Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài: Những ngôi sao xa xôi

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài: Những ngôi sao xa xôi

1. Tính đến ngày Việt Nam thống nhất, đường Trường Sơn đã tồn tại gần 6000 ngày đêm. Các lực lượng công binh, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến Trường Sơn gồm khoảng 120.000 người đã làm nên mạng đường liên hoàn, vững chắc với 5 hệ thống đường trục dọc, 21 đường trục ngang, nối Đông với Tây Trường Sơn, vươn tới các chiến trường, với tổng chiều dài gần 2 vạn km đường ô tô, 1.400 km đường ống dẫn xǎng dầu, 3.140 km "đường kín" cho xe chạy ban ngày và hàng ngàn cầu, cống, ngầm. Trong các chiến dịch đánh phá từ năm 1965 đến năm 1972, Mỹ đã huy động khoảng 733.000 chuyến máy bay, đánh phá khoảng 152.000 trận; ném xuống các tuyến đường Trường Sơn gần 4 triệu tấn bom đạn. Hơn 20.000 bộ đội, thanh niên xung phong, công nhân giao thông đã hy sinh; hơn ba vạn người bị thương, khoảng 14.500 xe - máy các loại, hơn 700 khẩu súng pháo bị hư hỏng; hơn 90.000 tấn hàng hóa bị đánh cháy
2. TiÕt:131-132
3. TiÕt 141, 142 Nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª I. T×m hiÓu chung. 1.Tác giả: - Lª Minh Khuª (Bót danh kh¸c: Vò ThÞ MÕn) sinh n¨m 1949- quª ë Thanh Ho¸. Thuéc thÕ hÖ nh÷ng nhµ v¨n thêi kú chèng Mü. Lµ thanh niªn xung phong. - §Ò tµi: + Tríc 1975: ViÕt vÒ cuéc sèng chiÕn ®Êu cña TNXP, bé ®éi trªn ®êng Trêng S¬n. + Sau 1975: ViÕt vÒ nh÷ng chuyÓn biÕn x· héi vµ con ngêi trªn tinh thÇn ®æi míi. - Së trêng: ViÕt truyÖn ng¾n víi ngßi bót miªu t¶ t©m lý phô n÷ tinh tÕ, ®Æc s¾c. Nhµ v¨n Lª Minh Khuª
4. - Tác phẩm chính: Cao điểm mùa hạ (Truyện ngắn -1978), Đoàn kết (1980) Bi kịch nhỏ (1993), Một mình qua đường (tập truyện - 2006)
5. 2. TP: XuÊt xø: TruyÖn ng¾n “Nh÷ng ng«i sao xa x«i” ®ưîc s¸ng t¸c n¨m 1971, in lÇn ®Çu trong t¹p chÝ “T¸c phÈm míi”. §Ò tµi: Cuéc sèng, chiÕn ®Êu cña TNXP trªn tuyÕn ®ưêng Trêng S¬n.
6. “Ngày đó tôi là phóng viên báo Tiền Phong, đã từng đi đến rất nhiều các chiến trường để viết báo. Năm 1971 tôi cùng một binh chủng làm đường đến đèo Côlanhip và đã ở lại một đêm trong một hang đá cùng một tiểu đội công binh. Họ cũng là những người trẻ, hầu hết là học sinh trung học, những sinh viên đi tham gia kháng chiến. Sống cùng nhau, cùng tuổi, cùng lý tưởng như nhau trong một hoàn cảnh vô cùng ác liệt nên dễ dàng hiểu và chia sẻ cho nhau. Trong tâm hồn những cô gái thanh niên xung phong, quê nhà bao giờ cũng hiện lên kỳ diệu. Và bởi vẻ đẹp kỳ diệu đó mà họ sẵn sàng hy sinh. Đó cũng chính là ý tưởng lớn nhất mà tôi muốn gửi gắm qua truyện ngắn này”.
7. Tóm tắt văn bản - Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” viết về ba cô gái thanh niên xung phong - Phương Định, Nho ,Thao- trong đội trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. - Chị Thao là tổ trưởng đội trinh sát mặt đường, nhiệm vụ của họ là quan sát địch đánh bom, đánh dấu vị trí bom chưa nổ, đo lượng đất đá phải san lấp, nếu cần thì phá bom. -Công việc vô cùng nguy hiểm, họ luôn đối mặt với thần chết. - Tuy vậy họ luôn can đảm và hoàn thành nhiệm vụ. - Trong một trận càn Nho đã bị thương, chị Thao và Phương Định đã tận tình săn sóc cho Nho. - Nho ngủ thiếp đi, lúc này Phương Định và chị Thao nhìn nhau hát những câu hát với niềm xúc động nghẹn ngào. - Phương Định suy tư về những kỉ niệm sau trận chiến.
8. Nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của tổ nữ thanh niên xung phong. * * Cuéc sèng: - Sèng trong hang ®¸ -> cuéc sèng ë n¬i träng ®iÓm gi÷a chiÕn trưêng kh¾c nghiÖt, là n¬i tËp trung bom ®¹n.
9. Không gian ngoài Không gian trong mặt đường. hang đá
10. ÁC LIỆT ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN
11. * Cảnh vật: đường lở loét, máy bay rít, bom nổ, cây bật gốc, nóng nực → Ác liệt, nguy hiểm. * C«ng viÖc: - Khi cã bom næ th× ch¹y lªn, ®o khèi lưîng ®Êt, ®Õm bom chưa næ vµ ph¸ bom. - BÞ bom vïi lu«n. - Ch¹y trªn cao ®iÓm c¶ ban ngµy. -> Mét c«ng viÖc c¨ng th¼ng, nguy hiÓm ®ßi hái sù dòng c¶m, b×nh tÜnh , kh«n ngoan, khÐo lÐo, s½n sµng hi sinh .
12. Nữ thanh niên xung phong mở đường
13. b. Hình ảnh ba cô gái thanh niên xung phong: *. Điểm chung: + Hä lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ . + Cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc, quyÕt t©m hoµn thµnh mäi nhiÖm vô. + Dòng c¶m, s½n sµng hi sinh, kh«ng qu¶n gian khæ, hiÓm nguy. + Cã t×nh ®ång ®éi g¾n bã keo s¬n. + Hay xóc ®éng, nhiÒu méng m¬, dÔ vui, dÔ trÇm tư, thÝch lµm ®Ñp. Võa cao ®Ñp, võa b×nh dÞ, hån nhiªn, l¹c quan cña tuæi trÎ ViÖt Nam thêi chèng MÜ.
14. 2.1 Những điểm chung của ba cô gái - Là nhẵng cô gái rất trẻ - Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc - Dũng cảm không sợ hy sinh - Tình đồng đội gắn bó - Nhạy cảm, nhiều mơ ước, thích làm đẹp Lòng yêu nước => Vẻ đẹp tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong thời kì chống Mĩ cứu nước.
15. Phương Định Thao Nho
16. b. Điểm riêng: + Ph¬ng §Þnh: nh¹y c¶m, l·ng m¹n, hay sèng víi nh÷ng kû niÖm cña tuæi thiÕu n÷ v« tư . + Nho: lµ c« g¸i trÎ ,xinh x¾n, hån nhiªn, thÝch thªu thïa. + ChÞ Thao: Tæ trưëng, lín tuæi, tõng tr¶i h¬n, trong c«ng viÖc b×nh tÜnh,t¸o b¹o nhưng l¹i rÊt sî m¸u vµ sî v¾t . Mçi ngưêi cã mét tÝnh c¸ch kh¸c nhau lµm cho nh©n vËt hiÖn lªn sinh ®éng, ch©n thËt vµ ®¸ng yªu h¬n.
17. Lª Minh Khuª Hình ảnh trên làm em nghĩ gì về môi trường, về chiến tranh và thái độ của em như thế nào về những vấn đề trên?
18. 4. Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. - Lµ mét c« g¸i Hµ Néi, hån nhiªn, v« tư, cã ngo¹i h×nh kh¸ ®Ñp: hai bÝm tãc dµy mÒm, cæ cao, ®«i m¾t nh×n xa x¨m. - Nh¹y c¶m, quan t©m ®Õn h×nh thøc. - ThÝch ng¾m m×nh trong gư¬ng, thÝch h¸t, hay m¬ méng, thÝch lµm ®iÖu mét chót trưíc c¸c anh lÝnh trÎ. - Vui thÝch cuèng cuång trưíc mưa ®¸. - ThÉn thê nuèi tiÕc khi mưa t¹nh. - M¬ méng nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm xa. => T©m hån trong s¸ng, giµu m¬ méng
19. - Trong mét lÇn ph¸ bom: +Khi ®Õn gÇn qu¶ bom: c¶m thÊy cã ¸nh m¾t c¸c chiÕn sÜ t«i kh«ng sî n÷a, sÏ kh«ng ®i khom + Khi ®µo ®Êt ®Æt m×n ph¸ bom: thÊy gai ngêi khi kÒ s¸t víi c¸i chÕt, nghÜ tíi c¸i chÕt mê nh¹t, kh«ng cô thÓ + Khi chê bom næ: Tim t«i ®Ëp kh«ng râ, c¨ng th¼ng sau khi ch©m ngßi næ. => Dòng c¶m, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc. - G¾n bã, th©n thiÕt víi nh÷ng ngêi ®ång ®éi, c¶m phôc c¸c chiÕn sĩ. III. Tổng kết: Ghi nhớ: SGK trang 121
20. IV. LuyÖn tËp. 1. Nhan ®Ò Nh÷ng ng«i sao xa x«i ? Nhan ®Ò t¸c phÈm lµ mét h×nh ¶nh Èn dô ®Ñp ®Ï: nh÷ng ng«i sao xa x«i, dï rÊt nhá bÐ nhng ®ã lµ nh÷ng ng«i sao lµm s¸ng bÇu trêi ®ªm. H×nh ¶nh Èn dô ®Ñp ®Ï: chØ ba c« g¸i thanh niªn xung phong Thao, Nho vµ Ph¬ng §Þnh víi nh÷ng phÈm chÊt s¸ng ngêi. Hä m·i lµ nh÷ng ng«i sao s¸ng trªn bÇu trêi xa x«i gãp søc m×nh lµm nªn chiÕn th½ng vÜ ®¹i cña d©n téc trong cuéc kh¸ng chiÕn trêng chinh.
21. Ng· ba Đång Léc trong chiÕn tranh Vâ ThÞ Hµ Vâ ThÞ TÇn Bài 2: Qua t¸c phÈm, em cã suy nghÜ g× vÒ ®Êt níc, con ngêi ViÖt Nam vµ tr¸ch nhiÖm cña tuæi trÎ hiÖn nay ? Nhµ bia tëng niÖm еi tëng niÖm
22. “Ta đi theo tiếng gọi của miền Nam.Và cả sự thôi thúc của miền Bắc đang khôi phục - Một nhà ga Ninh Bình vừa dựng bên núi đá, một dòng sông Đáy xanh lững lờ trôi vào bài thơ trữ tình ngọt lịm của Tố Hữu, một chùa Non Nước còn âm vang chiến công của tổ ba người Giáp Văn Khương Tất cả đang giục giã anh chiến sĩ, hãy đi đi - và chiến thắng”.
23. KHOẢNG TRỜI HỐ BOM Em nằm dưới đất sâu Chuyện kể rằng: em, cô gái mở đường Như khoảng trời nằm yên trong đất Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương Đêm đêm, tâm hồn em toả sáng Cho đoàn xe kịp giờ ra trận Những vì sao ngời chói lung linh Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên Có phải thịt da em mềm mại trắng trong ngọn lửa Đã hoá thành những làn mây trắng ? Đánh lạc hướng quân thù. Hứng lấy luồng Và ban ngày khoảng trời ngập nắng bom Đi qua khoảng trời em - Vầng dương thao thức Đơn vị tôi hành quân qua con đường mòn Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái ngực Một nấm mộ nắng ngời bao sắc đá Soi cho tôi Tình yêu thương bồi đắp cao lên Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài . Tên con đường là tên em gửi lại Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em Cái chết em xanh khoảng trời con gái Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em Đất nước mình nhân hậu Có nước trời xoa dịu vết thương đau. Gương mặt em bạn bè tôi không biết Nên mỗi người có gương mặt em riêng . Lâm Thị Mỹ Dạ - 1972
24. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi. - Tãm t¾t truyÖn. - Ph©n tÝch nh÷ng phÈm chÊt chung cña c¸c c« g¸i. Ph©n tÝch nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. Tõ ®ã kh¸i qu¸t phÈm chÊt cña thÕ hÖ trÎ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ.