Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết học 90: Chiếu dời đô

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết học 90: Chiếu dời đô

1. Giáo viên: Trương Thị Mai Môn: Ngữ văn
2. Nghe bài hát: Nhớ về Hà Nội Ca sĩ: Hồng Nhung Nhạc sĩ: Hoàng Hiệp Ca sĩ: Hồng Nhung
3. Tiết 90: ( THIÊN ĐÔ CHIẾU) Tác giả: Lí Công Uẩn Giáo viên: Trương Thị Mai Lớp: 8A
4. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả: (974-1028) - Tức Lí Thái Tổ, quê ở hương Diên Uẩn, châu Cổ Pháp (nay thuộc tỉnh Bắc Ninh). - Là người sáng lập vương triều Lý. 2 Tác phẩm. - Viết 1010 sau khi Lí Công Uẩn lên ngôi được 1 năm. Tượng đài Lí Công Uẩn
5. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả: (974-1028) - Tức Lí Thái Tổ, quê ở hương Diên 昔商家至盤庚五遷. 周室迨成王三徙. 豈 Uẩn, châu Cổ Pháp (nay thuộc tỉnh 三代之數君徇于己私. 妄自遷徙. 以其圖 Bắc Ninh). 大宅中. 爲億万世子孫之計. 上謹天命. - Là người sáng lập vương triều Lý. 下因民志. 苟有便輒改, 故國祚延長. 風 俗富阜而丁黎二家. 乃徇己私. 忽天命. 2 Tác phẩm. 罔蹈商周之迹. 常安厥邑于茲. 致世代弗 - Viết 1010 sau khi Lí Công Uẩn lên 長. 算數短促. 百姓耗損. 万物失宜. 朕甚 ngôi được 1 năm. 痛之. 不得不徙. II. Đọc, hiểu văn bản 况高王故都大羅城. 宅天地區域之中. 得 1. Đọc tìm hiÓu chó thÝch. 龍蟠虎踞之勢. 正南北東西之位. 便江山 向背之宜. 其地廣而坦平. 厥土高而爽塏 . 民居蔑昏墊之困. 万物極繁阜之丰. 遍 覽越邦. 斯爲勝地. 誠四方輻輳之要会. 爲万世帝王之上都. 朕欲因此地利以定厥居。卿等如何.
6. Đền Đô (Bắc Ninh) nơi thờ tám vị vua nhà Lí
7. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả: (974-1028) - Kiểu VB: Nghị luận. 2. Tác phẩm. - Thể loại: Chiếu II. Đọc, hiểu văn bản - Đoạn 1: Từ đầu không thể không dời đổi. 1. Đọc tìm hiÓu chó thÝch. => Lý do phải dời đô. 2. Kiểu văn bản, thể loại, bố cục - Đoạn 2 : tiếp đến chỗ: muôn đời. Lý do chọn Đại La làm kinh đô mới. - Đoạn 3: còn lại: Ban lệnh dời đô
8. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) I. Tìm hiểu chung. + Trung Hoa: 1. Tác giả: (974-1028) - Nhà Thương 5 lần, nhà Chu 3 -> lí lẽ 2. Tác phẩm. lần dời đô. rõ ràng, II. Đọc, hiểu văn bản ->Vì: muốn đóng đô ở nơi trung sát hợp. 1. Đọc, tìm hiÓu chó thÝch. tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính Chứng 2. Kiểu văn bản, thể loại, bố cục kế muôn đời cho con cháu. cứ đúng 3. Phân tích => Khiến vận nước lâu dài, sự thật. phong tục phồn thịnh. a. Lý do dời đô. * Viện dẫn sử sách: + Nhà Đinh, Lê của ta đóng đô * Thực tế lịch sử nước ta yên 1 chỗ -> triều đại không được lâu bền, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi.
9. ? Bằng những hiểu biết về lịch sử, hãy giải thích lý do hai triều Đinh, Lê phải dựa vào vùng núi Hoa Lư? - Vì thế và lực của hai triều Đinh, Lê còn chưa đủ mạnh để có thể dời ra vùng đồng bằng trung tâm trời đất nên vẫn còn phải dựa vào vùng rừng núi hiểm trở.
10. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) I. Tìm hiểu chung. + Trung Hoa: 1. Tác giả: (974-1028) - Nhà Thương 5 lần, nhà Chu 3 -> lí lẽ 2. Tác phẩm. lần dời đô. rõ ràng, II. Đọc, hiểu văn bản ->Vì: muốn đóng đô ở nơi trung sát hợp. - Khát 1. Đọc, tìm hiÓu chó thÝch. tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính Chứng vọng 2. Kiểu văn bản, thể loại, bố cục kế muôn đời cho con cháu. cứ đúng muốn 3. Phân tích => Khiến vận nước lâu dài, sự thật. đưa đất phong tục phồn thịnh. a. Lý do rời đô. nước * Viện dẫn sử sách: + Nhà Đinh, Lê của ta đóng đô Dẫn phát * Thực tế lịch sử nước ta yên 1 chỗ chứng, triển - Khát vọng muốn đưa đất nước phát -> triều đại không được lâu bền, lí lẽ là hùng triển hùng cường. trăm họ phải hao tốn, muôn vật sự thật cường. b, Lý do chọn Đại La là kinh đô không được thích nghi. lịch sử. -> trẫm rất đau xót Giàu cảm xúc
11. Câu hỏi: Theo Lí Công Uẩn, thành Đại La có những lợi thế gì để có thể chọn làm nơi đóng đô? - Về lịch sử: là kinh đô cũ của Cao Vương - Về vị trí địa lí: ở nơi trung tâm trời đất - Về địa thế: - thế rồng cuộn hổ ngồi - đúng ngôi nam bắc đông tây đẹp - tiện hướng nhìn sông dựa núi - địa thế rộng, bằng; đất cao, thoáng - Về đời sống dân sinh, phong phú tốt tươi cảnh vật: - Về chính trị: là đầu mối giao lưu, chốn hội tụ trọng yếu của bốn phương
12. Nhận xét về kinh đô Thăng Long, sử gia Ngô Sỹ Liên viết: “ Núi là vạt áo che, sông là giải đai thắt, sau lưng là sông nước, trước mặt là biển , địa thế hùng mạnh mà hiếm, rộng mà dài, có thể là nơi vua ở hùng tráng, ngôi báu vững bền, hình thể Việt Nam không nơi nào hơn được nơi này.”
13. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả: (974-1028) - Thuận - ở nơi trung tâm trời đất -> Câu 2. Tác phẩm. lợi về - thế rồng cuộn hổ ngồi văn biền lịch sử, II. Đọc, hiểu văn bản - đúng ngôi nam bắc đông tây ngẫu, các vị trí 1. Đọc, tìm hiÓu chó thÝch. - tiện hướng nhìn sông dựa núi vế đối địa lý, 2. Kiểu văn bản, thể loại, bố cục - địa thế rộng, bằng; đất cao, nhau,cân địa thế, 3. Phân tích thoáng xứng. chính a. Lý do rời đô trị, . * Viện dẫn sử sách: * Thực tế lịch sử nước ta ->Khẳng - Khát vọng muốn đưa đất nước phát -> Mang định ý chí triển hùng cường. - Câu 1: Nêu rõ khát vọng, tính chất dời đô. b, Lý do chọn Đại La là kinh đô mục đích của nhà vua. đối thoại, Tin tưởng - Thuận lợi về lịch sử, vị trí địa lý, địa - Câu 2: Hỏi ý kiến quần thần. thấu tình, quan điểm thế, chính trị, đời sống dân sinh. đạt lý. dời đô của c, Ban lệnh dời đô mình hợp ý nguyện nhân dân.
14. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả: (974-1028) 2. Tác phẩm. II. Đọc, hiểu văn bản 1. Đọc, tìm hiÓu chó thÝch. - Lập luận chặt chẽ, kết hợp hài hòa giữa lí và 2. Kiểu văn bản, thể loại, bố cục tình => sức thuyết phục 3. Phân tích - Phản ánh khát vọng của nhân dân về một đất a. Lý do rời đô nước độc lập, thống nhất * Viện dẫn sử sách: - Phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt * Thực tế lịch sử nước ta đang trên đà lớn mạnh - Khát vọng muốn đưa đất nước phát triển hùng cường. b, Lý do chọn Đại La là kinh đô - Thuận lợi về lịch sử, vị trí địa lý, địa thế, chính trị, đời sống dân sinh. c, Ban lệnh dời đô 4. Tổng kết. a. Nghệ thuật: b, Nội dung
15. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả: (974-1028) 2. Tác phẩm. ? Vì sao nói “Chiếu dời đô” phản ánh ý chí tự lập, II. Đọc, hiểu văn bản tự cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn 1. Đọc, tìm hiÓu chó thÝch. mạnh? 2. Kiểu văn bản, thể loại, bố cục ? Khái quát trình tự lập luận của bài chiếu bằng sơ 3. Phân tích đồ? a. Lý do rời đô - Khát vọng muốn đưa đất nước phát triển hùng cường b, Lý do chọn Đại La là kinh đô - Thuận lợi về lịch sử, vị trí địa lý, địa thế, chính trị, đời sống dân sinh. 4. Tổng kết. a. Nghệ thuật: b, Nội dung
16. Sơ đồ tư duy Viện dẫn sử sách làm Dời đô tiền đề Lợi ích Soi sáng tiền đề vào thực tế hai triều cứ đóng yên đô Đinh, lê tác hại Chiếu dời đô về lịch sử về vị trí địa lý Kết luận:: Khẳng định Đại La vì là nơi tốt nhất để đóng đô về địa thế về đời sống, dân sinh về chính trị
17. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) I. Tìm hiểu chung. 1. Tác giả: (974-1028) 2. Tác phẩm. ? Vì sao nói “Chiếu dời đô” phản ánh ý chí tự lập, II. Đọc, hiểu văn bản tự cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn 1. Đọc, tìm hiÓu chó thÝch. mạnh? 2. Kiểu văn bản, thể loại, bố cục ? Khái quát trình tự lập luận của bài chiếu bằng sơ 3. Phân tích đồ? a. Lý do rời đô - Khát vọng muốn đưa đất nước phát triển hùng cường ? Chia lớp thành 3 nhóm. Mỗi nhóm chọn một di tích b, Lý do chọn Đại La là kinh đô lịch sử hoặc danh lam thắng cảnh ở địa phương và viết bài giới thiệu về di tích lịch sử hoặc danh lam - Thuận lợi về lịch sử, vị trí địa lý, địa thắng cảnh đó? thế, chính trị, đời sống dân sinh. 4. Tổng kết. a. Nghệ thuật: ? Tưởng tượng trong giấc mơ, em được gặp Lí Công b, Nội dung Uẩn. Hãy giới thiệu với nhà vua về Thủ đô Hà Nội ngày nay.
18. Đây là ai?
19. Tiết 90: ( Lý Công Uẩn) 1, Mở đầu,tác giả nêu sử sách dời đô ở Trung Quốc làm tiền đề, chỗ dựa cho lí lẽ ở phần sau. 2, Soi sử sách vào hai triều Đinh, Lê để chỉ rõ việc không dời đô là không phù hợp với sự phát triển của đất nước. 3, Phân tich, chứng minh và đi đến kết luận: Thành Đại La là nơi tốt nhất để đóng đô - Trùng hợp: bai chiếu có 214 chữ tương ứng với 214 năm trị vi của 8 đời vua Lý
20. - Học bài, thuộc một số đoạn của bài chiếu - Tìm hiểu thêm về Lí Công Uẩn, về Hoa Lư và Thăng long - Soạn bài “Hịch tướng sĩ”