Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 01: Con rồng cháu tiên

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài 01: Con rồng cháu tiên

1. I.T×m hiÓu chung 1. ThÓ lo¹i: TruyÒn thuyÕt ThÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt?
2. • Truyền thuyết là loại truyện dân gian truyền miệng kể về các nhân vật và các sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ; • Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo; • Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân d©n đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
3. 2 . §äc- Chó thÝch: a) §äc: -Giäng râ rµng, m¹ch l¹c, t¸i hiÖn kh«ng khÝ linh thiªng. -L¹c Long Qu©n: T×nh c¶m, ©n cÇn, chËm r·i. -¢u C¬: Lo l¾ng, than thë. b) Chó thÝch: 1, 2, 3, 5 ,7
4. 3. Bè côc: Theo con v¨n b¶n nµy ®îc chia lµm mÊy phÇn? Néi dung chÝnh tõng phÇn? -PhÇn 1: Tõ ®Çu “Long Trang”: nguån gèc, h×nh d¸ng k× l¹ cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬. -PhÇn 2: tiÕp “lªn ®êng”: viÖc sinh con vµ chia con cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬. -PhÇn 3: cßn l¹i:sù trëng thµnh cña c¸c con L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬.
5. II T×m hiÓu chi tiÕt 1.Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ a) L¹c Long Qu©n: - Con thÇn biÓn - Cã nhiÒu phÐp l¹, søc m¹nh v« ®Þch, diÖt trõ yªu qu¸i gióp d©n ->phi thêng -> VÎ ®Ñp cao quý cña bËc anh hïng.
6. Nµng ¢ u Cơ ®· bíc vµo trong truyÖn nh thÕ nµo? -Nguån gèc? -Nhan s¾c? -PhÈm chÊt? ?Tõ ®ã con cã nhËn xÐt g× vÒ nµng ¢?u Cơ? b) ¢u C¬: -Dßng tiªn ë trªn nói , thuéc dßng ThÇn N«ng. -Xinh ®Ñp tuyÖt trÇn. -Yªu thiªn nhiªn. ->VÎ ®Ñp cao quý cña ngêi phô n÷.
7. 2)ViÖc sinh con vµ chia con cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬: ViÖc sinh con cña ¢u C¬ diÔn ra nh thÕ nµo?Sù viÖc nµy cã ý nghÜa g×? a) ViÖc sinh con: Bäc tr¨m trøng-> tr¨m ngêi con hång hµo, ®Ñp ®Ï l¹ thêng; ->d©n téc ta lµ anh em mét nhµ do cïng mét mÑ sinh ra.
8. b) ViÖc chia con: ViÖc chia con cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ diÔn ra nh thÕ nµo? -Nguyªn nh©n? -DiÔn biÕn? -ý nghÜa? -Do nguån gèc hai ngêi kh¸c nhau -50 con theo mÑ lªn rõng, 50 con theo cha xuèng biÓn. -ýnghÜa: +Më mang bê câi +ý nguyÖn ®oµn kÕt d©n téc.
9. 3.Sù trëng thµnh c¸c con L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬: Sau khi mét tr¨m ngêi con cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ theo cha mÑ lªn rõng xuèng biÓn , hä ®· sinh sèng thÕ nµo? ýnghÜa cña chi tiÕt nµy? -Con trëng: vua Hïng -§ãng ®« ë Phong Ch©u -LËp níc V¨n Lang. -Tôc truyÒn ng«i. ->Gi¶i thÝch sù ra ®êi cña nhµ níc V¨n Lang vµ triÒu ®¹i vua Hïng.
10. 4. C¸c chi tiÕt tëng tîng , k× ¶o: • Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo ? • Hãy nói rõ vai trß của các chi tiết này trong truyện.
11. Trong truyện cổ dân gian, các chi tiết tưởng tượng kì ảo gắn bó mật thiết với nhau. Tưởng tưởng kì ảo có nhiều nghĩa nhưng ở đây được hiểu là chi tiết không có thật được tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục đích nhất định. Để chØ các chi tiết này, có khi người ta dùng các khái niệm như chi tiết ( yếu tố)thần kì, lạ thường, hư cấu, hoang đường • Chi tiết tưởng tượng, kì ảo trong truyện cổ dân gian gắn với quan niệm, tín ngưỡng của người xưa về thế giới. Chẳng hạn, quan niệm về các thế giới ( trần gian, thiên phủ, âm phủ, thuỷ phủ), về sự đan xen giữa thế giới thần và thế giới người, quan niệm vạn vật hữu linh ( vạn vật đều có linh hồn); tín ngưỡng vật tổ ( mỗi tộc người sinh ra từ một loại thảo mộc hay động vật nào đó)
12. Trong truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên, các chi tiết tưởng tượng kì ảo:” nguån gèc LLQ vµ ¢C¬, bäc tram trøng ”cã một số ý nghĩa sau đây: - Tô đậm tính chât kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của các nhân vật, sự kiện. - Thần kì hoá, linh thiêng hoá nguồn gốc giống nòi, dân tộc, để chúng ta thêm tự hào, tin yêu, tôn kính tổ tiên, dân tộc mình; - Làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm, dự báo cuộc đời và chiến công của nhân vật
13. 5.Cèt lâi lÞch sö: TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn ®· ph¶n ¸nh sù thËt lÞch sö nµo? -Thêi ®¹i vua Hïng -§Òn thê vua Hïng -Ngµy giç tæ Hïng V¬ng
14. III. Tæng kÕt 1.Ý nghĩa của truyền thuyết:
15. Giải thích, suy tôn nguồn gốc cao quý, thiêng liêng của cộng đồng người Việt. Từ bao đời, người Việt tin vào tính chất xác thực của những điều truyền thuyết về sự tích tổ tiên và tự hào về nguồn gốc, dòng giống Tiên, Rồng rất đẹp, rất cao quý, linh thiêng của mình • Đề cao nguồn gốc chung và biểu hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất của nhân dân ta ở mọi miền đất nước. Người Việt Nam, dù miền xuôi hay miền ngược, dù ở đồng bằng, miền núi hay ven biển, trong nước hay ở nước ngoài, đều cùng chung cội nguồn, đều là con của mẹ Âu Cơ (đồng bào: cùng một bọc) vì vậy phải luôn thương yêu, đoàn kết. Các ý nghĩa ấy góp phần quan trọng vào việc xây dựng, bồi đắp những sức mạnh tinh thần của dân tộc.
16. 2.Ghi nhớ • Định nghĩa truyền thuyết. • Truyện Con Rồng, cháu Tiên có nhiều chi tiết kì ảo ( như hình tượng các nhân vật thần có nhiều phép lạ và hình tượng bọc trăm trứng ) nhằm giải thích, suy tôn nguồn gốc giống nòi và thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất cộng đồng của người Việt.
17. IV. LuyÖn tËp:Lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm sau: 1.TruyÒn thuyÕt lµ g×? A.Lµ nh÷ng c©u chuyÖn hoang ®êng; B.C©u chuyÖn víi nh÷ng yÕu tè hoang ®êng nhng cã liªn quan ®Õn c¸c sù kiÖn, nh©n vËt lÞch sö cña mét d©n téc; C.LÞch sö d©n téc, ®Êt níc ®îc ph¶n ¸nh ch©n thùc trong c¸c c©u chuyÖn vÌ mét hay nhiÒu nh©n vËt lÞch sö; D.Cuéc sèng hiÖn thùc ®îc kÓ l¹i mét c¸ch nghÖ thuËt.
18. 2.ýnghÜa næi bËt nhÊt cña h×nh tîng c¸i bäc tr¨m trøng lµ g×? A.Gi¶i thÝch sù ra ®êi cña c¸c d©n téc ViÖt Nam; B.Ca ngîi sù h×nh thµnh níc V¨n Lang; C.T×nh yªu ®Êt níc vµ lßng tù hµo d©n téc; D.Mäi ngêi, mäi d©n téc ViÖt Nam ph¶i yªu th- ¬ng nhau nh anh em mét nhµ.