Bài giảng môn Ngữ văn 8 - Tiết học 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn 8 - Tiết học 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội

1. • Nêu đặc điểm, công dụng của từ tượng hình, từ tượng thanh? Cho ví dụ minh hoạ.
2. Tiết: 17 TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI
3. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI I. Từ ngữ địa phương 1. Bài tập Quan sát những từ in đậm trong các ví dụ sau đây và trả lời câu hỏi: - Sáng ra bờ suối ,tối vào hang Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng (Hồ Chí Minh,Tức cảnh Pác Pó) - Khi con tu hú gọi bầy Lúa chiêm đang chín,trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt, đầy sân nắng đào (Khi con tu hú-Tố Hữu)
4. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI I. Từ ngữ địa phương 1. Bài tập Bắp và- Từ bẹ địaở đây phương: đều có nghĩa Bắp, làbẹ“ngô”,Trong 3 từ bắp,bẹ và ngô,từ nào là từ địa phương,từ nào được sử dụng phổ - Từ toàn dân: Ngô biến trong toàn dân? ?Vậy2. Kết hãy luận cho biết từ địa phương khác từ toàn dân như thế nào? Ghi nhớ SGK
5. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ Xà HỘI II. Biệt ngữ xã hội 1. Bài tập Đọc ví dụ sau và trả lời câu hỏi: •Nhận xét: a)Nhưng đời nào tình thương yêu và lòng kính mến mẹ T¸cTại gi¶ sao dïng trong tõ “mÑ”đoạn ®Óvăn miªu này,có t¶ nhchỗ÷ng tác suy giả nghÜ dùng cña từ ?tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến Mặc nh©n vËt, dïng tõ “mî” ®Ó nh©n vËt xng h« ®óng víi mẹdầu,có non chỗ một tác nămgiả dùngròng từmẹ mợ tôi?Trước không cáchgửi cho mạng tôi thánglấy một ®èi tîng vµ hoµn c¶nh giao tiÕp Támlá thư,nhắn 1945,tầng người lớp thămnào trong tôi lấy xã .một hội vài nước lời ta, vàmẹ gửiđược cho gọi -> TÇng líp x· héi trung lưu th êng dïng c¸c tõ nµy làtôilấy mợ,cha mộtđược đồng gọi quà. bằng cậu?ư Tôi cũng cười đáp lại cô tôi: -Không !Cháu không muốn vào.Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về
6. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI II. Biệt ngữ xã hội 1. Bài tập b. -Chán quá,hôm nay mình phải nhận con ngỗng cho bài -tậpNgỗng làm văn.: điểm 2 -Trúng tủtủ ,hắn:Đề bàinghiễm ra đúng nhiên câu đạt đã điểmhọc, đãcao chuẩn nhất lớp bị -> Tầng lớp học sinh, sinh viên thường dùng các từ này. ??Ngoài?QuaCác2. Kết từ cácphân ngỗng,trúngluận biệt tích ngữ các ở ví vítủ dụ,hãy dụcó (b),cònnghĩa cho là biếtcó gì?Tầng những biệt ngữ biệtlớp xã ngữxã hội hội nào khác nào emthườngvới biết từ và toàndùng thường dân những như đượcGhi từ thế nhớ ngữdùng nào? SGKnày? đối với học sinh? -Coppy, phao,trứng ngỗng,gậy,ghi đông, ghế,cắn bút
7. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI III. Sử dụng từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội 11.Khi. CÇnsöludôngý ®Õntừt×ngữnh huèngđịa phươnggiao tiÕp,và biệtđối tượngngữ xãvàhộihoµn cÇnc¶nhlu giaoý ®iÒutiÕpg×?®Ó ®¹t hiÖu qu¶ giao tiÕp cao. T¹i sao ko nên lạm dụng từ ngữ địa phương và biệt -ngữKh«ngxã hội?nªn l¹m dông từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội v× nã dÔ g©y ra sù tèi nghÜa, khã hiÓu.
8. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI II. Biệt ngữ xã hội III. Sử dụng từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội 2.Tại sao trong các đoạn văn,thơ sau đây, tác giả vẫn dùng một số từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội? - Đồng chí mô nhớ nữa Kể chuyện Bình Trị Thiên Cho bầy tui nghe ví Bếp lửa rung rung đôi vai đồng chí -Thưa trong nớ hiện chừ vô cùng gian khổ, Đồng bào ta phải kháng chiến ra ri (Theo Hồng Nguyên,Nhớ) -Cá nó để dằm thượng áo ba đờ suy,khó mõi lắm (Nguyên Hồng,Bỉ vỏ)
9. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI III. Sử dụng từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội 2. Trong văn, thơ tác giả vẫn sử dụng từ địa phương và biệt ngữ xã hội để tô đậm thêm màu sắc địa phương ,màu sắc tầng lớp xã hội,tính cách nhân vật. * Ghi nhớ SGK
10. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI III. Luyện tập Bài tập 1: TõTìmtoµnmộtd©n số từ ngữ địa phươngTõ ®Þa phnơi¬ng em ở hoặc ở Thuyvùngề nkhác mà em biết.Nêughe từ ngữ toàn dân Ôtươngtô ứng?(Theo mẫu trongXe đò Sgk) Vào vào Dứa thơm Mận Quả doi Lạc Đậu phộng Tất Vớ Thấy Chộ(MT)
11. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ Xà HỘI Bài tập 2: -TìmSao mộtcËu hay số từhäc ngữ g¹o củathÕ? tầng(häc thuéclớp học lßng sinh mét hoặc c¸ch m¸ytầng mãc).lớp xã hội khác mà em biết và giải thích nghĩa của các từ đó?(Cho ví dụ minh họa) - Ph¶i häc ®Òu, kh«ng nªn häc tñ mµ nguy ®Êy. (®o¸n mß 1 sè bµi nµo ®ã ®Ó häc thuéc lßng, kh«ng ngã ngµng g× ®Õn c¸c bµi kh¸c). - Nãi lµm g× víi d©n phe phÈy. (mua b¸n bÊt hîp ph¸p). - Nã ®Èy con xe Êy råi. (b¸n).
12. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI Bài tập 3: Tronga)Ngườinhững nói chuyện trường vớihợp mình giao làtiếp người sau đây,trườngcùng địa phương hợp (Nênnào )nên dùng từ ngữ địa phương,trường hợp nào không b)Ngườinên dùng nói từ chuyện ngữ địa với phương? mình là người địa phương khác (không nên) c)Khi phát biểu ý kiến ở lớp (không nên) d)Khi làm bài tập làm văn (không nên) e)Khi viết đơn từ,báo cáo gửi thầy cô giáo.(không nên) g)Khi nói chuyện với người nước ngoài bằng tiếng Việt (không nên)
13. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ Xà HỘI Bài tập 4: -§øng bªn ni ®ång ngã bªn tª ®ång - '' R¨ng kh«ng, c« g¸i trªn s«ng Ngµy mai c« sÏ tõ trong ®Õn ngoµi Th¬m như hư¬ng nhôy hoa lµi S¹ch như nưíc suèi ban mai gi÷a rõng. (Tè H÷u)
14. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI Bài tập 4: B©y chõ s«ng nưíc vÒ ta §i kh¬i, ®i léng, thuyÒn ra thuyÒn vµo Gan chi, gan røa, mÑ nê MÑ r»ng cøu nưíc m×nh chê chi ai?'' (Tè H÷u) (B©y chõ: b©y giê, chi: g×, sao røa: thÕ, vËy)
15. Tiết 17: TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI 4. Củng cố: - ThÕ nµo lµ tõ ®Þa ph¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi? - Khi sö dông tõ ®Þa ph¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi cÇn chó ý ®iÒu g×? 5. Híng dÉn häc ë nhµ: -Häc thuéc ghi nhí cña bµi. - Lµm bµi tËp 4, 5 tr59 – SGK. -Chuẩn bị bài: Tóm tắt văn bản tự sự
16. Môn:Tiếng Việt Tiết 17 Bài:TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI I/TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG Khác với từ ngữ toàn dân,từ ngữ địa phương là từ ngữ chỉ sử dụng ở một(hoặc một số) địa phương nhất định II/BIỆT NGỮ XÃ HỘI Khác với từ ngữ toàn dân,biệt ngữ xã hội chỉ được dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định III/SỬ DỤNG TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI -Việc sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội xã hội phải phù hợp với tình huống giao tiếp.Trong thơ văn tác giả có thể sử dụng một số từ ngữ thuộc hai lớp từ này để tô đậm màu sắc địa phương,màu sắc tầng lớp xã hội của ngôn ngữ,tính cách nhân vật -Muốn tránh lạm dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội,cần tìm hiểu các từ ngữ toàn dân có nghĩa tương ứng để sử dụng khi cần thiết.
17. Bài tập củng cố:Chọn câu trả lời Đúng hoặc Sai cho các nhận định sau: Từ ngữ địa phương là từ ngữ được sử dụng rộng rãi trong cả nước 405213
18. Bài tập củng cố:Chọn câu trả lời Đúng hoặc Sai cho các nhận định sau: Ở địa phương nào cũng cần sử dụng từ ngữ toàn dân 405213
19. Bài tập củng cố:Chọn câu trả lời Đúng hoặc Sai cho các nhận định sau: Biệt ngữ xã hội chỉ được dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định 402513
20. Bài tập củng cố:Chọn câu trả lời Đúng hoặc Sai cho các nhận định sau: Trong thơ văn không được sử dụng từ địa phương và biệt ngữ xã hội 405213
21. Bài tập củng cố:Chọn câu trả lời Đúng hoặc Sai cho các nhận định sau: Để tránh lạm dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội,cần tìm hiểu các từ ngữ toàn dân tương ứng để sử dụng khi cần thiết 405213
22. Về Nhà: -Học bài,hoàn thành các bài tập còn lại. -Chuẩn bị bài:Trợ từ,thán từ +Thế nào là trợ từ?Tìm các trợ từ thường gặp? +Thế nào là thán từ?Thán từ có mấy loại chính?