Bài giảng môn Ngữ văn khối 10 - Đọc văn: Chí khí anh hùng (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn khối 10 - Đọc văn: Chí khí anh hùng (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)

1. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Vị trí đoạn trích Kiều ở lầu xanh lần thứ hai Gặp Từ Hải Kết duyên Từ Hải ra đi vì nghiệp lớn Từ câu 2213 đến câu 2230
2. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Vị trí đoạn trích Nhan đề : 2. Nhan đề “Chí” : sự bền bỉ nhằm theo đuổi mục đích tốt đẹp Lí tưởng, mục đích “Khí” : nghị lực, cao cả, CHÍ KHÍ ANH HÙNG quyết tâm để đạt tới mục đích nghị lực của người anh hùng “Anh hùng” : người có tài năng, dũng khí, lập nên kì tích
3. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Vị trí đoạn trích 2. Nhan đề 3. Bố cục Hai câu cuối : Mười hai câu Tầm vóc kì vĩ tiếp theo : của Từ Hải Bốn câu đầu : khi dứt áo Tính cách và ra đi Hình ảnh chí khí người anh hùng anh hùng của Từ Hải Từ Hải ra đi vì nghiệp lớn
4. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG VĂN BẢN II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Nửa năm hương lửa đương nồng, Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương. Trông vời trời bể mênh mang, Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong. Nàng rằng : "Phận gái chữ tòng, Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi". Từ rằng : “Tâm phúc tương tri, Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình ? Bao giờ mười vạn tinh binh, Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường. Làm cho rõ mặt phi thường, Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia. Bằng nay bốn bể không nhà, Theo càng thêm bận, biết là đi đâu ? Đành lòng chờ đó ít lâu, Chầy chăng là một năm sau vội gì !" Quyết lời dứt áo ra đi, Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi. (Theo ĐÀO DUY ANH, Từ điển “Truyện Kiều”)
5. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Nửa năm hương lửa đương nồng, 1. Khát vọng lên đường Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương. của Từ Hải (4 câu đầu) Hoàn cảnh chia tay: Thúy Kiều và Từ Hải đang có cuộc sống hạnh phúc “hương lửa đương nồng”.
6. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 1. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu đầu) Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương “Thoắt” : “Động lòng bốn phương” “Trượng phu” : nhanh chóng : cụm từ ước lệ người đàn ông trong khoảnh khắc chỉ chí khí anh hùng, có chí khí bất ngờ tung hoành thiên hạ
7. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Trông vời trời bể mênh mang, 1. Khát vọng lên đường Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong. của Từ Hải (4 câu đầu) “Trời bể” : không gian vũ trụ hoành tráng “Thẳng rong” : đi liền một mạch, dứt khoát ra đi
8. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG Trông vời trời bể mênh mang, II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 1. Khát vọng lên đường Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong. của Từ Hải (4 câu đầu) Nghệ thuật miêu tả : cảm hứng vũ trụ, con người vũ trụ
9. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Nàng rằng : “Phận gái chữ tòng, 1. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu đầu) Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi”. 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu Nàng viện lễ giáo phong kiến, muốn đi theo Từ tiếp theo) Hải. Nguyên do : 2.1. Nỗi quyến luyến của Kiều - Nàng không muốn xa người chồng yêu dấu. - Nàng muốn chia sẻ, tiếp sức và gánh vác công việc với chồng. Thúy Kiều không chỉ ý thức được bổn phận người vợ thể hiện tình yêu với chồng mà còn hiểu, khâm phục và khính trọng Từ Hải. Nàng xứng đáng là tri kỉ của bậc anh hùng.
10. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Từ rằng : “Tâm phúc tương tri, 1. Khát vọng lên đường Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình ?” của Từ Hải (4 câu đầu) 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu Viện đạo lí tri kỉ tiếp theo) để từ chối 2.1. Nỗi quyến luyến của Kiều 2.2. Chí khí anh hùng của Từ Hải Mong Kiều hiểu Từ Động viên Kiều vượt qua sự bịn rịn
11. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Bao giờ mười vạn tinh binh, 1. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu đầu) Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường. 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu KHÁT VỌNG tiếp theo) Chàng muốn dựng nghiệp vương bá : TÁO BẠO, chỉ huy đạo quân hùng hậu, tinh nhuệ, PHI THƯỜNG 2.1. Nỗi quyến luyến của Kiều thiện chiến. 2.2. Chí khí anh hùng của Từ Hải
12. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Làm cho rõ mặt phi thường, 1. Khát vọng lên đường Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia. của Từ Hải (4 câu đầu) 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu tiếp theo) Tin tưởng vào tương lai, Hứa thực hiện nghi thức 2.1. Nỗi quyến luyến của Kiều sự nghiệp lẫy lừng trang trọng để đón Kiều 2.2. Chí khí anh hùng của Từ Hải
13. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Bằng nay bốn bể không nhà, 1. Khát vọng lên đường Theo càng thêm bận biết là đi đâu ? của Từ Hải (4 câu đầu) 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu tiếp theo) Lo lắng cho Kiều 2.1. Nỗi quyến luyến của Kiều sẽ phải chịu cực khổ khi đi theo Từ 2.2. Chí khí anh hùng của Từ Hải Hoàn cảnh khó khăn hiện tại của người anh hùng TÍNH CÁCH DỨT KHOÁT, QUYẾT TÂM SẮT ĐÁ
14. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 1. Khát vọng lên đường Đành lòng chờ đó ít lâu, của Từ Hải (4 câu đầu) Chầy chăng là một năm sau vội gì ! 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu tiếp theo) Thời gian gây dựng cơ đồ 2.1. Nỗi quyến luyến của Kiều rất nhanh chóng 2.2. Chí khí anh hùng của Từ Hải - Người anh hùng quyết đoán, tự tin, đầy tài năng. - Người chồng tâm lí, sâu sắc, gần gũi.
15. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 1. Khát vọng lên đường Ấn tượng của các nhân vật trong “Truyện Kiều” của Từ Hải (4 câu đầu) về Từ Hải 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu tiếp theo) Rằng : “Từ là đấng anh hùng, Dọc ngang trời rộng vẫy vùng bể khơi”. 2.1. Nỗi quyến luyến của Kiều 2.2. Chí khí anh hùng của Từ Hải Hơn người trí dũng nghiêng trời uy linh. Đã nên có nghĩa có nhân, Trước sau trọn vẹn xa gần ngợi khen. Đại vương tên Hải họ Từ, Đánh quen trăm trận sức dư muôn người.
16. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Quyết lời dứt áo ra đi, 1. Khát vọng lên đường Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi. của Từ Hải (4 câu đầu) 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu tiếp theo) 3. Hành động ra đi Các động từ chỉ hành động dứt khoát của Từ Hải dứt khoát, mạnh mẽ (2 câu còn lại) Phong thái hùng dũng, hiên ngang, phi thường, đã nghĩ là làm của đấng trượng phu.
17. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi 1. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu đầu) 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Khát vọng gây dựng Hải và Thúy Kiều (12 câu sự nghiệp lớn tiếp theo) 3. Hành động ra đi Cánh chim bằng dứt khoát của Từ Hải (2 câu còn lại) Khát vọng tự do
18. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG Trông vời trời bể mênh mang Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 1. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu đầu) 2. Cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều (12 câu tiếp theo) 3. Hành động ra đi dứt khoát của Từ Hải (2 câu còn lại) Bút pháp miêu tả nhân vật theo hướng LÍ TƯỞNG HÓA GIẤC MƠ ANH HÙNG của Nguyễn Du.
19. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 4. Nghệ thuật Thể thơ lục bát biến hóa linh hoạt Nghệ Lí tưởng hóa, lãng mạn hóa thuật Hình tượng ước lệ Bút pháp pháp xây dựng nhân vật Hình tượng con người vũ trụ Lời thoại trực tiếp thể hiện tính cách tự tin, bản lĩnh của nhân vật
20. CHÍ KHÍ ANH HÙNGCHÍ KHÍ ANH HÙNG I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 4. Nghệ thuật III. TỔNG KẾT Thể thơ lục bát biến hóa linh hoạt Nghệ Lí tưởng hóa, lãng mạn hóa thuật Hình tượng ước lệ Bút pháp pháp xây dựng nhân vật Hình tượng con người vũ trụ Lời thoại trực tiếp thể hiện tính cách tự tin, bản lĩnh của nhân vật