Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 1, 2: Tôi đi học

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 1, 2: Tôi đi học

1. Tiết 1, 2 Tôi đi học Thanh Tịnh
2. I/. Tìm hiểu chung: 1/. Tác giả: - Thanh Tịnh (1911- 1988) tên khai sinh Trần Văn Ninh, quê ở Huế - Thành công là thơ và truyện ngắn - Sáng tác đều toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu trong trẻo
3. 2/.Tác phẩm: In trong tập truyện ngắn “Quê mẹ” (1941) 3/. Bố cục: Phần 1/. Từ đầu . “trên ngọn núi” → Khơi nguồn nỗi nhớ và cảm nhận của “tôi” trên đường tới trường Phần 2/. Tiếp theo “được nghỉ ngơi cả ngày nữa” → Cảm nhận của “tôi” lúc ở sân trường Phần 3/. Phần còn lại → Cảm nhận của “tôi” khi ở trong lớp học
4. II/. Tìm hiểu văn bản: 1/. Trên đường đến trường: Bối cảnh khơi nguồn nỗi nhớ Kỉ niệm - Thời gian: cuối thu - Thời gian: một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh + Thiên nhiên: lá ngoài đường rụng - Không gian: con nhiều và trên không có những đám đường làng dài và hẹp mây bàng bạc + Con người: Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên
5. a/. Khi nhớ về kỉ niệm b/. Trên đường tới trường - Náo nức, tưng bừng, rộn rã - Con đường quen đi lại lắm lần tự nhiên thấy lạ - Những cảm giác trong sáng ấy - Lòng tôi đang có nảy nở như mấy cành hoa tươi sự thay đổi lớn: mỉm cười giữabầu trời quang hôm nay tôi đi học. đãng. - Thấy trang trọng và đứng đắn Từ láy, so sánh – Ngây thơ, đáng yêu, tâm trạng xúc động chân thành khi nhớ về quá khứ
6. 2/. Lúc ở sân trường: a/. Quang cảnh: + Dày đặc cả người + Người nào quần áo cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi sáng sủa. Đông vui, tấp nập. b/. Ngôi trường: + Trước là một nơi xa lạ, nay cao ráo và sạch sẽ; trông xinh xắn oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp
7. c/. Những cậu học trò nhỏ: - Bỡ ngỡ đứng nép bên người thân - Họ như con chim con e sợ. - Họ thèm vụng và ao ước như rụt rè trong cảnh lạ Từ láy, so sánh - Khát vọng khám phá tri thức mới
8. 3/. Khi xếp hàng vào lớp: - Cảm thấy chơ vơ; như quả tim ngừng đập, tự nhiên giật mình, lúng túng. - Dúi đầu vào lòng mẹ, tôi nức nở khóc theo. Sự chuyển biến tâm lí của nhân vật
9. đ/. Ông Đốc: - Đọc tên từng người - Với cặp mắt hiền từ, cảm động - Tươi cười nhẫn nại Nhân hậu, yêu thương hết lòng - Quí trọng, biết ơn thầy.
10. c/. Lúc trong lớp học: - Mùi hương lạ xông lên - Hình treo trên tường thấy lạ lạ, hay hay - Nhìn bàn ghế, chỗ ngồi tự nhiên lạm nhận là vật riêng của mình - Không cảm thấy xa lạ, sự quyến luyến tự nhiên và bất ngờ - Chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc: Bài viết tập: Tôi đi học
11. III/. Tổng kết: 1/. Nội dung: Văn bản kể về một trang đời gần gũi mà thiêng liêng, đó là kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên với tâm trạng bỡ ngỡ, những cảm xúc mới mẻ, những ấn tượng không quên về trường lớp, thầy cô và bạn bè 2/. Nghệ thuật: - Kết hợp hài hòa giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm - Bố cục chặt chẽ, tự nhiên theo dòng hồi tưởng, theo trình tự đan xen giữa hiện tại và quá khứ. - Ngôn ngữ miêu tả tinh tế, giàu hình ảnh, giàu nhạc điệu và chất thơ.
12. IV/. Luyện tập: 2,3.9/. Đoạn văn nêu cảm nghĩ về ngày đầu tiên đi học: Tôi còn nhớ đó là một buổi sang mùa thu thật đẹp. Bầu trời trong xanh, gió nhè nhẹ thổi cuốn theo vài chiếc lá vàng rơi. Ngồi sau lưng mẹ, tôi thấy lòng mình lâng lâng một cảm xúc thật khó tả. Vừa háo hức, vừa e sợ, tôi tự trấn an mình bằng cách khe khẽ hát một khúc nhạc vui và nheo mắt cười vu vơ. Chẳng mấy chốc hai mẹ con đã tới trường. Ngôi trường thật lớn và rất đông người. Tự nhiên chân không muốn bước, em thấy ai cũng xa lạ. Chỉ đến khi cô giáo đến dịu dàng vỗ về và đưa vào lớp thì tôi mới bớt lo sợ và hồi hộp. Khi ngồi yên vào chỗ của mình, tôi đưa mắt nhìn xung quanh và chọ nhận ra các bạn cũng giống như mình, đều là học sinh lớp một. Nghĩ thế tôi thấy tự tin và bắt đầu lấy vở ra học bài học đầu tiên trong cuộc đời.
13. Bài tập: 1/. Các hình ảnh so sánh đặc sắc và tác dụng: - Tôi quên thế nào được cảm giác trong sáng như bầu trời quang đãng. -> Những cảm nhận trong sáng, hồn nhiên trong ngày đầu đi học. - Trước mắt sân trường trông vừa xinh xắn, oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp. -> Vẻ đẹp, sự oai nghiêm của ngôi trường. - Họ như những con chim con còn ngập ngừng e sợ. -> Sự non nớt, ngỡ ngàng, và cả những khao khát vươn xa của học trò. - Họ thèm vụng và ước ao thầm phải rụt rè trong cảnh lạ. -> Ước muốn được trưởng thành, cứng cáp.
14. 2. 9/. * Những chi tiết, sự việc chính: - Ấn tượng buổi khai giảng đầu tiên: + Cảm xúc trước hôm khai giảng + Chọn hình ảnh về cảnh vật tiêu biểu nhất về đường đi học, ngôi trường, bạn bè để tả, kể + Nhìn thấy bạn bè, thầy cô, trường lớp mới xuất hiện cảm giác háo hức, hồi hộp, vui vẻ . + Cảm xúc khi rời xa cha mẹ để vào lớp cùng bạn bè. - Giọng kể tự nhiên, chân thành, kể theo trình tự thời gian. - Có thể so sánh cảm xúc với những buổi tựu trường đầu tiên với những buổi tựu trường sau đó. * Nội dung chính: Tôi đi học là dòng hồi tưởng của nhân vật "tôi". Truyện ngắn như tự truyện, nhẹ nhàng, man mác, ngọt ngào với những cảm xúc sâu lắng của buổi đầu tựu trường.