Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 97, 98: Đêm nay Bác không ngủ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 6 - Tiết 97, 98: Đêm nay Bác không ngủ

1. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ (Minh Huệ) I. Tỡm hiểu chung: 1. Tỏc giả. Nhà thơ Minh Huệ (1927-2003), quờ Nghệ An. Hội viờn Hội Nhà văn Việt Nhà thơ Minh Huệ tờn khai sinh là Nguyễn Đức Thỏi. ễng sinh năm 1927 mất năm 2003, quờ gốc Bến Thủy, thành phố Vinh_ Nghệ An. Hội viờn Hội Nhà văn Việt Nam.
2. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ (Minh Huệ) I. Tỡm hiểu chung: 1. Tỏc giả. 2. Tỏc phẩm: a. Hoàn cảnh sỏng tỏc:SGK (tr.66) b.Thể thơ: ngũ ngụn (5 chữ ) Minh Huệ viết lại dựa trờn cõu chuyện cú thật do người bạn là vệ c. Phương thức biểu đạt: Tự quốc quõn kể lại khi chứng kiến sự + Miờu tả + Biểu cảm Bỏc khụng ngủ, trờn đường đi 3. Bố cục: 3 phần chiến dịch biờn giới Thu-Đụng 1950.
3. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ (Minh Huệ) I. Tỡm hiểu chung: 1. Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch Bài thơ cú bố cục như 2. Tỏc giả. thế nào? 3. Tỏc phẩm: 4. Bố cục: 3 phần - Từ đầu -> “mà đi”: Cảm nhận về Bỏc và cảm xỳc của anh bộ đội lần thức giấc thứ nhất. - Tiếp -> “cựng Bỏc”: Cảm nhận về Bỏc và cảm xỳc của anh bộ đội lần thức giấc thứ ba. - Cũn lại: Khẳng định hỡnh tượng Bỏc như một chõn lớ.
4. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ (Minh Huệ) I. Tỡm hiểu chung: 1.Tỏc giả. 2. Tỏc phẩm: 3. Bố cục: 3 phần
5. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ (Minh Huệ) I. Tỡm hiểu chung: Thấy Bỏc chưa ngủ, anh đội viờn làm gỡ? 1. Tỏc giả. 2. Tỏc phẩm: 3. Bố cục: 3 phần II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên Lần đầu thức dậy, anh cú đối với Bác: a. Lần thức dậy thứ nhất: thỏi độ gỡ ? - Ngạc nhiờn, băn khoăn đến khắc khoải (khổ 1) - Nhỡn, theo dừi những cử chỉ, hành động của Bỏc (Khổ 2,3,4)
6. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ I. Tỡm hiểu chung: II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : Anh đội viờn nhỡn Bỏc 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác: Càng nhỡn lại càng thương a. Lần thức dậy thứ nhất: Anh đội viờn mơ màng - Ngạc nhiờn, băn khoăn đến Như nằm trong giấc mộng khắc khoải (khổ 1) Búng Bỏc cao lồng lộng - Nhỡn, theo dừi những cử chỉ, Ấm hơn ngọn lửa hồng. hành động của Bỏc (Khổ 2,3,4) Thổn thức cả nỗi lũng + Điệp từ "càng" diễn tả tỡnh Thầm thỡ anh hỏi nhỏ thương tăng cấp Bỏc ơi Bỏc chưa ngủ - Mơ màng như nằm trong giấc Bỏc cú lạnh lắm khụng? mộng đẹp đẽ, ấm ỏp (khổ 5) Anh nằm lo Bỏc ốm Lũng anh cứ bề bộn Vỡ Bỏc vẫn thức hoài.
7. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ Tỡm cỏc cõu thơ thể hiện tỡnh cảm I. Tỡm hiểu chung: của anh đội viờn II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bỏc trong lần với Bác: thức dậy đầu tiờn a. Lần thức dậy thứ nhất: Anh đội viờn nhỡn Bỏc +So sỏnh, ẩn dụ: Búng Bỏc - ngọn lửa Càng nhỡn lại càng thương hồng → Tỡnh cảm thõn thiết, ngưỡng mộ của Anh đội viờn mơ màng anh đội viờn với Bỏc Như nằm trong giấc mộng - Thổn thức, thầm thỡ (khổ 6) => Sự Búng Bỏc cao lồng lộng xỳc động Ấm hơn ngọn lửa hồng. → Thương yờu, cảm phục trước tấm lũng của Bỏc Thổn thức cả nỗi lũng Thầm thỡ anh hỏi nhỏ Bỏc ơi Bỏc chưa ngủ Bỏc cú lạnh lắm khụng? Anh nằm lo Bỏc ốm Lũng anh cứ bề bộn Vỡ Bỏc vẫn thức hoài.
8. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ (Minh Huệ) I. Tỡm hiểu chung: Tỡm cỏc cõu thơ thể II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : Anh hốt hoảng giật mỡnh 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối hiện tõm tư của với Bác: Anh vộianh vàng đội nằng viờn nặc với a. Lần thức dậy thứ nhất: Bỏc trong lần thức “ Mời Bỏc ngủ Bỏc ơi! b. Lần thức dậy thứ ba: dậy thứ ba ? - Hốt hoảng, giật mỡnh, nằng nặc Trời sắp sỏng mất rồi mời Bỏc ngủ Bỏc ơi! Mời Bỏc ngủ!” + Từ lỏy "nằng nặc” + đảo trật tự ngụn từ, lặp lại cỏc cụm từ "mời Anh đội viờn nhỡn Bỏc Bỏc ngủ", Bỏc ơi! Bỏc ơi mời Bỏc Bỏc nhỡn ngọn lửa hồng ngủ" Lũng vui sướng mờnh mụng → diễn tả tăng dần mức độ bồn Anh thức luụn cựng Bỏc. chồn, tỡnh cảm lo lắng chõn thành Tỡm cỏc từ thể hiện tấm mộc mạc của người đội viờn với lũng của anh đội viờn đối Bỏc. với Bỏc ?
9. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ I. Tỡm hiểu chung: (Minh Huệ) II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác: a. Lần thức dậy thứ nhất: b. Lần thức dậy thứ ba: - “Lũng vui sướng mờnh mụng. Anh thức luụn cựng Bỏc” → Niềm vui của anh đội viờn khi hiểu được tấm lũng và sự vĩ đại của Bỏc.
10. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ I. Tỡm hiểu chung: (Minh Huệ) II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác: Kể hai lần để nổi bật được a. Lần thức dậy thứ nhất: tõmTHẢO trạng khỏcLUẬN nhau: b. Lần thức dậy thứ ba: Vỡ sao tỏc giả - Hốt hoảng, giật mỡnh, nằng nặc mời Bỏc ngủ - Lần đầu: là sự ngạc nhiờn, cảmtường phục nhưngthuật vẫn2 lần võng + Từ lỏy "nằng nặc” + đảo trật tự ngụn từ, lặp lời Bỏc đi ngủ. lại cỏc cụm từ "mời Bỏc ngủ", Bỏc ơi! Bỏc ơi thức thứ giấc của mời Bỏc ngủ" - Lầnanh thứ ba:đội hốt viờn hoảng ? giật → diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn, tỡnh cảm mỡnh rồi vui sướng khi cảm lo lắng chõn thành mộc mạc của người đội nhận được sự vĩ đại của Bỏc, viờn với Bỏc. thức luụn cựng Bỏc. → í thơ tập trung hơn và - “Lũng vui sướng mờnh mụng. Anh thức luụn hỡnh tượng Bỏc nổi bật hơn. cựng Bỏc” → Niềm vui của anh đội viờn khi hiểu được tấm lũng và sự vĩ đại của Bỏc.
11. Tiết 95,96: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ (Minh Huệ) I. Tỡm hiểu chung: II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối Em hóy chỉ những từ với Bác: Bỏcngữ biểuthức thị trong hành a. Lần thức dậy thứ nhất: độngNhữnghoàn cử cảnh hànhchỉ của nhưđộng, Bỏc? b. Lần thức dậy thứ ba: cử chỉthế ấy nào thể ? hiện 2. Hỡnh ảnh Bỏc Hồ trong đờm khụng ngủ: điều gỡ ở Bỏc ? - Thời gian, khụng gian: Trời khuya, bờn bếp lửa, mưa, lều xơ xỏc. -Cử chỉ: Đốt lửa, dộm chăn, nhún chõn nhẹ nhàng. → Lo lắngTrong õn hoàn cần, cảnh chăm ấy, chỳt yờu thươngBỏc cú những hành động, cử chỉ gỡ ?
12. Tiết 95,96: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ I. Tỡm hiểu chung: (Minh Huệ) II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : Tỏc giả đó sử dụng 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác: - nghệKhổ cuối thuật : Bỏc gỡ thứcđể biểu là chuyện thường tỡnh. 2. Hỡnh ảnh Bỏc Hồ trong đờm khụng ngủ: đạt - Thời gian, khụng gian: Trời khuya, bờn bếp lửa, ➔ Cuộc đời Bỏc chỉ dành mưa, lều xơ xỏc. cho dõn, cho nước. -Cử chỉ: Đốt lửa, dộm chăn, nhún chõn nhẹ nhàng. → Lo lắng õn cần, chăm chỳt yờu thương - Hỡnh dỏng: vẻ mặt trầm ngõm, mỏi túc bạc, ngồi Điệp ngữ “đờm nay” đinh ninh, chũm rõu im phăng phắc, cao lồng lộng một lần nữa khẳng + Cỏc từ lỏy gợi hỡnh → gợi hỡnh ảnh Bỏc cụ thể, định gỡ ? chõn thực, sinh động. + So sỏnh ẩn dụ: Búng Bỏc - ngọn lửa hồng → sự í nghĩa khổ thơ cuối vĩ đại, gần gũi , nhõn ỏi là gỡ? → Hỡnh ảnh Bỏc vừa gần gũi, thõn thiết vừa cao cả, thiờng liờng. - Lời núi, tõm tư: khụng an lũng, thương đoàn dõn cụng → Lũng yờu thương bao la, rộng lớn .
13. Tiết 95,96: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ I. Tỡm hiểu chung: (Minh Huệ) II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác: 2. Hỡnh ảnh Bỏc Hồ trong đờm khụng ngủ: → Lo lắng õn cần, chăm chỳt yờu thương → Hỡnh ảnh Bỏc vừa gần gũi, thõn thiết vừa cao cả, thiờng liờng. → Lũng yờu thương bao la, rộng lớn ➔. Ở khổ thơ cuối muốn núi Cuộc đời Bỏc chỉ dành cho dõn, cho nước.
14. Tiết 95,96: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ I. Tỡm hiểu chung: (Minh Huệ) II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác: Em hóy cho a. Lần thức dậy thứ nhất biết tỏc giả b. Lần thức dậy thứ ba đó sử dụng 2. Hỡnh ảnh Bỏc Hồ trong đờm khụng ngủ nghệ thuật III. TỔNG KẾT: gỡ ? 1. Nghệ thuật: - Thơ tự sự , giàu chất trữ tỡnh. kết hợp kể chuyện, miờu tả và biểu cảm. - Hỡnh ảnh ẩn dụ giản dị, cụ thể mà cảm động. - Lời thơ giản dị, chõn thành với nhiều từ lỏy gợi hỡnh, gợi cảm.
15. Tiết 95,96: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ I. Tỡm hiểu chung: (Minh Huệ) II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác: a. Lần thức dậy thứ nhất Em hóy nờu b. Lần thức dậy thứ ba nội dung của 2. Hỡnh ảnh Bỏc Hồ trong đờm khụng ngủ bài thơ? III. TỔNG KẾT: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: - Phản ỏnh tấm lũng yờu thương, giản dị mà sõu sắc, rộng lớn của Bỏc đối với quõn và dõn ta. - Biểu hiện tỡnh cảm yờu kớnh, cảm phục của người chiến sĩ, cũng là của mọi người dõn đối với lónh tụ
16. Tiết 95,96: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ I. Tỡm hiểu chung: (Minh Huệ) II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác: a. Lần thức dậy thứ nhất Em hóy nờu b. Lần thức dậy thứ ba ý nghĩa của 2. Hỡnh ảnh Bỏc Hồ trong đờm khụng ngủ văn bản? III. TỔNG KẾT: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung: 3. í nghĩa văn bản: Đờm nay Bỏc khụng ngủ thể hiện tấm long yờu thương bao la của Bỏc Hồ với bộ đội và nhõn dõn, tỡnh cảm kớnh yờu, cảm phục của bộ đội và nhõn dõn ta đối với Bỏc.
17. Tiết 97,98: ĐấM NAY BÁC KHễNG NGỦ (Minh Huệ) I. Tỡm hiểu chung: II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản : HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối với Bác: a. Lần thức dậy thứ nhất b. Lần thức dậy thứ ba 2. Hỡnh ảnh Bỏc Hồ trong đờm khụng ngủ III. TỔNG KẾT: 1. - Học thuộc lũng bài thơ 1. Nghệ thuật - Nắm chắc nội dung 2. Nội dung đó học. 3. í nghĩa văn bản 2. Chuẩn bị bài ẨN DỤ