Bài giảng môn Ngữ văn 9 - Bài: Tổng kết phần văn bản nhật dụng

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn 9 - Bài: Tổng kết phần văn bản nhật dụng

1. TậP THể LớP 9A - B GIÁO VIấN: TRịNH VĂN LụC Tổ : Khoa học xã hội
2. Quan sỏt những nhúm hỡnh ảnh sau và cho biết mỗi nhúm hỡnh ảnh đú gợi nhớ tới văn bản đó học nào, thuộc đề tài gỡ, ở lớp mấy trong chương trỡnh THCS?
3. “Đất là mẹ” - Là nơi sản sinh, nuôi sống muôn loài. - Cái gì con người làm cho đất đai là làm cho ruột thịt của mình. - Con người cần sống hòa hợp với môi trường, đất đai và phải biết cách bảo vệ nó.
4. Gợi nhớ văn bản: Động Phong Nha – Ngữ văn 6 – Đề tài: Danh lam thắng cảnh
5. Gợi nhớ văn bản: Cầu Long Biờn – Chứng nhõn lịch sử – Ngữ văn 6 – Đề tài: Di tớch lịch sử
6. “Đất là mẹ” - Là nơi sản sinh, nuôi sống muôn loài. - Cái gì con người làm cho đất đai là làm cho ruột thịt của mình. - Con ngời cần sống hòa hợp với môi trường, đất đai và phải biết cách bảo vệ nó. Gợi nhớ văn bản: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ – Ngữ văn 6 – Đề tài: Mối quan hệ giữa thiờn nhiờn và con người.
7. Gợi nhớ văn bản: Thụng tin về Ngày Trỏi Đất năm 2000 – Ngữ văn 8 – Đề tài: Mụi trường
8. Gợi nhớ văn bản: Ca Huế trờn sụng Hương– Ngữ văn 7 – Đề tài: Văn húa
9. Gợi nhớ văn bản: ễn dịch thuốc lỏ– Ngữ văn 8 – Đề tài: Tệ nạn ma tỳy và thuốc lỏ.
10. MễN: NGỮ VĂN 9 TIẾT 131 -132 TOÅNG KEÁT PHAÀN VAấN BAÛN NHAÄT DUẽNG
11. * Khỏi niệm văn bản nhật dụng: Khỏi niệm văn bản nhật dụng khụng phải khỏi niệm thể loại, cũng khụng chỉ kiểu văn bản. Nú chỉ đề cập tới chức năng đề tài và tớnh cập nhật của nội dung văn bản mà thụi. Cập nhật nghĩa là kịp thời, đỏp ứng yờu cầu đũi hỏi của cuộc sống hàng ngày, cuộc sống hiện tại. Tớnh cập nhật được thể hiện: - Chức năng: bàn luận, thuyết minh, tường thuật, miờu tả, đỏnh giỏ Những vấn đề hiện tượng của đời sống xó hội. - Đề tài: phong phỳ (thiờn nhiờn, mụi trường, văn húa, xó hội ) - Giỏ trị văn chương cũng là yờu cầu quan trọng với văn bản nhật dụng.
12. Cõu hỏi: Hệ thống cỏc văn bản nhật dụng từ lớp 6 đến lớp 9 theo mẫu sau Lớp Tờn văn bản Nội dung chớnh 6 7 8 9
13. Lớp Tờn văn bản Nội dung chớnh - Cầu Long Biờn_ - Giới thiệu và bảo vệ di tớch 6 chứng nhõn lịch sử. lịch sử, danh lam thắng - Động Phong Nha. cảnh. - Bức thư của thủ lĩnh - Giới thiệu danh lam thắng da đỏ. cảnh. - Quan hệ giữa thiờn nhiờn và con người. Lớp Tờn văn bản Nội dung chớnh - Cổng trường mở ra - Giỏo dục nhà trường, gia - Mẹ tụi đỡnh, và trẻ em 7 - Cuộc chia tay - Giỏo dục nhà trường, gia - Ca Huế trờn sụng đỡnh, và trẻ em Thương - Giỏo dục nhà trường, gia đỡnh, và trẻ em - Văn hoỏ dõn gian ( ca nhạc cổ truyền)
14. Lớp Tờn văn bản Nội dung chớnh - Thụng tin về ngày trỏi - Mụi trường 8 đất năm - Chống tệ nạn thuốc lỏ - ễn dịch thuốc lỏ - Dõn số và tương lai nhõn - Bài toỏn dõn số loại Lớp Tờn văn bản Nội dung chớnh - Tuyờn bố với thời gian - Quyền sống của con người về sự sống cũn, quyền được bảo vệ và phỏt 9 triển của trẻ em. - Chống chiến tranh, bảo vệ - Đấu tranh cho một thế hoà bỡnh thế giới. giới hoà bỡnh. - Hoà nhập với thế giới và - Phong cỏch Hồ Chớ giữ gỡn bản sắc văn hoỏ dõn Minh tộc.
15. Xỏc định thể loại văn bản, phương thức biểu đạt của cỏc văn bản nhật dụng trong chương trỡnh Ngữ văn THCS Lớp Tờn văn bản Thể loại P/T biểu đạt - Cầu Long Biờn - Chứng nhõn lịch sử Bỳt kớ Biểu cảm, miờu tả, Ts 6 - Động Phong Nha Bỳt kớ Thuyết minh, miờu tả - Bức thư của người thủ lĩnh da đỏ Thư từ Nghị luận, biểu cảm - Cổng trường mở ra Hồi kớ Biểu cảm - Mẹ tụi Truyện ngắn Tự sự 7 - Cuộc chia tay của những con bỳp bờ Truyện ngắn Tự sự, miờu tả - Ca Huế trờn sụng Hương Bỳt kớ Thuyết minh, miờu tả - Thụng tin về ngày trỏi năm 2000 Thụng bỏo Nghị luận 8 - ễn dịch thuốc lỏ Bài nghiờn cứu Thuyết minh, NL, BC - Bài toỏn dõn số Bài bỏo Nghị luận - Phong cỏch Hồ Chớ Minh Tiểu luận Nghị luận, biểu cảm - Đấu tranh cho một thế giới hũa bỡnh Xó luận Nghị luận, biểu cảm 9 - Tuyến bố thế giới về sự sống cũn, quyền Cụng bố Nghị luận được bảo vệ và phỏt triển của trẻ em. => VBND được trỡnh bày dưới hỡnh thức văn bản đa dạng, kết hợp cỏc PTBĐ.
16. Xỏc định phương thức biểu đạt trong cỏc vớ dụ sau: a. Cô giáo Tâm gỡ tay Thủy, đi lại phiá bục mở cặp lấy một quyển sổ cùng với chiếc bút máy lắp vàng đưa cho em tôi và nói : - Cô tặng em về trường mới em cố gắng học tập nhé ! Em vội đặt quyển sổ và cây bút lên bàn: - Thưa cô , em không dám nhận, em không được đi học nữa. - Sao vậy ? – Cô Tâm sửng sốt . - Nhà bà ngoại em ở xa trường học lắm. Mẹ em bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán . -“ Trời ơi !”, cô giáo tái mặt và nước mắt giàn giụa . Lũ nhỏ cũng khóc mỗi lúc một to hơn. (Cuộc chia tay của những con bỳp bờ – Khỏnh Hoài) - Phương thức biểu đạt: Tự sự,biểu cảm
17. Xỏc định phương thức biểu đạt trong cỏc vớ dụ sau: Theo các nhà khoa học, bao bì ni lông lẫn vào đất làm cản trở quá trình sinh trưởng của các loài thực vật bị nó bao quanh, cản trở sự phát triển của cỏ dẫn đến hiện tượng xói mòn ở các vùng đồi núi. Bao bì ni lông vứt xuống cống làm tắc các đường cống dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị về mùa mưa. Sự tắc nghẽn hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi chúng nuốt phải. Đặc biệt bao bì ni lông màu đựng thực phẩm làm ô nhiễm thực phẩm do chứa các kim loại như chì, ca-mi-đi gây tác hại cho não và là nguyên nhân gây ung thư phổi. Nguy hiểm nhất là chất đi-ô- xin có thể gây ngộ độc, gây ngất, khó thở, nôn ra máu, ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, gây rối loạn chức năng, gây ung thư và các dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh. (Thụng tin về ngày trỏi đất năm 2000) - Phương thức biểu đạt: Thuyết minh
18. Xỏc định phương thức biểu đạt trong cỏc vớ dụ sau: “ Cú thế núi ớt cú vị lónh tụ nào lại am hiểu nhiều về cỏc dõn tộc và nhõn dõn thế giới, văn húa thế giới sõu sắc như Chủ tịch Hồ Chớ Minh. Đến đõu Người cũng học hỏi, tỡm hiểu văn húa, nghệ thuật đến một mức khỏ uyờn thõm. Người cũng chịu ảnh hưởng của tất cả cỏc nền văn húa, đó tiếp thu mọi cỏi đẹp và cỏi hay đồng thời với việc phờ phỏn những tiờu cực của chủ nghĩa tư bản. Nhưng điều kỡ lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đú đó nhào nặn với cỏi gốc văn húa dõn tộc khụng gỡ lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhõn cỏch rất Việt Nam, một lối sống rất bỡnh dị, rất Việt Nam, rất phương Đụng, nhưng đồng thời cũng rất mới, rất hiện đại ” (Phong cỏch Hồ Chớ Minh – Lờ Anh Trà) - Phương thức biểu đạt: Nghị luận
19. "Khụng những đi ngược lại lớ trớ con người mà con đi ngược lại cả lớ trớ tự nhiờn nữa [ ] Từ khi nhen nhúm sự sống trờn Trỏi Đất, đó phải trải qua 380 triệu năm con bướm mới bay được, rồi 180 triệu năm nữa bụng hồng mới nở, chỉ để làm đẹp mà thụi. Cũng đó trải qua bốn kỉ địa chất, con người mới hỏt được hay hơn chim và mới chết vỡ yờu. Trong thời đại hoàng kim này của khoa học, trớ tuệ con người chẳng thể tự hào vỡ đó phỏt minh ra một biện phỏp, chỉ cần bấm nỳt một cỏi là đưa cả quỏ trỡnh vĩ đại và tốn kộm hàng bao nhiờu triệu năm trở lại điểm xuất phỏt của nú” (Đấu tranh cho một thế giới hũa bỡnh, G.G. Mỏc- kột. SGK Ngữ Văn lớp 9, tập 1) - Phương thức biểu đạt: Nghị luận
20. * Phương phỏp học văn bản nhật dụng 1. Lưu ý đặc biệt đến loại chỳ thớch về cỏc sự kiện ( lịch sử, xó hội ) cú liờn quan đến vấn đề đặt ra trong văn bản. 2.GiảiLiờn trừhệ quõncỏc vấn bị: đềGiảmđược bớtđặt hoặcra hạntrong chếvăn vũbản khớ nhậtvà lựcdụng lượngvới vũđời trangsống cỏcủanhõn cỏcvà nước.đời sống cộng đồng. 3. Cú ý kiến, quan điểm riờng trước cỏc vấn đề được đặt ra trong cỏc Dịch hạch hạt nhõn:vũ khớ hạt nhõn đe dọa loài người như nguy cơ văn bản nhật dụng. dịch hạch 4. Vận dụng tổng hợp kiến thức cỏc mụn học khỏc để làm sỏng tỏ cỏc vấn đề được đặt ra trong văn bản nhật dụng.
21. Cõu hỏi: Trong đoạn văn cú kiến thức của những mụn khoa học nào? Theo các nhà khoa học, bao bì ni lông lẫn vào đất làm cản trở quá trình sinh trưởng của các loài thực vật bị nó bao quanh, cản trở sự phát triển của cỏ dẫn đến hiện tượng xói mòn ở các vùng đồi núi. Bao bì ni lông vứt xuống cống làm tắc các đường cống dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị về mùa mưa. Sự tắc nghẽn hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi chúng nuốt phải. Đặc biệt bao bì ni lông màu đựng thực phẩm làm ô nhiễm thực phẩm do chứa các kim loại như chì, ca-mi-đi gây tác hại cho não và là nguyên nhân gây ung thư phổi. Nguy hiểm nhất là chất đi-ô- xin có thể gây ngộ độc, gây ngất, khó thở, nôn ra máu, ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, gây rối loạn chức năng, gây ung thư và các dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh. (Thụng tin về ngày trỏi đất năm 2000) - Kiến thức cỏc mụn:Địa lớ; Húa học; Sinh học
22. * Phương phỏp học văn bản nhật dụng 1. Lưu ý đặc biệt đến loại chỳ thớch về cỏc sự kiện ( lịch sử, xó hội ) cú liờn quan đến vấn đề đặt ra trong văn bản. 2. Liờn hệ cỏc vấn đề được đặt ra trong văn bản nhật dụng với đời sống cỏ nhõn và đời sống cộng đồng. 3. Cú ý kiến, quan điểm riờng trước cỏc vấn đề được đặt ra trong cỏc văn bản nhật dụng. 4. Vận dụng tổng hợp kiến thức cỏc mụn học khỏc để làm sỏng tỏ cỏc vấn đề được đặt ra trong văn bản nhật dụng. 5. Căn cứ vào đặc điểm và phương thức biểu đạt để phõn tớch một văn bản nhật dụng.
23. Cõu hỏi thảo luận: Chọn một vấn đề được đề cập ở một văn bản nhật dụng đó học và liờn hệ vấn đề đú với địa phương nơi em sinh sống, chỉ ra biểu hiện, nguyờn nhõn, và đề xuất giải phỏp khắc phục?
24. HệễÙNG DAÃN HOẽC TAÄP 1. Học bài. Nắm chắc nội dung và cỏc hỡnh thức của VBND. * BAỉI HOẽC TIEÁT TIEÁP THEO : Chuẩn bị bài “Chương trỡnh địa phương” : - Đọc cỏc vớ dụ của SGK / 97,98. - Thực hiện cõu hỏi số 1, 2, 3, 4, 5. - Xỏc định được từ địa phương và tỡm từ toàn dõn tương ứng.
25. Chân thành cảm ơn quí thầy cô Cùng các em học sinh Đến tham dự tiết học