Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 34: Miêu tả trong văn bản tự sự

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 34: Miêu tả trong văn bản tự sự

1. BÀI GIẢNG NGỮ VĂN 9 Tiết 34 : Miêu tả trong văn bản tự sự
2. TUẦN 7 TIẾT 34 : MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự II. Luyện tập 1.Tìm hiểu ví dụ ( Sgk ) BT1: - Đoạn trích “ Chị em Thúy Kiều”: tả người, yếu tố 2. Nhận xét : miêu tả ( .) nhằm tái hiện chân dung của mỗi người” mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười “ a/- Đoạn trích kể về trận đánh đồn Ngọc - Đoạn trích “ Cảnh ngày xuân “ tả cảnh: cảnh Hồi của vua Quang Trung. thiên nhiên đẹp, trong trẻo ( buổi sáng), cảnh lễ - Vua Quang Trung chỉ huy đội quân đánh hội đông vui, tấp nập, cảnh chiều thơ mộng nhưng đồn Ngọc Hồi. Ông cưỡi voi đi đốc thúc. đượm buồn. b/ Các chi tiết miêu tả: -Lấy sáu chục tấm ván , cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín. ( sự việc ) -BT2:Viết đoạn văn tự sự đầy đủ các ý như -Cứ mười người khiêng một bức, lưng giắt trong đoạn trích. dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm - Sử dụng yếu tố miêu tả để: binh khí theo sau, dàn thành hình chữ nhất. II. Luyện tập ở nhà -Vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc. +Tả cảnh bức tranh mùa xuân . -Khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy +Tả cảnh mọi người đi du xuân. gì.( cảnh vật ) - Đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng Viết đoạn văn tự sự có + Tả cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về. lên sử dụng yếu tố miêu tả. trước quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa ( hành động ) BT3: Giới thiệu trước lớp về vẻ đẹp của chị em -Quân Thanh bỏ chạy tán loạn, giày xéo Thúy Kiều bằng lời văn của mình. ( HS làm bài ) lên nhau. Gợi ý: Chú ý các yếu tố miêu tả ở bài tập 1 -Quân Tây Sơn chém giết lung tung, làm cho lời kể của mình cho sinh động, hấp thay chất đầy đồng, máu chảy thành suối dẫn. Các yếu tố miêu tả làm cho câu chuyện trở nên sinh động hấp dẫn, gợi cảm. 3. Kết luận : Ghi nhớ Sgk
3. Tiết 32 MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ. T I/ Tìm hiểu yếu tố miêu tải trongT văn bản tự sự. ê i Đoạn trích : SGK/ 91.t e t
4. Tiết 34 MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ. T I/ Tìm hiểu yếu tố miêu tải trongT văn bản tự Câu hỏi thảo luận.( 5 phút) sự. ê i a/ Đoạn trích kể về trận đánh nào?Trong Đoạn trích : SGK/ 91.t e t trận đánh đó nhân vật vua Quang Trung làm gì, xuất hiện như thế nào? 2. Nhận xét : b/ Chỉ ra chi tiết miêu tả trong đoạn trích. Các chi tiết ấy nhằm thể hiện những đối a/- Đoạn trích kể về trận tượng nào? đánh đồn Ngọc Hồi của vua Quang Trung. - Vua Quang Trung chỉ huy đội quân đánh đồn Ngọc Hồi. Ông cưỡi voi đi đốc thúc.
5. TUẦN 7 TIẾT 34 : MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu ví dụ ( Sgk ) 2. Nhận xét : a/- Đoạn trích kể về trận đánh đồn Ngọc Hồi của vua Quang Trung. - Vua Quang Trung chỉ huy đội quân đánh đồn Ngọc Hồi. Ông cưỡi voi đi đốc thúc. b/ Các chi tiết miêu tả: -
6. Tiết 34 MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ. T I/ Tìm hiểu yếu tố miêu tải trongT văn bản tự -Đội khiêng ván vừa che vừa xông i sự. ê thẳng Đoạn trích : SGK/ 91.t e t lên trước quăng ván xuống đất, ai b/ Các chi tiết miêu tả: nấy cầm dao ngắn chém bừa -Lấy sáu chục tấm ván , cứ ghép -Quân Thanh bỏ chạy tán loạn, giày liền ba tấm làm một bức, bên xéo ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín. lên nhau. -Cứ mười người khiêng một bức, -Quân Tây Sơn chém giết lung tung, lưng giắt dao ngắn, hai mươi thây chất đầy đồng, máu chảy thành người khác đều cầm binh khí theo suối sau, dàn thành hình chữ nhất. -Vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc. -Khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì.
7. Tiết 34 MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ. T I/ Tìm hiểu yếu tố miêu tải trongT văn bản tự - Đội khiêng ván vừa che vừa xông sự. ê i thẳng lên Đoạn trích : SGK/ 91.t e trước quăng ván xuống đất, ai t b/ Các chi tiết miêu tả: nấy cầm -Lấy sáu chục tấm ván , cứ ghép dao ngắn chém bừa ( Hành động) liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín. -Quân Thanh bỏ chạy tán loạn, giày (Sự việc) xéo -Cứ mười người khiêng một bức, lên nhau. ( Hành động) lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo -Quân Tây Sơn chém giết lung tung, sau, dàn thành hình chữ nhất. thây chất đầy đồng, máu chảy thành suối (Sự việc hành động.) ( Hành động, cảnh vật) -Vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc. (Nhân vật) -Khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì. (Cảnh vật)
8. TUẦN 7 TIẾT 34 : MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu ví dụ ( Sgk ) 2. Nhận xét : a/-b/ Các chi tiết miêu tả: -Lấy sáu chục tấm ván , cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín. ( sự việc ) -Cứ mười người khiêng một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành hình chữ nhất. -Vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc. -Khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì.( cảnh vật ) - Đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa ( hành động) -Quân Thanh bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau. -Quân Tây Sơn chém giết lung tung, thây chất đầy đồng, máu chảy thành suối
9. TUẦN 7 TIẾT 34 : MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu ví dụ ( Sgk ) 2. Nhận xét : a/- b/ Các chi tiết miêu tả: -Lấy sáu chục tấm ván , cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín. ( sự việc ) -Cứ mười người khiêng một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành hình chữ nhất. -Vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc. -Khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì.( cảnh vật ) - Đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa ( hành động ) -Quân Thanh bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau. -Quân Tây Sơn chém giết lung tung, thay chất đầy đồng, máu chảy thành suối
10. CÁCT SỰ VIỆC CHÍNH TRONG ĐOẠN TRÍCH. i T -Vua Quang Trungê choi ghép các tấm ván lại, cứ mười người khiêng một bức rồi tiếnt sát đồne Ngọc Hồi. t -Quân Thanh bắn ra không trúng người nào, sau đó phun khói lửa. -Quân của vua Quang Trung khiêng ván nhất tề xông lên mà đánh. - Quân Thanh chống đỡ không nổi, tướng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống thắt cổ chết. Quân Thanh đại bại. CÂU HỎI THẢO LUẬN ( 3P). a/ Nếu chỉ kể sự việc diễn ra như thế thì nhân vật vua Quang trung có nổi bật không?Trận đánh có sinh động không?Tại sao? b/ So sánh các sự việc chính mà bạn nêu ra với đoạn trích. c/ Vai trò của yếu tố miêu tả trong đoạn trích?
11. Tiết 34 MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ. T I/ Tìm hiểu yếu tố miêu tải trongT văn bản tự - Đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên sự. ê i trước quăng ván xuống đất, ai nấy cầm ( Hành động) Đoạn trích : SGK/ 91.t e dao ngắn chém bừa t a/- Đoạn trích kể về trận đánh đồn -Quân Thanh bỏ chạy tán loạn, giày xéo ( Hành động) Ngọc Hồi của vua Quang Trung. lên nhau. -Quân Tây Sơn chém giết lung tung, - Vua Quang Trung chỉ huy đội quân thay chất đầy đồng, máu chảy thành suối đánh đồn Ngọc Hồi. Ông cưỡi voi đi ( Hành động, cảnh vật) đốc thúc. b/ Các chi tiết miêu tả: Các yếu tố miêu tả làm cho -Lấy sáu chục tấm ván , cứ ghép liền ba câu chuyện trở nên sinh động tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp hấp dẫn, gợi cảm. nước phủ kín. (Sự việc) -Cứ mười người khiêng một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành hình (Sự việc hành động.) chữ nhất. * Ghi nhớ SGK/ 92. -Vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc. (Nhân vật) II/ Luyện tập: -Khói tỏa mù trời, cách gang tấc không Bài tập 1 thấy gì. (Cảnh vật)
12. TUẦN 7 TIẾT 34 : MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự 1.Tìm hiểu ví dụ ( Sgk ) 2. Nhận xét : a/- Đoạn trích kể về trận đánh đồn Ngọc Hồi của vua Quang Trung. b/ Các chi tiết miêu tả: -Các yếu tố miêu tả làm cho câu chuyện trở nên sinh động hấp dẫn, gợi cảm. 3. Kết luận : Ghi nhớ Sgk
13. T YÊU CẦU BÀI TẬP 1 i T a/ Tìm yếuê tối tả người trong đoạn trích Chị em t e Thúy Kiều. Phânt tích giá trị của yếu tố miêu tả ấy trong việc thể hiện nội dung đoạn trích. b/ Tìm yếu tố tả cảnh trong đoạn trích Cảnh ngày xuân. Phân tích giá trị của yếu tố miêu tả ấy trong việc thể hiện nội dung đoạn trích :
14. Bài tập 1: * Đoạn trích Chị em TThúy Kiều * Đoạn trích Cảnh ngày xuân. i T “Cỏ non xanh tận chân trời. - “Mai cốt cách, tuyết tinhi thần”. ê Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”. Hình ảnh ước lệ tượngt trưnge gợi tả vẻ đẹp duyên dáng thanh cao, trongt trắng của Tả cảnh thiên nhiên đẹp, trong trẻo thanh người thiếu nữ. khiết, giàu sức sống. - “Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở - “Gần xa nô nức yến anh” nang”. - “Dập dìu tài tử giai nhân”. - “Hoa cười ngọc thốt” “Ngựa xe như nước, áo quần như nêm”. - “Mây thua nước tóc” - “Ngổn ngang gò đống kéo lên - “Tuyết nhường màu da”. Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay”. Hình ảnh ước lệ ,gợi tả vẻ đẹp phúc hậu, Tả cảnh sinh hoạt gợi không khí tấp nập, đoan trang quý phái của Thúy Vân vui vẻ, nhộn nhịp trong lễ hội Thanh minh. “ Làn thu thu thuỷ, nét xuân sơn. “Nao nao dòng nước uốn quanh. Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”. Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang” Tả cảnh vật vắng vẻ, gợi cảm xúc bâng Hình ảnh ước lệ ,gợi tả vẻ đẹp sắc sảo, khuâng, xao xuyến mặn mà của Thúy Kiều .
15. BT1: - Đoạn trích “ Chị em Thúy Kiều”: tả người, yếu tố miêu tả ( .) nhằm tái hiện chân dung của mỗi người “mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười” - Đoạn trích “ Cảnh ngày xuân” tả cảnh: cảnh thiên nhiên đẹp, trong trẻo ( buổi sáng), cảnh lễ hội đông vui, tấp nập, cảnh chiều thơ mộng nhưng đượm buồn.
16. TUẦN 7 TIẾT 34 : MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự II. Luyện tập 1.Tìm hiểu ví dụ ( Sgk ) BT1: - Đoạn trích “ Chị em Thúy Kiều”: tả người, yếu tố 2. Nhận xét : miêu tả ( .) nhằm tái hiện chân dung của mỗi người” mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười “ a/- Đoạn trích kể về trận đánh đồn Ngọc - Đoạn trích “ Cảnh ngày xuân “ tả cảnh: cảnh Hồi của vua Quang Trung. thiên nhiên đẹp, trong trẻo ( buổi sáng), cảnh lễ - Vua Quang Trung chỉ huy đội quân đánh hội đông vui, tấp nập, cảnh chiều thơ mộng nhưng đồn Ngọc Hồi. Ông cưỡi voi đi đốc thúc. đượm buồn. b/ Các chi tiết miêu tả: -Lấy sáu chục tấm ván , cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín. ( sự việc ) -Cứ mười người khiêng một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành hình chữ nhất. -Vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc. -Khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì.( cảnh vật ) - Đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa ( hành động ) -Quân Thanh bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau. -Quân Tây Sơn chém giết lung tung, thay chất đầy đồng, máu chảy thành suối Các yếu tố miêu tả làm cho câu chuyện trở nên sinh động hấp dẫn, gợi cảm. 3. Kết luận : Ghi nhớ Sgk
17. Bài tập 2. Dựa vào đoạn trích CảnhT ngày xuân viết một đoạn văn tự sự kể về việc chị em Thúy T Kiều đi chơi trong buổi chiềui ngày Thanh minh trong đó có sử dụng yếu tố miêu tả. ê i -Viết đoạn văn tự sựt đầy đủe các ý như trong đoạn trích. t - Sử dụng yếu tố miêu tả để: +Tả cảnh bức tranh mùa xuân . +Tả cảnh mọi người đi du xuân. + Tả cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về. Bài tập 3. Giới thiệu trước lớp về vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều bằng lời văn của mình. Gợi ý: Chú ý các yếu tố miêu tả ở bài tập 1 làm cho lời kể của mình cho sinh động, hấp dẫn.
18. -BT2: Viết đoạn văn tự sự đầy đủ các ý như trong đoạn trích. - Sử dụng yếu tố miêu tả để: +Tả cảnh bức tranh mùa xuân . +Tả cảnh mọi người đi du xuân. + Tả cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về. BT3: Giới thiệu trước lớp về vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều bằng lời văn của mình. ( HS làm bài ) Gợi ý: Chú ý các yếu tố miêu tả ở bài tập 1 làm cho lời kể của mình cho sinh động, hấp dẫn.
19. TUẦN 7 TIẾT 34 : MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự II. Luyện tập 1.Tìm hiểu ví dụ ( Sgk ) BT1: - Đoạn trích “ Chị em Thúy Kiều”: tả người, yếu tố 2. Nhận xét : miêu tả ( .) nhằm tái hiện chân dung của mỗi người” mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười “ a/- Đoạn trích kể về trận đánh đồn Ngọc - Đoạn trích “ Cảnh ngày xuân “ tả cảnh: cảnh Hồi của vua Quang Trung. thiên nhiên đẹp, trong trẻo ( buổi sáng), cảnh lễ - Vua Quang Trung chỉ huy đội quân đánh hội đông vui, tấp nập, cảnh chiều thơ mộng nhưng đồn Ngọc Hồi. Ông cưỡi voi đi đốc thúc. đượm buồn. b/ Các chi tiết miêu tả: -Lấy sáu chục tấm ván , cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín. ( sự việc ) -BT2:Viết đoạn văn tự sự đầy đủ các ý như -Cứ mười người khiêng một bức, lưng giắt trong đoạn trích. dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm - Sử dụng yếu tố miêu tả để: binh khí theo sau, dàn thành hình chữ nhất. II. Luyện tập ở nhà -Vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc. +Tả cảnh bức tranh mùa xuân . -Khói tỏa mù trời, cách gang tấc không +Tả cảnh mọi người đi du xuân. thấy gì.( cảnh vật ) - Đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng Viết đoạn văn tự sự có + Tả cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về. lên sử dụng yếu tố miêu tả. trước quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa ( hành động ) BT3: Giới thiệu trước lớp về vẻ đẹp của chị em -Quân Thanh bỏ chạy tán loạn, giày xéo Thúy Kiều bằng lời văn của mình. ( HS làm bài ) lên nhau. Gợi ý: Chú ý các yếu tố miêu tả ở bài tập 1 -Quân Tây Sơn chém giết lung tung, làm cho lời kể của mình cho sinh động, hấp thay chất đầy đồng, máu chảy thành suối dẫn. Các yếu tố miêu tả làm cho câu chuyện trở nên sinh động hấp dẫn, gợi cảm. 3. Kết luận : Ghi nhớ Sgk
20. T HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI MỚI. i T êChuẩni bị bài Lục Vân Tiên cứu Kiều t e Nguyệt Nga. t 1/ Nắm tiểu sử nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu. 2/ Nắm cốt truyện Lục Vân Tiên.Giá trị của tác phẩm. 3/ Hình ảnh nhân vật Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga được thể hiện qua đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga.