Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Liệt kê

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Liệt kê

1. Cho biết các biện pháp tu từ mà em đã học? - Nhân hóa - So sánh - Ẩn dụ - Hoán dụ - Chơi chữ - Điệp ngữ.
2. Đoạn thơ sau sử dụng biện pháp tu từ gì? Anh dắt em vào cõi Bác xưa Đường xoài, hoa trắng, nắng đu đưa Có hồ nước lặng sôi tăm cá Có bưởi cam thơm, mát bóng dừa Có rào dâm bụt đỏ hoa quê Như cổng nhà xưa Bác trở về. (TỐ HỮU)
3. Bªn c¹nh ngµi, mÐ tay tr¸i, b¸t yÕn hÊp ®ường phÌn, ®Ó trong khay kh¶m, khãi bay nghi ngót; tr¸p ®åi måi ch÷ nhËt ®Ó më, trong ng¨n b¹c ®Çy nh÷ng trÇu vµng, cau ®Ëu, rÔ tÝa, hai bªn nµo èng thuèc b¹c, nµo ®ång hå vµng, nµo dao chu«i ngµ, nµo èng v«i ch¹m, ngo¸y tai, vÝ thuèc, qu¶n bót, t¨m b«ng tr«ng mµ thÝch m¾t. [ ] Ngoµi kia, tuy mưa giã Çm Çm, d©n phu rèi rÝt, nhng trong nµy xem chõng tÜnh mÞch, nghiªm trang l¾m [ ].
4. *Ví dụ: Bªn c¹nh ngµi, mÐ tay tr¸i, b¸t yÕn hÊp ®ưêng phÌn, ®Ó trong khay kh¶m, khãi bay nghi ngót; tr¸p ®åi måi ch÷ nhËt ®Ó më, trong ng¨n b¹c ®Çy nh÷ng trÇu vµng, cau ®Ëu, rÔ tÝa, hai bªn nµo èng thuèc b¹c, nµo ®ång hå vµng, nµo dao chu«i ngµ, nµo èng v«i ch¹m, ngo¸y tai, vÝ thuèc, qu¶n bót, t¨m b«ng tr«ng mµ thÝch m¾t. [ ] Ngoµi kia, tuy mưa giã Çm Çm, d©n phu rèi rÝt, nhng trong nµy xem chõng tÜnh mÞch, nghiªm trang l¾m [ ]. → T¸c dông: Lµm næi bËt sù xa hoa, thãi hưëng l¹c cña viªn quan phô mÉu, ®èi lËp víi c¶nh vÊt v¶ dÇm mưa cña d©n phu hé ®ª.
5. Câu hỏi trắc nghiệm Chọn đáp án đúng nhất: A/ Liệt kê là sắp xếp từ, cụm từ cùng loại, diễn tả đầy đủ, sâu sắc hơn. B/ Liệt kê là nối tiếp hàng loạt từ cùng loại để diễn tả những khía cạnh khác nhau của thực tế, tư tưởng, tình cảm. C/ Liệt kê là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ, cụm từ cùng loại để diễn tả đầy đủ, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay tư tưởng, tình cảm. D/ Liệt kê là nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ để diễn tả thực tế hay tư tưởng, tình cảm.
6. LiÖt kª lµ s¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t tõ hay côm tõ cïng lo¹i ®Ó diÔn t¶ ®ưîc ®Çy ®ñ h¬n, s©u s¾c h¬n nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña thùc tÕ hay cña tư tưëng, t×nh c¶m.
7. Ôi thật là một tấn kịch! Ôi thật là một cuộc chạm trán! Con người đã phản bội giai cấp vô sản Pháp, tên chính khách đã bị đồng bọn đuổi ra khỏi tập đoàn, kẻ đã ruồng bỏ quá khứ, ruồng bỏ lòng tin, ruồng bỏ giai cấp mình, lúc này mặt đối mặt với người kia, con người đã hi sinh gia đình và của cải để xa lánh khỏi thấy mặt bọn cướp nước mình, sống xa lìa quê hương, luôn luôn bị lũ này săn đuổi, bị chúng nhử vào muôn nghìn cạm bẫy, bị chúng kết án tử hình vắng măt và giờ đây đang bị, vẫn chúng, đeo gông lên vai đày đọa trong nhà giam, ngày đêm bị bóng dáng của máy chém như một bóng ma ám.
8. Thảo luận nhóm: N1,2: 1/Xét về cấu tạo, các phép liệt kê dưới đây có gì khác? a/Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập. b/Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy. (Hồ Chí Minh) N3,4: 2/Thử đảo thứ tự các bộ phận trong những phép liệt kê rồi rút ra kết luận: Xét về ý nghĩa, các phép lịêt kê ấy có gì khác nhau? a/Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non măng mọc thẳng. (Thép Mới) b/Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. (Phạm Văn Đồng)
9. 1. VÝ dô 1: a. Toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam quyÕt ®em tÊt c¶ tinh thÇn, lùc lưîng, tÝnh m¹ng, cña c¶i ®Ó gi÷ v÷ng quyÒn tù do, ®éc lËp. b. Toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam quyÕt ®em tÊt c¶ tinh thÇn vµ lùc lưîng, tÝnh m¹ng vµ cña c¶i ®Ó gi÷ v÷ng quyÒn tù do, ®éc lËp Êy.
10. VÝ dô 2 a/Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non măng mọc thẳng. (Thép Mới) b/Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. (Phạm Văn Đồng)
11. ? X¸c ®Þnh biÖn ph¸p tu tõ trong c¸c c©u sau: 1. Ngêi ta ®i cÊy lÊy c«ng T«i nay ®i cÊy cßn tr«ng nhiÒu bÒ Tr«ng trêi, tr«ng ®Êt, tr«ng m©y Tr«ng mưa, tr«ng n¾ng, tr«ng ngµy, tr«ng ®ªm Tr«ng cho ch©n cøng, ®¸ mÒm Trêi ªm biÓn lÆng míi yªn tÊm lßng. (Ca dao) 2. Trong khoang thuyÒn, dµn nh¹c gåm ®µn tranh, ®µn nguyÖt, t× bµ, nhÞ, ®µn tam. Ngoµi ra cßn cã ®µn bÇu, s¸o vµ cÆp sanh ®Ó gâ. ( Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng)
12. C¸c kiÓu liÖt kª XÐt theo cÊu t¹o XÐt theo ý nghÜa KiÓu liÖt KiÓu liÖt KiÓu liÖt KiÓu liÖt kª theo kª kh«ng kª t¨ng kª kh«ng theo tõng tõng cÆp tiÕn t¨ng tiÕn cÆp
13. Tìm phép liệt kê trong các đoạn văn sau: D©n ta cã mét lßng LÞch sö ta ®· cã nhiÒu nång nµn yªu nưíc. §ã lµ cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i chøng mét truyÒn thèng quÝ b¸u tá tinh thÇn yªu níc cña nh©n cña ta. Tõ xưa ®Õn nay, d©n ta. Chóng ta cã quyÒn tù mçi khi Tæ Quèc bÞ x©m hµo v× nh÷ng trang sö vÎ vang l¨ng, th× tinh thÇn Êy l¹i s«i thêi ®¹i Bµ Trưng, Bµ TriÖu, næi, nã kÕt thµnh mét lµn TrÇn Hng §¹o, Lª Lîi, Quang sãng v« cïng m¹nh mÏ, to Trung Chóng ta ph¶i ghi nhí lín, nã lưít qua mäi sù c«ng lao cña c¸c vÞ anh hïng nguy hiÓm, khã kh¨n, nã d©n téc, v× c¸c vÞ Êy lµ tiªu biÓu nhÊn ch×m tÊt c¶ bÌ lò b¸n cña mét d©n téc anh hïng. nưíc vµ cưíp nước.
14. 2/Tìm phép liệt kê trong đoạn trích sau: Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng Em đã sống lại rồi, em đã sống ! Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung Không giết được em, người con gái anh hùng ! (Tố Hữu)
15. Anh dắt em vào cõi Bác xưa Đường xoài, hoa trắng, nắng đu đưa Có hồ nước lặng sôi tăm cá Có bưởi cam thơm, mát bóng dừa Có rào dâm bụt đỏ hoa quê Như cổng nhà xưa Bác trở về. (TỐ HỮU)
16. Cưíi nµng anh toan dÉn voi Anh sî quèc cÊm nªn voi kh«ng bµn DÉn tr©u sî hä m¸u hµn DÉn bß sî hä nhµ nµng co g©n MiÔn lµ cã thó bèn ch©n DÉn con chuét bÐo mêi d©n mêi lµng. Cã sö dông phÐp liÖt kª kh«ng? Lo¹i liÖt kª nµo? Nªu t¸c dông.
17. Trß ch¬I « ch÷: 1 L ¦ î M 2 T ¡ N G T I Õ N 3 § i Ö P N G ÷ 4 T Ý N H T õ 5 H A I K I Ó U 6 M I £ U T ¶ VC©u¨n th¬:b¶n “S«ng nưíc Cµ Mau” ®ưîc viÕt theo phư¬ng thøc biÓu“®Mai¹t nµo sau, lµmaichÝnh? sau, mai(6 sauch÷ c¸i) C©uTªn tôcmét ng bµi÷: th¬“NhÊt cña n t¸cíc, gi¶nh× Tèph©n, H÷ utam mµ cÇn, em ®·tø häc ë XÐtC¸c vÒ tõ mÆt chØ nghÜamµu s¾c cã mÊythuéc kiÓu tõ lo¹i liÖt gkª?×? (6 (7 ch ch÷÷c¸i)c¸i) giènglíp 6 ”(4sö ch dông÷ c¸i). §kiÓuÊt xanh liÖt trekª m·i,nµo? xanh (8 ch mµu÷ c¸i) tre xanh.” sö dông biÖn ph¸p tu tõ g×? (7 ch÷ c¸i)
18. Em hãy đọc bài “Thằng Bờm” rồi cho biết bài có sử dụng phép liệt kê không? Đó là phép liệt kê nào? Tác dụng?
19. Híng dÉn vÒ nhµ: + Häc thuéc ghi nhí: trang 105. + ChuÈn bÞ bµi: T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh.