Bài giảng môn học Ngữ văn 8 - Bài 15: Đập đá ở Côn Lôn

Nội dung text: Bài giảng môn học Ngữ văn 8 - Bài 15: Đập đá ở Côn Lôn

1. VỀ DỰ HỘI GIẢNG CẤP THÀNH PHỐ 2006-2007 GIÁO VIÊN : LÊ ANH TUẤN TRƯỜNG THCS THỐNG NHẤT 1
2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ 2 HOÛI? Ñoïc thuoäc dieãn caûm baøi thô “ Vaøo nhaø nguïc Quaûng Ñoâng caûm taùc”. Neâu sô löôïc taùc giaû. PHAN BỘI CHÂU ( 1867- 1940) Tên thuở nhỏ là Phan văn San tên thật là Sào Nam . Người làng Đan Nhiệm nay xaõ Nam Hoaø, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. -OÂng laø moät nhaø yeâu nöôùc, nhaø caùch maïng lôùn nhaát cuûa daân toäc ta trong voøng hai möôi naêm ñaàu TK XX
3. KIEÅM TRA BAØI CUÕ HOÛI? Bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của Phan Bội Châu được sáng tác trong hoàn cảnh nào. A. Khi tác giả chuẩn bị đi tìm đường cứu nước ở nước ngoài. B.B. Khi tác giả đang hoạt động ở nước ngoài C.C. Khi tác giả đang lãnh đạo các cuộc khởi nghĩa trong nước. D. D.Khi Khi tác t ácgiả giả đang đang bị bịgiam giam hãm hãm trong trong tù tùngục ngục. . O 3
4. KIEÅM TRA BAØI CUÕ ? Hoïc xong baøi thô “Vaøo nhaø nguïc Quaûng Ñoâng caûm taùc”,em hieåu gì veà giaù trò noäi dung vaø hình thöùc vaên baûn naøy. Traû lôøi: Ngheä thuaät: Lôøi thô bieåu caûm tröïc tieáp, gioïng ñieäu haøo huøng trong theå thô thaát ngoân baùt cuù Noäi dung: Phaûn aùnh phong thaùi ung dung, laïc quan, khí phaùch kieân cöôøng vaø loøng tin maõnh lieät vaøo söï nghieäp cöùu nöôùc cuûa ngöôøi yeâu nöôùc trong choán lao tuø thöïc daân ñeá quoác 4
5. TUAÀN 15– TIEÁT 58 – VAÊN BAÛN Laøm trai ñöùng giöõa ñaát Coân Loân Löøng laãy laøm cho lôû nuùi non. Xaùch buùa ñaùnh tan naêm baûy ñoáng Ra tay ñaäp beå maáy traêm hoøn. Thaùng ngaøy bao quaûn thaân saønh soûi Möa naéng caøng beàn daï saét son. Nhöõng keû vaù trôøi khi lôõ böôùc Gian nan chi keå vieäc con con! PHAN CHAÂU TRINH 6
6. I .Sô löôïc taùc giaû vaø taùc phaåm 1/ Taùc giaû: H: Haõy giôùi thieäu sô löôïc taùc giaû baøi thô ? -Phan Chaâu Trinh (1872 -1926) ,hieäu laø Taây Hoà, bieät hieäu Hi Maõ, queâ ôû laøng Taây loäc,huyeän Haø Ñoâng (nay laø thoân Taây Hoà , xaõ Tam Phöôùc, huyeän Tam kì) tænh Quaûng Nam. -OÂng laø moät chieán só yeâu nöôùc, moät nhaø caùch maïng loãi laïc nhöõng naêm ñaàu theá kæ XX. 7
7. 2/Taùc phaåm:Baøi thô ra ñôøi trong hoaøn caûnh naøo? Baøi thô baèng chöõ Noâm ñöôïc laøm trong luùc oâng cuøng caùc tuø nhaân khaùc bò baét lao ñoäng khoå sai ñaäp ñaù (1908 – 1910) treân Coân Ñaûo (Coân Loân) -moät hoøn ñaûo nhoû ôû mieàn ñoâng nam nöôùc ta, caùch bôø bieån Vuõng Taøu hôn traêm km) II. ÑOÏC – HIEÅU VAÊN BAÛN 1 Ñoïc: 2 Giaûi thích töø khoù : (SGK trang 149) *Ñaäp ñaù ôû Coân Loân : Boïn cai nguïc baét caùc tuø nhaân vaøo nuùi khai thaùcñaù *Lao ñoäng khoå sai: Bò quaûn cheá, o eùp, ñaùnh ñaäp 8
8. 3. Theå thô: Baøi thô ñöôïc vieát theo theå thô gì? Theå thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät 4. Boá cuïc: Boá cuïc baøi thô chia ra maáy phaàn ? Goàm 4 phaàn ( hai caâu ñeàâ1-2), (hai caâu thöïc 3-4), (hai caâu luaän 5-6), (hai caâu keát 7-8) 5/ Chuû ñeà: Möôïn chuyeän ñaäp ñaù cuûa tuø khoå sai treân ñaûo Coân Loân taùc giaû baøy toû vaán ñeà gì? Khí phaùch ngang taøng, coi thöôøng moïi gian nan thöû thaùch, luoân giöõ vöõng nieàm tin vaø yù chí chieán ñaáu kieân cöôøng baát khuaát cuûa ngöôøi chieán só yeâu nöôùc 9
9. 6.Phöông thöùc bieåu ñaït ? Baøi thô vieát theo phöông thöùc bieåu ñaït naøo. OA.A. Bieåu caûm vaø töï söï B.B. Bieåu caûm vaø mieâu taû C. Bieåu caûm vaø nghò luaän D.Bieåu caûm vaø thuyeát minh 10
10. III . Phaân tích 1.Hai caâu ñeà: 1 vaø 2 Laøm trai ñöùng giöõa ñaát Coân Loân Löøng laãy laøm cho lôû nuùi non H: Môû ñaàu baøi thô taùc giaû töï khaúng ñònh mình laø gì ? Nghóa cuûa töø naøy nhö theá naøo? Traû lôøi: * Laøm trai” laø quan nieäm soáng anh huøng cuûa caùc ñaáng nam nhi, daùm choáng choïi vôùi gian nan giöõa ñaûo khôi hieåm nguy ñeå chieán thaéng. H:Theá ñöùng cuûa ngöôøi“laøm trai”ôû Coân Loân ñöôïc theå hieän qua töø ngöõ naøo? 11
11. Hoûi:Khoâng gian laøm vieäc ôû ñaây ra sao? Ñieàu kieän laøm vieäc vaø tính chaát coâng vieäc nhö theá naøo? Phaåm chaát cao quyù naøo cuûa ngöôøi tuø ñöïôc boäc loä? TL:Ngöôøi tuø ñöùng giöõa ñaát Coân Loân, giöõa hoøn ñaûo xa, giöõa naéng gioù cuûa bieån trôøi, nuùi non huøng vó, cheá ñoä nhaø tuø khaéc nghieät, khoâng gian trô truïi hoang vaéng, ñieàu kieän laøm vieäc nguy hieåm döôùi suùng ñaïn roi voït cuûa quaân thuø, tính chaát coâng vieäc lao ñoäng cöïc kì naëng nhoïc khoâng caûm thaáy mình nhoû beù maø töï haøo veà vò theá cuûa mình. Ñoù laø tö theá hieân ngang, laãm lieät tröôùc quaân thuø maëc duø bò tuø ñaøy khoå sai, nhöng khoâng heà nao nuùng vaãn “ löøng laãy laøm cho lôû nuùi non” 12
12. Thaûo luaän Hoûi:Em haõy neâu moät caâu ca dao hoaëc caâu thô cuõng noùi veà chí “laøm trai”. Traû lôøi: “Laøm trai cho ñaùng neân trai Xuoáng ñoâng, ñoâng tónh, leân ñoaøi, ñoaøi tan! (Ca dao) Laøm trai ñöùng ôû trong ñaát trôøi Phaûi coù danh gì vôùi nuùi soâng ( Chí laøm trai cuûa Nguyeãn Coâng Tröù) 13
13. Laøm trai ñöùng giöõa ñaát Coân Loân Löøng laãy laøm cho lôû nuùi non Hoûi : Theo em cuïm töø “ laøm cho lôû nuùi non” coù maáy lôùp nghóa. Em haõy phaân tích giaù trò ngheä thuaät cuûa chuùng? Nghóa ñen vieäc ñaäp ñaù laøm lôû nuùi non Nghóa bieåu tröng boäc loä caùi chí lôùn vaø tö theá hieân ngang laãm lieät cuûa ngöoøi tuø Coân Loân. 14
14. THAÛO LUAÄN ? Hai caâu thô ñaàu theå hieän phaåm chaát ñaùng quyù naøo ôû con ngöôøi Phan Chaâu Trinh. A. Loøng kieâu haõnh . B. YÙ chí töï khaúng ñònh mình . C. Khaùt voïng haønh ñoäng maõnh lieät. O D.D. KeátKeát hôïphôïp caûcaû A,B,C.A,B,C. 15
15. 2. Hai caâu thöïc 3 - 4 Hoûi:Coâng cuï Xaùch buùa ñaùnhñaùnh tantan naêm baûy ñoáng lao ñoäng cuûa Ra tay ñaäpñaäp beåbeå maáy traêm hoøn ngöôøi tuø laø gì? Haønh ñoäng cuûa hoï ra sao? Hoûi: Em nhaän xeùt gì veà tính chaát thöïc cuûa coâng vieäc naøy? Minh hoïa caûnh ñaäp ñaù 16
16. Hoûi :Xaùc ñònh töø ngöõ ñoái trong hai caâu thô sau ? Cho bieát ñoái ôû phöông dieän naøo? Coù taùc duïng gì? Caâu thô coù caùc bieän phaùp tu töø naøo khaùc? Xaùch___ buùa ñaùnh tan naêm___ baûy ñoáng (Ñtöø maïnh) (Soá töø) (Pheùp ñoái) (AÅn duï) ___(Khoa tröông) ___Ra tay ñaäp beå maáy traêm hoøn (Ñtöø maïnh) (Soá töø) TL: Loái ñoái haønh ñoäng, ñoái hình aûnh,ñoái xöùng trong 2 caâu thô (Xaùch buùa ñaùnh tan > < maáy traêm hoøn) 17
17. Hoûi: Vôùi haønh ñoäng duõng maõnh “ Xaùch buùa ñaùnh tan”vaø “ Ra tay ñaäp beå” thì vieäc ñaäp ñaù ôû Coân Loân coøn mang moät yù nghóa gì khaùc? TL: Hình aûnh aån duï loái noùi khoa tröông hai caâu 3,4 coøn mang haøm nghóa saâu saéc ñoù laø ñaùnh tan , ñaäp beå. Phaù tan xieàng xích cheá ñoä tuø nguïc, cheá ñoä noâ leä cuûa thöïc daân Phaùp gaây ra. Quyeát taâm saét ñaù, moät chí khí haøo huøng khoâng nao nuùng, khoâng luøi böôùc tröôùc moïi gian khoå hi sinh cuûa ngöôøi tuø Coân Loân. 18.
18. THAÛO LUAÄN Hoûi:YÙHoûi:YÙ naøonaøo noùinoùi ñuùngñuùng nhaátnhaát veàveà hìnhhình aûnhaûnh ngöôøingöôøi tuøtuø caùchcaùch maïngmaïng ñöôïcñöôïc khaéckhaéc hoaïhoaï ôûôû haihai caâucaâu 3,4.3,4. O A.A. KhíKhíKhí phaùchphaùchphaùch hieânhieânhieân ngangngangngang,,, laãmlaãmlaãm lieätlieätlieät B.B. ChæChæ gaêpgaêp khoùkhoù khaênkhaên,, traéctraéc trôûtrôû C.C. CoùCoù söùcsöùc khoeûkhoeû voâvoâ ñòchñòch D.D. CoùCoù tieángtieáng taêmtaêm vangvang doäidoäi khaépkhaép nôinôi 19
19. GV: Boán caâu thô ñaàu veõ ra hình aûnh ngöôøi trai ñöùng söøng söõng giöõa caûnh bieån trôøi meânh moâng,huøng vó, ñaët baûn thaân saùnh ngang cuøng nuùi soâng vuõ truï. Ñoù laø tö theá khoeû maïnh, töï tin, töï haøo veà tuoåi treû, söùc maïnh vaø chính nghóa cuûa con ngöôøi laøm chuû baûn thaân, laøm chuû cuoäc soáng, ñoàng thôøi laïi coù caùi ngang taøng cuûa moät ngöôøi anh huøng haøo kieät, vöôït leân coi thöôøng cuoäc soáng taàm thöôøng. 20
20. 3. Hai caâu luaän 5-6 Hoûi : Tìm caùc töø ngöõ ñöôïc söû duïng pheùp ñoái trong caâu 5-6 ? Phaân tích taùc duïng cuûa pheùp ñoái treân? Thaùng___ ngaøy bao___ quaûn thaân___ saønh soûi (Pheùp ñoái) (AÅn duï) Möa___ naéng caøng___ beàn daï___ saét son. TL: Hai caâu 5-6 ñoái raát chænh,taïo ra moät söï töông phaûn, laáy thôøi gian bò caàm tuø “Thaùng ngaøy” ñoái vôùi gian truaân thöû thaùch “ Möa naéng” laáy thaân daøy daïn phong traàn “Thaân saønh soûi”vôùi tinh thaàn cöùng coûi trung kieân “ Daï saét son” 21
21. Hoûi: Cuïm töø “ bao quaûn thaân saønh soûi” ñoái vôùi” caøng beàn daï saét son” ñaõ gôïi leân cho em moät suy nghó gì veà ngöôøi tuø Coân Loân? TL: Cuïm töø “bao quaûn thaân saønh soûi” ñoái vôùi “ caøng beàn daï saét son”laø hai hình aûnh aån duï Thaùi ñoä saün saøng chaáp nhaän moät quyeát taâm daùm thaùch thöùc vôùi baïo löïc quaân thuø thaân caøng daøy daïn phong traàn bao nhieâu thì daï caøng cöùng coûi, trung kieân baáy nhieâu; cuõng coù nghóa laø gian nan ñaõ toâi luyeän chí khí anh huøng cuûa ngöôøi tuø caùch maïng. Taát caû ñaõ laøm hieän leân hình aûnh moät chieán só caùch maïng coù taâm hoàn vaø khí phaùch cao ñeïp. 22
22. Lieân heä thöïc teá 23 HOÛI: Neâu taám göông tieâu bieåu nhöõng ngöôøi yeâu nöôùc bò giam caàm trong nhaø tuø cuûa thöïc daân Phaùp maø em bieát? Moät soá chieán só yeâu nöôùc bò giam caàm ôû nhaø tuø thöïc daân ñeá quoác -Chieán só coäng saûn: LEÂ HOÀNG PHONG, NGUYEÃN THÒ MINH KHAI, NGUYEÃN VAÊN CÖØ
23. HOÛI: Qua hai caâu 5-6 em thaáy phaåm chaát cao quyù cuûa ngöôøi tuø ñöôïc theå hieän nhö theá naøo ? - Baát khuaát tröôùc gian nguy. - Trung thaønh vôùi lí töôûng yeâu nöôùc. 4. Hai caâu keát 7-8 Nhöõng keû ___vaù trôøi khi lôõ böôùc Gian chi keå vieäc con con HOÛI: Cuïm töø “vaù trôøi” gôïi cho em lieân töôûng ñeán hình aûnh cuûa söï tích naøo? TL: Möôïn söï tích “ vaù trôøi” cuûa Baø Nöõ Oa trong thaàn thoaïi Trung Hoa ( Trung Quoác) 24
24. H:Taùc giaû söû duïng thuû phaùp naøo qua hai caâu 7-8? Nhöõng___ keû vaù trôøi khi lôõ böôùc Vieäc lôùn ( Cöùu nöôùc) (Pheùp ñoái) Khoa tröông( vaù trôøi) Gian nan chi keå vieäc___ con con! Vieäc nhoû ( ñaäp ñaù) Hoûi : Söï ñoái laäp naøy coù yù nghóa gì? TL:Töï haøo, kieâu haõnh veà coâng vieäc to lôùn mình theo ñuoåi. Khaúng ñònh duõng khí hieân ngang, tinh thaàn laïc quan tröôùc caûnh tuø ñaøy. Lyù töôûng yeâu nöôùc lôùn lao môùi laø ñieàu quan troïng nhaát. 28
25. 26 TUØ NHAÂN BÒ TRA TAÁN CHEÁT ÑI SOÁNG LAÏI
26. Hoûi : Baûn lónh cuûa ngöôøi tuø yeâu nöôùc nhö theá naøo? TL: -Baûn lónh phi thöôøng cuûa nhöõng ngöôøi coù chí lôùn, möu ñoà ñaïi sö ï(vaù trôøi) maø khoâng thaønh (lôõ böôùc) - Ñoù laø nhöõng anh huøng thaát theá maø vaãn hieân ngang coi chuyeän tuø ñaøy, gian nan chæ laø “ vieäc con con”khoâng ñaùng keå, khoâng ñaùng noùi. Hoûi : Phaåm chaát tinh thaàn cao quyù naøo cuûa ngöôøi tuø ñöôïc boäc loä? - Tin töôûng maõnh lieät ôû söï nghieäp yeâu nöôùc cuûa mình .Coi khinh gian lao, tuø ñaøy27
27. THAÛO LUAÄN Hoûi: Trong boán caâu thô cuoái , taùc giaû boäc loä suy nghó vaø caûm xuùc veà vieäc gì? O A.A. SöïSöï nghieäpnghieäp cöùucöùu nöôùcnöôùc cuûacuûa moïimoïi ngöôøingöôøi B. Söï nghieäp cöùu nöôùc cuûa baûn thaân. C. Nhöõng ngaøy khoù khaên maø mình ñaõ traõi qua. D. Veà coâng vieäc ñaäp ñaù nhöõng ngaøy saép tôùi. 28
28. IV. TOÅNG KEÁT H: Baøi thô ñöôïc söû duïng caùc bieän phaùp tu töø naøo? Ngheä thuaät: Baèng buùt phaùp laõng maïn khoa tröông vaø gioïng ñieäu haøo huøng maïnh meõ. Söû duïng pheùp ñoái, aån duï,ngoân ngöõ haøm suùc ñaëc saéc. H: Baøi thô “ Ñaäp ñaù ôû Coân Loân” giuùp em caûm nhaän gì veà hình töôïng ngöôøi tuø yeâu nöôùc? Noäi dung: Hình töôïng ngöôøi tuø yeâu nöôùc ñeïp, laãm lieät, ngang taøng cuûa ngöôøi anh huøng cöùu nöôùc duø gaëp böôùc gian nguy nhöng vaãn khoâng sôøn loøng ñoåi chí. 29
29. Cuûng coá Hoûi:Vieäc ñaäp ñaù ôû Coân Loân ñöôïc taùi hieän trong baøi thô cuûa Phan Chaâu trinh laø moät coâng vieäc nhö theá naøo? a) Laø moät coâng vieäc chinh phuïc thieân nhieân. Ob) Laø moät coâng vieäc lao ñoäng, khoå sai naëng nhoïc. c) Laø moät vieäc laøm taàm thöôøng. d) Laø moät coâng vieäc nhaøm chaùn. 30
30. Nhaø tuø Coân Ñaûo Duïng cuï tra taán Tuø nhaân bò tra taán Tuø nhaân Coân Ñaûo 31
31. Cuûng coá Hoûi: Nhaän ñònh naøo noùi ñuùng nhaát veõ ñeïp cuûa ngöôøi anh huøng ñöôïc theå hieän qua baøi thô? a) Coù tö theá ngaïo ngheã, laãm lieät. b) Khoâng chòu khuaát phuïc tröôùc moïi hoaøn caûnh. c) Luoân giöõ vöõng nieàm tin vaø yù chí chieán ñaáu saét son. Od) Keát hôïp caû ba noäi dung treân. 32
32. CUÕNG COÁ HOÛI: Qua caû hai baøi thô Vaøo nhaø nguïc Quaûng Ñoâng caûm taùc vaø Ñaäp ñaù ôû Coân Loân, em haõy ruùt ra nhöõng neùt chung veà veõ ñeïp haøo huøng, laõng maïn cuûa hình töôïng nhaø nho yeâu nöôùc vaø caùch maïng ñaàu theá kæ XX? TL:Ñeàu laø thô tuø, taùc giaû ñeàu laø nhöõng nhaø nho yeâu nöôùc, nhöõng chí só, laõnh tuï caùch maïng noãi tieáng ôû nöôùc ta ñaàu theá kæ XX, nhöõng ngöôøi anh huøng töøng coù thôøi lôõ böôùc sa cô, phaûi döøng chaân ôû choán nguïc tuø. Nhöng hoï ñeàu coù tö töôûng haøo huøng phong thaùi ung dung, laïc quan tin töôûng ñeán söï nghieäp cöùu nöôùc cuûa mình. 33
33. CUÕNG COÁ Hoûi: Qua baøi thô em coù suy nghó gì gì veà nhöõng ngöôøi tuø caùch maïng döôùi thôøi Phaùp thuoäc? TL: Khaâm phuïc tinh thaàn hieân ngang baát khuaát Chieán ñaáu cho lí töôûng ñoäc laäp töï do cuûa Toå quoác. H: Baûn thaân em phaûi laøm gì ñeå xöùng ñaùng vôùi theá heä cha anh ñi tröôùc? (HS töï boäc loä) Hoûi: Em coù bieát ôû Ñoàng Nai chuùng ta coù nhöõng nhaø tuø naøo do ñeá quoác laäp ra khoâng? Nhaø tuø TAÂN HIEÄP 34
34. Höôùng daãn daën doø veà nhaø Hoïc thuoäc baøi thô “ Ñaäp ñaù ôû Coân Loân”vaø noäi dung baøi hoïc. Soaïn baøi Muoán laøm thaèng Cuoäi . Söu taàm tranh aûnh noùi veà caùc só phu yeâu nöôùc nhöõng naêm ñaàu theá kæ XX. * Gôïi yù: Löông Vaên Can, Vua Duy Taân, Trònh Vaên Caùn ( Lòch söû 8 trang 145 vaø 147) 35
35. KÍNH CHAØO THAÀY COÂ VAØ CAÙC EM