Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 115, 116: Mùa xuân nho nhỏ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 115, 116: Mùa xuân nho nhỏ

1. Tiết 115-116
2. KIEÅM TRA BAØI CUÕ 1. Ñoïc thuoäc loøng moät ñoaïn thô trong vaên baûn “Con coø” maø em thích. Cho bieát vì sao em thích ñoaïn thô ñoù? 2. Hình aûnh con coø trong baøi thô mang bieåu töôïng gì? a. Bieåu töôïng cho cuoäc soáng khoù nhoïc tröôùc kia. b. Bieåu töôïng cho cuoäc soáng vaát vaû hoâm nay. c. Bieåu töôïng cho taám loøng ngöôøi meï vaø lôøi meï ru. d. Bieåu töôïng cho ngöôøi phuï nöõ hoâm nay.
3. Tiết 115-116
4. I. TÌM HIEÅU CHUNG: 1. Taùc giaû:(*.SGK/56-57) NeâuBaøiBaøi thô nhöõng thô ñöôïc naêm laømhieåu chöõ, theo bieát theånhòp cuûa gì ? -Thanh Haûi (1930-1980), teân khai sinh laø Phaïm Baù Ngoaõn, queâ ôû huyeän Phong Ñieàn, Thöøa Thieân- Hueá. 2/3 hoaëcem veà 3/2, taùc khoå giaû. 1 ñoïc - OÂng laø moät trong nhöõng caây buùt coù coâng xaây döïng neàn gioïng roän raøng töôi vui, vaên hoïc caùch maïng ôû mieàn Nam töø nhöõng ngaøy ñaàu. khoåNeâu 2xuaát gioïng xöù, soâi hoaøn noåi caûnh chuù yù 2. Taùc phaåm: caùcra töø ñôøi laùy, cuûa caùc baøi khoå thô. coøn - Xuaát xöù: Baøi thô ñöôïc vieát thaùng 11-1980, khi nhaø thô ñang naèm treân giöôøng beänh- khoâng bao laâu tröôùc laïi ñoïc gioïng nheï nhaøng khi nhaø thô qua ñôøi. saâu laéng. - Theå thô: 5 chöõ
5. Vaên baûn: MUØA XUAÂN NHO NHOÛ - Thanh Haûi – Moïc giöõa doøng soâng xanh Ta laøm con chim hoùt Moät boâng hoa tím bieác Ta laøm moät caønh hoa Ôi con chim chieàn chieän Ta nhaäp vaøo hoøa ca Hoùt chi maø vang trôøi Moät noát traàm xao xuyeán. Töøng gioït long lanh rôi Toâi ñöa tay toâi höùng. Moät muøa xuaân nho nhoû Em hãy tìm Muøa xuaân ngöôøi caàm suùng Laëng leõ daâng cho ñôøi mạch cảm xúc Loäc giaét ñaày quanh löng Duø laø tuoåi hai möôi của bài thơ, từ Muøa xuaân ngöôøi ra ñoàng Duø laø khi toùc baïc. đó chỉ ra bố Loäc traûi daøi nöông maï cục toàn bài ? Taát caû nhö hoái haû Muøa xuaân - ta xin haùt Taát caû nhö xoân xao Caâu Nam ai, Nam bình Nöôùc non ngaøn daëm mình Ñaát nöôùc boán nghìn naêm Nöôùc non ngaøn daëm tình Vaát vaû vaø gian lao Nhòp phaùch tieàn ñaát Hueá. Ñaát nöôùc nhö vì sao 11 - 1980 Cöù ñi leân phía tröôùc.
6. I. TÌM HIEÅU CHUNG: 1. Taùc giaû: -Thanh Haûi (1930-1980), teân khai sinh laø Phaïm Baù Ngoaõn, queâ ôû huyeän Phong Ñieàn, Thöøa Thieân- Hueá. - OÂng laø moät trong nhöõng caây buùt coù coâng xaây döïng neàn vaên hoïc caùch maïng ôû mieàn Nam töø nhöõng ngaøy ñaàu. 2. Taùc phaåm: - Xuaát xöù: Baøi thô ñöôïc vieát thaùng 11-1980, khi nhaø thô ñang naèm treân giöôøng beänh- khoâng bao laâu tröôùc khi nhaø thô qua ñôøi. - Theå thô: 5 chöõ - Maïch caûm xuùc cuûa baøi thô : Töø xuùc caûm tröôùc veû ñeïp cuûa muøa xuaân thieân nhieân ñeán muøa xuaân ñaát nöôùc, taùc giaû theå hieän khaùt voïng ñöôïc daâng hieán “ muøa xuaân nho nhoû” cuûa mình vaøo muøa xuaân lôùn cuûa cuoäc ñôøi chung vaø lôøi ca ngôïi queâ höông. - Boá cuïc: 4 phaàn
7. I. TÌM HIEÅU CHUNG: Moïc giöõa doøng soâng xanhxanh 1. Taùc giaû: Moät boâng hoa tím bieácbieác 2. Taùc phaåm: Ôi con chim chieàn chieän II. ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛN: Hoùt chi maø vang trôøi 1. Muøa xuaân cuûa ñaát trôøi, thieân nhieân (khoå1) : Töøng gioït long lanh rôi - soâng xanh tính töø chæ möùc ñoä, Toâi ñöa tay toâi höùng. - hoa tím bieác ñaûo ngöõ (moïc) Muøa xuaân cuûa thieân nhieân, ñaát - chim hoùt vang} Qua ñoù emBieän thaáy phaùp muøa ñaûo xuaân thieân trôøinhieân ñöôïc ñöôïc theångöõ theå hieän (moïc) hieän qua nhöcoù caùc theá chi naøo → Thieân nhieân ñaày söùc soáng vaø töôi vui roän raõ trong EmHaõy coù nhaän tìm caùc xeùt tính gì veàtöø trongtraät tieát, hình trongaûnh,taùc duïng maøukhoå thôsaécgì ? ?naøo ? khoâng gian cao roäng, bao la. töïkhoå cuûa thô hai treân. caâu Neâuñaàu? taùc duïng cuûa chuùng
8. I. TÌM HIEÅU CHUNG: Moïc giöõa doøng soâng xanh 1. Taùc giaû: Moät boâng hoa tím bieác 2. Taùc phaåm: Ôi con chim chieàn chieän II. ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛN: Hoùt chi maø vang trôøi 1. Muøa xuaân cuûa ñaát trôøi, thieân nhieân (khoå1) : Töøng gioït long lanh rôi - Soâng xanh tính töø chæ möùc ñoä, Toâi ñöa tay toâi höùng. - hoa tím bieác ñaûo ngöõ (moïc) TrongQuaQua hai caûnhñoù caâu theå vaät thôhieän thieân “Töøng caûm nhieân xuùc gioït cuûatöôi long - chim hoùt vang} lanhñeïpnhaø rôi ñöôïc thô / Toâi khi nhaø ñöa ñaát thô taytrôøi veõ toâi vaøora, höùng”, emxuaân coù → Thieân nhieân ñaày söùc soáng vaø töôi vui roän raõ trong suy nghó nhögì veà theá moâi naøo tröôøng ? hieän khoâng gian cao roäng, bao la. Theo em laø gioït gì rôi ? Taùc giaû nay ? - “Töøng gioït rôi höùng”: AÅn duï chuyeån ñoåi ñaõ söû duïng tu töø gì ? caûm giaùc. → Caûm xuùc say söa, ngaát ngaây cuûa nhaø thô tröôùc caûnh ñaát trôøi vaøo xuaân.
9. I. TÌM HIEÅU CHUNG: Muøa xuaân ngöôøi caàm suùng 1. Taùc giaû: Loäc giaét ñaày quanh löng 2. Taùc phaåm: Muøa xuaân ngöôøi ra ñoàng II. ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛN: Loäc traûi daøi nöông maï 1. Muøa xuaân cuûa ñaát trôøi, thieân nhieân (khoå1) : Taát caû nhö hoái haû 2. Muøa xuaân cuûa ñaát nöôùc (khoå 2-3) : Taát caû nhö xoân xao - Ngöôøi caàm suùng → Chieán ñaáu. Loäc (söùc soáng) Ñaát nöôùc boán nghìn naêm - Ngöôøi ra ñoàng → Lao ñoäng. } Vaát vaû vaø gian lao - Taát caû hoái haû xoân xao. Ñaát nöôùc nhö vì sao → Ñieäp ngöõ, aån duï, töø laùy gôïi caûm: Söùc soáng trong Cöù ñi leân phía tröôùc. chieán ñaáu vaø lao ñoäng ñeå baûo veä vaø xaây döïng ñaát nöôùc vôùi khí theá khaån tröông, naùo nöùc. CaûmMuøaHìnhVìTöøCaùc saonhaän “xuaân Loäcaûnh nhaøtöø veà” laùycuûanaøo trong thômuøa (hoái ñaátgaén lieân xuaânhai haû,nöôùc lieàn heä caâu xoân cuûa ñaátñöôïctôùivôùi xao) thônöôùc,hai ngöôøitheå coù ñoáitheå nhaøhieännghóa töôïng caàmhieän thô nhö laø suùng,ñieàu naøy?lieân gìtheá ? gìheä ? ñeánnaøo nhöõngngöôøi trong rañoái khoå ñoàng töôïng thô ? 2 naøo??
10. I. TÌM HIEÅU CHUNG: Muøa xuaân ngöôøi caàm suùng 1. Taùc giaû: Loäc giaét ñaày quanh löng 2. Taùc phaåm: Muøa xuaân ngöôøi ra ñoàng II. ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛN: Loäc traûi daøi nöông maï 1. Muøa xuaân cuûa ñaát trôøi, thieân nhieân (khoå1) : Taát caû nhö hoái haû 2. Muøa xuaân cuûa ñaát nöôùc (khoå 2-3) : Taát caû nhö xoân xao - Ngöôøi caàm suùng → Chieán ñaáu. Loäc (söùc soáng) Ñaát nöôùc boán nghìn naêm - Ngöôøi ra ñoàng → Lao ñoäng. } Vaát vaû vaø gian lao - Taát caû hoái haû xoân xao. Ñaát nöôùc nhö vì sao → Ñieäp ngöõ, aån duï, töø laùy gôïi caûm: Söùc soáng trong Cöù ñi leân phía tröôùc. chieán ñaáu vaø lao ñoäng ñeå baûo veä vaø xaây döïng ñaát nöôùc vôùi khí theá khaån tröông, naùo nöùc. Töø “Cöù” cho bieát suy - “ Ñaát nöôùc nhö vì sao ”: So saùnh ñeïp. Emnghó, coù caûmnhaän nhaän xeùt gì gì veà veà → Nieàm töï haøo vaø nieàm tin vaøo söï ñi leân cuûa ñaát nöôùc. hìnhTrongñaát aûnhnöôùc sokhoå cuûa saùnh thôtaùc treân giaû 3, caûm? nhaän veà ñaát nöôùc cuûa nhaø thô ñöôïc theå hieän nhö theá naøo vaø qua tu töø naøo ?
11. I. TÌM HIEÅU CHUNG: Ta laøm con chim hoùt 1. Taùc giaû: Ta laøm moät caønh hoa 2. Taùc phaåm: Ta nhaäp vaøo hoøa ca II. ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛN: Moät noát traàm xao xuyeán. 1. Muøa xuaân cuûa ñaát trôøi, thieân nhieân (khoå1) : 2. Muøa xuaân cuûa ñaát nöôùc (khoå 2-3) : Moät muøa xuaân nho nhoû 3. Taâm nguyeän cuûa nhaø thô (khoå 4-5) : - Ta laøm con chim hoùt Laëng leõ daâng cho ñôøøi Ñieäp ngöõ, lieät keâ, hình Duø laø tuoåi hai möôi - Ta laøm moät caønh hoa aûnh bieåu töôïng chieáu - Ta moät noát traàm } öùng vôùi khoå 1. Duø laø khi toùc baïc. → “Moät muøa xuaân nho nhoû”: Hình aûnh aån duï ➔ Khaùt voïng khieâm toán, chaân thaønh vôùi mong öôùc Töø laùy “laëng leõ” vaø ñieäp Nhaøngöõ thô “ söû Duø duïng laø” caùccoøn bieän cho phaùp ta ñöôïc soáng ñeïp coù yù nghóa, ñöôïc coáng hieán cho ñaát nöôùc, Qua nhöõng hình aûnh chieáu öùng cho cuoäc ñôøi cuûa nhaø thô. ngheäthaáyTröôùc thuaät ñieàu naøo? veû gì ñeïpnôi Em nhaøcuûacoù thô?nhaänmuøa xeùt gì vôùiveàxuaân caùc khoå hình thieân thô aûnh 1, nhieân hình ñoù? aûnhvaø ñaát “Moät muøanöôùc, xuaân nhaø nho thô nhoû” coù taâmmang yù nguyeännghóa gì? gì Noù ? Taâm theå hieännguyeän taâm nguyeänñoù ñöôïc gì theå cuûa hieän nhaø qua thô ? nhöõng hình aûnh naøo?
12. Nhaân vaät tröõ tình Taïi sao trong khoå thô 1 nhaø thô xöng laø “Toâi” , nhöng ôû khoå thô 4 laïi xöng Toâi: “Ta”Ta: ? Söï thayMuøa ñoåi xuaânnaøy nho nhoû: theo em coù taùc duïng gì ? Caûm xuùc Vöøa laø soá ít, Muøa xuaân beù nhoû cuûa cuûa caù nhaân vöøa laø soá caù nhaân goùp phaàn laøm tröôùc muøa nhieàu. Öôùc neân muøa xuaân roäng xuaân thieân nguyeän cuûa taùc lôùn cuûa cuoäc ñơøi. Ñoù laø nhieân giaû cuõng laø öôùc quan nieäm: soáng laø ñeå nguyeän chung coáng hieán, ñeå hieán daâng cuûa moïi ngöôøi. →Khaùt voïng cuûa caû moät thôøi ñaïi
13. I. TÌM HIEÅU CHUNG: Muøa xuaân - ta xin haùt 1. Taùc giaû: Caâu Nam ai, Nam bình 2. Taùc phaåm: Nöôùc non ngaøn daëm mình II. ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛN: Nöôùc non ngaøn daëm tình 1. Muøa xuaân cuûa ñaát trôøi, thieân nhieân (khoå1) : Nhòp phaùch tieàn ñaát Hueá. 2. Muøa xuaân cuûa ñaát nöôùc (khoå 2-3) : Neâu caùc bieän phaùp ngheä 3. Taâm nguyeän cuûa nhaø thô (khoå 4-5) : Tình caûm cuûa nhaø thô thuaät ñöôïc duøng trong 4. Lôøi ngôïi ca queâ höông, ñaát nöôùc (khoå 6) : vaø hình aûnh queâ höông khoå thô cuoái vaø cho bieát Nam ai xöù Hueá ñöôïc theå hieän - Ta xin haùt taùc duïng cuûa chuùng. Nam bình qua caùc chi tieát naøo ? - Laëp caáu truùc, vaàn baèng (bình, mình, tình). → Tình caûm thieát tha, trìu meán
14. I. TÌM HIEÅU CHUNG: Neùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät 1. Taùc giaû: cuûa baøi thô naøy laø gì ? 2. Taùc phaåm: A. Giaøu nhaïc ñieäu, gaàn guõi vôùi daân ca. II. ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛN: 1. Muøa xuaân cuûa ñaát trôøi, thieân nhieân (khoå1) : B. HìnhQua aûnh phaàn ñeïp, giaûn phaân dò, gôïi tích, caûm. 2. Muøa xuaân cuûa ñaát nöôùc (khoå 2-3) : C. Bieänem phaùp hieåu so saùnh,nhö aåntheá duï naøo saùng taïo. 3. Taâm nguyeän cuûa nhaø thô (khoå 4-5) : D. Goàm caû A, B vaø C. 4. Lôøi ngôïi ca queâ höông, ñaát nöôùc (khoå 6) : veà nhan ñeà “Muøa 5. YÙ nghóa cuûa vaên baûn: xuaânBaøi thô nho coù noäinhoû” dung ? gìTöø ? Baøi thô theå hieän nhöõng rung caûm tinh teá cuûa A. Loøngñoù neâu thieát ratha yùyeâu nghóa meán gaén cuûa boù vôùi nhaø thô tröôùc veû ñeïp cuûa muøa xuaân thieân nhieân, ñaát nöôùc,vaên vôùi cuoäc baûn. ñôøi. ñaát nöôùc vaø khaùt voïng ñöôïc coáng hieán cho ñaát nöôùc, cho cuoäc ñôøi. B. Öôùc nguyeän chaân thaønh cuûa nhaø III. TOÅNG KEÁT: (Ghi nhôù SGK/58) thô ñöôïc coáng hieán cho ñaát nöôùc. C. Nieàm xuùc ñoäng saâu laéng cuûa nhaø thô. D. Goàm A vaø B.
15. I. TÌM HIEÅU CHUNG: 1. Taùc giaû: HÖÔÙNG DAÃN HOÏC BAØI VAØ 2. Taùc phaåm: CHUAÅN BÒ BAØI MỚI II. ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛN: - Veà nhaø hoïc thuoäc loøng baøi thô. 1. Muøa xuaân cuûa ñaát trôøi, thieân nhieân (khoå1) : - Tìm hieåu giaù trò cuûa caùc pheùp 2. Muøa xuaân cuûa ñaát nöôùc (khoå 2-3) : ngheä thuaät trong baøi thô. 3. Taâm nguyeän cuûa nhaø thô (khoå 4-5) : - Vieát ñoaïn vaên phaân tích, caûm 4. Lôøi ngôïi ca queâ höông, ñaát nöôùc (khoå 6) : thuï moät khoå cuûa baøi thô. 5. YÙ nghóa cuûa vaên baûn: - Chuaån bò baøi “Vieáng laêng Baùc”. Baøi thô theå hieän nhöõng rung caûm tinh teá cuûa + Ñoïc nhieàu laàn baøi thô vaø neâu ra boá nhaø thô tröôùc veû ñeïp cuûa muøa xuaân thieân nhieân, cuïc cuûa baøi thô. ñaát nöôùc vaø khaùt voïng ñöôïc coáng hieán cho ñaát nöôùc, cho cuoäc ñôøi. + Ñoïc caùc chuù thích vaø phaàn ghi nhôù tröôùc ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi. III. TOÅNG KEÁT: (Ghi nhôù SGK/58) + Phaân tích caùc hình aûnh aån duï trong baøi thô.