Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài 27: Bến quê

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài 27: Bến quê

1. Nguyễn Minh Châu
2. Tiết 136+13 Đọc - Hiểu văn bản BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ (TRÍCH ) NGUYỄN MINH CHÂU -?- Hãy nêu cách đọc văn bản I-Đọc - Chú thích: ? 1-Đọc- tóm tắt: 2-Chú thích: a/Chú thích () *Tác giả: -Là một cây bút văn xuôi tiêu biểu của nền văn học thời kì kháng chiến chống Mĩ. -Năm 2000, được Nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. -?-Đọc các chú thích còn lại và nhận xét ? b/Các chú thích khác: đặc biệt chú ý các chú thích 3; 5;7
3. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ Tiết 136+137 (TRÍCH ) Đọc - Hiểu văn bản NGUYỄN MINH CHÂU I-Đọc - Chú thích: -?- Hãy xác định thể loại , 1-Đọc: phương thức biểu đạt và bố 2-Chú thích: cục của văn bản? *Tác giả: *Tác phẩm: -?- Hãy xác định nhân vật II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: chính của truyện? 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: -Thể loại: -Phương thức biểu đạt: -Bố cục: 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: NHÂN VẬT NHĨ
4. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ (TRÍCH ) Tiết 136+137 NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản -?-Quan sát tranh và cho biết tranh minh hoạ I-Đọc - Chú thích: cho chi tiết nào trong văn bản ? II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: NHÂN VẬT NHĨ 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên một chuỗi nghịch lí:
5. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ (TRÍCH ) Tiết 136+137 NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản -?-Đọc [I] và cho biết chuỗi I-Đọc - Chú thích: II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: nghịch lí mà nhân vật Nhĩ 1-Tìm hiểu khái quát văn bản : gặp phải là những gì ? 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản : NHÂN VẬT NHĨ a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo +Căn bệnh hiểm nghèo khiến Nhĩ gầnnênnhmộtư têchuỗiliệt toànnghịchthânlí :; mọi hoạt động sinh hoạt của anh đều phải dựa vào người khác mà chủ yếu là vợ anh -Liên. +Nhĩ làm công việc đã cho anh có điều kiện đi hầu khắp mọi nơi trên thế giới nhưng cuối đời lại bị cột chặt trên giường bệnh hàng năm trời nay. +Nhờ vào bọn trẻ hàng xóm và qua khung cửa sổ Nhĩ đã phát hiện ra vẻ đẹp lạ lùng của cái bãi bồi bên kia sông, nhưng anh lại không bao giờ có thể đặt chân đến đó được, dù nó ở rất gần anh . +Nhĩ nhờ cậu con trai thực hiện giúp mình cái niềm khao khát đó nhưng cậu con trai anh lại để lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày.
6. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ (TRÍCH ) NGUYỄN MINH CHÂU Tiết 136+137 Đọc - Hiểu văn bản I-Đọc - Chú thích: -?-Hãy đọc thầm đoạn tiếp theo, kết hợp với đoạn I, trao II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: đổi và thảo luận câu hỏi số 2 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: trong SGK/107 (trong thời gian 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: 10’) NHÂN VẬT NHĨ a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên -?-Ta đánh giá được điều gì một chuỗi nghịch lí: qua cảm nhận của Nhĩ về cảnh sắc thiên nhiên trong b/ Những cảm xúc, suy nghĩ và khát khao buổi sáng đầu thu? của Nhĩ. Cảnh vật có từ lâu mà như mới thấy lần đầu -?-Nhĩ đã cảm nhận được . những gì ở Liên ? -Cảm nhận được ở Liên tất cả tình yêu thương, sự tần tảo, đức hi sinh của vợ nơi nương tựa của con người ta lúc cuối đời là gia đình.
7. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ (TRÍCH ) Tiết 136+137 NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản I-Đọc - Chú thích: II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: 1-Tìm hiểu khái quát văn bản : -?-Niềm khao khát của Nhĩ 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản : Nhân vật là gì? Nhĩa/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên một chuỗi nghịch lí : -?-Vì sao Nhĩ lại khao khát b/ Những cảm xúc , suy nghĩ và khát khao được đặt chân lên bãi bồi bên của- Cảm Nhĩ nhận của Nhĩ về cảnh sắc thiên nhiên kia sông ?(thảo luận theo trong buổi sáng đầu thu : nhóm 2 bàn trong 3’) -Cảm nhận được tất cả tình yêu thương, sự tần tảo, đức hi sinh của vợ nơi nương tựa -?-Nhĩ đã nhờ con trai sang của con người ta lúc cuối đời là gia đình. sông đặt chân lên bãi bồi -Khao khát được đặt chân lên bãi bồi bên kia giúp anh , nhưng anh con trai =>sôngĐó. chính là sự thức tỉnh về những giá trị lại sa vào đám chơi phá cờ bền vững, bình thường và sâu xa của cuộc thế đã nói lên điều gì? sống .
8. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ Tiết 136+137 (TRÍCH ) NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản I-Đọc - Chú thích: II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: Nhân vật Nhĩ a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên một chuỗi nghịch lí: b/ Những cảm xúc, suy nghĩ và khát khao của Nhĩ - Cảm nhận của Nhĩ về cảnh sắc thiên nhiên trong buổi sáng đầu thu: -Cảm nhận được tất cả tình yêu thương, sự tần tảo, đức hi sinh của vợ nơi nương tựa của con -?-Nhĩ đã nhờ con trai sang người ta lúc cuối đời là gia đình. sông đặt chân lên bãi bồi giúp -Khao khát được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. anh, nhưng anh con trai lại sa -Ước muốn thế hệ sau mình thực hiện niềm khao vào đám chơi phá cờ thế đã nói khát nhưng lại không tránh khỏi nghịch lí của cuộc lên điều gì? đơì.
9. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ (TRÍCH ) Tiết 136+137 NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản -?- Hãy đọc đoạn kết bài I-Đọc - Chú thích: và cho biết tác giả đã II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: miêu tả hành cuối cùng 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: của Nhĩ là gì? Đó là hành Nhân vật Nhĩ động như thế nào? ý a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên một nghĩa khái quát của hành chuỗi nghịch lí: b/ Những cảm xúc, suy nghĩ và khát khao của động đó? (thảo luận theo Nhĩ: nhóm 2 bàn trong 5). c/Hành động cuối cùng của Nhĩ: “Anh đang cố thu nhặt hết mọi sức lực cho -?-Em hiểu gì về nhan đề một người nào đó.” của văn bản “ Bến quê”? =>Muốn thức tỉnh mọi người về những cái “vòng vèo, chùng chình”mà chúng ta đang sa vào.
10. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ Tiết 136+137 (TRÍCH ) NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản I-Đọc - Chú thích: -?-Xây dựng nhân vật Nhĩ và II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: đặt anh ta vào những hoàn 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: cảnh ngịch lí ấy là tác giả 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: Nhân vật Nhĩ muốn gửi gắm điều gì đến với a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên một bạn đọc? chuỗi nghịch lí: b/ Những cảm xúc, suy nghĩ và khát khao của Nhĩ: c/Hành động cuối cùng của Nhĩ: =>Tác giả muốn gửi gắm đến bạn đọc một nhận thức về cuộc đời: cuộc sống và số phận con người chứa đầy những điều bất thường; khái quát những qui luật, triết lí cuộc đời: “con người ta trên đường đời thật khó tránh khỏi những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình” và mọi sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp rất gần gũi như cái bãi bồi bên kia sông và người vợ tần tảo đảm đang, giàu đức hi sinh thì phải đến lúc này, khi sắp giã biệt cuộc đời mới nhận ra.
11. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ Tiết 136+137 (TRÍCH ) Đọc - Hiểu văn bản NGUYỄN MINH CHÂU I-Đọc - Chú thích: -?-Xây dựng nhân vật Nhĩ và II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: đặt anh ta vào những hoàn 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: cảnh ngịch lí ấy là tác giả 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: Nhân vật Nhĩ muốn lưu ý điều gì đến với a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên một bạn đọc? chuỗi nghịch lí: b/ Những cảm xúc, suy nghĩ và khát khao của Nhĩ -?-Qua việc tìm hiểu những suy c/Hành động cuối cùng của Nhĩ: nghĩ, cảm xúc và khao khát của nhân vật Nhĩ, hãy nhận xét cách =>Tác giả muốn lưu ý đến một nhận thức về miêu tả tâm lí nhân vật của cuộc đời; khái quát những qui luật, triết lí cuộc Nguyễn Minh Châu ở thiên đời. truyện này? *Ngòi bút miêu tả tâm lí của Nguyễn Minh Châu ở thiên truyện này rất tinh tế và thấm đượm tinh thần nhân đạo .
12. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ Tiết 136+137 (TRÍCH ) NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản I-Đọc - Chú thích: -?-Hãy nêu những đặc sắc II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: về nghệ thuật của văn bản 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: “Bến quê”? 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: Nhân vật Nhĩ a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên một chuỗi nghịch lí: b/ Những cảm xúc, suy nghĩ và khát khao của Nhĩ c/Hành động cuối cùng của Nhĩ: *Những đặc điểm nghệ thuật của văn bản: -Mọi hình ảnh đều mang hai lớp nghĩa. -Đặt nhân vật vào tình huống có những nghịch lí của cuộc đời. -Miêu tả tâm lí nhân vật hết sức tinh tế.
13. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ Tiết 136+137 (TRÍCH ) NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản I-Đọc - Chú thích: II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: Nhân vật Nhĩ -?-Qua tìm hiểu văn bản em a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên một thấy bài học cần ghi nhớ điều chuỗi nghịch lí: gì? b/ Những cảm xúc, suy nghĩ và khát khao của Nhĩ c/Hành động cuối cùng của Nhĩ: *Những đặc điểm nghệ thuật của văn bản: *Ghi nhớ : -Truyện ngắn “Bến quê”của Nguyễn Minh Châu chứa đựng nhiều suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi của gia đình, của quê hương . -Nghệ thuật truyện nổi bật ở sự miêu tả tâm lí tinh tế, nhiều hình ảnh giàu tính biểu tượng, cách xây dựng tình huống, trần thuật theo dòng tâm trạng của nhân vật.
14. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ (TRÍCH ) Tiết 136+137 NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản I-Đọc - Chú thích: II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: Nhân vật Nhĩ a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên một chuỗi nghịch lí: b/ Những cảm xúc, suy nghĩ và khát khao của Nhĩ c/Hành động cuối cùng của Nhĩ : *Ghi nhớ: SGK/108 III-Luyện tập: 1-Bài tập 1: Bài tập 1: Đọc đoạn đầu của truyện và nhận xét nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của tác giả trong đoạn văn ấy.
15. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ (TRÍCH ) Tiết 136+137 NGUYỄN MINH CHÂU Đọc - Hiểu văn bản I-Đọc - Chú thích: 2-Bài tập 2: Nêu cảm nghĩ của em về đoạn văn sau: II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: “Không khéo rồi thằng con trai anh lại trễ 1-Tìm hiểu khái quát văn bản: mất chuyến đò trong ngày. Nhĩ nghĩ một 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản: Nhân vật Nhĩ cách buồn bã, con người ta trên đường đời a/ Hoàn cảnh đặc biệt của Nhĩ đã tạo nên thật khó tránh khỏi được những cái điều một chuỗi nghịch lí: vòng vèo hoặc chùng chình, vả lại nó đã b/ Những cảm xúc, suy nghĩ và khát khao của Nhĩ thấy được cái gì đáng hấp dẫn ở bên kia c/Hành động cuối cùng của Nhĩ: sông đâu? Hoạ chăng chỉ có anh đã từng *Ghi nhớ: SGK/ trải, đã từng in gót chân khắp mọi chân trời III-Luyện tập: xa lạ mới nhìn thấy hết sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp của một cái bãi bồi sông Hồng ngay 1-Bài tập 1: bờ bên kia , cả trong những nét tiêu sơ, và cái điều riêng anh khám phá thấy giống 2-Bài tập 2: như một niềm mê say pha lẫn với nỗi ân hận đau đớn, lời lẽ không bao giờ giải thích hết.”
16. BÀI 27 VĂN BẢN BẾN QUÊ Tiết 136+137 (TRÍCH ) Đọc - Hiểu văn bản NGUYỄN MINH CHÂU I-Đọc - Chú thích: II-Đọc -Tìm hiểu văn bản: 1-Tìm hiểu khái quát văn bản : 2-Tìm hiểu chi tiết văn bản : Nhân vật Nhĩ III-Luyện tập: *Hướng dẫn học bài ở nhà và chuẩn bị bài sau. :.+Hoàn thành bài tập 2. +Học thuộc phần ghi nhớ . +Soạn bài: “Ôn tập phần tiếng Việt” với những nội dung sau: -Lập bảng tổng kết về khởi ngữ và các thành phần biệt lập . -Lập bảng tổng kết về các phép liên kết đã học. -Nghĩa tường minh và hàm ý .