Bài giảng môn học Ngữ văn 9 - Sang thu

Nội dung text: Bài giảng môn học Ngữ văn 9 - Sang thu

1. MÔN NGỮ VĂN 9 GV: TRƯƠNG THỊ TIỂU PHONG
2. Với Đỗ Phủ: Khóm cúc chen ngang dòng lệ cũ Con thuyền buộc chặt mối tình già
3. Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt Với Nguyễn Khuyến: Ngõ trúc quanh co khách vắng teo .
4. Với Xuân Diệu: Đây mùa thu tới mùa thu tới Với áo mơ phai dệt lá vàng
5. Con nai vàng ngơ ngác Với Lưu Trọng Lư: Đạp trên lá vàng khô
6. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
7. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. - Hữu Thỉnh (1942), quê ở Vĩnh Phúc. - Ông thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Từ một người lính trong binh chủng Tăng thiết giáp, ông trở thành nhà thơ quân đội. - Hữu Thỉnh viết nhiều và viết rất hay về những con người, cuộc sống ở nông thôn. - Thơ ông thiên về cảm nhận vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh bình của thiên nhiên đất nước và cuộc sống, mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo, biến chuyển nhẹ nhàng.
8. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. - Hữu Thỉnh (1942), quê ở Vĩnh Phúc. - Ông là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Từ một người lính trong binh chủng Tăng thiết giáp, ông trở thành nhà thơ quân đội. - Hữu Thỉnh viết nhiều và viết rất hay về những con người, cuộc sống ở nông thôn. - Thơ ông thiên về cảm nhận vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh bình của thiên nhiên đất nước và cuộc sống, mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo, biến chuyển nhẹ nhàng. - Những tác phẩm chính: “Từ chiến hào tới thành phố”; “Thư mùa đông”; “Tình ca biển”; “Âm vang chiến hào”
9. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. 2. Tác phẩm. a. Xuất xứ. - Bài thơ viết cuối năm 1977 khi đất nước đã thống nhất. - In trong tập thơ “Từ chiến hào về thành phố.” b. Chủ đề: Những cảm nhận tinh tế về biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của đất trời từ hạ sang thu.
10. Văn bản: Sang thu (Hữu Thỉnh) Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ - Thể thơ: 5 chữ K1: Cảm nhận dấu hiệu Hình như thu đã về báo thu. Sông được lúc dềnh dàng - Cấu trúc: 3 phần K2: Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc sang thu. Chim bắt đầu vội vã K3: Cảm nhận mùa thu bằng suy Có đám mây mùa hạ ngẫm, trải nghiệm. Vắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi. ? Em có nhận xét gì về thể thơ và cấu trúc bài thơ.
11. II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN. Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se 1. Cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước sự Sương chùng chình qua ngõ biến đổi của đất trời sang thu Hình như thu đã về ? Nhà thơ nhận ra tín hiệu của sự chuyển mùa qua dấu hiệu nào và bằng những giác quan nào?
12. 1. Cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước sự biến đổi của đất trời sang thu Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về Gợi hình dung cụ Cảm nhận Hương ổi th , g i s v n đ ng bằng khứu ể ợ ự ậ ộ Gió se nh nhàng. giác, xúc ẹ giác Phả Dấu Sương thu hiệu Cảm nhận Sương Nhân có ý chậm sang bằng thị giác chùng chình hoá lại, quấn thu quýt bên ngõ xóm Cảm giác Bỗng bất ngờ Cảm xúc Hình như Cảm giác mơ hồ, chưa rõ ràng.
13. => Cảm nhận tinh tế bằng bằng một tâm hòn nhạy cảm, tg thả hồn vào sự chuyển mùa của thiên nhiên , đất trời
14. Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã 2. Sự tinh tế trong cảm nhận của nhà thơ về những Có đám mây mùa hạ biến chuyển trong không gian lúc sang thu. Vắt nửa mình sang thu + Sông dềnh dàng >< chim vội vã sự vận động ? Không gian mùa thu được cảm tương phản, nghệ thuật nhân hoá + từ láy nhận từ những hình ảnh nào. Sự đổi thay của tạo vật nhẹ nhàng mà rõ rệt.
15. Sông được lúc dềnh dàng Có đám mây mùa hạ Chim bắt đầu vội vã Vắt nửa mình sang thu Có đám mây mùa hạ Mây mỏng như dải lụa Vắt nửa mình sang thu treo trên bầu trời Nghệ thuật nhân hoá Ranh giới giữa mùa hạ - mùa thu Cảm xúc say sưa, tâm hồn giao cảm với thiên nhiên. 3 Cảm nhận về mùa thu bằng suy ngẫm, trải nghiệm.
16. Vẫn còn bao nhiêu nắng Sấm cũng bớt bất ngờ Đã vơi dần cơn mưa Trên hàng cây đứng tuổi. ? Những biểu hiện khác biệt nào của thời tiết khi chuyển từ hạ sang thu.
17. Vẫn còn bao nhiêu nắng Sấm cũng bớt bất ngờ Đã vơi dần cơn mưa Trên hàng cây đứng tuổi. Nắng mưa sấm hàng cây Vẫn còn đã vơi cũng bớt đứng tuổi - Sự chuyển biến của các hiện tượng tự nhiên: hạ nhạt dần – thu đậm nét hơn. Sự quan sát tinh tế, tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ.
18. -Hai câu cuối có 2 tầng nghĩa: + Tả thực:Sang thu sấm thưa và nhỏ dần, không đủ sức lay động hàng cây đã bao mùa thay lá. Sấm cũng bớt bất ngờ Sấm: những vang động bất thường của ngoại cảnh Khi đã từng trải, con người sẽ vững + Ẩn dụ: vàng hơn trước Hàng cây đứng tuổi: Con những thử thách người đã từng trải. cuộc đời Trên hàng cây đứng tuổi. ? Hai câu cuối mang nhiều tầng nghĩa? Hãy phân tích.
19. III. Nội dung Nghệ thuật - Thể thơ 5 chữ. - Những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của đất trời từ cuối hạ - Nghệ thuật nhân hoá ẩn dụ sang thu qua cảm nhận tinh tế sáng tạo. của tác giả. - Hình ảnh giàu sức gợi cảm, - Tình yêu tha thiết vẻ đẹp quê mang ý nghĩa tượng trưng. hương và những suy nghĩ sâu sắc về con người, cuộc đời.
20. ? Vẽ bản đồ tư duy, khái quát lại nội dung bài học
21. - Học thuộc bài thơ. - Sưu tầm một số bài viết về mùa thu. - Soạn bài: “Nói với con”.