Bài giảng môn Sinh học khối 8 - Bài 56: Tuyến yên tuyến giáp

Nội dung text: Bài giảng môn Sinh học khối 8 - Bài 56: Tuyến yên tuyến giáp

1. ? Phân biệt tuyến nội tiết với tuyến ngoại tiết? ? Nêu tính chất và vai trò của hoocmôn?
2. BÀI 56 TUYẾN YÊN TUYẾN GIÁP
3. NỘI DUNG: I. Tuyến yên II. Tuyến giáp
4. I. TUYẾN YÊN Học sinh quan sát hình 55.3 , nghiên cứu thông tin SGK tr 176 thảo luận các câu hỏi : +Tuyến yên nằm ở đâu ? Có cấu tạo như thế nào? +Hoocmôn tuyến yên tác động tới những cơ quan nào ?
5. I. Tuyến yên: Vùng dưới đồi Hình bầu dục, nhỏ bằng hạt đậu.
6. Thùy trước Thùy sau
7. - Nằm ở vùng dưới đồi. Hình bầu dục, nhỏ bằng hạt đậu. Thùy trước - Gồm: Thùy giữa: chỉ phát triển ở trẻ nhỏ, liên quan đến sự phân bố sắc tố da. Thùy sau
8. Nhiều Thùy giữa tiết hoocmôn MSH Ít Da nhợt nhạt, tái.
9. Tuyến FSH yên LH FSH, LH PRL TSH GH ACTH
10. Bệnh khổng lồ (Do tiết nhiều GH trước tuổi dậy thì)
11. Bệnh lùn (Do tiết ít GH trước tuổi dậy thì)
12. Tuyến yên FSH ADH LH Ôxitôxin GH Ôxitôxin PRL TSH ACTH
13. I. TUYẾN YÊN  -Vị trí : Nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi. -Cấu tạo gồm 3 thùy: +Thùy trước tiết FSH, LH, ACTH, TSH, PRL, GH. +Thùy giữa chỉ phát triển ở trẻ nhỏ. +Thùy sau tiết: ADH, OT. -Hoạt động của tuyến yên chiụ sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của hệ thần kinh -Vai trò: Tuyến yên là tuyến nội tiết quan trọng nhất vì +Tiết hoocmôn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết. +Tiết hoocmôn ảnh hưởng tới một số quá trình sinh lý trong cơ thể.
14. ? Nêu ý nghĩa của cuộc vận động “Toàn dân dùng muối iốt” ? Ngừa bệnh bướu cổ, tăng trí thông minh,
15. Học sinh nghiên cứu thông tin, quan sát hình 56.2 Trả lời câu hỏi: +Nêu vị trí tuyến giáp ? +Cấu tạo và tác dụng của tuyến giáp?
16. Tuyến giáp Nang tuyến Tế bào tuyến
17. - Nằm trước sụn giáp. Nặng khoảng 20-25g (lớn nhất) - Gồm nang tuyến và tế bào tuyến - Hoocmôn là Tirôxin và canxitônin
18. Axit folic có nhiều ở thực phẩm nào? (24/03) Phát hiện sớm trẻ bị viêm ruột thừa (24/03) Một loại “thuốc đặc trị” ngừa lây nhiễm HIV (23/03) Vì sao cà phê gây mất ngủ? (20/03) Phòng và trị bệnh gan nhiễm mỡ (20/03) Nguyên Viêm thanh quản có nguy hiểm? nhân sinh (20/03) bệnh Có nhiều nguyên nhân gây bệnh lùn: do tuyến yên, suy toàn bộ chức năng tuyến yên dẫn đến thiếu hormon phát triển, các hormon hướng sinh dục, TSH, ACTH làm cho các tuyến nội tiết như tuyến sinh dục, tuyến giáp, tuyến thượng thận cũng bị giảm, vì các hormon của các tuyến nội tiết này cũng có tác dụng kích thích sự phát triển nên khi suy giảm dẫn đến cơ thể bị lùn; do di truyền, các cơ quan, tổ chức không mẫn cảm với hormon phát triển GH; do chấn thương, nhiễm khuẩn, u mạch máu cùng nhiều nguyên nhân khác ở vùng dưới đồi, tuyến yên. Suy tuyến giáp (19/03) U vùng mặt điều trị ở đâu? (18/03) Biểu hiện lâm sàng Ung thư phổi và những điều nên biết (18/03) Người mắc bệnh lùn do tuyến yên thường có các biểu hiện như sau: cơ thể vẫn cân đối; da có thể có màu hơi vàng, nhăn nheo, khô, lớp mỡ dưới da ít, nhưng cũng có người béo, mỡ tập trung chủ yếu ở bụng, vú, đùi, và vùng mu; cơ bắp kém phát triển, các xương đều ngắn, phần đặc của xương mỏng, xương sọ có kích thước như sọ trẻ con, các cơ quan nội tạng kích thước bé, nhưng chức năng không bị rối loạn; đối với thể lùn do suy chức năng toàn bộ tuyến yên, nhịp tim thường chậm, huyết áp thấp, cơ quan sinh dục không phát triển: ở nữ buồng trứng, tử cung, âm đạo nhỏ, tuyến vú kém phát triển, không có ham muốn tình dục, vô kinh; ở nam có thể có chứng ẩn tinh hoàn; phát triển về trí tuệ bình thường ở các thể lùn do di truyền; lùn do tổn thương thực thể ở não như u não, não nước có những triệu chứng chung của não, trí tuệ không phát triển Làm gì để phòng bệnh ung thư? (18/03) Xét nghiệm nồng độ hormon GH huyết tương thấp; phosphatase kiềm giảm; phospho vô cơ thấp; nếu lùn do suy toàn bộ tuyến yên : tăng bạch cầu, tăng cholesterol máu, đường huyết giảm; iod kết hợp huyết tương thấp; độ hấp thu I131 của tuyến giáp thấp, chuyển hoá cơ bản thấp hơn bình thường; oestrogen trong nước tiểu thấp ? Vai trò của hoocmôn Tirôxin ? - Tirôxin (thành phần có iốt) có vai trò trong trao đổi chất và chuyển hóa các chất.
19. ? Vì sao thiếu iốt sẽ bị bệnh bướu cổ?
20. Thiếu iốt - + Tirôxin không tiết ra Tuyến yên tiết TSH kích - thích tuyến giáp hoạt động TSH Dòng máu Phì đại tuyến TH (Bướu cổ) +
21. Khối u tuyến giáp - Phẫu thuật - Chất phóng xạ trong I-131: làm giảm xơ hóa, tưới máu, giảm lượng hormone tập trung ở tuyến giáp và làm giảm khối lượng của tuyến giáp.
22. Nhu cầu iốt của người là 0,2 mg/ngày
23. Bệnh Bazơđô ? Nguyên nhân của bệnh Bazơđô ? Do sự rối loạn làm tuyến giáp hoạt động mạnh, tiết nhiều Tirôxin phì đại tuyến, mắt lồi (tích nước các tổ chức sau cầu mắt)
24. Axit folic có nhiều ở thực phẩm nào? (24/03) Phát hiện sớm trẻ bị viêm ruột thừa (24/03) Một loại “thuốc đặc trị” ngừa lây nhiễm HIV (23/03) Vì sao cà phê gây mất ngủ? (20/03) Phòng và trị bệnh gan nhiễm mỡ (20/03) Nguyên Viêm thanh quản có nguy hiểm? nhân sinh (20/03) bệnh Có nhiều nguyên nhân gây bệnh lùn: do tuyến yên, suy toàn bộ chức năng tuyến yên dẫn đến thiếu hormon phát triển, các hormon hướng sinh dục, TSH, ACTH làm cho các tuyến nội tiết như tuyến sinh dục, tuyến giáp, tuyến thượng thận cũng bị giảm, vì các hormon của các tuyến nội tiết này cũng có tác dụng kích thích sự phát triển nên khi suy giảm dẫn đến cơ thể bị lùn; do di truyền, các cơ quan, tổ chức không mẫn cảm với hormon phát triển GH; do chấn thương, nhiễm khuẩn, u mạch máu cùng nhiều nguyên nhân khác ở vùng dưới đồi, tuyến yên. Suy tuyến giáp (19/03) U vùng mặt điều trị ở đâu? (18/03) Biểu hiện lâm sàng Ung thư phổi và những điều nên biết (18/03) Người mắc bệnh lùn do tuyến yên thường có các biểu hiện như sau: cơ thể vẫn cân đối; da có thể có màu hơi vàng, nhăn nheo, khô, lớp mỡ dưới da ít, nhưng cũng có người béo, mỡ tập trung chủ yếu ở bụng, vú, đùi, và vùng mu; cơ bắp kém phát triển, các xương đều ngắn, phần đặc của xương mỏng, xương sọ có kích thước như sọ trẻ con, các cơ quan nội tạng kích thước bé, nhưng chức năng không bị rối loạn; đối với thể lùn do suy chức năng toàn bộ tuyến yên, nhịp tim thường chậm, huyết áp thấp, cơ quan sinh dục không phát triển: ở nữ buồng trứng, tử cung, âm đạo nhỏ, tuyến vú kém phát triển, không có ham muốn tình dục, vô kinh; ở nam có thể có chứng ẩn tinh hoàn; phát triển về trí tuệ bình thường ở các thể lùn do di truyền; lùn do tổn thương thực thể ở não như u não, não nước có những triệu chứng chung của não, trí tuệ không phát triển Làm gì để phòng bệnh ung thư? (18/03) Xét nghiệm nồng độ hormon GH huyết tương thấp; phosphatase kiềm giảm; phospho vô cơ thấp; nếu lùn do suy toàn bộ tuyến yên : tăng bạch cầu, tăng cholesterol máu, đường huyết giảm; iod kết hợp huyết tương thấp; độ hấp thu I131 của tuyến giáp thấp, chuyển hoá cơ bản thấp hơn bình thường; oestrogen trong nước tiểu thấp ? Hoocmôn canxitônin có vai trò gì? - Tirôxin có vai trò trong trao đổi chất và chuyển hóa các chất. - Hoocmôn canxitônin cùng với hoocmôn tuyến cận giáp có vai trò điều hòa canxi và photpho trong máu.
25. Tuyến cận giáp Hoocmôn là parathormone
26.  -Vị trí: Nằm trước sụn giáp của thanh quản, nặng 20 – 25g. -Hoocmôn là Tirôxin, có vai trò quan trọng trong trao đổi chất và chuyển hoá ở tế bào. -Tuyến giáp cùng tuyến cận giáp có vai trò trong điều hòa trao đổi canxi và phốt pho trọng máu.
27. Tuyến Vị trí Vai trò nội tiết Tiết hoocmôn chỉ đạo hầu hết các Vùng Tuyến tuyến nội tiết khác, ảnh hưởng đến sự dưới yên tăng trưởng của cơ thể, trao đổi chất đồi đường, khoáng và co thắt cơ trơn. Có vai trò trong trao đổi chất và chuyển TuyếnPhía trước hóa các chất, cùng tuyến cận giáp điều giápsụn giáp hòa canxi và photpho trong máu.
28. + Học bài, trả lời câu hỏi sách giáo khoa. Làm bài vào vở bài tập + Bài tâp: Em hãy đề ra kế hoạch cho bản thân để đảm bảo sức khoẻ cho học tập và lao động ? + Đọc trước bài 57.