hieän taâm hoàn cao ñeïp cuûa Baùc Hoà vaø taám loøng cuûa boä ñoäi ñoái vôùi laõnh tuï? (khaù) + Boå sung: Baèng vieäc saùng taïo hình töôïng anh ñoäi vieân vöøa laø ngöôøi chöùng kieán vöøa laø ngöôøi tham gia vaøo caâu chuyeän => Baùc Hoà hieän leân gaàn guõi, aám aùp 21’ Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc- hieåu vaên baûn II- Ñoïc- tìm hieåu chi tieát vaên baûn:  Baøi thô coù maáy nhaân vaät? 2 nhaân vaät. 1)Tình caûm anh ñoäi vieân ñoái GV:Yeâu caàu HS ñoïc khoå HS ñoïc. vôùi Baùc: 1,2. Laëng leõ beân beáp löûa  Baøi thô keå laïi hai laàn HS suy nghó vaø traû lôøi Veû maët Baùc traàm ngaâm anh ñoäi vieân thöùc daäy nhìn (Cuoái baøi) =>Ngaïc nhieân: trôøi khuya thaáy Baùc Hoà khoâng nguû, laém roài maø Baùc vaãn ngoài theo em vì sao ñaõ khuya “traàm ngaâm” roài maø Baùc vaãn khoâng nguû?  Taïi sao nhaø thô , keå veà HS: Khoâng muoán caâu laàn thöùc giaác thöù nhaát. thöù chuyeän bò truøng laëp. Laàn hai, thöù ba cuûa anh ñoäi thöù ba khoâng chæ laø laàn thöù ba maø coøn coù yù nghóa vieân?(K) laø nhieàu laàn.  Laàn thöùc giaác ñaàu tieân Ñaõ khuya maø Baùc vaãn anh ñoäi vieân nhìn thaáy ngoài “traàm ngaâm” – ngaïc ñieàu gì? Taâm traïng anh luùc nhieân. naøy?(K)  Anh coøn nhìn thaáy Baùc Nheï nhaøng ñi deùm chaên. “Ñoát löûa cho anh naèm laøm gì? (TB) Roài Baùc ñi deùm chaên”.  Taâm traïng cuûa anh ñoäi Xuùc ñoäng. Anh caûm =>Xuùc ñoäng khi chöùng kieán vieân luùc naøy? Anh caûm nhaän ñöôïc söï lôùn lao, vó nhöõng vieäc laøm, haønh ñoäng nhaän ñöôïc ñieàu gì veà con ñaïi nhöng gaàn guõi, noàng cuûa Baùc: ñoát löûa, deùm chaên, ngöôøi cuûa Baùc qua nhöõng aám cuûa Baùc. Haønh ñoäng sôï, nhoùn ñieàu maø anh vöøa chöùng cuûa Baùc gioáng moät ngöôøi kieán? Hình aûnh thô naøo cho meï lo laéng cho con vaø hôn em bieát ñieàu ñoù? (K) caû laø ngöôøi Cha  Caâu thô naøo dieãn taû noãi Thoån thöùc caû noãi loøng. loøng cuûa anh ñoäi vieân?  Töø “thoån thöùc” dieãn taû Xuùc ñoäng, muoán khoùc. -> xuùc ñoäng Trang 4
5. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG noãi loøng gì cuûa anh ñoäi vieân? (TB)  Caâu hoûi “Baùc coù laïnh Tin yeâu, lo laéng – “beà ?” theå hieän tình caûm gì boän, boàn choàn”. cuûa anh ñoäi vieân daønh cho Baùc? Qua nhöõng töø ngöõ naøo? Giaûi nghóa? (TB)  Trong noãi boän beà khoâng  “Baùc vaãn ngoài ñinh yeân ñoù, anh ñoäi vieân tænh ninh” giaác laàn thöù 3, anh ñaõ Hoát hoaûng giaät mình -> Lo troâng thaáy ñieàu gì? (TB) laéng  Töø ngöõ naøo dieãn taû taâm traïng anh luùc naøy? Ñoù laø taâm traïng gì? (K)  Neáu nhö trong laàn thöùc Naèng naëc: “Môøi Baùc daäy thöù nhaát, anh ñaõ thì nguû ” thaàm “Baùc coù laïnh ” thì Loøng vui söôùng meânh laàn naøy anh ñaõ coù lôøi noùi moâng->hieåu thaáu tình caûm vaø cöû chæ gì? (TB) cuûa Baùc, haïnh phuùc.  Giaûi nghóa “naèng naëc”? HS giaûi thích: coá xin cho => Taâm traïng anh ñoäi vieân töø theå hieän taâm traïng gì cuûa baèng ñöôïc ngaïc nhieân, baên khoaên, lo anh ñoäi vieân? (K) Lo laéng ñænh ñieåm. laéng xuùc ñoäng cao ñoä  Theá nhöng Baùc ñaõ giaûi  “Chuù cöù vieäc ” mô maøng nhö naèm trong thích nhö theá naøo? (TB) giaác moäng ñeïp ñeõ, aám aùp vaø  Taâm traïng cuûa anh ñoäi - Hieåu thaáu tình caûm cuûa ñöôïc höôûng söï quan taâm vieân giôø ñaây ñaõ thay ñoåi ra Baùc, haïnh phuùc. chaêm soùc cuûa Baùc. sao? Vì sao? (K)  Qua dieãn bieán taâm HS: thaûo luaän nhoùm => Kính yeâu, bieát ôn vaø traïng cuûa ngöôøi chieán só, haïnh phuùc khi ñöôïc ñoùn em hieåu boä ñoäi ñaõ giaønh nhaän tình thöông cuûa Baùc. cho Ngöôøi nhöõng tình caûm gì? (Nhoùm) Tieát 2 TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG 28’ Tieáp tuïc hoaït ñoäng 2 2)Hình töôïng Baùc Hoà:  Hình aûnh Baùc Hoà qua caùi HS thaûo luaän + Hình daùng, tö theá: nhìn cuûa anh ñoäi vieân ñöôïc + Ngoài laëng yeân - Ngoài Traïng thaùi tónh=> Söï lo mieâu taû, khaéc hoaï qua nhöõng ñinh ninh-Veû maët traàm laéng, chaêm chuù nghó ngôïi chi tieát naøo? (nhoùm) ngaâm-Choøm raâu im phaêng Trang 5
6. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG  Hình daùng, tö theá cuûa Baùc phaéc (Töø laùy) hieän leân qua 2 laàn thöùc giaác I: laëng yeân, veû maët traàm cuûa anh ñoäi vieân? So saùnh? ngaâm. Giaûi nghóa “traàm ngaâm, ñinh II: ngoài ñinh ninh, choøm raâu ninh”? (TB) im phaêng phaéc  Trong daùng ngoài nhö theá, - HS: giaûi thích theo em Baùc Hoà nghó gì? (K) Coù theå ñang chaêm chuù, => Coù söï laëp laïi vaø nhaán GV: Töø tö theá ngoài laëng yeân, nghó ngôïi veà moät ñieàu gì maïnh.-> Bieåu hieän chieàu traàm ngaâm ñaõ chuyeån sang ñoù. saâu taâm traïng. daùng ngoài ñinh ninh, neùt ngoaïi hình ñoù ñaõ bieåu hieän chieàu saâu taâm traïng. Vaø taâm traïng aáy seõ ñöôïc boäc baïch qua cöû chæ vaø haønh ñoäng cuûa Baùc. Vaäy qua töø ngöõ khaéc hoïa HS thaûo luaän nhoùm, phaùt * Taám loøng yeâu thöông hình aûnh Baùc Hoà trong 1 ñeâm bieåu saâu saéc, roäng lôùn cuûa Baùc khoâng nguû giuùp em hieåu ñoái vôùi boä ñoäi, nhaân daân. theâm veà Baùc nhö theá naøo? (Nhoùm) HS ñoïc khoå 4.  Trong nhieàu laàn thöùc giaác, + Cöû chæ, haønh ñoäng:ñoát anh ñoäi vieân ñaõ troâng thaáy löûa, söôûi aám cho Boäi ñoäi +Cöû chæ, haønh ñoäng: taám Baùc coù nhöõng vieäc laøm gì? deùm chaên, nhoùn chaân nheï loøng yeâu thöông, söï toân (TB) nhaøng. troïng naâng niu cuûa Baùc  Giaûi nghóa “deùm chaên”? - HS giaûi thích. ñoái vôùi ngöôøi chieán seõ,  Nhaän xeùt veà ngheä thuaät Choïn chi tieát ñaëc saéc, nhö ngöôøi meï chaêm soùc mieâu taû cuûa taùc giaû? (K) giaûn dò, giaøu söùc gôïi. con.  Nhöõng vieäc laøm cuûa Baùc Cha meï ñoái vôùi con caùi. -> Yeâu thöông, aân caàn. khieán em lieân töôûng ñeán ñoù laø cöû chæ, haønh ñoäng cuûa ai? (TB)  Qua ñoù em caûm nhaän ñöôïc ñieàu gì veà tình caûm cuûa Baùc daønh cho boä ñoäi?(K)  Trong baøi thô, coù 2 laàn HS ñoïc vaø traû lôøi: + Lôøi noùi: söï lo laéng ñoái Baùc ñaùp lôøi anh ñoäi vieân, haõy - Lôøi noùi: “Chuù ngon” vôùi taát caû boä ñoäi vaø nhaân ñoïc? Coù ñieàu gì khaùc bieät Baùc thöông ñoaøn daân coâng daân trong 2 laàn traû lôøi? (K) Laàn 1: traû lôøi vaén taét; Laàn 2: khoâng giaáu ñöôïc noãi loøng.  Em laïi thaáy ñöôïc tình caûm HS suy nghó traû lôøi ->Lo laéng. Trang 6
7. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG gì cuûa Baùc? (K)  Mieâu taû Baùc Hoà qua caùi Thaûo luaän nhoùm: “Boùng =>Giaûn dò, gaànguõi, chaân nhìn vaø taâm traïng cuûa anh Baùc löûa hoàng” ->Baùc lôùn thöïc maø heát söùc lôùn lao ñoäi vieân, taùc giaû ñaõ söû duïng lao, cao caû, tình thöông cuûa pheùp so saùnh, haõy chæ ra? Taùc Baùc ñaõ söôûi aám cho caùc duïng? (nhoùm) anh.  Qua nhöõng neùt mieâu taû ñoù, em caûm nhaän ñöôïc ñieàu gì veà Baùc Hoà? (K) - YÙ nghóa khoå thô cuoái HS ñoïc vaø neâu Cuoái cuøng thì nguyeân nhaân khoâng nguû qua nhieàu ñeâm cuûa Baùc ñaõ ñöôïc giaûi thích.  Theo taùc giaû, Baùc khoâng nguû vì Vì leõ thöôøng tình, Baùc laø “ Vì moät leõ laø Hoà Chí sao? (TB) Hoà Chí Minh. Minh”  Em hieåu ñöôïc ñieàu gì qua HS: Ñaây chæ laø moät ñeâm -> Lo laéng, yeâu thöông caùch giaûi thích ñoù? (K) trong voâ soá ñeâm khoâng cho moïi ngöôøi laø ñieàu GV: Ñoïc moät soá baøi thô maåu nguû cuûa Ngöôøi, cuoäc ñôøi luoân thöôøng tröïc trong chuyeän veà Baùc Baùc ñaõ daønh troïn veïn cho Baùc. toå quoác ñoù laø leõ soáng cuûa ngöôøi “Naâng niu chæ queân mình” 15’ HÑ 3 Höôùng daãn HS cuûng coá toång keát, luyeän taäp III- Toång keát:  Theå thô cuûa baøi thô naøy? Thô naêm chöõ. 1/ Ngheä thuaät: (TB) - Theå thô naêm chöõ keát GV: coù nguoàn goác töø haùt daëm hôïp töï söï, mieâu taû vaø Ngheä – Tónh; vaàn lieàn ôû chöõ bieåu caûm: SGK. cuoái doøng 2,3; chöõ cuoái cuûa + Moãi khoå 4 doøng. doøng cuoái khoå vaàn vôùi chöõ +Thöôøng duøng trong nhöõng cuoái cuûa doøng cuoái khoå tieáp. baøi thô coù yeáu toá töï söï.  Taùc duïng cuûa theå thô naøy? Thích hôïp loái keå chuyeän, - Ngheä thuaät keå chuyeän: (K) gaàn guõi, giaûn dò Löïa choïn , söû duïng lôøi thô  Neùt ngheä thuaät ñoäc ñaùo HS: Chi tieát chaân thöïc, caûm giaûn dò, coù hình aûnh theå trong keå chuyeän nöõa laø gì? ñoäng. hieän tình caûm töï nhieân, chaân thaønh. Tìm nhöõng töø laùy trong baøi HS: tìm töø laùy vaø phaân - Söû duïng töø laùy taïo giaù trò vaø cho bieát giaù trò bieåu caûm tích: gôïi hình vaø bieåu caûm, cuûa 1 soá töø laùy maø em cho laø + Traàm ngaâm, xô xaùc, khaéc hoaï hình aûnh cao ñeïp ñaëc saéc. (K) ñinh ninh, phaêng phaéc, veà Baùc Hoà kính yeâu. loàng loäng taêng giaù trò Trang 7
8. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG mieâu taû taïo hình. + Mô maøng, thaàm thì, naèng naëc taêng giaù trò bieåu caûm dieãn taû cuï theå traïng thaùi tình caûm, caûm xuùc.  Baøi thô giuùp em hieåu Taám loøng yeâu thöông saâu 2/ Noäi dung: ÑNBKN theâm ñöôïc ñieàu gì veà tình saéc, roäng lôùn cuûa Baùc ñoái theå hieän taám long yeâu caûm cuûa Baùc ñoái vôùi quaân, vôùi boä ñoäi, nhaân daân; thöông bao la cuûa BH vôùi daân vaø tình caûm cuûa ñoái vôùi Tình caûm kính yeâu caûm boä ñoäi vaø nhaân daân, tình Baùc? (TB) phuïc cuûa caùc chieán só ñoái caûm kính yeâu caûm phuïc vôùi Baùc. cuûa boä ñoäi, nhaân daân ta ñoái vôùi Baùc. - HS ñoïc 4/ Luyeän taäp: -GV: Höôùng daãn HS luyeän - Ñoïc dieãn caûm baøi thô taäp, ñoïc dieãn caûm baøi thô 4/ Daën doø hs chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: (2’) *Baøi cuõ: -Naém chaéc noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi. - Tìm hieåu kó hoaøn caûnh saùng taùc baøi thô. Laøm baøi taäp soá 2 -Hoïc thuoäc loøng baøi thô. Söu taàm moät soá baøi thô noùi leân tình caûm cuûa nhaân daân ñoái vôù BH. *Baøi môùi:Chuaån bò cho baøi: Kieåm tra vaên 1 tieát. OÂn laïi nhöõng kieán thöùc vaên töø ñaàu HK II ñeán nay. Tieát 95: Aån duï IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: Trang 8
9. Baøi 23 Ngaøy soaïn: 21-02-2018 Tieát 95 Tiảng Viảt: ảN Dả I.MUC TIÊU: *.Giuùp hoïc sinh: -Naém ñöôïc khaùi nieäm aån duï, caùc kieåu aån duï ; Taùc duïng cuûa pheùp aån duï; Bieát vaän duïng kieán thöùc aån duï vaøo vieäc ñoïc-hieåu vaên baûn vaø vieát baøi vaên mieâu taû. 1.Kieán thöùc: Khaùi nieäm aån duï, caùc kieåu aån duï ; Taùc duïng cuûa pheùp aån duï 2.Kó naêng: Reøn luyeän kó naêng nhaän bieát vaø phaân tích ñöôïc yù nghóa cuõng nhö taùc duïng cuûa pheùp tu töø aån duï trong thöïc teá söû duïng tieáng Vieät. Böôùc ñaàu taïo ra ñöôïc moät soá kieåu aån duï ñôn giaûn trong vieát noùi. * KNS: Ra quyết định, giao tiếp lựa chọn phép ẩn dụ phù hợp với thực tiễn 3.Thaùi ñoä: Töø ñoù giaùo duïc cho HS loøng say meâ tìm toøi söï phong phuù trong söû duïng TV. II-CHUAÅN BÒ: 1) Chuaån bò cuûa giaùo vieân: - Ñoïc baøi hoïc SGK, soạn bài. tìm moät soá VD veà pheùp aån duï. 2) Chuaån bò cuûa HS: - Ñoïc baøi hoïc SGK, soaïn baøi, baûng nhoùm, buùt daï. III)HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: 1/ OÅn ñònh tình hình lớp: 1’: Kieåm tra sæ soá-veä sinh-taùc phong-söï chuaån bò cuûa HS 2/ Kieåm tra baøi cuõ: (5’)  Caâu hoûi: Nhaân hoaù laø gì? Laáy ví duï vaø cho bieát kieåu nhaân hoaù? Taùc duïng?  Dự kiến trả lời: Nhaân hoaù: goïi taû con vaät, caây coái, ñoà vaät, baèng nhöõng töø ngöõ ñeå goïi, taû con ngöôøi; laøm cho theá giôùi loaøi vaät, caây coái, ñoà vaät, trôû neân gaàn guõi vôùi con ngöôøi, bieåu thò tình caûm, suy nghó cuûa con ngöôøi. HS cho VD vaø phaân tích taùc duïng. 3/ Giaûng baøi môùi: Giôùi thieäu baøi: (1’) Tieáng Vieät cuûa chuùng ta coù raát nhieàu bieän phaùp tu töø: nhaân hoaù, so saùnh, aån duï, hoaùn duï, thaäm xöng vieäc söû duïng caùc bieän phaùp tu töø naøy ñaõ taïo neân hieäu Trang 9
10. quaû tích cöïc cho vieäc dieãn ñaït. Hoâm nay, chuùng ta seõ ñi vaøo tìm hieåu bieän phaùp tu töø thöù ba: Moät pheùp tu töø so saùnh, nhöng khoâng phaûi so saùnh nhö ta ñaõ hoïc qua maø laø so saùnh ngaàm hay noùi chính xaùc hôn laø aån duï. Tieán trình bài daïy: TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG 12’ Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS tìm hieåu khaùi nieäm vaø taùc I/Aån duï laø gì? duïng cuûa aån duï. GV treo baûng phuï coù ghi HS ñoïc Xeùt VD: Khoå thô trong ñoaïn thô. baøi “Ñeâm nay Baùc khoâng  Cuïm töø “ngöôøi cha” duøng Baùc Hoà. nguû” cuûa Minh Hueä ñeå chæ ai? (TB)  Vì sao coù theå ví ñöôïc nhö Baùc vaø cha coù nhöõng phaåm + Ngöôøi cha: chæ Baùc Hoà vaäy? (K) chaát gioáng nhau (tuoåi taùc, tình vì coù nhöõng neùt töông thöông, söï chaêm soùc). ñoàng.  Neáu laø pheùp so saùnh thì seõ Baùc Hoà nhö ngöôøi cha. Ghi nhôù: AÅn duï laø pheùp noùi nhö theá naøo? (TB) Veá A Veá B tu töø goïi teân söï vaät, hieän  Caùch theå hieän hai coù gì Vaéng veá A. Khoâng ñoái töôïng naøy baèng teân söï khaùc vôùi so saùnh? (K) chieáu maø goïi teân söï naøy vaät, hieän töôïng khaùc coù GV: Ñoù laø aån duï. baèng teân söï vaät khaùc coù neùt neùt töông ñoàng vôùi noù.  Theá naøo laø aån duï? (TB) töông ñoàng  Noùi “Baùc Hoà coù maùi toùc Ñoaïn thô hay hôn. Vì baïc ” so vôùi noùi nhö trong “Ngöôøi cha” gôïi leân ñöôïc -Laøm taêng söùc gôïi hình, khoå thô, caùch noùi naøo hay hình aûnh Baùc traøn ñaày yeâu gôïi caûm. hôn? Vì sao? (K) thöông traùch nhieäm ñoái vôùi  Aån duï coù taùc duïng gì? (TB) anh boä ñoäi.  So saùnh laø gì? Giöõa so Ñeàu tìm ñeán moät söï vaät coù saùnh vaø aån duï coù gì gioáng, neùt töông ñoàng. Nhöng trong khaùc nhau? (K) aån duï söï vaät, söï vieäc ñöôïc so saùnh bò giaáu ñi. GV: Nhôø vaäy maø söùc gôïi hình vaø söï ñoäc ñaùo trong dieãn ñaït ñöôïc bieåu hieän raát roõ.  Laáy ví duï cho pheùp aån duï?  “Laën loäi thaân coø ”. 12’ Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS tìm hieåu caùc kieåu aån duï. II/ Caùc kieåu aån duï: GV treo baûng phuï coù ghi VD HS ñoïc. Xeùt VD: Höôùng daãn HS tìm ra moái HS thaûo luaän nhoùm, phaùt bieåu a. Löûa hoàng – “maøu ñoû”: quan heä giöõa veá A (söï vaät, töông ñoàng veà hình aûnh hieän töôïng ñöôïc bieåu thò), giöõa caùc söï vaät. veá B (söï vaät, hieän töôïng b. Thaép-“nôû hoa”: töông ñöôïc neâu ra) (Nhoùm) ñoàng veà caùch thöùc thöïc  Chæ ra hình aûnh aån duï Thaép leân löûa hoàng. hieän trong caâu a. c. Ngöôøi cha-“Baùc Hoà”: Trang 10
11. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG  “Löûa hoàng” khieán em töông ñoàng veà phaåm hình dung ñeán ñaëc ñieåm gì Maøu saéc. Vì coù söï töông chaát. cuûa haøng raâm buït? Vì sao? ñoàng veà hình thöùc. d. naéng gioøn tan- söï töông ñoàng veà caûm giaùc.  Goïi teân caùc aån duï ñoù?  “Thuyeàn veà coù nhôù beán Coù 4 kieåu: Laáy ví duï? ” -Aån duï hình thöùc.  “Thaép” khieán em lieân Nôû hoa. Vì caùch thöùc thöïc töôûng ñeán ñaëc ñieåm gì cuûa hieän haønh ñoäng gioáng nhau. haøng raâm buït? Vì sao?  Goïi teân caùc aån duï ñoù? -Aån duï caùch thöùc. Laáy ví duï?  “Ngöôøi cha” chính laø Coù söï töông ñoàng veà -Aån duï phaåm chaát. Baùc, taùc giaû lieân töôûng ñöôïc phaåm chaát nhö vaäy nhôø vaøo ñieàu kieän naøo?Goïi teân caùch aån duï?  Chæ ra hình aûnh aån duï  “Naéng gioøn tan” trong caâu b.  Coù theå neám ñöôïc vò cuûa -Aån duï chuyeån ñoåi caûm naéng khoâng? Vaäy aån duï ôû giaùc. ñaây döïa vaøo ñaâu? Goïi teân?  Coù taát caû bao nhieâu kieåu HS neâu aån duï? Keå teân. (TB) 12’ Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn HS cuûng coá, luyeän taäp. III-Luyeän taäp:  Theo em aån duï laø gì? Coù - Neâu khaùi nieäm vaø caùc kieåu maáy kieåu aån duï? (TB) aån duï . + Yeâu caàu HS ñoïc ghi nhôù, - Ñoïc ghi nhôù hoïc thuoäc ghi nhôù Y/c HS ñoïc BT1 vaø thöïc HS ñoïc vaø thöïc hieän BT1 1/So saùnh 3 caùch dieãn hieän. Caùch 2,3 taïo tính hình ñaït: töôïng, bieåu caûm. Rieâng 1:Dieãn ñaït bình thöôøng caùch 3 coù tính haøm suùc. 2: so saùnh 3: aån duï Yeâu caàu HS ñoïc baøi taäp 2 HS ñoïc baøi taäp 2 vaø thöïc 2/Hình aønh aån duï vaø neùt vaø thöïc hieän theo nhoùm. hieän theo nhoùm. töông ñoàng: + Thöøa höôûng thaønh quaû do a)Aên quaû: ngöôøi khaùc ñem laïi. +Ngöôøi ñi tröôùc, taïo thaønh Keû troàng caây: quaû. +Hoaøn caûnh xaáu b)Möïc: +Hoaøn caûnh toát, ngöôøi toát. Ñeøn: +Ngöôøi ra ñi. c)Thuyeàn: Trang 11
12. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG + Ngöôøi ôû laïi. Beán: + Baùc Hoà ñem laïi cho daân d)Maët trôøi trong laêng: toäc cuoäc soáng aám no. Yeâu caàu HS ñoïc baøi taäp 3 HS ñoïc baøi taäp 2 vaø thöïc 3/Nhöõng aån duï chuyeån vaø thöïc hieän. hieän. ñoåi caûm giaùc, taùc duïng -Moät thöù muøi muøi taøn ngaäp -Muøi moà hoâi chaûy: trong khoâng gian, ai cuõng -Rôi moûng: coù theå caûm nhaän ñöôïc. -Mieâu taû tieáng rôi baèng caûm giaùc, tinh teá, söï lieân töôûng môùi laï. Taïo neân söùc gôïi veà hình aûnh vaø tieáng laù rôi. GV ñoïc. HS vieát 4/Vieát chính taû. GV chaám moät soá baøi, nhaän xeùt, söûa chöõa. 4/ Daën doø hs chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: (2’) *Baøi cuõ: -Naém chaéc khaùi nieäm aån duï , taùc duïng vaø kieåu aån duï . -Hoaøn taát caùc baøi taäp vaøo vôû; vieát ñoaïn vaên coù söû duïng pheùp aån duï . *Baøi môùi:Chuaån bò cho baøi: Hoaùn duï. +Ñoïc ví duï. +Tìm hieåu khaùi nieäm hoaùn duï vaø caùc kieåu hoaùn duï. +Taäp phaân tích taùc duïng. Tieát 96: Luyeän noùi veà vaên mieâu taû IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: . Trang 12
13. Baøi 23 Ngaøy soaïn : 21-02-2018 Tieát 96 Tảp làm văn: Luyản nói vả văn miêu tả I.MỤC TIÊU *.Giuùp hoïc sinh: - Cuûng coá phöông phaùp laøm baøi vaên taû ngöôøi: Laäp daøn yù, döïa vaøo daøn yù ñeå phaùt trieån thaønh baøi noùi. - Reøn kó naêng noùi theo daøn baøi. 1.Kieán thöùc: Phöông phaùp laøm baøi vaên taû ngöôøi; caùch trình baøy mieäng moät ñoaïn (baøi) vaên mieâu taû: noùi döïa theo daøn baøi ñaõ chuaån bò 2.Kó naêng: -Reøn luyeän kó naêng saép xeáp nhöõng ñieàu quan saùt vaø löïa choïn theo moät thöù töï hôïp lí. -Laøm quen vôùi vieäc trình baøy mieäng tröôùc taäp theå: noùi roõ raøng, maïch laïc, bieåu caûm. - Trình baøy tröôùc taäp theå baøi vaên mieâu taû moät caùch töï tin. 3.Thaùi ñoä: Töø ñoù giuùp HS coù tính maïnh daïn khi trình baøy moät vaán ñeà tröôùc taäp theå II-CHUAÅN BÒ: 1) Chuaån bò cuûa giaùo vieân: - Ñoïc baøi hoïc SGK, tham khaûo tö lieäu veà Baùc Hoà. 2) Chuaån bò cuûa HS: - Ñoïc baøi hoïc SGK, chuaån bò daøn yù noùi theo yeâu caàu cuûa GV. III)HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: 1/ OÅn ñònh tình lớp: 1’: Kieåm tra sæ soá-veä sinh-taùc phong-söï chuaån bò cuûa HS 2/ Kieåm tra baøi cuõ: (3’) Kieåm tra daøn yù noùi cuûa HS ñaõ chuaån bò ôû nhaø 3/ Giaûng baøi môùi: Trang 13
14. Giôùi thieäu baøi: (1’) Caùch laøm moät baøi caùc theå loaïi vaên mieâu taû trong nhöõng tieát tröôùc caùc em ñaõ roõ, tieát hoïc naøy seõ giuùp chuùng ta coù theå trình baøy mieäng moät baøi mieâu taû tröôùc lôùp döôùi daïng moät daøn baøi. Tieán trình bài daïy: TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG 8’ Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS chuaån bò noäi dung baøi noùi. I- Chuaån bò: GV goïi moät HS trình baøy HS trình baøy theo trình töï Ñeà 1: “Xong baøi giaûng theo caâu hoûi sau: buoåi hoïc thôøi gian. guø thaät kheõ” .Töø ñoaïn hoâm nay caùc em ñaõ laøm Choïn vò trí trình baøy, trình vaên treân haõy taû laïi quang nhöõng gì? baøy baèng lôøi noùi vôùi aâm caûnh lôùp hoïc trong Buoåi neâu leân muïc ñích, yeâu löôïng ñuû nghe, löu loaùt, hoïc cuoái cuøng. caàu cuûa buoåi hoïc maïch laïc, töï tin. Bieát nhaän Ñeà 2: Töø truyeän Buoåi xeùt phaàn trình baøy cuûa baïn. hoïc cuoái cuøng, em haõy taû GV goïi HS ñoïc laïi 3 baøi taäp laïi baèng mieäng cho caùc trong SGK/ 71. Giaûi thích HS ñoïc. baïn nghe hình aûnh thaày yeâu caàu töøng baøi taäp? Ha-men. GV ghi ñeà. GV höôùng daãn HS traû lôøi caùc caâu hoûi ñeå tìm yù. 30’ Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS thöïc haønh xaây döïng daøn II- Thöïc haønh: yù vaø luyeän noùi. 1- Nhoùm daõy phaûi töï hoaøn HS hoaøn chænh laïi daøn baøi Daøn baøi 1: chænh laïi daøn baøi cuûa ñeà .1 ñaõ laäp ôû nhaø. a)Môû baøi: Giôùi thieäu Nhoùm daõy traùi töï hoaøn chænh hoaøn caûnh dieãn ra buoåi laïi daøn baøi cuûa ñeà 2. hoïc cuoái cuøng. b)Thaân baøi: -Khoâng khí lôùp hoïc: im phaêng phaéc, tieáng ngoøi buùt, tieáng caùnh bay cuûa nhöõng con boï döøa, gioù thoåi bay nhöõng tôø maãu -Quang caûnh lôùp hoïc: treo ñaày nhöõng tôø maãu vieát chöõ ñeïp, troø nhoû caëm cuïi vieát, boï döøa bay vaøo -Beân ngoaøi lôùp hoïc: tieáng chim boà caâu, aùnh naéng, saân tröôøng c)Keát baøi: Suy nghó cuûa em veà quang caûnh buoåi hoïc Trang 14
15. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS NOÄI DUNG naøy. GV yeâu caàu 4 HS ñoïc daøn HS ñoïc. Daøn baøi 2: baøi cuûa 2 ñeà treân. a)Môû baøi: Giôùi thieäu GV nhaän xeùt vaø ñöa ra daøn thaày Ha-men trong buoåi baøi ñònh höôùng. hoïc cuoái cuøng. GV: ñeà 2 caàn laøm noåi baät söï b)Thaân baøi: khaùc bieät cuûa thaày Ha-men -Ngoaïi hình: trang phuïc, trong buoåi hoïc cuoái cuøng vôùi neùt maët (khaùc vôùi ngaøy ngaøy thöôøng. thöôøng), voùc ngöôøi, Löu yù: ñaây chæ laø daøn baøi khuoân maët, maùi toùc ñònh höôùng, GV hoaøn toaøn -Nhöõng cöû chæ, haønh toân troïng vaø khuyeán khích ñoäng, gioïng noùi coù gì söï saùng taïo cuûa HS. khaùc thöôøng? -Tính caùch: nhöõng bieåu hieän tình caûm ñoái vôùi tieáng noùi, ñoái vôùi hoïc sinh, tính tình, yeâu thích caâu caù a) Keát baøi: Suy nghó cuûa em veà thaày Ha-men Yeâu caàu HS taäp noùi trong 1 HS noùi, nhoùm laéng nghe, nhoùm theo daøn baøi ñaõ coù. nhaän xeùt, töï söûa chöõa. GV vieân ñeán töøng nhoùm ñeå söûa chöõa. Yeâu caàu nhoùm cöû ñaïi dieän HS nhoùm khaùc nhaän xeùt. laàn löôït leân noùi tröôùc lôùp. GV nhaän xeùt, söûa chöõa. 4/ Daën doø hs chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: (2’) *Baøi cuõ: -Tieáp tuïc töï luyeän noùi ôû nhaø. Tìm caùc VB mieâu taû khaùc ñx ñöôïc hoïc, gaïch chaân caùc yù chính vaø mieâu taû baèng lôøi. -Laäp daøn yù vaø luyeän noùi ñeà 3 sgk. *Baøi môùi:Chuaån bò cho baøi:Traû baøi laøm vaên taû caûnh vieát ôû nhaø. +Baøi vieát laïi. +Nhöõng caâu hoûi thaéc maéc. Tieát 97: Kieåm tra vaên IV-RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: Trang 15
16. Trang 16