Giáo án Toán Lớp 9 - Tiết 23+24 - Năm học 2019-2020 - Lục Đức Bình

Nội dung text: Giáo án Toán Lớp 9 - Tiết 23+24 - Năm học 2019-2020 - Lục Đức Bình

1. Giáo án đại 9 Năm học 2018 – 2019 Ngày soạn: 27/10/2018 Tiết 23: ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU I.Mục tiêu : 1. Kiến thức: Nắm vững điều kiện để hai đường thẳng y = ax + b ( a 0) và y = a’x + b’ (a’ 0) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 2. Kỹ năng: Nhận biết được vị trí tương đối của hai đường thẳng y = ax + b ( a 0) và y = a’x + b’ (a’ 0). HS biết vận dụng lý thuyết vào việc giải các bài toán tìm giá trị của các tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 3. Thái độ: Tích cực, hợp tác tham gia hoạt động học. 4.Định hướng phát triển năng lực : Năng lực tự học, năng lực tư duy, năng lực tính toán II. Phương pháp và kỹ thuật dạy học: 1. Phương pháp : Nêu vấn đề, gợi mở, vấn đáp 2. Kỹ thuật : Hoạt động nhóm, cá nhân. 3. Tích hợp : Trình chiếu PPT III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: - GV: - HS: IV-Tiến trình bài giảng 1. Kiểm tra bài cũ Dạy nội dung bài mới Hoạt động của giáo viên và HS Nội dung Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: - Vẽ y = 2x + 3 Vẽ đồ thị hàm số y = 2x + 3 và + Điểm cắt trục tung: P (0;3) 3 y = 2x – 2 trên cùng mặt phẳng Oxy + Điểm cắt trục hoành: Q ( ;0 ) 2 - Vẽ y = 2x – 2 + Điểm cắt trục tung: P( 0; -2) + Điểm cắt trục hoành: Q (1;0) y y = 2x + 3 3 y = 2x - 2 1,5 O 1 x Giáo viên: Lục Đức Bình Trường Trưng Vương -2
2. Giáo án đại 9 Năm học 2018 – 2019 Hoạt động2: 1 : Đường thẳng song song 1 : Đường thẳng song song phần kiểm tra bài cũ em có nhận xét gì về ? 1 ( sgk ) hai đường thẳng y = 2x + 3 và y = 2x – 2 hai đường thẳng y = 2x + 3 và y = 2x – 2 song song với nhau vì cùng song song với đường - Hai đường thẳng y = ax + b ( a 0 ) và thẳng y = a’x + b’ ( a’ 0) song song với nhau y = 2x khi nào vì sao ? * Nhận xét ( sgk ) - Khi nào thì hai đường thẳng y = ax + b và *Kết luận ( sgk ) y = a’x + b’ trùng nhau ? vì sao ? y = ax + b ( a 0) - Vậy ta có kết luận gì ? và y = a’x + b’ ( a’ 0) + song song: a = a’ và b b’ + Trùng nhau : a = a’ và b = b’ Hoạt động 3: - GV treo bảng phụ vẽ sẵn ba đồ thị hàm số 2 : Đường thẳng cắt nhau trên sau đó gọi HS nhận xét. ? 2 ( sgk ) - Hai đường thẳng nào song song với nhau - Hai đường thẳng y = 0,5 x + 2 và y = 0,5x – 1 ? so sánh hệ số a và b của chúng. song song với nhau vì a = a’ và b b’ . - Hai đường thẳng nào cắt nhau ? so sánh - Hai đường thẳng y = 0,5x+2; ( y = 0,5 x – 1) hệ số a của chúng. và y = 1,5 x + 2 cắt nhau . - Vậy em có thể rút ra nhận xét tổng quát * Kết luận ( sgk ) như thế nào ? y = ax + b ( a 0 ) và y = a’x + b’ ( a’ 0 ) cắt nhau khi và chỉ khi a a’ . Chú ý : khi a a’ và b = b’ hai đường thẳng cắt nhau tại một điểm trên trục tung có tung độ là b Hoạt động 4: 3 : Bài toán áp dụng Tìm hế số a : b của hai đường thẳng Bài toán ( sgk ) - Hai đường thẳng cắt nhau khi nào ? Từ Giải : đó ta có điều gì ? Lập a a’ sau đó giải pt a) Hàm số y = 2mx + 3 có a = 2m và b = 3 tìm m . Hàm số y = ( m +1)x+2 có a’= m + 1 và b’=2 Hàm số trên là hàm bậc nhất a 0 và a’ 0 2m 0 và m + 1 0 m 0 và m - 1 Giáo viên: Lục Đức Bình Trường Trưng Vương
3. Giáo án đại 9 Năm học 2018 – 2019 - Hai đường thẳng song song với nhau khi Để hai đường thẳng trên cắt nhau a a’ nào ? thoả mãn điều kiện gì ? từ đó lập pt Tức là: tìm m. 2m m + 1 m 1 - Gợi ý : Dựa vào công thức của hai hàm Vậy với m 0, m - 1 và m 1 thì hai đồ thị số trên xác định a , a’ và b , b’ sau đó theo hàm số trên cắt nhau. điều kiện của hàm số bậc nhất tìm m để a b) Để hai đường trên song song với nhau 0 và a’ 0 . Từ đó kết hợp với điều kiện a = a’ và b b’ cắt nhau và song song của hai đường Theo bài ra ta có b = 3 và b’ = 2 b b’ thẳng ta tìm m. Vậy hai đường trên song song khi và chỉ khi a = a’ Tức là : 2m = m +1 m = 1 Kết hợp với các điều kiện trên m = 1 là giá trị cần tìm. 3.Củng cố Nắm chắc điều kiện để hai đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau. 4.Hướng dẫn về nhà Bài tập về nhà: 21-24 tr 54;55 sgk. V. Rút Kinh nghiệm Giáo viên: Lục Đức Bình Trường Trưng Vương
4. Giáo án đại 9 Năm học 2018 – 2019 Ngày soạn: 27/10/2018 Tiết 24: ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU(tt) I.Mục tiêu : 1. Kiến thức: Học sinh được củng cố điều kiện để hai đường thẳng y = ax + b ( a 0 ) và y = a’x + b’ (a’ 0 ) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 2. Kỹ năng: HS biết xác định các hệ số a, b trong các bài toán cụ thể. Rèn kỹ năng vẽ đồ thị hàm số bậc nhất. Xác định được giá trị của các tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 3. Thái độ: Tích cực, hợp tác tham gia hoạt động học. 4.Định hướng phát triển năng lực : Năng lực tự học, năng lực tư duy, năng lực tính toán II. Phương pháp và kỹ thuật dạy học: 4. Phương pháp : Nêu vấn đề, gợi mở, vấn đáp 5. Kỹ thuật : Hoạt động nhóm, cá nhân. 6. Tích hợp : Trình chiếu PPT III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: - GV: - HS: IV-Tiến trình bài giảng 2. Kiểm tra bài cũ Dạy nội dung bài mới Hoạt động của giáo viên và HS Nội dung Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ Học sinh - Nêu điều kiện để hai đường thẳng Nêu điều kiện để hai đường thẳng y = ax+b ( a 0 ) và y = a’x + b’ ( a’ 0 ) cắt y = ax + b ( a 0 ) và y = a’x + b’ nhau, song song với nhau, trùng nhau (a’ 0 ) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. Hoạt động2: Luyện tập bài tập 23 ( sgk – 55 ) Giải bài tập 23 ( sgk – 55 ) - Để xác định hệ số b ta phải thay giá Cho y = 2x + b . Xác định b. trị của x và y vào đâu để tìm. Dựa theo a)Đồ thị hàm số cắt trục tung tại điểm có tung độ điều kiện nào ? bằng –3 với x = 0 thì y = -3 . Thay vầo công thức của hàm số ta có: Giáo viên: Lục Đức Bình Trường Trưng Vương
5. Giáo án đại 9 Năm học 2018 – 2019 - Đồ thị hàm số cắt trục tung Giá trị -3 = 2 . 0 + b b = -3 của x và y là bao nhiêu ? Vậy với b = -3 thoả mãn điều kiện đề bài. - Hãy thay x = 0 và y =-3 vào công thức b) Vì đồ thị của hàm số đi qua điểm A (1;5) của hàm số để tìm b Toạ độ điểm A phải thoả mãn công thức của hàm - Đồ thị hàm số đi qua điểm A (1;5) số y = 2x + b ta có x = ? ; y = ? Thay vào công thức Thay x = 1; y = 5 vào công thức của hàm số ta có của hàm số ta có gì ? 5 = 2.1 + b b = 3. bài tập 24 ( sgk – 55 ) Vậy với b = 3 thì đồ thị của hàm số đi qua điểm A - Hai đường thẳng cắt nhau cần có ( 1;5) điều kiện gì ? Từ đó ta có đẳng thức Giải bài tập 24 ( sgk – 55 ) nào ? tìm được m bằng bao nhiêu ? Cho y = 2x + 3k và y = (2m +1)x + 2k – 3 . - HS làm bài GV nhận xét sau đó chốt Để hàm số y = ( 2m + 1)x + 2k – 3 là hàm số bậc lại cách làm. 1 nhất ta phải có : a 0 2m + 1 0 m . - Tương tự với điều kiện hai đường 2 thẳng song song, trùng nhau ta suy ra a) Để hai đường thẳng trên cắt nhau a a’. Hay được các đẳng thức nào ? từ đó tìm 1 ta có: 2 2m + 1 2m 1 m được gì ? 2 1 - GV cho HS làm tương tự với các Vậy với m (I)thì hai đường thẳng trên cắt nhau điều kiện song song, trùng nhau 2 HS đi tìm m và k. b)Để hai đường thẳng trên song song ta phải có: a = a’ và b b’ . hay ta có: 1 2 2m 1 m 2 (II) 3k 2k 3 k 3 Vậy với m và k thoả mãn điều kiện (II) thì hai đường thẳng trên song song. c) Để hai đường thẳng trên trùng nhau ta phải có: a = a’ và b = b’. Từ hai điều kiện (I) và (II) ta suy 1 ra m ;k 3 thì hai đường thẳng trên trùng 2 nhau. Giải bài tập 25 ( sgk – 55 ) 2 - Vẽ y = x 2 : + Điểm cắt trục tung B(0;2) 3 bài tập 25 ( sgk – 55 ) + Điểm cắt trục hoành: A(-3;0) 3 -HS nêu cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất Vẽ y = x 2 + Điểm cắt trục tung B(0;2) sau đó lấy giấy kẻ ô vuông để vẽ hai đồ 2 thị của hai hàm số trên. + Điểm cắt trục hoành D ( 4 ;0) 3 Giáo viên: Lục Đức Bình Trường Trưng Vương
6. Giáo án đại 9 Năm học 2018 – 2019 - Gợi ý: Xác định điểm cắt trục tung và điểm cắt trục hoành của mỗi đồ thị hàm số, sau đó xẽ đồ thị HS. -3 4 g x = x+2 2 - GV cho HS làm ra giấy kẻ ô vuông 2 f x = x+2 3 sau đó treo bảng phụ kẻ sẵn ô vuông để HS lên bảng làm bài. B 2 -3 D 4 3 3.Củng cố - Nêu điều kiện để hai đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau. - Xem lại các ví dụ và bài tập đã chữa giải các bài tập trong sgk trang 54,55 4.hướng dẫn về nhà - BT 21 ( sgk ) – viết điều kiện song song, cắt nhau. Từ đó suy ra giá trị cần tìm. V. Rút Kinh nghiệm Giáo viên: Lục Đức Bình Trường Trưng Vương