Bài giảng môn Ngữ văn lớp 10 - Tuần 25: Tóm tắt văn bản thuyết minh - Trường THPT Nguyễn Gia Thiều

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn lớp 10 - Tuần 25: Tóm tắt văn bản thuyết minh - Trường THPT Nguyễn Gia Thiều

1. Trường THPT Nguyễn Gia Thiều Lớp 10D Môn: Ngữ Văn Nhiệt liệt chào mừng cô và các bạn đến với bài thuyết trình của nhóm chúng em ngày hôm nay ! Thành viên: Phạm Hữu Khánh Hoàng Yến Linh
2. I – MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH - Mục đích: Hiểu và ghi nhớ những nội dung cơ bản của bài văn hoặc giới thiệu với người khác về đối tượng thuyết minh hoặc về văn bản đó, - Yêu cầu: Ngắn gọn, rành mạch, sát với nội dung cơ bản của văn bản gốc
3. II – CÁCH TÓM TẮT MỘT VĂN BẢN THUYẾT MINH Văn bản ““ NHÀNHÀ SÀNSÀN ’’’’
4. Trò chơi “ Đáp Nhanh “  Câu hỏi 1: Văn bản thuyết minh về đối tượng nào ?   Văn bản thuyết minh về Nhà sàn.  Câu hỏi 2: Đại ý của văn bản là gì ?  Đại ý của văn bản trên là thuyết minh về: + Kiến trúc của nhà sàn + Nguồn gốc của nhà sàn + Những tiện ích của ngôi nhà sàn
5. Trò chơi “ Đáp Nhanh “  Câu hỏi 3: Có thể chia văn bản trên thành mấy đoạn ? Giới hạn ?   Có thể chia văn bản thành 3 đoạn: + Đoạn 1 (Mở bài): Từ đầu => văn hóa cộng đồng + Đoạn 2 (Thân bài): Tiếp => bao giờ cũng phải là nhà sàn + Đoạn 3 (Kết bài): Còn lại  Câu hỏi 4: Ý chính của mỗi đoạn là gì ?  + Đoạn 1: Định nghĩa và mục đích sử dụng của ngôi nhà sàn + Đoạn 2: Thuyết minh về cấu tạo, nguồn gốc, công dụng của nhà sàn + Đoạn 3: Đánh giá, ngợi ca vẻ đẹp của nhà sàn ở Việt Nam xưa và nay
6. Tóm tắt văn bản “Nhà Sàn” • Nhà sàn là công trình kiến trúc có mái che dùng để ở hoặc sử dụng vào một số mục đích khác. Toàn bộ nhà sàn được cấu tạo bằng tre, giang, nứa, gỗ; gồm nhiều cột chống, mặt sàn, gầm sàn, các khoang nhà để ở hoặc làm vệ sinh cá nhân. Hai đầu nhà có hai cầu thang. Nhà sàn xuất hiện từ thời Đá mới, tồn tại phổ biến ở miền núi Việt Nam và Đông Nam Á. Nhà sàn có nhiều tiện ích: vừa phù hợp với nơi cư trú miền núi, đầm lầy, vừa tận dụng nguyên liệu tại chỗ, giữ được vệ sinh và bảo đảm an toàn cho người ở. Nhà sàn ở một số vùng miền núi nước ta đạt tới trình độ kĩ thuật và thẩm mĩ cao, đã và đang hấp dẫn khách du lịch.
7. 2. Cách tóm tắt văn bản thuyết minh. - Các bước tóm tắt văn bản thuyết minh + Bước 1: Xác định mục đích, yêu cầu của văn bản thuyết minh. + Bước 2: Đọc kĩ văn bản, tìm bố cục. + Bước 3: Sắp xếp các ý chính, diễn đạt nội dung bằng lời văn của mình. + Bước 4: Kiểm tra, sửa chữa lại.
8. -Tóm tắt văn bản thuyết minh nhằm hiểu và nắm được những nội dung chính của văn bản đó. Bản tóm tắt phải rõ ràng, chính xác so với nội dung của văn bản gốc. - Muốn tóm tắt văn bản thuyết minh, cần xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt ; đọc văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh ; tìm bố cục của văn bản. Từ đó, viết tóm lược các ý để hình thành văn bản tóm tắt.
9. III. Luyện tập 1. Bài tập 1 Đọc phần Tiểu dẫn bài Thơ Hai-cư của Ba –sô ( Ngữ văn 10, tập một) và trả lời các câu hỏi. a, Xác định đối tượng thuyết minh của văn bản. b, Tìm bố cục của văn bản. c, Viết đoạn văn tóm tắt phần thuyết minh về thơ hai-cư.
10. 1. Bài tập 1 a, Đối tượng thuyết minh: thơ Hai-cư của Ba-sô. b, Bố cục - Đoạn 1: Từ đầu M.Si-ki(1867-1902). Tóm tắt tiểu sử và tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Ba-sô. - Đoạn 2: Đoạn còn lại. Thuyết minh về đặc điểm nội dung của thơ Hai-cư.
11. Tóm tắt Thơ Hai-cư có số từ vào loại ngắn nhất nhưng vẫn ngắt làm ba đoạn. Mỗi bài thơ đều có một tứ thơ nhất định, tả phong cảnh đế khơi gợi cảm xúc, suy tư. Thời điểm trong thơ được xác định theo mùa qua quy tắc sử dụng “quý ngữ”. Thơ Hai-cư thấm đẫm tinh thần Thiền tông và tinh thần văn hoá phương Đông. Cảm thức thẩm mĩ của Hai-cư rất cao và tinh tế. Hai-cư không dùng nhiều tính từ và trạng từ để cụ thể hoá sự vật mà thường chỉ dùng những nét chấm phá, gợi chứ không tả, tạo nên nhiều khoảng trống cho trí tưởng tượng của người đọc. Thơ Hai-cư là một đóng góp lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hoá nhân loại.
12. 2.Bài tập 2: ĐỀN NGỌC SƠN VÀ HỒN THƠ HÀ NỘI a) Xác định văn bản “Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội” thuyết minh vấn đề gì. So với các văn bản thuyết minh ở phần trên, đối tượng và nội dung thuyết minh của Lương Quỳnh Khuê có gì khác ? b) Viết tóm tắt đoạn giới thiệu cảnh Tháp Bút, Đài Nghiên. Bài làm: a) * Vấn đề: Thuyết minh về thắng cảnh đền Ngọc Sơn. * Nét khác so với các văn bản trước. + Đối tượng: thắng cảnh. + Nội dung: Vừa tập trung vào những đặc điểm kiến trúc, vừa ca ngợi vẻ đẹp nên thơ của đền Ngọc Sơn, đồng thời bày tỏ tình yêu, niềm tự hào đối với một di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc.
13. Cầu Thê Húc
14. THÁP BÚT ĐÀI NGHIÊN
15. Đền ngọc sơn
16. Đến thăm đền Ngọc Sơn, hình tượng kiến trúc đầu tiên gây ấn tượng là Tháp Bút, Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháp có ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình bút là ba chữ “tả thanh thiên” ( viết lên trời xanh)đầy kiêu hãnh. Cạnh Tháp Bút là cổng đài nghiên. Gọi là “ Đài Nghiên”bởi cổng này là hình tượng “cái đài” đỡ “Nghiên mực”hình trái đào tạc bằng đá, đặt trên đầu ba chú ếch với thâm ý sâu xa “ao nghiên, ruộng chữ”. Phía sau Đài Nghiên là cầu Thê Húc nối sang Đảo Ngọc – nơi tọa lạc ngôi đền thiêng giữa rì rào sóng nước.