Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 93: Viết đoạn văn trình bày luận điểm

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 93: Viết đoạn văn trình bày luận điểm

1. UBND HUYỆN VĨNH BẢO TRƯỜNG THCS DŨNG TIẾN CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC TRỰC TUYẾN MÔN NGỮ VĂN 8 Giáo viên thực hiện: Bùi Văn Nhân Trường THCS Dũng Tiến - Vĩnh Bảo - Hải Phòng
2. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM I. Trình bày luận điểm thành a, “Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: ở vào một đoạn văn nghị luận. nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã 1, Xét ví dụ (SGK/ Tr 79) đúng ngôi nam bắc tây đông; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư a, Đoạn văn a. khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng Câu 1, câu 2, câu 3, câu 4, . địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời.” Câu 5(câu chốt còn gọi là câu ( Lí Công Uẩn, Chiếu dời đô ) chủ đề, câu mang luận điểm) Đoạn văn quy nạp Tìm câu chủ đề(câu nêu luận điểm) trong đoạn văn? Vị trí của câu chủ đề đứng ở đầu đoạn hay cuối đoạn? Phân tích cách trình bày (đoạn diễn dịch hoặc quy nạp trong đoạn văn)?
3. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM b, “ Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày I. Trình bày luận điểm thành trước. Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ những một đoạn văn nghị luận. kiều bào ở nước ngoài đến những đồng bào ở vùng tạm bị chiếm, từ nhân dân miền ngược đến miền xuôi, ai cũng một lòng nồng nàn yêu 1, Xét ví dụ (SGK/ Tr 79) nước, ghét giặc. Từ những chiến sĩ ngoài mặt trận chịu đói mấy ngày b, Đoạn văn b. để bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc, đến những công chức ở hậu phương nhịn ăn để ủng hộ bộ đội, từ những phụ nữ khuyên chồng con đi tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải, cho đến Câu 1(câu chốt còn gọi là câu các bà mẹ chiến sĩ săn sóc yêu thương bộ đội như con đẻ mình. Từ chủ đề, câu mang luận điểm) những nam nữ công nhân và nông dân thi đua tăng gia sản xuất, không quản khó nhọc để giúp một phần vào kháng chiến, cho đến Câu 2, câu 3, câu 4, câu 5, . những đồng bào điền chủ quyên đất ruộng cho chính phủ, Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhưng đều giống nhau nơi lòng nồng nàn yêu nước. Đoạn diễn dịch Tìm câu chủ đề(câu nêu luận điểm) trong đoạn văn? Vị trí của câu chủ đề đứng ở đầu đoạn hay cuối đoạn? Phân tích cách trình bày (đoạn diễn dịch hoặc quy nạp trong đoạn văn)?
4. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM I. Trình bày luận điểm thành “ Ở màn đầu chương XIII, cảnh nhà vợ chồng địa chủ Nghị Quế, một đoạn văn nghị luận. Ngô Tất Tố cho bưng vào đấy một cái rổ nhún nhín bốn chó con. 2, Xét ví dụ (SGK/ Tr 80) [ ] Quái thay là Ngô Tất Tố. Mới xem ai cũng thấy vợ chồng địa chủ cũng chỉ là như mọi người khác thích chó, yêu gia súc, tưởng người lành hoặc kẻ bất lương cũng không khác gì lắm trong việc nuôi chó con. Thằng chồng le te, cho chó ăn cơm, ôn tồn hỏi về chó, Câu 1, câu 2, câu 3, câu 4, . rồi xem tướng chó. Hắn sung sướng. vợ hắn và hắn bù khú với nhau trên câu chuyện chó con. Ấy thế rồi là đùng đùng giở giọng Câu 5(câu chốt còn gọi là câu chó má ngay với mẹ con chị Dậu đứng đấy. Đoạn này, khá lắm, bác chủ đề, câu mang luận điểm) Tố ạ! Cho thằng nhà giàu rước chó vào nhà, nó mới càng hiện chất chó đểu của giai cấp nó ra.” Đoạn văn quy nạp ( Nguyễn Tuân,Truyện “ Tắt đèn” của Ngô Tất Tố ) Tìm câu chủ đề(câu nêu luận điểm) trong đoạn văn? Vị trí của câu chủ đề đứng ở đầu đoạn hay cuối đoạn? Phân tích cách trình bày (đoạn diễn dịch hoặc quy nạp trong đoạn văn)?
5. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM I. Trình bày luận điểm thành Ngoài mô hình đoạn văn diễn dịch, quy nạp một đoạn văn nghị luận. còn có xây dựng đoạn văn theo mô hình móc - Thể hiện rõ ràng, chính xác nội xích, song hành, tổng – phân –hợp. dung của luận điểm trong câu chủ đề; câu chủ đề thường đặt ở vị trí đầu tiên( diễn dịch) hoặc cuối cùng Vậy khi trình bày luận điểm trong đoạn văn (quy nạp). nghị luận cần chú ý những gì? - Tìm đủ luận cứ cần thiết, tổ chức lập luận theo một trật tự hợp lí làm nổi bật luận điểm. - Diễn đạt trong sáng, hấp dẫn để sự trình bày luận điểm có sức thuyết phục.
6. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM II. Luyện tập và hướng dẫn Bài 1(SGK/Tr 81): Đọc hai câu văn sau và diễn đạt ý học ở nhà. mỗi câu thành một luận điểm ngắn gọn, rõ. Bài 1(SGK/Tr 81) a, “Trước hết là cần phải tránh cái lối viết “rau a. Tránh lối viết dài dòng, muống” nghĩa là lằng nhằng “trường giang đại hải”, lan man khiến người đọc làm cho người xem như là “chắt chắt vào rừng khó hiểu. xanh.” (Hồ Chí Minh, Cách viết) b. Nguyên Hồng thích truyền nghề cho bạn viết trẻ. b, “Ngoài việc đam mê viết, cái thích thứ hai của Nguyên Hồng là được truyền nghề cho bạn trẻ.” (Nguyễn Tuân)
7. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM II. Luyện tập và hướng dẫn học ở nhà. Bài 2(SGK/ Tr 82): Đoạn văn sau đây trình bày luận điểm gì và sử dụng các luận cứ nào? Hãy nhận xét về cách sắp xếp luận cứ và cách diễn đạt Bài 2(SGK/ Tr 82) của đoạn văn. => Các luận cứ được sắp “Tôi thấy Tế Hanh là một người tinh lắm. Tế Hanh đã ghi được đôi xếp theo trình tự tăng tiến, nét rất thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hương. Người nghe thấy luận cứ sau biểu hiện một cả những điều không hình sắc, không thanh âm như “mảnh hồn làng” mức độ tinh tế cao hơn so trên “cánh buồm giương”, như tiếng hát của hương đồng quyến rũ con với luận cứ trước. Nhờ vậy đường quê nho nhỏ. Thơ Tế Hanh đưa ta vào một thế giới rất gần gũi mà người đọc thấy hứng thường ta chỉ thấy mờ mờ, cái thế giới những tình cảm ta đã âm thầm thú khi đọc phê bình thơ trao cho cảnh vật: sự mỏi mệt say sưa của con thuyền lúc trở về bến, nỗi khổ đau chất chứa trên toa tàu nặng trĩu, những vui buồn sầu tủi của Hoài Thanh. của một con đường.” Hoài Thanh, Thi nhân Việt Nam)
8. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM II. Luyện tập và hướng dẫn học ở nhà. Bài 3(SGK/Tr 82): Viết các đoạn văn ngắn trình bày các luận điểm sau: a, Học phải kết hợp làm bài tập thì mới hiểu bài. b, Học vẹt không phát triển được năng lực suy nghĩ.
9. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM II. Luyện tập và hướng dẫn học ở nhà. Bài 3(SGK/Tr 82): a/ “Học phải kết hợp làm bài tập thì mới hiểu bài” */ Luận điểm: Học phải kết hợp làm bài tập thì mới hiểu bài. */ Luận cứ: 1/ Học là để nắm bắt tri thức nhưng việc cũng cố tri thức ấy còn quan trọng hơn. 2/ Nếu học lí thuyết mà không chú ý đến việc làm bài tập thì tri thức cũng sẽ sớm rơi rụng đi. 3/ Làm bài tập chính là thực hành bài học lí thuyết. Nó làm cho kiến thức lí thuyết được nhận thức lại sâu hơn, bản chất hơn. 4/ Làm bài tập giúp cho việc nhớ kiến thức dễ dàng hơn. 5/ Làm bài tập là rèn luyện các kỹ năng của tư duy, đặc biệt là kỹ năng phân tích, tổng hợp, so sánh, chứng minh, tính toán. 6/ Vì vậy nhất thiết học phải kết hợp với làm bài tập thì sự học mới đầy đủ và vững chắc.
10. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM II. Luyện tập và hướng dẫn học ở nhà. Bài 3(SGK/Tr 82): b/ “Học vẹt không phát triển được năng lực suy nghĩ” * Luận điểm: Học vẹt không phát triển được năng lực suy nghĩ. * Luận cứ: - Luận cứ 1: Học vẹt là học thuộc lòng, học máy móc ,có khi không cần hiểu, hoặc hiểu lơ mơ. - Luận cứ 2: Học không hiểu mà cứ học thì rất chóng quên và khó có thể vận dụng thành công những điều đã học trong thực tế. - Luận cứ 3: Học vẹt chỉ mất thời gian, công sức mà chẳng đem lại hiệu quả gì thiết thực. - Luận cứ 4: Học vẹt còn làm cùn đi năng lực tư duy, suy nghĩ. - Luận cứ 5: Bởi vậy học vẹt không phát triển được năng lực suy nghĩ.
11. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM II. Luyện tập và hướng dẫn học ở nhà. Bài 4(SGK/ Tr 82). Về nhà các em làm vào vở.
12. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) LUYỆN TẬP XÂY DỰNG VÀ TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM (SGK/ trang 82) I. Chuẩn bị ở nhà (SGK/ Tr 82). Đề bài: “Hãy viết một bài báo tường để khuyên một số bạn trong lớp phải học tập chăm chỉ hơn”. Lập dàn bài các luận điểm, luận cứ và dự kiến cách trình bày.
13. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM I. Chuẩn bị ở nhà (SGK/ Tr 82). 1. Xây dựng hệ thống luận điểm (SGK/ Tr 83). Đề bài : “ Viết một bài báo tường để khuyên một số bạn trong lớp cần phải học tập chăm chỉ hơn”. Một bạn dự định đưa vào bài viết của mình những luận điểm dưới đây: a. Lớp ta có nhiều bạn học giỏi, lao động tốt, làm vui lòng thầy cô, cha mẹ, xứng đáng là tấm gương sáng cho mọi người noi theo. b. Các thầy,cô giáo và nhiều bậc phụ huynh của lớp ta rất lo buồn. c.Thế mà một số bạn trong lớp còn tỏ ra chểnh mảng trong học tập. d. Vậy thì ngay từ lúc này, các bạn ấy hãy chuyên cần học tập hơn. e. Các bạn ấy chưa thấy rằng, bây giờ càng ham chơi, không chịu học hành thì sau này càng khó có niềm vui trong cuộc sống. Hệ thống luận điểm này có chỗ nào chưa chính xác? Nếu có, thì theo em, bạn ấy cần phải điều chỉnh, sắp xếp lại như thế nào? Sắp xếp lại theo trình tự đúng: a - c – b – e - d
14. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM I. Chuẩn bị ở nhà (SGK/ Tr 82). 2. Trình bày luận điểm (SGK/ Tr 83), phần a. (1)Tuy nhiên, các bạn ấy chưa Em chọn câu nào để giới thiệu thấy rằng, bây giờ càng ham luận điểm (e)mục 1 xây dựng hệ thống luận điểm) vui chơi,không chịu học hành Vì sao? thì sau này càng khó có được niềm vui trong cuộc sống. - Chọn: câu (1) hoặc câu (3) (2) Do đó, các bạn ấy chưa - Câu (2): dùng quan hệ từ không phù hợp. thấy rằng, bây giờ càng ham vui chơi thì sau này càng khó Em hãy điều chỉnh lại câu (2) có được niềm vui trong cuộc cho phù hợp với yêu cầu giới sống. thiệu luận điểm (e) (3) Nhưng các bạn có nên Nhưng rất đáng tiếc, đáng buồn là một số bạn trong chểnh mảng trong học tập như lớp ta chưa thấy rằng, bây giờ càng ham vui chơi thì sau thế hay không? Xin hãy nhớ này càng khó có được niềm vui trong cuộc sống. rằng,bây giờ càng ham vui chơi, không chịu học hành thì Hãy nghĩ thêm một vài câu giới sau này càng khó có được thiệu luận điểm khác. niềm vui trong cuộc sống.
15. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM I. Chuẩn bị ở nhà (SGK/ Tr 82). 2. Trình bày luận điểm (SGK/ Tr 83), phần b. (?) Cách sắp xếp luận cứ như thế đã đảm bảo (1) Sau này, khi lớn lên, bạn sẽ sống trong thời đại mà trình độ khoa học- kĩ thuật và văn hóa cho luận điểm được trình bày sáng, rõ - nghệ thuật ngày một nâng cao. chưa? (2) Trong xã hội ấy, làm việc gì cũng cần phải có Sắp xếp luận cứ theo trình tự (1)- (2)- (3)- tri thức. (4) là hợp lí. (3) Muốn có tri thức thì phải chăm chỉ học. tập, (?) Có cách sắp xếp nào khác không? Nếu có ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. thì phải thêm yêu cầu gì? (4) Do đó, người học sinh hôm nay càng ham vui chơi, không chăm học thì ngày mai càng khó Có thể sắp xếp theo trình tự : có thể làm được việc gì có ý nghĩa, và do đó, (2)- (3)- (1)- (4); (4) –(1)- (2)- (3); càng khó có được niềm vui trong cuộc sống. (3)-(1)-(2)-(4) nhưng phải thay đổi cách viết câu cho phù hợp.
16. Thứ 6 ngày 24 tháng 4 năm 2020 (Lớp 8B, 8C) Tiết 93: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM I. Chuẩn bị ở nhà (SGK/ Tr 82). 2. Trình bày luận điểm (SGK/ Tr 84), phần c, d; Bài 3, 4 ở nhà làm vào vở.